نام پژوهشگر: ویدا مهین پو
ویدا مهین پو رضا فرخی نژاد
به منظور تعیین قارچ های همراه با پوسیدگی ریشه و پیاز گل مریم در استان خوزستان و نیز تعیین تنوع ژنتیکی در گونه غالب با استفاده از گروه های سازگار رویشی و نشانگر مولکولی rapd مطالعه ذیل انجام گرفت. بعد از نمونه برداری از گیاهان آلوده در مزارع مختلف گل مریم شهرستان دزفول با استفاده از روش های معمول جداسازی در آزمایشگاه جمعا 143 جدایه از جنس فوزاریوم شامل 110 جدایه f. oxysporum، 27 جدایه f. solani و 6 جدایه f. eqiuseti و نیز 4 جدایه hederae cylindrocarpon به دست آمد. تنوع ژنتیکی در بین 45 جدایه f. oxysporum با استفاده از گروه های سازگار رویشی تعیین شد که برای این کار از موتانت های نیت استفاده به عمل آمد. برای تولید موتانت های نیت از محیط کشت حاوی سه درصد کلرات پتاسیم زاپک (czapeck dox agar chlorate= cdac) حاوی mg/l 50 رز بنگال استفاده شد. با استفاده از این محیط جمعا 547 موتانت نیت حاصل شد. کلاس فنوتیپی موتانت های نیت بر اساس نحوه رشدشان روی محیط کشت پایه حاوی یکی از چهار منبع ازت (نیترات سدیم، نیتریت سدیم، هیپوزانتین و تارتارات آمونیوم) تعیین گردید. از نیت های حاصله تعداد 301، 171 و 75 عدد به ترتیب به nit1، nit3 و nitm تعلق داشتند. بعد از مکمل سازی که بین موتانت های nit1 یا nit3 یک جدایه با nitm جدایه های دیگر روی محیط کشت حداقل صورت گرفت 45 جدایه بیمارگر در چهار گروه سازگار رویشی قرار گرفتند؛ به این ترتیب که vcg a شامل 28 جدایه، vcg b شامل 10 جدایه، vcg c شامل 3 جدایه و vcg d شامل 4 جدایه بودند. آزمون بیماریزایی در مورد 20 جدایه که از گروههای سازگار رویشی چهارگانه انتخاب شده بودند انجام شد و نتایج حاکی از بیماریزا بودن کلیه جدایه ها بود. تنوع ژنتیکی این بیست جدایه با استفاده از نشانگر مولکولی rapd نیز مطالعه شد. در این آزمون از 13 آغازگر تصادفی استفاده بعمل آمد. گروه بندی داده های rapd توسط روش upgma و با استفاده از ضریب تشابه dice در سطخ تشابه 61% صورت گرفت. بر این اساس جدایه ها در شش گروه ژنتیکی جای گرفتند. در این گروه بندی گروه های i، iii و vi دو عضوی، گروه ii دوازده عضوی و گروه-های iv و v تک عضوی بودند. تعداد کم گروه بندی صورت گرفته از طریق vcg و rapd نشان دهنده تنوع ژنتیکی پایین قارچ مورد مطالعه در گل کاری های منطقه دزفول می باشد. مقایسه گروه بندی های صورت گرفته به وسیله گروه های سازگار رویشی و نشانگر rapd نشان داد که تطابق کامل بین این گروه بندی ها وجود ندارد