نام پژوهشگر: مریم حاجی بابایی
مریم حاجی بابایی منوچهر توسلی خوزانی
سرطان پروستات دومین عامل مرگ ناشی از سرطان در مردان در ایران است. این بیماری از لحاظ آسیب شناسی و تظاهرات بالینی هتروژنیسیتی بالایی دارد و مارکرهای ژنتیکی مرتبط با آن کمتر شناسایی شده اند. موتاسیون ها یا تغییرات در بیان ژن فاکتورهای ترجمه ای می توانند نقش مهمی در توسعه سرطان ایفا کنند. فاکتور ختم ترجمه ای یوکاریوتی شماره 3 (erf3) یک gtpase وابسته به ریبوزوم و erf1 است که در یک فرایند وابسته به gtp باعث ختم ترجمه می شود. این فاکتور همچنین در تنظیم سیکل سلولی، بازیابی ریبوزوم ها و آپوپتوز نقش دارد. دمین انتهای آمینی erf3 دارای یک گسترش پلی گلیسین است که توسط یک قطعه تکراری n(ggc) در اگزون شماره 1 این فاکتور کد می شود. تاکنون مطالعه ای بر روی ارتباط پلی مورفیسم ژن erf3 و سرطان پروستات انجام نشده است. در این مطالعه ارتباط بین پلی مورفیسم تکرار ggc در اگزون 1 ژن erf3 و خطر سرطان پروستات در جمعیت اصفهان بررسی شده است. dna با استفاده از روش رسوب نمکی از خون محیطی استخراج شد. توالی تکراری ggc با روش pcr تکثیر شد و طول محصولات توسط ژل پلی اکریل آمید و توالی یابی مستقیم تعیین شد. تعداد تکرارهای آللی ریز ماهواره n(ggc) ژن erf3/gspt1 در بین 130 بیمار با سرطان پروستات و 134 نمونه کنترل از جمعیت اصفهان تعیین گردید. شش طول متفاوت از تکرار ggc (7، 10، 11، 12، 13 و 14) مشاهده شد. در پژوهش های گذشته، 5 آلل از این ژن شناسایی شده که برای 12-7 گلیسین کد می کنند. بین وجود آلل 12-گلیسین و ایجاد سرطان های معده، پستان و کلورکتال ارتباط مستقیمی دیده شده است. در این بررسی دو آلل جدید (13 و 14) و دو ژنوتیپ جدید (14/11 و 14/13) در جمعیت اصفهان یافت شد که پیش از این در سایر جمعیت ها گزارش نشده بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مردان حامل آلل 7-گلیسین ژن erf3/gspt1 در خطر افزایش یافته (048/0p= ،48/2or=) برای ابتلا به سرطان پروستات می باشند. علاوه بر این مشخص شد که آلل 12-گلیسین و ژنوتیپ 12/11، نقش محافظت کنندگی در برابر سرطان پروستات دارند. به عبارت دیگر احتمال ابتلای مردان با آلل 12-گلیسین (049/0p= ،436/0or=) و یا ژنوتیپ 12/11 (047/0p= ،165/0or=) به سرطان پروستات، به ترتیب 5/2 و 6 برابر کمتر از مردان دیگر می باشد. در این مطالعه ارتباط معنی داری میان تعداد تکرار گلیسین ژن erf3/gspt1 و سن شروع بیماری، توارث و درجه پیشرفت بیماری یافت نشد.