امروزه مطالعات و بررسی¬ها¬ی ژئومورفولوژیکی پایه و اساس برنامه ریزی های محیطی است. به منظور ارزیابی مکا¬های فعلی دفن زباله در استان گلستان، داده ها واطلاعات مربوط به عوامل ژئومورفولوژیکی تهیه و تحلیل گردید. در بررسی ژئومورفولوژیکی محل دفن زباله از نرم افزار رایانه ای gis و فرایند تحلیل سلسله مراتبی ahp استفاده گردید. در این تحقیق 5 عامل اصلی انسانی-اقتصادی، توپوگرافی-مورفولوژی، اقلیم-هیدرولوژی، خاک-پوشش گیاهی و زمین شناسی در نظر گرفته شد که منجر به تولید 12 لایه ی کاربری اراضی، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از خطوط ارتباطی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، شیب، طبقات ارتفاعی، جهت شیب، اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و لیتولوژی شد. با ترسیم مقاطع زمین شناسی محل دفن و ارزیابی پایداری آن و با استفاده از لایه¬ها و مدل مذکور در محیط arc map نقشه پهنه بندی مکان های مناسب دفن زباله تعیین گردید. نتایج نشان می دهند که از 4 سایت اصلی دفن منطقه مورد مطالعه، سایت غربی در مکان بسیار مناسب و سایت های گنبد، آزادشهر و سایت مراوه تپه در مکان نامناسب از لحاظ مکان گزینی ژئومورفولوژیکی قرار دارند.وباعث تهدید کیفیت آب و خاک منطقه نیز گردیده اند. با تهیه نقشه پهنه بندی، مکان¬های بهینه در کل استان گلستان معرفی شد که در برنامه ریزی های آتی می¬تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

در این تحقیق با سه مدل ریاضی(boolean)(multi-class-maps)(ahp به مکان یابی پهنه های سیل خیز در حوضه زرقان پرداخته شده در این راستا ابتدا 14 لایه اطلاعاتی مهم در سیل خیزی منطقه انتخاب و تهیه شد که شامل 1- ضریب شکل زیر حوضه ها 2-نسبت انشعاب 3- تراکم زهکشی آبراهه ها 4- شیب 5- ایپسومتری 6- ضریب سیل خیزی 7- لیتولوژی 8-ژئومورفولوژی 9-خاک 10-هیرولوژیک خاک 11-میانگین بارش 12- پوشش گیاهی 13- کاربری اراضی 14-cn خاک. سپس این لایه ها با سه مدل ریاضی فوق وزن دهی شده و در محیط gis تلفیق یافتند. در نهایت مدل ahp بهترین مدل مکان یابی سیل در حوضه مورد مطالعه شناخته شد. در مدل boolian وزن دهی به طبقات بر اساس صفر و یک می باشد و نقشه نهایی پهنه بندی به دو طبقه مناسب و نامناسب تقسیم گردید که به ترتیب 33 و 66 درصد از کل حوضه را شامل میشود. در مدلmulti class maps وزن طبقات از صفر تا ده و وزن لایه های اطلاعاتی اصلی از صفر تا پنج وزن دهی شد. نقشه نهایی پهنه بندی سیل در این مدل به سه طبقه مناسب، متوسط و نامناسب تقسیم گردید گه به ترتیب 29درصد، 47 درصد و 23 درصد از سطح کل حوضه را شامل میشود. وزن دهی به روش ahp شامل مراحل زیر است: مرحله اول: انجام مقایسات زوجی: برای تعین وزن هر یک از معیارهای اصلی ماتریس 14×14 تعریف شده، سپس به مقایسه دو به دو عناصر ماتریس انجام گرفت. مرحله دوم: استخراج ضرایب اهمیت ماتریسها: جهت استخراج ضرایب، ابتدا ماتریس مقایسات نرمال سازی میشوند. جهت نرمال سازی و محاسبه وزن معیارها از روش تقریبی (میانگین حسابی) استفاده شده است. مرحله سوم: تخمین نسبت پایندگی یا سازگاری. در این مرحله باید به این سوال جواب داد که آیا مقایسه های ما دارای پایندگی هستند یا خیر که در این تحقیق پایندگی 995/0 به دست آمد که نشان دهنده وزن دهی درست به معیارها است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی پتانسیل های گردشگری ورزشی در استان خراسان رضوی است. بدین منظور 164 نفر از مدیران و کارشناسان درسازمان های موثر و درگیر در حوزه گردشگری ورزشی در استان خراسان رضوی به عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه به ماهیت تحلیلی تحقیق حاضر، پرسشنامه محقق ساخته ای بر اساس مقیاس 5 گزینه ای لیکرت طراحی و پس از تأیید روایی و پایایی بین آزمودنی های مورد نظر توزیع شد. پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از بسته نرم افزاری spss داده ها استخراج، ویرایش و از طریق آزمون فریدمن برای رتبه بندی و ویل کاکسون جهت بررسی معناداری اختلاف میانگین رتبه ها تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به دست آمده از دیدگاه مدیران و کارشناسان به صورت زیر خلاصه شده است: - مهم ترین اثرات توسعه صنعت گردشگری ورزشی در استان به ترتیب شامل «ایجاد سرور و شادمانی در جامعه» با میانگین 01/6 ، «گرایش بیشتر مردم به ورزش و ارتقای سطح سلامت جامعه» با میانگین94/5، «گسترش تبادلات و تعاملات مثبت فرهنگی بین فرهنگ های مختلف» با میانگین 85/5، «ایجاد تصور مثبت نسبت به شهر و منطقه میزبان» با میانگین83/5، «توسعه کمی و کیفی اماکن و تاسیسات ورزشی» با میانگین 58/5 می باشد. - سازمان های موثر در توسعه صنعت گردشگری ورزشی استان به ترتیب اهمیت شامل سازمان گردشگری، شهرداری ها، استانداری و فرمانداری ها، اداره های آموزش و پرورش و مراکز آموزش عالی، سازمان تربیت بدنی، سازمان منابع طبیعی و اداره های راه و ترابری می باشد. - توانمندی ها و پتانسیل های گردشگری ورزشی استان جهت جذب گردشگر ورزشی، کم و متوسط گزارش شده است. - مهم ترین موانع و محدودیت ها در توسعه صنعت گردشگری در استان به ترتیب شامل «عدم برنامه ریزی سازمان ها در جهت جذب گردشگر ورزشی»، «حمایت ناکافی مسئولین استان از سرمایه گذاران و طرح های گردشگری ورزشی» و «کم توجهی به جاذبه های توریستی ورزشی از طرف مسئولین شهری» می باشد. - اولویت های بهره برداری از اماکن و فضاهای طبیعی ـ ورزرشی در استان به ترتیب «صحرا و بیابان»، «دریاچه و سد» و «کوه و صخره» و «چشمه و استخر» می باشد. - سه اولویت برتر ورزش های بومی و محلی استان که در جذب گردشگر ورزشی موثر است شامل رشته های «کبدی»، «کشتی چوخه» و «اسب سواری» می باشد. - هشت اولویت برتر در رشته های ورزشی قابل اجرا در استان جهت جذب گردشگر ورزشی به ترتیب عبارتند از: «دوچرخه سواری»، «موتورسواری»، «پیاده روی»، «اسب سواری»، «بیابان گردی»، «تپه نوردی»، «صخره نوردی» و «اتومبیل رانی». - پتانسیل های اصلی استان و منطقه در جذب گردشگر شامل ورزش های «بومی و محلی»، «آب و هوا» و «اماکن زیارتی استان» می باشند. - 2/94 درصد از مسئولین و کارشناسان استانی و شهری، حمایت و پشتیبانی خود را از برنامه های توسعه گردشگری ورزشی در استان خراسان رضوی اعلام کردند.

چکیده مناطق کوهستانی همواره مورد تهدید مخاطرات محیطی از جمله فرایندهای دامنه ای (ریزش, لغزش و... ) و همچنین (سیل وفرسایش خاک) قرار دارند. این مخاطرات بصورت تنگناهای محیطی درآمده است و مشکلات زیادی را در زمینه توسعه اقتصادی و عمران بوجود آورده است .برای اینکه بتوان بر این گونه مخاطرات فائق آمد بایستی اقدام به برنامه ریزی اصولی و واقع بینانه، همچنین مدیریتی صحیح و حساب شده در بهره برداری از محیط طبیعی نمود. بدین جهت با توجه به رشد روزافزون جمعیت وافزایش نیاز به بهره برداری از محیط طبیعی متخصصان را برآن داشته است تا با کسب اطلاعات کافی و دقیق از منابع طبیعی وعوامل موثر بر آن به تدوین و اجرای برنامه های خاصی اقدام کنند . حوضه آبخیز رودخانه اسفیدان (یکی از زیر شاخه های اترک ) در دامنه شمالی رشته کوه آلاداغ قرار گرفته است و به علت کوهستانی بودن منطقه زمینهای کشاورزی و باغات و مخصوصا خود روستاها در معرض تهدیدات و خطرات طبیعی و مورفولوژیکی از جمله سقوط تخته سنگ، ریزش واریزه، لغزش، سولی فولوکسیون، فرسایش خاک ، سیل و... قراردارد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و بررسی محدودیتها و تنگناهای ژئومورفولوژیکی موثر در توسعه روستاهای حوضه آب خیز اسفیدان می باشد. در تحقیق حاضر پس از کلیات تحقیق (بیان مساله ،ضرورت تحقیق کاربرد تحقیق، سابقه تاریخی، اهداف و سئوالات اساسی تحقیق و و فرضیه های تحقیق و ...)کلیات جغرافیایی (اقلیم، زمین شناسی، خاک و پوشش گیاهی) با استفاده از روشهای کتابخانه ای و مطالعات میدانی و مصاحبه با افراد آگاه محلی و همچنین استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و تصاویر ماهواره ای به بررسی تهدیدات مورفولوژیکی موثر در توسعه حوضه آبخیزاسفیدان پرداخته شده است و نتایج ذیل بدست آمده است: - دامنه های مشرف به روستاهای منطقه باتوجه به نقشه شیب دارای شیب بالای 40 درصد و حتی در برخی موارد شیب بالای 70 درصد به صورت صخره ای و پرتگاهی می باشند و به علت تناوب لایه های نرم مارن و لایه های سخت و مقاوم آهک و ماسه سنگ و فرسایش لایه نرم مارن زیر صخره ها و سنگ ها خالی شده باعث سقوط سنگ شده است. و بر اثر تخریب مکانیکی باعث ریزش واریزه در دامنه های مشرف به روستاها شده است. همچنین به علت استقرار روستاهای حوضه بر روی سازند شوریچه و بارش زیاد در فصول پر باران و استفاده نامناسب از دامنه های مشرف به روستاها و باغات و مزارع لغزشهایی را به وجود آورده است. همچنین به علت کوهستانی بودن منطقه و شیب بالای دامنه ها(شیب متوسط حوضه 6/16 درصد) و بهره برداری نامناسب از دامنه ها بعد از بارش فرسایش خاک و سیلاب اتفاق می افتد که این سیلاب باعث تخریب باغات و مزارع و مساکن روستاها شده است. واژه های کلیدی: تنگناههای مورفولوژیکی، شیب،حوضه آبخیز اسفیدان، دامنه های ناپایدار

چکیده مطالعه و بررسی تنگناها و محدودیتهای مورفولوژیکی در ارتباط با توسعه روستایی مناطق کوهستانی و توجه به مشکلات و مخاطرات طبیعی فراوانی که این قبیل روستاها با آن مواجه هستند می تواند ما رادر ارائه راهکارهایی مفید در راستای : 1- کاهش، کنترل و مقابله با تهدیدات مورفولوژیکی، 2- تشویق به ادامه زندگی و فعالیت ساکنان روستایی در محیط طبیعی باایجاد بستر مناسب، 3- جلوگیری از مهاجرت فزاینده روستاییان به مراکز شهری، یاری خواهد کرد. مطالعه مورفولوژیکی حوضه آبخیز یدک به روش حوضه ای صورت گرفته است. در این روش مطالعه و بررسی حوضه آبخیز در چند مرحله انجام گرفته است. مرحله اول شناخت وضعیت طبیعی و مورفولوژیک منطقه است، مرحله دوم توصیف و تشریح مورفولوژیک منطقه و مرحله سوم مطالعه خصوصیات آبی منطقه به عنوان فرایند قالب در شکل زایی حوضه های آبخیز و در پایان تجزیه و تحلیل و به نوعی قانون سازی با استفاده از روش های آماری و ریاضی به عبارت دیگر رابطه یابی بین عناصر، تهیه نقشه ها در محیط نرم افزار (arc view و arc map) صورت گرفته است باتوجه به مطالعات انجام گرفته در این منطقه بعد از این که فرایندهای تکتونیکی شکل اولیه ناهمواریها را ایجاد کرده اند، به دلیل کوهستانی بودن ، ارتفاع زیاد و شیب تند دامنه ها ، فرآیند های آبی از انرژی بیشتری در ایجاد لندفرمها دارند . لذا تنگناها و مخاطرات مورفولوژیکی بیشتر محصول فرآیند آب است از مهمترین تهدیدات مورفولوژیکی منطقه میتوان به سیلاب ، فرسایش خاک ، ریزش و سقوط سنگ ، لغزش و... اشاره کرد. اتخاذ استراتژی مناسب در جهت برخورد با تهدیدات مورفولوژیک مانند کنترل آبهای سطحی، پایدارسازی دامنه ها، جلوگیری از تحریک مناطق فعال و ... می تواند امنیت لازم را از نظر طبیعی فراهم کند تا در این فضا روستائیان به زندگی و فعالیت نوین همراه با توسعه یافتگی بپردازند. نتایج این تحقیق می تواند در جهت مدیریت و برنامه ریزی مناسب تر محیطی در منطقه مورد مطالعه و استفاده قرار گیرد. واژگان کلیدی: تنگناهای محیطی، ژئومورفولوژیکی، توسعه، روستای یدک، فرایندهای ثقلی، استراتژی های اجتنابی

دشت اردبیل با مساحت تقریبی 23/1097 کیلومترمربع درمختصات جغرافیایی ?5 ?38 تا? 27?38 عرض شمالی و ?9 ?48 تا ?37 ?48 طول شرقی، یک دشت میانکوهی محسوب می شود که در طی سال های اخیر با افت چشمگیر آب های زیرزمینی مواجه شده است. در این مقاله برای بررسی تغییرات بوجود آمده در حجم آبی آبخوان و میزان افت آب های زیرزمینی در کل دشت از داده های آماری چاه های مشاهده ای استفاده شده و با بهره گیری از نرم افزارarc gis نقشه های ایزوپیز و پهنه ی افت ترسیم گردیده است. نقشه های ترسیمی نشان می دهند که بیشترین میزان افت آب، در قسمت جنوب وجنوب شرقی منطقه اتفاق افتاده است. بر اساس نقشه پهنه بندی تهیه شده، 14درصد از مساحت دشت درپهنه خیلی زیاد افت، 73/29 درصد در پهنه زیاد، 6/26 درصد در پهنه متوسط، 38/17 درصد در پهنه کم و 29/12 درصد در پهنه خیلی کم قرار می گیرد. مجموع پهنه های متوسط تا خیلی زیاد بیش از 33/70 درصد وسعت دشت را به خود اختصاص می دهد.این امر بیانگر آن است که آبخوان دشت اردبیل در مرحله بحرانی قرار دارد. جهت بررسی فرونشست احتمالی درآینده، لایه های موثر، شامل: میزان بارش، شیب، هیدرولوژی، لیتولوژی، زئومورفولوژی، خاک، پوشش گیاهی و عوامل انسانی از نقشه ها استخراج و با تلفیق لایه ها در محیط gis، نقشه پیش بینی مناطق افت آبهای زیرزمینی، درآینده تهیه گردید که نشان می دهد بیشترین احتما ل فرونشست زمین در آینده در دشت اردبیل به دلیل برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در قسمت جنوب شرق اتفاق خواهد افتاد و فعالیت های انسانی در غرب دشت به عنوان عامل دوم فرونشست می تواند مخاطره آمیز باشد.

به منظورتعیین نواحی مستعد کشت زیره با توجه به عوامل اقلیمی موثر در کشت این محصول در منطقه ی شمال شرق ایران (خراسان شمالی، جنوبی و رضوی) پس از شناخت ویژگی های اکولوژیکی گیاه زیره سبز عناصر اقلیمی دما، بارش، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی روزانه در دوره آماری 2005-1990 از تعداد 28 ایستگاه منطقه اخذ شد با استفاده از روابط، معیارها و آستانه های موجود داده ها، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پس از پردازش ابتدایی داده ها هر یک از ویژگی های مورد نیاز در تعیین نواحی مستعد کشت زیره استخراج گردید و با تحلیل و بررسی این ویژگی ها و تهیه جدول و نقشه های مربوطه نواحی مستعد برای کشت زیره شناسایی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که شرایط اقلیمی نقش برجسته ای بر تولید و گسترش کشت زیره در منطقه داشته و توسعه این گیاه به صورت دیم تقریباٌ در تمام مناطق استان با محدودیت جدی روبروست. این در حالی است که پائین بودن رطوبت نسبی در ماه های دوره رشد وضعیت مناسبی را در سراسر محدوده مورد مطالعه فراهم آورده که محدود کننده رشد انواع قارچ هاست. گر چه در نواحی شمالی تعداد روز های یخبندان بیشتری تجربه می کند اما انتقال دوره کاشت به ماه مارس می تواند تا حد زیادی این معضل را حل کند ضمن اینکه به لحاظ دریافت بارش بیشتر نیز این مناطق وضعیت مناسب تری را دارا بوده و در کل نواحی شمالی منطقه مورد مطالعه از لحاظ اقلیمی وضعیت بهتری جهت توسعه کشت محصول زیره داراست. هر چند که وجود کشت های با ارزش اقتصادی مناسب تر عرصه را بر گسترش محصول زیره در این نواحی تنگ کرده است و نواحی مرکزی و غربی به لحاظ سطح زیر کشت جایگاه مناسب تری را بخود اختصاص داده است.

وقف یکی از سنت های عظیم اسلامی است و آن عبارت است از جس عین مال یا ملک از طرف مالک به طریقی که هرگز فروخته و یا گرو گزارده نشود و در راه خیر قرار دادن منفعت آن موافق نظر واقف . وقف در جوامع غیر اسلامی نیز با عناوینی مانند بنیادهای خیریه رایج است . بسیاری از عناصر مهم شهری و روستایی مانند مسجد ، آب انبار ، حسینیه ، حمام و ... تحت پوشش اعتبارات وقفی احداث و راه اندازی شده اند. موقوفات کشور یکی از منابع مهم سرمایه های بزرگ جامعه است که چنانچه به صورت صحیح مورد بهره برداری قرار گیرد ، می تواند در تحقق بسیاری از اهداف فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی موثر واقع شود ، و از آنجایی که موقوفات روستایی به عنوان تامین کننده ی قسمتی از نیازمندی های اساسی روستائیان از قبیل اماکن مذهبی ، آموزشی، آب و اراضی و ... مطرح می باشد ، سرمایه گذاری لازم در جهت احیای این این سنت حسنه ، قادر خواهد بود علاوه بر کاهش هزینه های عمومی روستاها ، ایجاد زمینه های اشتغال و افزایش درآمد برای روستاییان ، از مهاجرت های بی رویه روستاییان نیز جلوگیری می کند . لذا ترویج فرهنگ بالنده وقف در بین مردم و توجه به این امر مهم در برنامه ریزی های توسعه روستایی جایگاه ویژه ای دارد. این تحقیق بر اساس کار کتابخانه ای و میدانی و پرسشگری در محل صورت گرفته است و نتایج حاصله از بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که در شهرستان های جوین و جغتای ، عامل اصلی توسعه موقوفات ، ایمان و اعتقادات مذهبی و علاقه ی زیاد مردم به زنده نگهداشتن قیام و حماسه عاشورا بوده ؛ به طوری که بیشترموقوفات از نوع آب و اراضی کشاورزی بوده و بیشترین مورد مصرف درآمد موقوفات نیز به تعزیه داری و اطعام مردم اختصاص یافته است. تعداد کل موقوفات در دو شهرستان جوین و جغتای 420 مورد است که 300 مورد آن متعلق به شهرستان جوین و مابقی که 120 مورد می باشد متعلق به شهرستان جغتای است که در آمد حاصل از آن با برخی عوامل جغرافیایی و اعتقادات مذهبی در ارتباط بوده است .

چکیده: اقدامات و نظریات دفاعی و پدافند غیرعامل در کشور ما برای مقابله با نا امنی و تجاوز دشمنان به خاک کشورمان ایران از جمله مواردی است که طی چند سال اخیر به آن پرداخته شده است. منطقه مورد نطر در شمال شرق خراسان رضوی در موقعیت ریاضی بین36 درجه صفر دقیقه تا 37درجه و صفر دقیقه عرض شمالی و 59 درجه 45 دقیقه تا 61 درجه 13 دقیقه طول شرقی واقع است .این تحقیق در صدد آن است تا رابطه بین عوارض ژئومورفولوژی ،اعم از کوه و دشت رودخانه را با پدیده دفاع و پدافند غیر عامل مورد بررسی قرار دهد . روش کار در این تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تحلیل و پردازش تصاویر ماهواره ای که امور گرافیکی آن با نرم افزار gis انجام شده است.این منطقه به دلیل کوهستانی و صعب العبور بودن ،عبور و مرور دشمن از تنگ ها و دهلیز ها امکان پذیر می باشد ،که در این منطقه تنگ ها شناخته شده و موقعیت آنها برداشت شده و اقدامات پدافند غیرعامل در مورد آنها پیشنهاد گردیده است آبکندها و تپه شاهد ها در پدافند غیرعامل در بین عوارض ژئومورفولوژی بیشترین کار آیی را دارند .واحد کوهستان دارای تنگنا هایی است، اگر این عوارض توسط دشمن تصرف اشغال گردند نیروهای خودی فلج می شوند .واحد دشت نیز دارای تنگنا هایی است که در هنگام طوفان باعث گرد و غبار و کمبود دید و تیر می شود .واحد ارضی رودخانه نیز دارای تنگناهایی است وجود دهلیز در این واحد که محل ورود دشمن محسوب می گردد ،و تاثیر مواد سمی نیز زیاد است.

شهرستان جغتای یکی از شهرستان های غربی استان خراسان رضوی است که با مساحت 1685کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 46462نفر، وجود آثار تاریخی و مذهبی ، شخصیت های مذهبی و فرهنگی تا کنون توانمندیهای جغرافیای تاریخی آن موردبررسی قرار نگرفته است?هدف از انجام این پژوهش شناساندن آثار تاریخی و ویژگیهای جغراقیایی جغتای است.روش مطالعه در این تحقیق استفاده از کتب تاریخی ،گزارشات، و روش میدانی بوده است. نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده آن است که این شهرستان در قدمت تاریخی خود مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است و نشان دهنده توجه گذشتگان وپادشاهان به این منطقه بوده است این شهرستان در زمان حمله مغول مورد تاخت و تاز آنها قرار گرفته که خرابیهای زیادی به بار آورده است در دوران قاجاریه و پهلوی دوران رکود وپس رفت را داشته و به علت اختلاف میان حاکمان محلی با پادشاهان قاجار و اخذ مالیات های سنگین موجب عقب ماندگی دو چندان این منطقه گردیده است. احداث و عبور راه آهن سراسری در عصر پهلوی فصل جدیدی از رونق و پیشرفت برای این منطقه به ارمغان آورده به طوریکه در حال حاضر این شهرستان با دارا بودن قدمت تاریخی از دوره کیانیان،هخامنشیان تا زمان حاضرو وجود مشاهیری همچون خاندان جوینی،ابو موسی ابراهیم آزادواری،سید حسن غزنوی،هلالی جغتایی، وامیر علیشیر نوایی،و وجود آثار تاریخی و مذهبی همجون مسجد قارزی،آرامگاه سید حسن غزنوی و مسجد خسرو شیر، و بقعه علی بن احمد در خداشاه و.......آب و هوای مناسب ،منابع آب فراوان ،دشت حاصلخیز ،عبور راه آهن سراسری تهران – مشهد و تبدیل شدن این بخش به شهرستان در سالهای اخیر موجب اهمیت و توجه به جغرافیای تاریخی این شهرستان گردیده است . کلید واژه به زبان انگلیسی : artefactsofgiojhatai- historical geography – joghataitown - azadvar کلید واژه به زبان فارسی : جغرافیای تاریخی- شهرستان جغتای- آزادوار- ابنیه تاریخی جغتای

حوزه پهنه کلا جزء شهرستان ساری در استان مازندران می باشد که دارای مساحت 66 کیلومتر مربع و هندسی در طول جغرافیایی ً18 َ00 ْ53 تا 30ً 06َ 53ْ شرقی وعرض جغرافیایی ً23 َ20 36ْ تا 56ً َ27 36ْ شمالی در ارتفاعات شمالی البرز واقع شده است.هدف این تحقیق بررسی تأثیر فرم و فرآیند ژئومورفولوژی بر نوع و تراکم پوشش گیاهی در منطقه می باشد.جهت دستیابی به این هدف از نقشه های توپوگرافی،زمین شناسی،پوشش گیاهی استفاده شده و سپس با استفاده از روشهای میدانی و تصاویر ماهواره ای کویک برد ، اشکال و فرایندها مشخص گردید و در نرم افزار gis اطلاعات بصورت رقومی و جدول در آمد. تراکم و نوع گونه های جنگلی در رده های ارتفاعی و رده های شیب استخراج گردید. نتیجه داده ها نشان می دهد که پارامتر توپوگرافی شامل سطوح ارتفاعی ارتفاعی و شیب نفش مهمی در تراکم و نوع پوشش گیاهی ایفا می نماید. در تمامی رده های ارتفاعی، رده پوشش گیاهی متراکم، بیشترین مساحت را دارد. همچنین درصد مساحت رده متراکم در شیبهای تند نسبت به شیبهای پائین افزایش می یابد.و در شیب محدب برای احیائ جنگل و شیب مقعر برای توسعه گیاهان رطوبت دوست مساعد می باشند. بررسی رابطه بین رده های ارتفاعی و نوع گونه های جنگلی نشان می دهد که به طور کلی بیشترین نوع گونه ها در ارتفاعات 400 تا 500 متر متر قرار دارد که احتمالا بعلت شرایط مناسب هوازدگی و تشکیل خاک و دخالت کمتر انسان است. همچنین در تمامی رده های شیب، بیشترین مساحت مربوط به تیپ h-i است که این موضوع نشان می دهد که گونه مذکور قابلیت سازگاری با تمامی رده های شیب را دارد. همچنین درصد مساحت دو گونه h-a و b-h-a نیز در شیبهای بالا بیشتر از شیبهای پائین است که این موضوع همچنین بیانگر سازگاری دو تیپ گیاهی h-a و b-h-a در شیبهای بالا می باشد. علاوه بر عوامل بالا گسل ها هم در تراکم پوشش گیاهی تاثیر گذار بوده اند به طوریکه که زمین لغزش واقع در جنوب شرق حوزه، در نزدیکی گسل اصلی حوزه قرار دارد و در اثر تحریک گسل اتفاق افتاده است و همچنین لیتولوژی منطقه از سازندهای سست می باشد در اثر تاثیر هوازدگی در ایجاد خاک و تراکم پوشش موثر بوده است و بعلت هوای مرطوب جریانات سطحی و زیر زمینی در منطقه زیاد و در ایجاد لندفرمهای منطقه تاثیر داشته است. در مجموع نتیجه تحقیق حاضر نشان می دهد که تفاوت در فرایندها و فرمهای ژئومورفولوژی و همچنین تفاوت در توپوگرافی حوزه باعث تفاوت در تراکم و نوع پوشش گیاهی حوزه شده است.

چکیده بارندگی از جمله داده هایی است که در بررسی وارزیابی خشکسالی و بررسی منابع آبی مورد استفاده قرار می-گیرد. در این تحقیق جهت بررسی خشکسالی از شاخص و از داده های بارش 8 ایستگاه هواشناسی منطقه ورامین استفاده شده است، با مشخص شدن سالهای خشک، ضریب همبستگی بین این دو پارامتر در طی دوره 11ساله محاسبه و مشخص شد خشکسالیهای روی داده در افت سطح آبهای زیرزمینی منطقه تاثیربه سزایی گذاشته اند. نتایج به دست آمده نشان داد که خشکسالیها با توجه به این شاخص در مقیاس زمانی 24 ماهه، بیشترین تاثیر را بر روی آبهای زیرزمینی گذاشته و می توان گفت شاخص شاخص تقریباً مناسبی جهت بررسی اثرات خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی است.

چکیده دفن بهداشتی پسماندهای شهری مثل هر پروژه مهندسی دیگر، به اطلاعات پایه وبرنامه ریزی دقیق نیازمند است. انتخاب فاکتورهای متعدد سبب تعدد لایه های اطلاعاتی شده وکوششها برای یافتن راه حلی مناسب برای تحلیل بر روی تعداد زیاد لایه های اطلاعاتی و اخذ نتیجه صحیح، تصمیم گیران را به طور ناخودآگاه به سمت و سوی استفاده از سیستمی سوق میدهد که علاوه بر دقت بالا از نظرسرعت عمل و سهولت انجام عملیات در حد بالایی قرار داشته باشد . امروزه سیستم های اطلاعات جغرافیایی، به طور گسترده قابلیت بکارگیری در برنامه ریزیهای زیست محیطی و مسائل مهندسی را دارا میباشند.شهر اسلام آباد غرب با جمعیتی معادل 89670 نفر در سال 1385، روزانه 120 تن زباله تولید می کند. زباله ها به صورت غیر بهداشتی و روباز در جاده اسلام آباد غرب – گهواره تلنبار می شود.که این موضوع به علت همجواری با جاده،زمین های کشاورزی و روستای فیروز آباد مرتبا مورد اعتراض مردم قرار گرفته است. علاوه بر آن آتش سوزیهای مکرر نیز بر مشکلات می افزود . و افراد زباله گرد و سگ های ولگرد نیز از مشکلات اساسی این مکان است. در این تحقیق از13 متغیر شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، زمین شناسی، خاک شناسی، فاصله از شبکه ارتباطی، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، ژئومورفولوژی، فاصله از مناطق مسکونی روستایی، فاصله از مناطق شهری، پراکنش بارش وجهت باد استفاده کردیم. هرکدام از لایه ها در محیط gis رقومی شدند و در قالب ساخت توپولوژی ،تصحیح و ویرایش نقشه ها صورت گرفت.سپس برای هر کدام از لایه ها با توجه به وزن وامتیاز آنها ، بانک اطلاعاتی تشکیل و نقشه نهایی هر کدام از لایه ها تهیه شد. سپس با توجه به روش همپوشانی در محیط gis مبادرت به انتخاب 4 مکان مناسب در سمت شمال شرقی و شمال غرب شهر اسلام آباد غرب گردید.

هدف از این پژوهش، بررسی شناخت سیرک ها و از طرفی، تعیین ارتفاع برف مرز در آخرین دوره ی یخچالی وورم و حال حاضر حوضه ی مورد مطالعه است. به این منظور، از روش های توصیفی مطالعه ی کتابخانه ای برای بررسی مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش، بازدیدهای میدانی برای تهیه تصاویر و کنترل اطلاعات نقشه های پایه و درنهایت روش تحلیلی استفاده شد. با اتکا به روش رایت 21 مورد سیرک یخچالی که اکثرا غیر تیپیک در منطقه شناسایی شده و با استفاده از این سیرک ها خط برفمرز دائمی بروش رایت براورد گردید که معادل 1960 متر برای زمان کواترنر است. با استفاده از خط مزبور و معادله خط (از رابطه دما و ارتفاع در معادله رگرسیون خطی) خط برفمرز دائمی در زمان حاضر محاسبه گردید که معادل 4630.75 متر است.در ادامه مهمترین اشکال ناشی از تحولات دوره کواترنر در محدوده مطالعاتی در طبقه یخچالی سیرک ها و در طبقه مجاور یخچالی لس ها تشخیص داده شدند. آزمایش مورفوسکوپی از یک نمونه رسوب در محدوده روستای زیارت گرگان نیز دخالت فرسایش یخچالی، آبی و بادی را بترتیب اهمیت در منطقه فاش ساخت.

زمین لغزش ها موجب جابه جایی رسوبات دامنه کوهستان و انتقال آنها به دامنه های پایین تر، کف دره و یا کانال آبراهه می شوند. در حقیقت زمین لغزش عاملی مهم در بودجه رسوبی حوضه آبریز محسوب می شود. هدف این تحقیق1- شناسایی موثرترین عامل زمین لغزش2- بررسی عوامل موثر در تولید رسوب3- بررسی ارتباط وهمبستگی بین رسوبدهی و زمین لغزش می باشد. حوضه آبریز فاروب رومان با مساحت 186.37 کیلومتر مربع، در محدوده شهرستان نیشابور و بخشی از زون ساختاری بینالود محسوب می شود. جهت دستیابی به این هدف اول از مدل اثر نسبی (r.e) بهره گرفته شد. ابتدا نقشه پراکنش زمین لغزش تهیه گردید و سپس لایه های اطلاعاتی طبقات ارتفاعی، شیب، لیتولوژی، هیدرولوژی، پوشش گیاهی، جاده های ارتباطی، کاربری اراضی، گسل، هیدرولوژیک خاک، همباران و همدما در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که موثرترین عامل زمین لغزش حوضه، بارندگی می باشد. در خصوص عوامل موثر در تولید رسوب حوضه، نقش شیب، ریزشهای جوی، رواناب، خاک، نحوه بهرهبرداری از اراضی و سازندهای زمین شناسی در فرسایش خاک وتولید رسوب، در محیط excel مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد نحوه کاربری اراضی در مرحله نخست و سپس سازندهای حساس به فرسایش عمده ترین عوامل موثر در بین عوامل ذکر شده می باشد. هدف مهم دیگر این پژوهش، توان تولید رسوب 81 مورد لغزش در 23 زیر حوضه می باشد که از رابطه و همبستگی بار رسوبی حوضه ها و فراوانی سطوح گسیختگی لغزشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مدل رگرسیون دو متغیره ارائه شده، با مجذور ضریب تبیین 0.42 بیانگر وابستگی 42 درصدی تغییرات بار رسوبی و رسوبدهی حوضه ها به عامل فراوانی گسیختگی لغزشی است. از نتایج حاصل، بویژه در حوضه های غیر قابل دسترس و فاقد آمار رسوب، برای برآورد بار رسوب بر اساس شواهد زمین لغزشی می توان استفاده کرد.

ژئوتوریسم ، پدیده ی امروزی ، و معاصر است که از اواخر دهه 80 میلادی در سراسر دنیا شناخته شده است . در سالهای اخیر ژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیار جذاب درآمده که طیف وسیعی از مردم با علایق و انگیزه های گوناگون و نیز دولت ها ، گروه های زیست محیطی و گروه های حفاظت و نگهداری را به خود جلب می کند . از آنجا که ژئوتوریسم رشته ای پیچیده و چند بعدی است ، معمولا در مورد مدلهای آن توافقی همگانی و پذیرفته شده وجود ندارد . نقطه ی قابل تامل در طراحی یک مدل ، چارچوبهای نظری و فهم و ادراک ماست که در قلمرو آن پدیده مورد ارزیابی قرار می گیرد . هدف از این پایان نامه آن است که به شیوه ی توصیفی و مطالعه ی مروری نقش و جایگاه ویژه ی ژئوتوریسم را در منطقه غرب خراسان رضوی بیان کند . داده های مورد نیاز آن با استفاده از بررسی اسنادی ( آرشیو کتابخانه ای ، منابع داخلی ، مقالات ، نقشه ها ) و مشاهدات میدانی جمع آوری شده است و ضمن ارائه تعاریف و توضیح مفاهیم ژئوتوریسم در منطقه مورد مطالعه از مدل رینارد جهت امکان سنجی قابلیت های ژئوتوریسم منطقه استفاده شده . این ارزیابی ها و تحلیل پتانسیل ها و تنگناهای ژئوتوریسم در منطقه مورد مطالعه به منظور دستیابی به راهبردهای کلی توسعه ژئوتوریسم در منطقه بررسی شده بدین ترتیب در بعضی از موارد امتیازهای مربوط به فرصت های ژئوتوریسم و گردشگری در منطقه به لحاظ تنوع چشم اندازهای طبیعی و بکر و شرایط مناسب برای برگزاری تورهای مطالعاتی و تفریحی کویر نوردی و شناسایی غارها نشان دهنده شرایط مطلوب برای پیشرفت منطقه است و نبود زیر ساخت ها و امکانات لازم و تبلیغات موثر و عدم سرمایه گذاری های مناسب و کمی توجه به این مناطق بیابانی دور افتاده به عنوان مانعی در جهت پیشرفت ژئوتوریسم پایدار در منطقه به حساب می آید .

آب زیرزمینی در گذر از لایه های مختلف زمین ممکن است کیفیت آن دستخوش تغییر گردد. این مطالعه به منظور بررسی نقش لیتولوژی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی حوضه ششتمد انجام پذیرفت. در این مطالعه اطلاعات کیفی آب شامل: مقادیر کلسیم، منیزیم، سدیم، کلر، بی-کربنات، سولفات، نسبت جذب سدیم، ph ، هدایت الکتریکی، مواد محلول جامد و سختی آب از شرکت آب منطقه ای استان خراسان تهیه و پس از ورود اطلاعات به سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پراکنش هر یک از عناصر تهیه و تحلیل گردید. سپس جهت تعیین کیفیت آب از نظر کشاورزی و شرب از نمودار ویلکاکس و شولر استفاده گردید. نتایج تحلیل نقشه های پراکنش عناصر مختلف نشانگر افزایش این عناصر از بالادست به سمت خروجی حوضه می باشد. که این امر ممکن است در نتیجه گذر آب از لایه های مختلف زمین و شیب کمتر توپوگرافی در پایین دست حوضه باشد. همچنین بررسی نمودار ویلکاکس و شولر نشان داد که آب جهت شرب و کشاورزی مشکل خاصی نداشته و در بیشتر سازندها کیفیت آب در حد خوب بوده است.

چکیده اکوتوریسم بیان علاقه مندی انسان به مظاهر طبیعی و جاذبه های ذاتی آن میباشد که در سالهای اخیر با صنعتی شدن جوامع ،پیشرفت صنعت حمل و نقل و نیازمندی به گذران اوقات فراغت جهت کاهش فشارهای روانی با استقبال چشمگیری روبرو شده است هدف از تحقیق حاضر شناسایی جاذبه های گردشگری در دامنه های شمالی و جنوبی جغتای است.ارزیابی این جاذبه ها بر صنعت توریسم وگردشگری در منطقه نقش مهمی را ایفا میکند.در این تحقیق از روش تحلیلی و منابع و داده های کتابخانه ای و نرم افزارهای مرسوم جغرافیایی مانند google earth ، arc gis و تصاویر ماهواره ای و روش رینارد که شامل معیارهای علمی،مکمل و افزوده میباشد،استفاده شده است.در این روش ارزش علمی متشکل از عیار حفاظتی،نادر بودن،شاخص بودن و جغرافیای دیرینه میباشد و عیار مکمل شامل ارزش اکولوژیکی،زیبایی شناختی،فرهنگی تاریخی ،مذهبی و اقتصادی میشوند و عیار ترکیب هم از سنجش ارزش جهانی شدن،ارزش آموزشی،تهدیدات منطقه و میزان مدیریت شکل می گیرد.نتایج نشان داداز میان مکان های مورد مطالعه کوه نظرگاه و کوه گر با کسب بیشترین امتیاز ،بالاترین ظرفیت را در مقایسه با سایر چشم اندازهای ژئومورفوتوریستی منطقه دارد.با توجه به این موضوع،باید برنامه ریزی دقیقتری به منظور توسعه پایدار گردشگری در منطقه صورت گیرد و سایر چشم اندازها ی ژئومورفوتوریستی منطقه را با هدف جذب توریست معرفی و از آنها در جهت توسعه پایدار گردشگری نیز استفاده کرد.

واقعیت این است یکی از عوامل توسعه جوامع بشری رویکردی ویژه به علم ژئومورفولوژی است، خصوصاً در زمینه آب. در این تحقیق با تبیین و تشریح عوارض ژئومرفولوژی که ظاهراً ساده به نظر می رسید اما با کنکاش در طبیعت آن رابطه آنها با منابع آبی تا حدودی بیان گردیده است . با توجه به محدود بودن و غیرقابل تجدیدبودن ذخایر آبی کشورمان با شناسایی عوارضی چون مخروط افکنه ، تراس ، مآندر ، دره های u,v و غیره و حتی عوارضی که کمتر به چشم می آیند مانند ؛ جهت شیب ، شکل حوضه ، ضریب شکل ،شکل آبراهه و ... تشریح جنس سنگهای منطقه از آهکی و گرانیتی گرفته تا نهشته های آبرفتی به رابطه غیرقابل انکار آنها در ذخیره آب اشاره شده است . با اینکه منطقه مورد مطالعه دره کوچکی بود ، اما شناسایی تک تک عوارض ژئومرفولوژی آن و توضیح رابطه هر کدام با ذخیره آب می توان این تحقیق را به سیستم های دیگر تعمیم داد . با رویکرد تازه بشری به رابطه ژئومرفولوژی و ذخایر آبی که شاخه نویی از علوم طبیعی است این رساله می تواند تا حدودی اشاره هر چند کوچک به این مهم داشته باشد که شناسایی دقیق و نگاه علمی به مناظر اطراف می تواند شما را به ذخایر ارزنده ای از گوهر کمیاب آب در دل زمین سوق دهد .