در تاریخ اسلام ، مسجد در رأس توجه مردم ، بویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است . آنچه بر جای مانده ، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری به کاررفته در بنای مساجد ، به ویژه آن که در معماری و کاشیکاری بناها ، مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شکل و فرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند . علی رغم نگاه محققان در سال های اخیر به مقوله معماری مساجد در دوره های مختلف ، دوره قاجار - که بسیاری از نگرش ها و باورها و رفتارهای فرهنگی ، هنری کشور متأثر از آن است - کمتر مورد توجه قرار گرفته است . بسیاری از بناها از جمله مساجد در این دوره در شهر های ایران بنا شده است که تاکنون تحقیق و پژوهش جامعی در خصوص شناسایی و تحلیل آن ها صورت نگرفته است و مسجد النبی قزوین و امام سمنان از جمله این بنا ها می باشند . در این زمینه ، تنها به تعداد اندکی مقالات و مطالب بسیار مختصر در یکی دو مورد کتب معماری بر می خوریم . شناسایی و تحلیل این آثار می تواند غنای فرهنگی و هنری این دوره را برای بیننده تبیین نماید . در این نوشتار سعی گردیده ، با تکیه بر مطالعات میدانی و کتابخانه ای ، و با هدف دستیابی به جایگاه نقش و رنگ در تزیینات مساجد النبی قزوین و امام سمنان به بررسی تزیینات کاشیکاری این مساجد با تاثیر از دوره قاجاریه پرداخته شود . این مساجد یکی از شاخص های تزیینات معماری دوره قاجار در قزوین و سمنان می باشند که بر پایه پنج دسته از نقوش شامل نقوش هندسی ، گیاهی ، جانوری ، منظره سازی و کتیبه ای تزیین شده اند . معماری قاجار - علی رغم نظر برخی محققین – هویت ویژه ای از ترکیب رنگ ، فضا و نوشته ها می باشد.