این پژوهش یک نوع مطالعه توصیفی همبستگی می باشد که جهت دستیابی به هدف کلی ((بررسی نحوه عملکرد کارکنان بهداشتی در زمینه پیشگیری اولیه از بیماریهای واگیر شایع، در مراکز بهداشتی و درمانی روستائی استان ایلام در سال 77-1376)) و اهداف جزئی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه و چک لیست بود که پرسشنامه در دو بخش سئوالات دموگرافیک در ارتباط با مشخصات فردی و اجتماعی واحدهای مورد پژوهش و سئوالات عملکرد که به صورت بلی و خیر بمنظور بررسی میزان عملکرد کارکنان بهداشتی، و چک لیست نیز در جهت تعیین اقدامات عملی و قابل مشاهده این کارکنان، مورد استفاده قرار گرفت. سپس تعداد 40 نفر از کارکنان بهداشتی شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی روستایی استان ایلام (گروه مورد هدف) بعنوان نمونه انتخاب و با استفاده از اطلاعات برای تجزیه و تحلیل یافته ها روشهای آنها مورد بررسی و مشاهده قرار گرفت. پس از جمع آوری اطلاعات برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در رابطه باهدف کلی پژوهش نمایانگر این است که اکثریت (50 درصد) واحدهای مورد پژوهش از عملکرد خوب و (5/37%) از عملکرد متوسط و (5/12%) از عملکرد خیلی خوب برخوردار بوده اند و هیچیک عملکرد ضعیف نداشته اند. در رابطه با هدف ویژه اول ((نحوه عملکرد کارکنان بهداشتی در زمینه پیشگیری اولیه از بیماریهای واگیر شایع، از طریق آموزش بهداشت، اکثریت (35 درصد) واحدهای مورد پژوهش دارای عملکرد ضعیف و کمترین (10 درصد) آنها دارای عملکرد خیلی خوب بوده اند. و در رابطه با هدف ویژه دوم ((نحوه عملکرد کارکنان بهداشتی در زمینه پیشگیری اولیه از بیماریهای واگیر شایع، از طریق واکسیناسیون)) اکثریت واحدهای مورد پژوهش (5/47%) از عملکرد خوب و کمترین (25%) آنها از عملکرد خیلی خوب برخوردار بوده اند. در زمینه ارتباط بین نحوه عملکرد و مشخصات فردی و اجتماعی واحدهای مورد پژوهش نتایج آزمونها نشان داد که تنها بین نحوه عملکرد کلی و میزان تحصیلات، وضعیت استخدام ارتباط معنی دار آماری وجود داشت اما بین عملکرد و سایر مشخصات رابطه معنی دار نبود. بطور کلی نحوه عملکرد واحدهای مورد پژوهش در زمینه پیشگیری اولیه از بیماریهای واگیر شایع، از طریق واکسیناسیون مطلوب تر از پیشگیری از طریق آموزش بهداشت بوده است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.