شهر یزد در قرن هشتم هـ . ق. شاهد رونق در ساخت بناهای عمومی، خصوصاً "مجموعه ها" بود. یکی از بخش های اصلی هر مجموعه "مدرسه" است. از حدود چهل مدرسه ی ساخته شده در سده ی هشتم هـ .ق. ، یک مدرسه بدون نقش، و شش مدرسه ی دارای نقوش تزیینی به دوران حاضر رسیده است. وی‍ژگی این مدارس، اصالت در نقوش و شیوه ی اجرا، استفاده از رنگ های متنوع، و سبکی خاص در «نقش بندی» است. از جمله ی منابع، متونی مکتوب در میانه ی قرن نهم هـ .ق. است که ضمن تبیین زمینه های فرهنگی، مختصراً به توصیف بناها و تزیینات آنها می پردازد؛ این توصیفات با آثار موجود مقایسه شده است. برای تطبیق نقوش مدارس با یکدیگر، نقشها، رنگها، کتیبه ها و محل اجرای آنها با ارایه ی جداولی نشان داده شده اند. ثبت و دسته بندی نقوش، به هدف حفظ، احیاء و تداوم مواریث فرهنگی به آیندگان صورت می گیرد. در معماری سنتی ایران، «نقش بندی» در تعامل و/ یا ادامه تولید معماری بوده است؛ پس تطبیق نوع، محل، قالب و شیوه ی اجرای نقوش، می تواند مکمل نظریه ی "سبک یزد" در معماری باشد. نسبت ساخت بنا با انتخاب شیوه ی تزیین آن، به شیوه ی تاریخی، توصیفی و تحلیلی بررسی شده است. اطلاعات، با مطالعه ی منابع مکتوب و مراجعه به آثار تاریخی، جمع آوری و به روش کیفی تحلیل شده است. از مهم ترین نتایج، دریافت اصولی کلی و جزیی درباره ی تزیین بنا در معماری سنتی ایران است. بازشناسی موردی و دقیق کم و کیف فضاهای آموزشی در ایران، به سهم خود، زمینه و معلوماتی را فراهم می کند تا مدارس و دانشگاه های امروز و فردا، در تداوم فرهنگ معماری ایرانی و اسلامی شکل بگیرد.

در محله نوادان شهرستان ابرکوه از توابع یزد، بقایای بنایی منفرد و خشتی با پلان مربع به نام سیدون گلسرخی بجامانده است که از لحاظ اسلوب همانند بناهای دوره ایلخانی شهر یزد است. سقف بنا سالیان درازی است که فرو ریخته و آنچه باقی مانده چهار دیوار خشتی است که دچار از هم پاشیدگی در زوایا و سرسفت شدن جرزها به سمت بیرون شده است. تزیینات باقی مانده اصیل بنا اندک و نشان از انبوه تزیینات قدیم دارد. در این رساله، نگارنده با هدف شناساندن بنای سیدان (سیدون) گلسرخی به عنوان بنایی که اطلاعات مدون و تاریخ مشخصی را ندارد به مسأله ی معرفی، آسیب شناسی، طرح مرمت و حفاظت این بنا پرداخته است. مسائلی که در رابطه با این موضوع مطرح است روش مناسب جهت مداخلات لازم در بنایی خشتی است که احتمالاً مربوط به قرن هشتم بوده و با آسیب های سازه ای شدید مواجه است؛ سقف بنا در گذر زمان فروریخته و جرزها نیز به بیرون سرسفت شده و موجب از هم پاشیدگی در گوشه ها شده اند. میزان مداخلات و نحوه آن به طوری که مناسب ترین روش در جهت حفاظت و مرمت بنا اتخاذ گردد، در ادامه رساله پیشنهاد گردیده و چگونگی پوشش بنا به عنوان مهم ترین اقدام بررسی شده است.

چکیده پژوهش اقامه مجلس عزاداری و اشاعه، ترویج و حفظ فرهنگ عاشورا در قالب سوگواری ها، نوحه خوانی ها،مرثیه سرایی ها، روضه خوانی و شبیه گردانی ها در حسینیه ها، تکایا، مساجد و منازل با عشق و ارادت به اهل بیت مطهر پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در گذر زمان تا کنون افتخار مردمان دارالعباده یزد است و همین عشق و دلداگی به اهل بیت عصمت و طهارت علیه السلام است که باعث می شود هر ساله عزاداری ها با شکوه و عظمت بیشتری برگزار شود. این پژوهش قطره کوچکی است از دریای اخلاص باورها و ارزش های مردم مومن یزد در قالب شناخت و معرفی خانه های امام حسینی یزد که واقفان، بانیان و متولیان این بیوت شریف، معنای عمیق درالعبادگی را در میراث معنوی درالعباده یزد از خویش بر جای گذاشته اند. از آنجایی که بعضی از مردم یزد خانه های خود را در اختیار برگزاری مراسم عزاداری قرار می دهند بر آن شدیم تا با انجام این پژوهش هر چند مختصر و ناقص راه حلی را برای تداوم این خانه های امام حسینی در یزد ارائه دهیم. در این راه ابتدا با تاریخچه مختصر هجرت و شهادت عظیم و تاریخ ساز حضرت سیدالشهداء علیه السلام آشنا می شویم، سپس نگاهی می اندازیم به سیر تاریخی سوگواری برای سرور و سالار شهیدان از ابتدا تا کنون و آئین ها و شیوه های عزاداری حسینی در یزد. در ادامه به معرفی اماکن مقدس و کانون های عزاداری و بیان ویژگی های بافت تاریخی یزد که خانه های امام حسینی را همچون نگینی درخشان در دل خود جای داده است پرداخته، و با شناسایی خانه های امام حسینی در یزد و معرفی آنها به تحلیل و بررسی این خانه ها پرداخته و به شناسایی ظرفیت هایی می پردازیم که یک خانه نیاز دارد تا بتواند به یک خانه امام حسینی تبدیل شود. در نهایت با انتخاب بستری مناسب به طراحی الگویی برای یک خانه امام حسینی می رسیم.

مسجدها در معماری گذشته ایران ( پس از اسلام ) مهمترین ساختمان به شمار می آیند و مهمترین نمونه معماری اسلامی را در مسجدها می توان مشاهده نمود. ساختمان هایی که برگرفته از اعتقاد مسلمانان به ستون دین یعنی همان نماز شکل گرفته اند؛ یعنی فعالیت عبادی نماز به عنوان یکی از مهمترین فعالیت های شکل دهنده به فضای معماری مسجد، مورد توجه قرار می گیرد. از همان نخستین روزهای ورود اسلام به سرزمین ایران، مردم برای به جا آوردن نمازهای روزانه آغاز به برپایی و ساخت مسجدهای موقت و دائم کردند. نخست با تغییر کاربری مهرابه ها و آتشکده ها (مانند مسجد یزدخواست و فهرج)، این نیاز برآورده شد. سپس معماران با درک جایگاه برپایی نماز، الگو گرفتن از مسجدالنبی و بهره گیری از بهترین دستاوردهای فنی و هنری از معماری گذشته خود، نسبت به ساخت مسجد اقدام کردند ( مانند مسجد تاریخانه دامغان). در هر سرزمین معماران با توجه به اقلیم و ساخت مایه بومی، مسجدهایی ساختند که نیاز مردم را برآورده کردند. مصالح و فن ساختمان و همچنین سنت های معماری در هر ناحیه را نیز می توان از عوامل بسیار مهم در شکل گیری فضاهای معماری و از جمله مساجد دانست. گونه ویژه ای از این مسجدها، مسجدهای چوبین هستند که در نقاط گوناگونی از ایران، مانند مناطق جنگلی شمال (مازندران و گیلان)، آذربایجان، ابیانه، کردستان و ... ساخته شدند. در مسجد پیامبر نیز به دلیل اینکه دهانه آن زیاد بود برای پوشش آن ستونی از نخل در میانه آن برپا کردند و روی آن را با برگ نخل و پوست حیوانات پوشاندند. ساخت این مسجدها در طول تاریخ بر اساس اقلیم و در دسترس بودن چوب ادامه پیدا کرد. اوج ساخت اینگونه مسجد در ایران را، شاید بتوان در دوره صفویه و به ویژه در منطقه آذربایجان دانست. کلید واژه : معماری ایران، معماری اسلامی، طراحی مسجد، مصالح چوبی

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.