نام پژوهشگر: شهره گل کرم

بررسی تصویر زن در شاهنامه بایسنقری و شاهنامه تهماسبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1389
  شهره گل کرم   زهرا پاکزاد

شاهنامه فردوسی، نامورنامه ای پرافتخار از نقش آفرینی زنان و مردانی است که به دست توانای حکیم طوس، به صورت اشعاری بی نظیر خلق شده است. حضور زن در شاهنامه فردوسی از جایگاه ویژه و برجسته ای برخوردار می باشد و در همین راستا، هنرمندان در نگاره های متعلق به این شاهکار عظیم و پر افتخار، نظر خاص خود را به زن مبذول داشته و نگاره هایی را به حضور زنان اختصاص داده اند. این رساله با رویکردی ادبی و زیبایی شناختی، تصاویر شاهنامه بایسنقری و شاهنامه تهماسبی را مورد بررسی قرار داده است و به منظور درک و شناخت دیدگاه فردوسی و شاهنامه در راستای ارزش گذاری به هویت زن و تأکید حضور او در اشعار فردوسی توضیحاتی ارائه می شود. همچنین به معرفی زنان نامدار شاهنامه که در شکل گیری داستان ها نقش اساسی داشته اند پرداخته شده است؛ سپس بررسی و تحلیل نگاره های دو شاهنامه بایسنقری و شاهنامه تهماسبی که از حضور زنان نامدار شاهنامه بهره برده اند ، صورت گرفته است تا جایگاه زنان در ترکیب بندی این نگاره ها و همچنین تأکید و تأیید حضور ایشان مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا پیکر، چهره، ریخت شناسی، پوشش، رنگ لباس و ... با استناد به تصاویر موجود مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش نهایی به نقش زنان در هر یک از داستانهای مصور شده در دو دو شاهنامه یاد شده پرداخته شده و در آخر مقایسه ای میان حضور زنان در نگاره های شاهنامه بایسنقری با شاهنامه تهماسبی در ابعاد مختلف صورت گرفته است. واژگان کلیدی: شاهنامه بایسنقری، شاهنامه تهماسبی، نگاره، تصویر زن