نام پژوهشگر: عاطفه عباسی عهد
عاطفه عباسی عهد محسن بهپور
با توجه به گرایش گسترده جهانی به گیاهان اسانس دار و از آنجایی که اسانس بسیاری از گونه های اکالیپتوس و ترکیب اصلی آن ها یعنی 1، 8- سینئول به طور وسیعی در تهیه لینمان ها، اسپری ، شربت سرفه، پماد و خمیر دندان به کار می روند. در بخش اول اسانس و عصاره دو گونه از این گیاه بررسی گردید. بدین منظور، دو گونه اکالیپتوس کشت شده در شهر کاشان، به نام هایe. largiflorens و e. intertexta در اوایل زمستان، جمع آوری گردید. بعد از اسانس گیری از نمونه های خشک گیاه به روش تقطیر با آب، اسانس حاصل با دستگاه gc و gc/ms جداسازی و شناسایی شد. بر اساس نتایج حاصل، تعداد 19 ترکیب در برگ گیاه e. largiflorens و 27 ترکیب در اسانس حاصل از گل آن شناسایی شد که عمده ترین ترکیب های اسانس برگ گیاه شامل 1، 8- سینئول (71/58%)، پارا- سیمن (42/12%)، آلفا- پینن (61/5%) و گل گیاه 1، 8- سینئول (04/44%)، آلفا- پینن (11/9%) و اسپاتولنول (55/6%) می باشد. تعداد 16 ترکیب نیز در اسانس حاصل از برگ گیاه e. intertexta شناسایی شد که در این میان 1، 8- سینئول (45/69%)، آلفا- پینن (26/14%)، گلوبولول (02/4%) ترکیب های اصلی آن بودند. همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی مشتقات آبی و کلروفرمی عصاره متانولی برگ هر دو گیاه به وسیله معرف dpph و بتا کاروتن/ لینالوئیک اسید بررسی گردید. در بررسی تست dpph بر روی عصاره های آبی و کلروفرمی، مشخص شد که عصاره های آبی دارای ic50 کمتر و به عبارتی خاصیت آنتی اکسیدانی بهتری هستند. در حالی که در سیستم بتا کاروتن/ لینالوئیک اسید میزان بازداری از اکسید شدن لینالوئیک اسید توسط مشتقات غیر قطبی عصاره هر یک از گونه ها بیشتر از مشتقات قطبی بود. به علاوه مقدار کل ترکیب های فنلی برای مشتقات قطبی عصاره متانولی e. largiflorens و e. intertexta به ترتیب برابر 75/1± 13/83 و 1/1 ± 28/62 می باشد. در بخش دوم این پایان نامه، آلکالوئیدهای ایزوکینولینی دو گونه پاپاور از خانواده پاپاوراسه مطالعه شد. این آلکالوئیدها از ارزش دارویی فراوانی برخوردارند. از مورفین و کدئین در پزشکی به طور وسیعی به عنوان تسکین دهنده درد استفاده می گردد. تبائین نیز به عنوان پیش ماده سنتز مسکن های قوی مصرف می شود. به منظور بررسی آلکالوئیدهای مخدر مورفین، کدئین و تبائین، کپسول های دو گونه p. dubium و p. teniufolium در مرحله گلدهی از منطقه کاشان جمع آوری گردید. بعد از استخراج آلکالوئیدها با روش فراصوت، مقدار آنها با روش کاپیلاری الکتروفورز اندازه گیری شد. در نتایج حاصله، مورفین به عنوان آلکالوئید اصلی در هر دو گونه مشاهده گردید که البته میزان آن در گونه p. dubium بیشتر بود.