نام پژوهشگر: مینو قنادی
مینو قنادی محمد خطیب
اگر چه مطالعات متعددی در زمینه یادگیری لغات در زبان انگلیسی صورت پذیرفته است،تعداد اندکی از این مطالعات به تاثیر رویکرد های متفاوت آموزشی بر یادگیری افعال مرکب توسط زبان آموزان انگلیسی به عنوان زبان خارجی اختصاص یافته است. برخی از این مطالعات به دسته بندی این افعال مرکب پرداخته اند ( ساید 1990، داروین وگری 1999). بعضی دیگر برمشکلات یادگیری این افعال مرکب تاکید داشته اند ( کرنل 1985 ، لیائو و فوکویا 2004، اسمیت و سیانوا 2007). اگرچه مطالعات اندکی در زمینه تاثیرآموزش مستقیم ودستکاری داده ها به صورت جداگانه ای انجام پذیرفته (صدیقی و طاقارچی 2001، کائو2001). قلت مطالعه ای جامع که درصدد بررسی تاثیر شیوه های مستقیم ،غیرمستقیم و یا تصادفی بر یادگیری این افعال مرکب توسط زبان آموزان ایرانی باشد، محقق را بر آن داشت با در مطالعه موجود به مقایسه تاثیرات این سه شیوه بپردازد. مبنای نظری حاضر بر سه مدل یادگیری پیشنهاد شده توسط کراشن ، اسمیت و سوین استوار است .پرسشهای تحقیق از این قرارند: 1)آیا تفاوت معناداری بین تاثیرروشهای غیر مداخله ای ( یادگیری تصادفی) و مداخله ای ( مستقیم و یا غیرمستقیم ) بر تشخیص افعال مرکب توسط زبان آموزان ایرانی وجود دارد ؟ 2) آیا تفاوت معناداری بین تاثیر روشهای غیر مداخله ای( یادگیری تصادفی ) و مداخله ای ( مستقیم و یا غیرمستقیم) بر تولید افعال مرکب توسط زبان اموزان ایرانی وجود دارد ؟ تحقیق حاضر به صورت شبه تجربی صورت پذیرفته است .جامعه مورد مطالعه متشکل از سه کلاس21 نفره از زبان آموزان دختر مشغول به تحصیل در آموزشگاه زبان میلاد واقع در تهران بود. مجموع 63 زبان آموز مذکور همگی پس از گذراندن آزمون تعیین سطح موسسه و مصاحبه شفاهی به عنوان زبان آموزان سطح میانی دراین موسسه شناخته شدند . محدوده سنی این زبان آموزان بین 13 تا 17 سال بود. این زبان آموزان کتاب سوم از سری نیو اینتر چنج (ریچاردرز، هال و پراکتر 2005) را مطالعه کردند . سه کلاس مذکور سه گروه مورد نظر در این مطالعه را تشکیل دادند .مشتمل بر گروه عدم مداخله ای ،گروه مداخله ای مستقیم و گروه مداخله ای غیرمستقیم .قبل از شروع تحقیق همگنی گروههای مذکور توسط آزمون تافل سنجیده شد. در جلسه متعاقب این آزمون طی آزمونی میزان آشنایی زبان آموزان مورد نظر با افعال مرکب موجود در متون این تحقیق سنجیده شد و افعال مرکبی که زبان آموزان با آنها آشنائی داشتند از لیست حذف شد و سایر این افعال مرکب به عنوان افعال مرکب مورد نظر در این مطالعه انتخاب شدند. زبان آموزان هر سه گروه 10 متن برگزیده از دو کتاب افعال مرکب انگلیسی (وایتس جونز ، 2001) و کاربرد افعال مرکب انگلیسی ( مک کارتی و ادل 2004) را دریافت کردند . برای هر سه گروه هر متن حاوی سه سوال درک مطلب در انتهای متن بودند . با این تفاوت که زبان آموزان گروه غیر مداخله ای متون را بدون هیچ تغییر، گروه مداخله ای غیر مستقیم متون را منضم به توضیحات حاشیه در ارتباط با معنای افعال مرکب و گروه مداخله ای مستقیم متون را منضم به توضیحات به همراه تعدادی تمرین با هدف هدایت زبان آموزان به تولید این افعال مرکب دریافت کردند. از هر گروه به تناسب متنی که دریافت کردند خواسته شد که ابتدا متون مذکور را با سرعت بخوانند و سپس سوالات درک مطلب و یا تمرینات پس از سوالات را انجام دهند . متون مذکور طی 10 جلسه و بر طبق روال مذکور ارائه شد. یک جلسه پس از اتمام متون، قسمت تولیدی پس- آزمون طراحی شده توسط محقق که مشتمل بر بیست محاوره کوتاه یا جای خالی در قسمت افعال مرکب بود به زبان آموزان هر سه گروه ارائه شد . در جلسه متعاقب آن بخش تشخیصی پس- آزمون که متشکل از بیست سوال 4 گزینه ای بود به زبان آموزان مذکور ارائه شد همانگونه که اشاره شد پس از بررسی همگنی گروهها و اندازه گیری دانش آنها در زمینه افعال مرکب نتایج بدست آمده از آزمون نهایی با استفاده از آزمون آنوا مورد بررسی قرار گرفت . نتایج بدست آمده حاکی از برتری گروه مداخله ای مستقیم در یادگیری افعال مرکب (در هر دو زمینه تشخیص و تولید) بود . همچنین میزان یادگیری گروه مداخله ای غیر مستقیم در حد بسیار کمی بهتر از گروه عدم داخله ای بود. باتوجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گیری کرد که روشهای غیر مستقیم برای یادگیری افعال مرکب توسط زبان آموزان ایرانی کافی نیست .در چنین مواردی استفاده از روشهای مستقیم راه حلی برای وادار کردن زبان آموزان به توجه بیشتر و تلاش برای تولید این افعال مرکب محسوب می شوند .البته این بدین معنا نیست که روشهای ضمنی فاقد ارزشند بلکه باید گفت کاربرد آنها همراه با سایرروشهای یادگیری افعال مرکب می تواند بیشتر مفید واقع شود .مطالعات آتی می تواند به مطالعه تاثیرات بلند مدت شیوه های مستقیم یادگیری بپردازد 0همچنین از آنجایی که سن جمعیت مورد مطالعه می تواند عامل مهمی در تعیین نتایج بدست آمده باشد، مطالعات آینده می توانند به مطالعه جمعیت تحقیقی بزرگسال بپردازد . در مطالعات بعدی باید در نظر داشت که استفاده از انواع دیگری از تمرین وفنون آموزشی وسایر انواع دستکاری متن ممکن است به تغییر در نتایج به دست آمده بینجامد.