موقعیت جغرافیایی، حاکمیت سلاجقه، یورش و تحرکات ایلات ماوراء النهر از عوامل اثر گذار بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی بلخ در قرون پنجم و ششم بودند. حاکمیت سلاجقه و استقرار ایلات در بلخ و نواحی آن تأثیرات مثبت و منفی بر وضع اجتماعی- اقتصادی بلخ داشته است. از سویی حمایت ترکان از دربار خلافت به اعتبار علماء و علوم شرعی انجامید که در پی این سیاست علوم عقلی منحط گردید و تجارت با اقلیت ها کاهش یافت و از سویی استقرار ایلات، به افزایش محصولات دامی انجامید که نتیجه آن رشد صنایع منطقه از جمله ریسندگی و بافندگی بوده است. این رساله به شرح این تغییر و تحولات پرداخته است.