نام پژوهشگر: سیده مهرنوش میربابایی

بررسی وجود خاک های آب گریز در گیلان و ارتباط آب گریزی با برخی ویژگی های خاک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان 1390
  سیده مهرنوش میربابایی   محمود شعبانپور شهرستانی

آب گریزی تمایل خاک برای جذب آب را کاهش می دهد. این پدیده سرعت نفوذ خاک را کاهش و جریان روانآب و فرسایش خاک را افزایش می دهد. در این تحقیق وجود و شدت آب گریزی در محل و در آزمایشگاه بر روی نمونه های دست نخورده جمع آوری شده از 10 منطقه در غرب استان گیلان بررسی شد، همچنین رابطه آب گریزی با برخی ویژگی های خاک مطالعه شد. درجه آب گریزی توسط ، آزمون زمان نفوذ قطره آب در رطوبت مزرعه (آب گریزی واقعی) و نمونه های خشک شده ( پتانسیل آب گریزی ) اندازه گیری شد. 256 نمونه دست نخورده در شش مرحله نمونه برداری از عمق 5-0 سانتی متر مناطق به صورت کاملاً تصادفی جمع آوری شد. آب گریزی در 8 منطقه مشاهده شد. زاویه تماس آب-خاک توسط آزمون مولاریته قطره اتانول محاسبه شد و نمونه هایی که آب گریز بودند زاویه تماس آب-خاک بیشتر از 90 درجه داشتند. برای بررسی تاثیر دمای خشک شدن، آب گریزی نمونه های جمع آوری شده پس از خشک شدن در چهار تیمار دمایی 25، 45، 65 و 105 درجه اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند که درجه پتانسیل آب گریزی می تواند با خشک شدن در دماهای مختلف تفاوت داشته باشد. در اکثر مناطق با افزایش دمای خشک شدن شدت آب گریزی کاهش یافت. رابطه بین رطوبت خاک و آب گریزی در نمونه های جمع آوری شده بررسی شد و محدوده ی رطوبت بحرانی در هر یک از مناطق مشخص شد. از میان ویژگی های خاک اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی، جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی، توزیع اندازه ذرات، ماده آلی ، اسید هیومیک و اسید فولویک اندازه گیری شد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که آب گریزی با مقدار ماده آلی، درصد شن و اسید فولویک رابطه مثبت و با درصد رس و ph خاک رابطه منفی دارد. رابطه ی زاویه ی تماس با ماده آلی ودرصد شن مثبت و معنی دار و با ph و درصد رس خاک منفی و معنی دار به دست آمد. آب گریزی واقعی در صحرا فقط در طی دوره ی خشک سال مشاهده شد. این مشاهدات دلالت دارند که آب گریزی یک ویژگی استاتیک نیست و دارای تغییرات فصلی است.