نام پژوهشگر: آرام پورداودی

مطالعه فرهنگی تاثیر روایت در کتابهای آموزش زبان انگلیسی بر خودپنداره/هویت کودکان زبان آموز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1389
  آرام پورداودی   فهیمه معرفت

در این رساله اثر روایتهای یکی از کتب زبان انگلیسی رایج در ایران (سری چترباکس) بر خودپنداره/هویت کودکان زبان آموز بررسی شده است که معمولا عاری از هرگونه ایدئولوژی در نظر گرفته می شوند.در دیدگاه پساساختارگرایی? زبان سازنده هویت افراد محسوب می شود و روایت? واسطه فهم ما از جهان. در حالیکه فرایند سالم تشکیل هویت نیاز به ارتباط تعاملی با دیگران دارد? در حیطه آموزش زبان انگلیسی این رابطه کاملا تقابلی و یک طرفه است. در چنین فضایی هویت کودکان تحت تاثیر "ایدئولوژی تقابلی دیگری" قرار می گیرد. روایتها به عنوان مهمترین محصول هر فرهنگ قادرند ایدئولوژیهای همراه خود را به شکلی کاملا طبیعی و عادی جلوه دهند که برای خوانندگان قانع کننده باشد. در دوره نوجوانی که زمان شکل گیری هویت افراد است روایتها می توانند بیشترین تاثیر را روی مخاطب خود داشته باشند. در این رساله دو پرسش اصلی و شش زیرگروه مدنظر بوده است. ابتدا اثر روایتهای چترباکس بر خودپنداره کلی کودکانی که حداقل دو سال این سری را خوانده بودند وسپس تاثیر انها بر شش زیرگروه خودپنداره بررسی شد. در بخش دوم مکانیسم قرارگرفتن ایدئولوژی تقابلی دیگری در روایتها مورد تحقیق قرار گرفت.137کودک ایرانی زبان آموز از هر دو جنس در این تحقیق شرکت کردند که حدودا نیمی از آنها هنوز دوره چترباکس را شروع نکرده بودند. هردو گروه به پرسشنامه سنجش خودپنداره کودکان پاسخ دادند. از میان آنها 36 نفر حذف شدند. از طریق آزمون مستقل تی میانگین دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. در بخش کیفی بر اساس مدل گریماس تقابلهای دوتایی بین شخصیتهای همه داستانهای چترباکس در هر شش سطح تعیین شدند.خودپنداره کودکان گروه اول که به مدت دوسال در معرض روایتهای چتر باکس بودند نسبت به گروه دوم در حوزه ظاهر فیزیکی به طور معناداری تقلیل یافته بود. به عبارت دیگر زبان آموزان گروه دوم تصویر ی به مراتب بهتر از شکل ظاهری خود در ذهن داشتند. از طرفی ایدئولوژی تقابلی دیگری بیش از هرچیز در تفاوت ظاهری شخصیتهای داستانها ظهور کرده بود که موید نتایج بخش کمی این تحقیق محسوب می شد.همزادپنداری با رابطه تقابلی "ما سفیدپوستان-شما خارجیها" در کودکان می تواند احساس حقارت در حیطه شکل ظاهری ایجاد کند? همان اتفاقی که بین استعمارگر و استعمار شده در گذشته روی می داد. از آنجا که در سایر محصولات هر فرهنگ چنین ایدئولوژیهایی در قالب روایت می تواند وجود داشته باشد? محقق پیشنهاد می کند که در کنار توجه دادن متولیان امر تهیه و تدوین کتب زبان کودکان و افزایش آگاهی معلمین نسبت به عاری نبودن داستانهای کودکان از ایدئولوژیهای فرهنگی? مهارتهای خواندن خلاقانه و انتقادی روایتها در کودکان زبان آموز تقویت شود.