نام پژوهشگر: جاوید قنبرپور ممقانی
جاوید قنبرپور ممقانی علی یساقی
منطقه زیاران در غرب کوههای طالقان و در جنوب غربی البرز مرکزی و در محدوده ای مابین طول جغرافیایی22?50 تا´37?50 شرقی و عرض´05?36 تا´ 15?36 شمالی واقع شده است. این منطقه از نظر خصوصیات سنگ_ چینه شناسی توالی نسبتا کاملی از کامبرین تا ترشیری را در خود جای داده است. که این امر می تواند تا حد زیادی در تشخیص روند تکامل ساختاری و اثر فازهای زمین شناسی حاکم بر این بخش از البرز موثر باشد. جهت شناخت دگرریختی و دستیابی به الگوی دگرشکلی در این منطقه جزئیات کاملی از ساختارهای آن برای اولین بار برداشت شده و ویژگیهای هندسی- جنبشی آنها مورد تحلیل قرار گرفته است. در این تحلیل از عناصر موجود در پهنه گسلی مانند خطوط لغزشی، چینهای در ارتباط با گسل، ساختارهای s-c استفاده شده است. بر اساس این عناصر سازوکار ساختارهای اصلی منطقه زیاران شامل گسل طالقان در جنوب، گسل تکیه در شرق و گسل اهورک در شمال تحلیل گردیده است همچنین در این محدوده ساختارهایی چون مجموعه گسلهای راستالغز (sf1 تاsf7 )، گسل های معکوس (rf1 تاrf3 ) و چینهای متوسط مقیاس موجود در شمال منطقه معرفی و تحلیل گردیده اند. روند تکاملی ساختارهای منطقه زیاران بعد از کرتاسه با تکتونیک وارون آغاز می شود رانده شدن واحدهای پالئوزوئیک و مزوزوئیک بر روی واحدهای ائوسن توسط گسل طالقان، شیب زیاد این گسل و وجود راندگی های فرادیواره ای و راندگی های میانبر فرودیواره ای می تواند شواهدی برای وارونگی گسل طالقان باشد. امتداد شرقی_ غربی گسل های طالقان و اهورک و سازوکار معکوس آنها در نتیجه یک فاز فشارشی شمالی_ جنوبی قبل از میوسن تشکیل شده اند. در میوسن برخورد نهائی صفحه عربی و ایران با روند تقریبی ssw-nne به صورت مایل صورت گرفته است. این تغییر روند باعث تغییر در سازوکار گسل های قدیمی بسته به امتداد آنها شده است و مولفه چپگرد گسل طالقان و مولفه راستگرد گسل اهورک حاصل این تغییر روند تحلیل گردیده است. همچنین گسل های معکوس با امتداد عمود بر این نیرو مانند گسل تکیه شکل گرفته اند. در ادامه پس از پلیوسن بدلیل نوع حرکت پوسته خزر نسبت به ایران، زمینساخت ترافشارش چپگرد در این بخش از البرز حاکم بوده است این حرکت تجدید فعالیت گسلهای پی سنگی را در پی داشته است که اثر آنها بصورت جابجائی های چپگرد بعد از پلیوسن گسل طالقان و تشکیل گسل های راستالغز چپگرد به عنوان گسل های ریدل آن شده است.