اثرات متناقض مورفین بر یادگیری و حافظه فضایی در جوندگان، وجود گیرنده های گلوکوکورتیکوئیدی در هیپوکامپ و اثرات متفاوت استرس بر حافظه گزارش شده است. اثر دوزهای فوق العاده ناچیز مورفین بر حافظه، چندان مطالعه نشده است. در این تحقیق تأثیر تجویز حاد دوزهای فوق العاده ناچیز تا معمول مورفین بر حافظه شکل گرفته در حضور و عدم حضور استرس مکرر مطالعه شد. موشهای صحرایی نر بالغ نژاد ویستار(n=7) (250-200g ) در دسته بندی های زیر استفاده شد الف) مورفین حاد، (دوزهای 1µg/kg، 10µg/kg، 100µg/kg،1mg/kg و 10mg/kg) پس از 4 روز یادگیری، روز پنجم 30 دقیقه قبل از سنجش حافظه در ماز آبی موریس، بصورت داخل صفاقی تجویز شد. ب) استرس مکرر، 30 دقیقه قبل از آموزش، حیوانات تحت استرس شنای اجباری قرار گرفتند. حافظه در روز پنجم و دوازدهم سنجش شد. ج) استرس مکرر- مورفین حاد، ابتدا تیمارها مثل دسته ب و سپس همچون دسته الف دریافت شد. در موردهای الف و ج، سنجش حافظه روز دوازدهم بدون دریافت تیمار صورت گرفت. زمان و مسافت طی شده تا رسیدن به سکو حین جلسات آموزش به عنوان پارامترهای یادگیری و زمان حضور در ربع دایره هدف در روز 5 و 12 به عنوان پارامتر به یادآوری اندازه گیری شد. تنها دوزهای 1µg/kg و 10mg/kg در گروههای مورفین حاد، کاهش معنی داری را در به یادآوری در روز پنجم نشان دادند (p<0.001). استرس مکرر منجر به کاهش روند یادگیری (p<0.001) و به یادآوری (p<0.05) شد. در همه گروههای استرس مکرر- مورفین حاد بجز دوز 1mg/kg، کاهش به یادآوری در روزهای 5 و 12 آزمایش مشاهده شد (p<0.001). مکانیسم های مهاری اپیوئیدی احتمالأ باعث اختلال در یادگیری و لذا به یادآوری حافظه برای دوز معمول 10mg/kg مورفین شده است. بطور جالبی دوز بسیار ناچیز 1µg/kg نیز اثرات مشابهی را بروز داد که نیازمند تحقیق مکانیسمی است. احتمالأ استرس مکرر از طریق تغییرات ساختاری هیپوکامپ، بر حافظه اثر منفی می گذارد، شاید این دلیل تشدید اثرات اختلال مورفین بر حافظه باشد.