نام پژوهشگر: زهرا سیاوش پور
زهرا سیاوش پور رضا فقیهی
قبل از شروع براکی تراپی نیاز به انجام طراحی درمان است. تعیین توزیع و نوع چشمه های پرتویی جهت دستیابی به توزیع دز بهینه هدف اصلی طراحی درمان می باشد. به همین دلیل صحت عملکرد نرم افزار طراحی درمان می تواند نقش بسزایی در صحت درمان بیماران داشته باشد. هدف از این پروژه بررسی عملکرد یک نرم افزار طراحی درمان براکی تراپی با نام selectron است که کار طراحی درمان بیماران دارای سرطان های واژن و دهانه ی رحم را انجام می دهد. یک سیستم طراحی درمان استاندارد بر دو مرحله ی تکیه دارد: مرحله ی اول بازسازی چشمه های کاشته شده و مرحله ی دوم جمع زنی الگوهای دز چشمه های بازسازی شده ی اولیه که صحت انجام هر یک از این مراحل توسط نرم افزار مورد نظر بررسی شد. طی مراحل مختلف پروژه با استفاده از کد mcnp4c جهت شبیه سازی و اندازه گیری تجربی به کمک چیپس های tld، نرخ های دز اطراف چندین چینش درمانی به دست آورده شده و نیز داده های نرم افزار مورد نظر با نرم افزار طراحی درمانplato مقایسه گردید. فانتوم های ساخته شده برای انجام اندازه گیری های تجربی به شکل مکعب هایی از جنس پلکسی گلاس و با ابعاد cm3 30×30×30 بوده و برای یک چینش درمانی با اپلیکاتور سیلندر و در دو صفحه ی طولی و عرضی بدن بیمار طراحی شدند. شبیه سازی های مونت کارلو برای سه چینش درمانی سیلندر، دو چینش تندم و اووید و یک چینش اووید انجام شده و برای هر یک از چینش ها نیز توسط نرم افزارهای selectron و plato طراحی درمان انجام گرفت. نهایتا داده های به دست آمده از هر یک از روش های مذکور با یکدیگر مقایسه گردیدند. خطای به دست آمده بین داده های اندازه گیری و selectron و همچنین بین داده های شبیه سازی و selectron، در cm1 سر اپلیکاتور سیلندر به ترتیب 1/30% و 6/25% و در نقاط تجویز دز به ترتیب 7/8% و 5/4% شد. این در صورتی است که میزان خطا در نقاط مذکور بین داده های plato وselectron برابر با 3/2% به دست آمد. در مورد یک چینش تندم و اووید مقادیر اختلاف در نقاط تجویز دز سیستم منچستر و بین داده های mcnp و selectron برابر با 5/0%±5/2%، بین داده های mcnp و plato برابر با 8/0%±4/7%، و بین داده های plato و selectron برابر با 4/0%±4/5% شد. برای چینش های دیگر مورد مطالعه نیز نتایجی مشابه به دست آمد. نتایج حاصل حاکی از آن است که نرم افزار طراحی درمان selectron هم از نظر عملکرد طراحی درمان و هم از نظر اقتصادی برای مراکز براکی تراپی موجود در کشور نرم افزاری مناسب و قابل اعتماد بوده و می تواند جایگزینی برای نرم افزار های طراحی درمان خارجی هم رده ی خود باشد.