منطقه کلوت چاپدونی در منطقه 170 کیلومتری شمال شرقی یزد واقع شده است از نظر زمین شناسی در بخش میانی زون ایران مرکزی است و در دوران پرکامبرین و پالیوزوییک جزیی از شبه جزیره عربستان بوده است.

منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و در بخش شمال غرب شهرستان مشکین شهر بین 47و 30 درجه تا 47 و36 طول شرقی و 38 و 30 تا 38 و 34 عرض شمالی قرار گرفته است ولکانیک های منطقه در زون البرز غربی- آذربایجان واقع شده و سن آنها ائوسن میانی می باشد این سنگ ها بطور عمده شامل آندزیت، تراکی، آندزیت، آندزی بازالت می باشند. بافت عمومی این سنگ ها پورفیریک، میکرولیتیک پورفیریک، هیالومیکرولیتی و سری ایت بوده و فتو کریست های آنها اغلب از نوع اوژیت، پلاژیوکلاز، بیوتیت و هورنیلتد می باشند. نمود اشکال و بافت هایی نظیر دگرسانی انتخابی، ماکل های ترکیبی و بهم ریخته، بافت غربالی و منطقه بندی های معکوس و نوسانی در پلاژیوکلازها، ظهور بیوتیت ها و آمفیبول های اپاستیه و با حواشی سوخته نشان دهنده رخداد پدیده ی اختلاط ماگمایی یعنوان عامل بوجود آورنده ماگمای والد سنگ های ولکانیک منطقه معرفی شده اند در نمودارهای هارکر نیز هیچ گونه جدایش خاصی بین سنگ ها دیده نمی شود و سنگ ها روند تفریق یکسانی را طی کرده اند سری ماگمایی سنگهای منطقه از نوع کالکوآلکالن و تولئیتی می باشد این مجموعه از نظر شاخص اشباع از آلومینیوم جزی گروه متا آلومینوس قرار می گیرند. در دیاگرام های عنکبوتی بهنجار شده به گوشته اولیه عناصر rb،sr،ba،k، lree غنی شدگی و عناصر nb، ti، hree تهی شدگی نشان می دهند در منطقه مورد مطالعه دگرسانی گرمابی قابل ملاحظه را می توان مشاهده کرد که بر روی سنگهای آتشفشانی تاثیر فراوانی گذاشته است و باعث ایجاد تغییرات شدیدی در کانی های این سنگ شده است که از جمله می توان به تجزیه ی پلاژیوکلاز به سریسیت، ارتوکلاز به کانی های رسی، هورتبلند و بیوتیت به کلریت و کلسیت و نیز تجزیه اوژیت به اورالیت اشاره کرد. مطالعات ژئوشیمی عناصر اصلی نشان می دهد تبلور کانی هایی چون کلینوپیروکسن، اولینوین و پلاژیوکلاز نقش اصلی را در تبلور ماگما داشته اند مقادیر بالای عناصر ناسازگار lile، lree و نیز مقادیر پایین عناصر hfse نشان می دهد که منبع گوشته ای ماگمای بوجود آورنده سنگهای منطقه تحت تأثیرمتاسومانیزم و آلایش پوسته ای قرار گرفته است. برخورد پلیت عربی یا اورازیا باعث ضخیم شدگی پوسته ای گردیده و این موجب بالا رفتن ژئوترم حرارتی و در نهایت باعث ذوب بخشی منبع گوشته ای گردیده است در اثر شکستگی های موجود در منطقه و تاثیر گسل ها ماگمای حاصله به بیرون راه یافته است. جایگاه ژئوتکتونیکی سنگ های مزبور، قوس های بعد از برخورد بوده که با بسته شدن اقیانوس نئوتتیس و تصادم پلیت عربی با بلوک ایران مرکزی و تحولات بعد از تصادم در پوسته ایران زمین تطابق دارد. کشش های بعد از برخورد در زمان پالئوژن بویژه در آئوسن باعث ظهور آتشفشان های متعدد و پراکنده در زون البرز-آذربایجان گردیده است.

ناحیه مورد مطالعه در طول های شرقی ´55°46_ ´52°45 و عرض های شمالی ´30°36_ ´07°36، در حدود 60 کیلومتری غرب شهر سقز و در زون ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد. مجموعه نفوذی شیخ چوپان و سیاه در علیا شامل سنگ های دیوریتی، گرانودیوریتی و گرانیتی به سن پرکامبرین؟ با بافت غالب گرانولار می باشد. کانی های اصلی در این سنگ های نفوذی فلسیک شامل پلاژیوکلاز، کوارتز، آلکالی فلدسپار و کانی های فرومنیزین آمفیبول و بیوتیت می باشند. این سنگ ها در سنگ های دگرگونی پرکامبرین نفوذ کرده و با آنها دارای همبری تیز می باشند. انکلاوهای میکروگرانولار مافیک و زینولیت های پوسته ای در آنها مشاهده شده و دایک های میکروگابرو، ریولیتی، آپلیتی و رگه های سیلیسی این سنگ ها را قطع می کند. بر اساس داده های ژئوشیمیایی عناصر اصلی و نادر، سنگ های آتشفشانی منطقه مورد مطالعه از نوع کالک آلکالن، متالومینوس تا پرالومینوس و از تیپ i بوده و ماهیت منیزیم دار و کلسیک تا کلسیک-قلیایی دارند. فرایند اصلی تشکیل دهنده این سنگ ها ذوب بخشی است و فرایندهای اختلاط ماگمایی، آلایش و تفریق بلوری در کانی های فرعی بی تاثیر نبوده است. سنگ های نفوذی مورد بررسی غنی شدگی از عناصر lil و تهی شدگی از عناصر hfs را نشان می دهد که از نشانه های وابستگی این سنگ ها به محیط فرورانش است. با توجه به فراوانی و نسبت عناصر نادر سنگ های این منطقه را می توان مربوط به حاشیه قاره ای فعال دانست. ذوب بخشی پروتولیت های پوسته زیرین در اثر گرمای حاصل از ماگماهای بازالتی محتمل ترین منشا برای این سنگ ها می باشد. توده های نفوذی مورد مطالعه متحمل نیروهای تکتونیکی شده و در آنها دگرشکلی رخ داده است. دگرریختی در شرایط تغییر حرارت و در یک پهنه برشی شکل پذیر در دمای 300 تا ?600 صورت گرفته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

گستره مورد مطالعه با مساحت بیش از 2000 کیلومتر مربع، بخشی از پهنه جوش خورده سیستان واقع در خاور ایران است که به شکل کلی کمانی با تحدب به سمت شمال خاوری، در جنوب بیرجند قرار گرفته است . علی رغم آشفتگی های تکتونیکی شدیدی که مجموعه سنگی منطقه را به صورت یک آمیزه افیولیتی در آورده، کلیه اجزای یک توالی افیولیتی کامل از نوع hot در آن مشهود است . ضخامت این توالی حدود 7 کیلومتر برآورد شده است . این توالی بر روی یک نوار باریک دگرگونه با ضخامت حدود 450 متر، مرکب از شیست سبز و آمفیبولیت ، به عنوان پی دگرگونی قرار گرفته است . اولین واحد واقع بر روی پی دگرگونی، تکتونیت های مرکب از هارزبورژیت و عدسی های دونیتی به همراه دایکهای وبستریتی هستند. اولترامافیک ها و اولیوین گابروهای کومولیتی به عنوان پهنه انتقال، در بین تکتونیت ها و گابروهای لایه ای قرار دارند. بر روی پهنه انتقال گابروهای لایه ای با لایه بندی تکراری، تدریجی و فازی واقع شده اند که توسط گابروهای ایزوتروپ و دایکهای ورقه ای ادامه می یابند. گدازه های بازیک با ساخت غالب بالشی و لوله ای بالاترین عضو آذرین این توالی را می سازند. میان لایه هایی از آهکهای پلاژیک گلوبوترونکانادار در درون بخش گدازه ای مشاهده می گردند. 85 تا 90 درصد پریدوتیت های روی پی را، هارزبورژیت و بقیه را دونیت ، لرزولیت ، ورلیت و وبستریت می سازد. اولیوین ها و پیروکسن های سازنده پریدوتیت ها آثاری از دگرشکلی درجه حرارت بالا را نشان می دهند. آثار دگرشکلی درجه حرارت پایین، حاصل فرآیند جایگیری افیولیت ، به صورت میلونیتی شدن و ایجاد بافت پورفیروکلاستیکی در پریدوتیت های دگرگونی می باشد. اولیوین در دونیت ها و هارزبورژیت ها از نوع فورستریت است . ارتوپیروکسن های این سنگها از نوع انستاتیت و کلینوپیروکسن ها از نوع دیوپسید می باشد. ژئوترمومتری پریدوتیت های دگرگونی، محدوده حرارتی بین 994 تا 1385 درجه سانتیگراد را تعیین نموده است . دمای دریافتی پی دگرگونی از پریدوتیت های داغ، در هنگام فرارانش ، بین 500 تا 750 درجه سانتیگراد بوده که این دما به همراه گرمای حاصل از اصطکاک و برش شرایط مناسبی برای رخداد دگرگونی در حد رخساره آمفیبولیت (بالایی) و حتی ذوب بخشی سنگهای دگرگونی در مرز تماس با پریدوتیت ها را می توانسته فراهم نماید. پهنه انتقال که در بین پریدوتیت های دگرگونی و گابروهای لایه ای قرار گرفته، مرکب از هارزبورژیت ، دونیت و اولیوین گابروهای کومولیتی حاوی عدسی های کرومیت می باشد. فابریک های دگرشکلی حرارت بالا در توالی گابرویی از قاعده به سمت بالا کاهش می یابد و در گابروی ایزوتروپ مشاهده نمی شوند. لایه های آنورتوزیتی در قسمت های فوقانی گابروی لایه ای دیده می شوند. گابروهای ایزوتروپ بر روی گابروهای لایه ای قرار دارند که توسط دایکهای ورقه ای دنبال می شوند. بین مقادیر sio2 و zr، d.i و tio2، na2o و di، sio2 و d. l از گابروهای لایه ای به سمت دایکهای ورقه ای یک رابطه مستقیم با ضریب همبستگی بالا وجود دارد.

گرانیتوئید مورد مطالعه که با وسعت تقریبی 48 کیلومترمربع در ورقه زمین شناسی 100000:1 ششصد قرار دارد ، در جنوب شهرستان سبزوار مابین عرضهای جغرافیایی 35درجه و 45 دقیقه تا 36 درجه شمالی و طولهای جغرافیایی 57درجه و 30 دقیقه و 57درجه و 45دقیقه شرقی واقع است . منطقه ششصد بخش کوچکی از شمالشرقی پهنه ایران مرکزی است که در بین دوگسل اصلی درونه و بینالود قرار گرفته و گرانیتوئید مورد مطالعه در منطقه ظهور افیولیت های کرتاسه بالایی جنوب سبزوار رخنمون دارد. قدیمی ترین رخنومنهای سنگی منطقه متعلق به کرتاسه زیرین اند و جوانترین آنها را نهشته های کواترنر تشکیل می دهند. واحدهای آتشفشانی کرتاسه فوقانی و ائوسن در این منطقه گسترش دارند و به ترتیب شواهدی از وقوع فرورانش و برخورد و ظهور کمان جزایر اقیانوسی را نشان می دهند.

چکیده ندارد.

منطقه مورد مطالعه، در شمال شرق شهرستان سبزوار (در جنوب سلطان آباد) قرار داشته و قسمتی از نوار افیولیتی شمال سبزوار می باشد.در این منطقه علاوه بر کالرمالانژ، سنگهای والکانو - سدیمنز کرتاسه فوقانی، مجموعه دگرگونی سلطان آباد با سن کرتاسه فوقانی، سنگهای رسوبی ائوسن و گرانیتوئیدهای قبل از ائوسن و گنبدهای داسیتی باسن الیگوسن - پلیوسن نیز دیده می شوند.طیف ترکیبی گرانیتوئیدهای این منطقه که در مجموعه دگرگونی نفوذ کرده اند. عبارتند از: گرانودیوریت، تونالیت - ترونجمیت، سیینودیوریت، کوارتزدیوریت و یکسری دایکهای پگمائوئید با ترکیب گرانیتی.لازم به ذکر است که در یکی از توده های تونالیت - ترونجمیت منطقه (توده چیلی) یکسری دایکهای بازیک نفوذ کرده اند که دارای ترکیب: هورنبلندیت، هورنبلند گابرو و کوارتزگابرو می باشند.کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپاتهای آلکالی از کانی های اصلی گرانیتوئیدها و موسکویت، آمفیبول، اپیدوت و اسفن از کانی های فرعی و ثانویه این سنگها می باشند.به لحاظ ژنتیکی گرانیتوئیدهای منطقه از نوع ‏‎i‎‏ بوده و طبق تقسیم بندی ژنتیکی کاسترو و همکاران از نوع ‏‎m‎‏ تا ‏‎‏‎hm‎‏ می باشند. از طرفی دلایل کانی شناسی، ژئوشیمیایی و نمودارهای تشخیص محیط تکتونیکی، تشابه سنگهای گرانیتوئید منطقه را با سنگهای مناطق تکتونیکی نوع کوهزایی و کمانهایی ماگمایی جزایر قوسی ‏‎(iag)‎‏ نشان می دهد. و در نهایت منشاه فوقانی و یا پوسته اقیانوسی فرورونده با کمی آغشتگی برای گرانیتوئیدهای پیشنهاد می شود.

منطقه مورد مطالعه واقع در 50 کیلومتری غرب فردوس می باشد و متشکل از واحدهای آتشفشانی و نفوذی می باشد. شایان ذکر است که وجود توده های نفوذی برای اولین بار گزارش می شود.از نظر موقعیت زمین شناسی این منطقه بخشی از بلوک لوت می باشد و در منتهی الیه شمال غربی آن واقع شده است.قدیم ترین رخنمون مشاهده شده در منطقه مورد مطالعه سنگهای کرتاسه است که کنگلومرای معادل کرمان بر روی آنها و زیر واحدهای ولکانیکی تشکیل شده است.در منطقه دو سیستم گسل اصلی مشاهده می شود:1- سیستم اصلی دارای راستای شمالی - جنوبی بوده و کانی سازی مس در داخل آن صورت گرفته است.2- سیستم با راستای شرقی - غربی که گسل های اصلی را قطع کرده و جابجایی هایی را در آنها باعث شده است.

کوههای لاله زار در قسمت شمال شرق شهرستان بافت در استان کرمان قرار داشته، و در نقشه چهارگوش بافت (مقیاس 100000: 1 ) در قسمت شمال شرق نقشه جای دارد. واحدهای سنگی موجود در منطقه عموما مربوط به ترشیری بوده که قسمت اعظم آنها را ولکانیک های ائوسن (کمپلکس رازک) تشکیل داده اند و به همراه پلوتونیک های میوسن و مقدار اندکی سنگهای رسوبی از نوع آهک، کنگلومرا و ماسه سنگ دیده می شوند. برای رده بندی سنگهای منطقه از نتایج تجزیه شیمیایی 20نمونه استفاده شد که به دلیل فراوانی بیشتر سنگهای ولکانیک، اکثریت نمونه ها (16 نمونه) از سنگهای ولکانیک و 4 نمونه نیز از سنگهای پلوتونیک می باشد. بر این اساس سنگهای ولکانیک از نوع آندزیت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیت، داسیت ، ریوداسیت و توف هستند. سنگهای پلوتونیک منطقه نیز از انواع دیوریت، تونالیت و گرانودیوریت می باشند.بافت در سنگهای ولکانیک از نوع پورفیریتیک و گلومروپورفیریتیک است و با داشتن فنوکریست های پلاژیوکلاز، هونبلند و مقدار کمتر پیروکسن و بیوتیت مشخص می باشد. دگرسانی کلریتی شدن، اپیدوتی شدن، سریسیته شدن به طور مشخص در سنگهای ولکانیک مشاهده می شود. سنگهای پلوتونیک نیز دارای بافت گرانولار و انترگرانولار هستند، و از کانیهای پلاژیوکلاز، کوارتز و آمفیبول تشکیل شده اند. با توجه به بررسی های ژئوشیمیایی به عمل آمده در مورد سنگهای ولکانیک وپلوتونیک، این دو سری از سنگها دارای روند تغییرات ژئوشیمیایی منظم بوده که حاکی از قرابت ژئوشیمیایی این دو سری می باشد. از نظر سریهای ماگمایی، سنگهای منطقه از نوع کالکوالکالن و اندکی توله ایتی هستند.در اثر نفوذ سنگهای پلوتونیک به درون ولکانیک های ائوسن، به دلیل مقاومت نسبتا بالای سنگهای ولکانیک و نفوذپذیری پایین ولکانیک ها، دگرگونی مجاورتی در سنگ های میزبان پدید نیامده است. ولی در اثر نفوذ سیالات داغ حاصل از توده نفوذی، دگرسانی های مختلفی در سنگهای منطقه بوجود آمده است. از انواع این دگرسانی ها می توان از دگرسانی پتاسیک ، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک نام برد. برای تعیین محیط تکتونیکی منطقه از شواهد مختلفی از جمله، شواهد ناحیه ای، پتروگرافی و ژئوشیمیایی استفاده گردید و در نتیجه بررسی شواهد موجود و عدم وجود شباهت سنگهای منطقه با نوع ریفتینگ، جایگاه تکتونیکی سنگهای منطقه با ولکانیسم مرتبط با سابداکشن قرابت بیشتری دارد.

تلفیق نتایج به دست آمده از این تحقیق با داده های محققین چنین نتیجه داده که در جنوب سلطان آباد (سبزوار ) ، در دوره کرتاسه ، حوضه ای پشت قوس با امتداد تقریبا شرقی -غربی بوجود آمده که در آن ولکانیسم بازالتی با ترکیب توله ایتی مناطق فرورانش ، تحولی و گاهی کالکوآلکالن جریان داشته است . احتمالا پیدایش این حوضه با تشکیل پوسته اقیانوسی سبزوار در 84 تا 87 میلیون سال قبل (باروز و همکاران ، 1983)تقریبا همزمان بوده است . پس از برخورد ایران مرکزی با البرز شرقی حوضه اقیانوسی سبزوار بسته شده و ماگماتیسم بازالتی به صورت نفوذی ( توده های کوچک گابرو) و یاتفریق یافته بصورت گرانیتوئید ( تونالیت - ترونجمیت ) به داخل متاولکانیتها تزریق شده اند . ادامه برخورد و درهم رفتن بلوکها سبب شده تا پوسته اقیانوسی پشت قوس شکسته و قطعه قطعه شده ، قطعات آن بر روی هم رانده شوند . فاز فشاری ناشی از برخورد بلوکها در پالئوسن موجب دگرگونی سنگهای آتشفشانی در فشار متوسط تابالا - دمای پائین گشته درطول آن و در زونهای برشی گلوکوفان متبلور شده است . فرارانش پوسته اقیانوسی داغ حوضه حاشیه ای بر روی متابازالتها و توده های گابرو و گرانیتوئید قوس جزایر سبب شده تا این سنگها کلا متحمل دگرگونی معکوس بشوند . در این مرحله از دگرگونی آمفیبولیتهای گلوکوفان دار قبلی به همراه توده های گابرو و گرانیتوئید تحت فشار یکسان سیالات و به کمک گرمای ورقه اقیانوسی بطور یکنواخت دگرگونی مجدد پیدا کرده اند .

از مطالعه نمودارهای تحولات اکسیدهای عناصر اصلی نسبت به ضریب تفریق چنین بر می آید که سنگهای آتشفشانی از تفریق یک ماگمای آندزیتی دارای تقریبا 55 درصد سیلیس بوجود آمده اند . از نظر جایگاه تکتونیکی ، بر اساس خصوصیات پتروگرافی ، ژئوشیمیایی ، نمودارهای تکتونوماگمایی و عنکبوتی ، سنگهای ولکانیکی منطقه با ولکانیسم مرتبط با فرورانش شباهت دارد و بنابراین ولکانیسم منطقه نتیجه فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر پوسته ایران می باشد .

داده های ژئو شیمیایی نشان می دهد که ایوریت ها از گوشته غنی شده بالای منطقه فرورانش منشا گرفته اند . بیوتیت گرانیت و گرانیتهای گارنت دار از ذوب متارسوبات حاصل شده اند . گرانیت های گارنت دار حاصل ذوب بخش پلیت ها در طی واکنش ذوب - آبزدایی بیوتیت می باشند . برخی بیوتیت گرانیت ها منشا پلیتی داشته و بقیه سنگ منشا گریوکی دارند که به نظر می رسد در تشکل آنها واکنش های ذوب - آبزدایی بیوتیت و مسکوویت ، هر دو نقش داشته اند . در ضمن خواص ژئو شیمیایی نشان می دهد که آب در تشکیل بیوتیت گرانیت ها نسبت به گرانیت های گارنت دار نقش بیشتری داشته که این امر با نتایج حاصل از ژئو ترمومتری تطابق دارد .