نام پژوهشگر: مریم توانا
مریم توانا مجید عزیزی ارانی
چکیده قارچ گانودرما لوسیدوم (ganoderma lucidum) یکی از قارچهای دارویی و بسیار ارزشمند جهان بوده که میوه و میسلیوم آن حاوی ترکیباتی نظیر پلی ساکاریدها و گنودریک اسید می باشد که به لحاظ داروشناسی، اثر تقویت کنندگی آن ها روی سیستم ایمنی بدن به اثبات رسیدهاست. این تحقیق به منظور بهینه سازی شرایط رشدی برای تولید قارچ گانودرما به اجرا در آمد و آزمایشات به 4 بخش تقسیم شد. در بخش اول این تحقیق، اثر برخی فاکتورهای رشدی، نظیر نوع منبع کربن محیط کشت، غلظت منبع کربن، دما و ph و تأثیر متقابل آنها بر تولید میسلیوم و پلیساکارید در کشت مایع بررسی شد. در بخش دوم، محیط کشتهای مختلف جامد به منظور تولید میسلیوم با کیفیت بالا جهت استفاده در مرحله تولید اسپاون مورد مطالعه قرار گرفت. در بخش سوم، به بررسی بسترهای مختلف و همچنین تعیین دمای بهینه در تولید اسپاون پرداخته شد. در بخش نهایی این تحقیق اثر سه نوع خاکاره مختلف ممرز، راش و سپیدار در ترکیب با سبوس گندم و عصاره مالت به عنوان مکمل غذایی استفاده شد و تأثیر آنها بر سرعت رشد میسلیوم و راندمان بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشات بخش اول نشان داد که بیشترین تولید وزن خشک میسلیوم برابر باg dw/l 66/6، توسط محیط کشت حاوی قند مالتوز و بالاترین سطح پلیساکارید (48/1 گرم بر لیتر) نیز در محیط کشت حاوی قند مالتوز و دمای ?c 1±29 تولید شد. بهترین اسیدیته برای تولید میسلیوم و پلی ساکارید به ترتیب در ph های 5/4 و 5/3 مشاهده شد. نتایج آزمایشات بخش دوم نشان داد که بالاترین سرعت رشد (mm/day 46/7) و وزن خشک میسلیوم (88/13 گرم بر لیتر) زمانی حاصل شد که به ترتیب از عصاره خاکاره چنار و افرا استفاده گردید. در بخش سوم آزمایشات مشخص گردید که میانگین سرعت رشد میسلیوم در دمای ?c 1±29 در بسترهای مختلف 31/7 میلیمتر در روز و در دمای ?c 1±25 برابر 75/2 میلیمتر در روز بود. در بین تیمارهای استفاده شده بستر غله گندم حاوی10 درصد سبوس گندم بیشترین سرعت رشد خطی میسلیوم (66/9 میلیمتر در روز) را داشته و نتایج بررسی بسترهای خاکاره نیز نشان داد که خاکاره اقاقیا، بیشترین سرعت رشد میسلیوم (mm/day 362/9) را داشتهاند. در بخش تولید میوه، نتایج نشان داد که تیمار حاوی خاک اره راش با 5/2 درصد عصاره مالت و 10 درصد سبوس گندم بیشترین سرعت رشد میسلیوم (mm/day 61/10) و تیمار حاوی خاک اره سپیدار با 5 درصد عصاره مالت و 10 درصد سبوس گندم، بیشترین راندمان بیولوژیکی (68/18درصد) را در بین تیمارهای مختلف بدست آوردند. کلمات کلیدی: قارچ گانودرما ، پلیساکارید، سرعت رشد میسلیوم، اسپاون ، راندمان بیولوژیکی.