عرفان اسلامی با تعالیم بلند خود توانسته است مریدان طریقت و عاشقان حقیقت را مجذوب خویش سازد و زمزمه ی عشق الهی را در گوش جانشان فروخواند و آنان را به تهذیب نفس و تزکیه ی درون فراخواند. مشایخ طریقت برای تبیین آموزه های دینی و عرفانی خویش به اصطلاحات و تعبیرات بلند پایه ای تمسک می جسته اند و با استفاده از آن ها رموز عرفانی را شرح و تفصیل کرده اند. اصطلاح «مقام» یکی از آن تعبیرات است که به معنی مرتبه ی سیر و سلوک زیر نظر مرشد کامل و پیر راه دان تا وصول به سعادت و کمال معنوی است. مقامات عرفانی، مفاهیم و تعداد آن ها مورد اختلاف نظر متصوفه است چنان که برخی آن ها را به هفت مقام محدود ساخته چون عطار که این مقامات را طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا دانسته است و برخی چون خواجه عبدالله انصاری به مقامات صدگانه معتقد است اما با این وجود اکثر مشایخ توبه را آغاز راه و رضا را پایان سیر و سلوک دانسته اند. مولانا نیز در مثنوی مقامات متعددی را ذکر کرده است اما تفکیکی میان حال و مقام قایل نشده و خود را مقید به نظم و ترتیب آن ها نکرده است. هدف از این پژوهش نشان دادن مقامات مطرح شده در دو اثر گرانبهای منطق الطیر عطار و مثنوی مولوی و مقایسه ی میان دیدگاه این دو عارف بزرگ در تلقی این مقامات و روشن ساختن نقاط اشتراک یا تفاوت نظر ایشان است تا به درک بهتر از آثار این دو شاعر بزرگ کمک کند

زیبایی شناسی دانشی است که درباره ی زیبایی گفتگو می کند. از دیرباز فلاسفه و اندیشمندان بسیاری کوشیده اند تا تعریفی برای زیبایی بیان کنند. فصل نخست این پژوهش به تعریف زیبایی شناسی، پیشینه ی آن و آراء و عقاید اندیشمندان پیرامون زیبایی پرداخته است. سپس تعریفی برای زیبایی بیان شده است و عوامل به وجود آورنده ی آن مورد بررسی قرار گرفته است. غزل های کلیم کاشانی از زیباترین غزل های زبان فارسی است. این پژوهش، به نقد زیبایی شناسانه ی غزل کلیم پرداخته است. فصل دوم به اولین و مهم ترین عامل زیبایی یعنی تناسب می پردازد. در این فصل، نخست به موسیقی که نوعی تناسب است توجه شده است و در ادامه، ترفند هایی که بر اساس تناسب اند با ذکر نمونه هایی از غزل کلیم مورد تحلیل قرار گرفته اند. فصل سوم به آشنایی زدایی که از عوامل مهم زیبایی آفرین است، اختصاص دارد. در این فصل، انواع آرایه هایی که بر پایه ی این عامل زیبایی آفرین اند به همراه نمونه هایی از غزل های کلیم مورد بررسی قرار گرفته اند. فصل چهارم ویژه ی آفرینش و نوآوری است. در این فصل نیز شگردهایی که گونه ای ساختن و آفرینش است با ذکر شواهدی از غزل کلیم مورد ارزیابی قرار گرفته اند. فصل پنجم با عنوان پیچیدگی، آرایه هایی چون ایهام و استخدام را دربرمی گیرد که همراه با شواهد و مصادیق شعری تبیین گردیده اند. در فصل ششم که آخرین بخش این پژوهش است، عواملی مورد بررسی قرار گرفته که به خودی خود زیبا نیستند ولی موجب زیبایی آفرینی در شعر می شوند. مانند استفهام، ندا، امر و نهی، صفت اشاره و نکره که با ذکر شواهد مثال مورد مداقّه و بررسی قرار گرفته اند.

شعر زبان دل است و زاییده ی احساسات آدمی و شاعر کسی است که این احساسات و عواطف را با زبانی مخیل و موزون در ساختاری مطلوب ارائه می دهد. قیصر امین پور، شاعر معاصر، شاعر جنگ، عشق و غم و اندوه است. او در میان مردم زاده شد و با مردم با زبان خودشان سخن گفت. در این پژوهش اشعار قیصر امین پور، بنا بر تعریف فوق مورد بررسی قرار گرفته و در شش فصل تدوین شده است. پس از نگاهی گذرا به زندگی و آثار امین پور در فصل اول، در فصل دوم به گونه ها و صور برجسته ی خیال (تشبیه، استعاره، تشخیص و ...) در شعر او و میزان و چگونگی به کارگیری آن ها پرداخته شده است. در فصل سوم، زبان شعری، یعنی شیوه و میزان استفاده وی از لغات و افعال قدیم و جدید فارسی، ساختن ترکیبات جدید و برخی دیگر از جنبه های زبانی، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم نگاهی است به موسیقی در شعر امین پور و استفاده ی او از بحور قدیم و جدید فارسی. فصل پنجم شامل بررسی شکل و انسجام اشعار وی است. و در آخرین فصل مضامین شعری او گردآوری شده است.

ادبیات بیان احساسات و عواطف بشری است که در فرهنگ عامه متبلور می شود . ادبیات هر سرزمین انعکاسی است از آداب و رسوم ، تفکرات ، علایق و دلبستگی های مردمان آن سرزمین ، که با مطالعه دقیق آن می توان به تاریخ و هویت هر قوم پی برد . قوم بلوچ هم با دیرینه ای طولانی ، دارای فرهنگی شکوفا و افتخار آمیز است که تاریخ و هویت خود را در غالب شعر و ترانه به عرصه ظهور نهاده است . در میان اقوام ایرانی قوم بلوچ از ادبیات شفاهی بسیار بالایی برخوردار است - خصوصا در حوزه شعر و سروده های محلی - که نمودار کاملی است از هنر و فرهنگ مردم این سرزمین . اگر چه ترانه ها و آوازهای محلی قدمتی به درازای تاریخ دارند و از آغاز حیات بشر همواره با وی همراه بوده اند اما تحقیق کامل و جامعی در مورد آن ها نشده است و از آن جا که در مورد ترانه و نغمه های محلی قسمت هایی از ایران تحقیقاتی به عمل آمده است اما در مورد نغمه های بلوچی کاری صورت نگرفته است ، نگارنده بر خود لازم دید که گردآوری ترانه ها و نغمه های محلی گوشه ای از بلوچستان را وجهه همت خویش سازد . در این پژوهش سعی شده است که نغمه های برخی از نقاط سراوان به صورت میدانی و کتابخانه ای جمع آوری و ثبت شده و سپس مورد تحلیل قرار گیرد . این نوشته نشان می دهد که دین و فرهنگ اسلامی ، هم چنین مسایل اقلیمی و اجتماعی تاثیر فراوانی بر نغمه های این سرزمین داشته است . هم چنین برای آشنایی بیشتر خوانندگان از معاشیق و تنی چند از شاعران بلوچ نام برده شده است .

چکیده: ادبیات پایداری ، ادبیات ستیهندگی و عشق به آرمان ها و ارزش های ملی است، ادبیات توفنده و پر تلاطمی که یأس و سکون را نمی پذیرد و به مثابه ابزار و سلاحی بازدارنده رخ نموده و موجبات احیا، تداوم و بقای فرهنگی جوامع مورد هجوم را فراهم آورده است و نقش ادبیات پایداری، بویژه شعر، در تحولات هر ملتی انکار ناپذیر است. یکی از دغدغه های اصلی شاعران این نوع ادبیات بیدار کردن و آگاهی کسانی است که رفاه و آسایش قدرت آنها را از درد و رنج ملت خویش غافل کرده است. و زبان شعری این شاعران بسیار ساده روان وسراسر عاطفه و احساس است. از مهم ترین درون مایه های شعر پایداری عبارتند از : دعوت به مبارزه و استقامت، ستایش آزادی وآزادگی،بیان اسطوره ها و یادکرد آرمان های ملی، بازتاب فرهنگ اسلامی، بیان فتح نامه، ستایش مجاهدان و رزمندگان و .... و درون مایه های پس از جنگ عبارتند از : حسرت شهادت، دغدغه افول ارزش ها، یادآوری خاطرات رزمندگان و ...... هدف ما دراین پژوهش بررسی بازتاب شعرپایداری درمجموعه اشعار بانوان شاعری چون :طاهره صفارزاده، سیمین دخت وحیدی و سپیده کاشانی است و اینکه این بانوان شاعر در بیداری و آگاه کردن مردم و برانگیزاندن آنها به مبارزه با استبداد ودشمنان داخلی و خارجی چه نقشی داشته اند و ارزش های ملی، اسطوره ها و فرهنگ اسلامی تا چه حد به شاعر در زمینه بیان موثر شعر مقاومت کمک کرده است. با بررسی مجموعه اشعار طاهره صفارزاده، سیمین دخت وحیدی و سپید کاشانی به این نتایج کلی رسیده ایم که زنان ایرانی، اعم از زنان عامه و فرهنگی در پرتو تعالیم اسلامی و آگاهی و شعور، حضوری بارز و شایان توجه در همه ی عرصه های مختلف اجتماعی وادبیات انقلاب داشته اند. و این شاعران با بهره گیری از اسطوره های ملی – میهنی ، تاریخی – مذهبی ، بیان ارزش های ملی و بازتاب فرهنگ اسلامی و قرآنی نقش موثری در جهت بیداری ملت و کسب پیروزی، ایجاد خودباوری وهویت فرهنگی در جامعه، نقش تهییجی و برانگیزاننده زنان و مردان به مبارزه با استبداد داخلی و بیگانه ستیزی ایفا کردند و این زنان شاعر الگویی مناسب برای جامعه کنونی و نسل های آینده شدند.محدوده کلی ما در این پژوهش به این ترتیب است : فصل اول کلیات تحقیق و تعریف مفاهیم را در بر می گیرد . فصل دوم : ادبیات پایداری و نقش زن در آن . فصل سوم : نگرشی بر درون مایه ها و ارزش های شعر پایداری . فصل چهارم : مضامین پس از جنگ . فصل پنجم : زیبا شناسی در شعر ادبیات پایداری واژگان : شعر معاصر، ادبیات پایداری، شعر زنان

قصه ها، یکی از کهن ترین نمونه های اصیل تفکر و تخیل بشر و نشان دهنده کیفیت زندگی و شادی و اندوه آنان به شمار می آید و نیز بیان کننده باورهای عامیانه و بازتاب زندگی مردم است که از هنر شفاهی جماعات اولیه برآمده اند و در آن از اعتقادات، هنجارها و ارزش های مردمان گذشته سخن به میان آمده است، پس یکی از منابع مهم و اصیل برای پی بردن به گذشته تاریخی هر جامعه ای است که تحقیق و بررسی پیرامون آن ما را به گذشته خویش پیوند می دهد و با فرهنگ و آداب و رسوم گذشتگان و در واقع سرزمینمان بیشتر آشنا می کند. در این پژوهش، تلاش بر این بوده تا به بررسی جامعه شناختی 108 قصه از قصه های کتاب مورد بررسی پرداخته شود و مسایل و مباحث جامعه شناختی را در آن بررسی نماید، برای نشان دادن نقش و جایگاه زنان و مردان و نیز انواع روابط بین آنان سعی شده، ازجدول و روش آماری و ترسیم آن به صورت نمودار استفاده شود، نتایج به دست آمده از این آمارها نشان می دهد که زنان در گذشته کمتر در نقش های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ظاهر شده اند و غالبا در نقش های کلیشه ای سنتی ظاهر می شده اند، در مقابل، مردان در بیشتر فعالیت های اقتصادی و سیاسی ایفای نقش می کرده اند، از نظر فرهنگی و سیاسی، این قصه ها همچون آیینه ای تمام نما از باورها و آداب و رسوم آن زمان است، آداب و رسومی که ریشه در اعماق فرهنگ آن روزگاران دارد و بسیاری از آنها هم اکنون ازمیان رفته است. یکی از اهداف این پژوهش نشان دادن نقش و جایگاه زنان و مردان در این قصه ها و در کل گذشته بوده، نیز آشنایی با فرهنگ، آداب و رسوم و عناصر فرهنگی جامعه گذشته که به صورت شفاهی و نسل به نسل منتقل شده است، زیرا همانگونه که می دانیم قصههاجلوه ای خاص از فرهنگ و تمدن ها را در خود متجلی ساخته، فرهنگ و تمدنی که در ادوار مختلف صورت های متنوعی به خود گرفته است پس راهی است برای ورودبه دنیای واقعی مردم و آشنایی با جامعه گذشته و هویت ملی که تحقیق و بررسی پیرامون آن ما را با بسیاری از مسایل اجتماعی آن زمان آشنا خواهد کرد.

دو اثر گرانبهای تاریخ بیهقی و قابوس نامه از آثار ارزشمند زبان فارسی در قرن پنجم هجری به شمار می آیند.کتاب تاریخ بیهقی از باب اطلاعاتی که درباره ی مسایل مختلفی مانند تشکیلات درباری وآداب و عادات مختلف،مراسم و جشن ها و تشریفات رسمی و حوادث تاریخی که دارد، سودمند است. قابوس نامه نیز یکی از کتاب های ارزشمند تربیتی و اخلاقی در ادبیات فارسی به شمار می رود.از آنجا که باورهای عامیانه بخشی از فرهنگ و زبان و ادبیات فارسی به شمار می آیند و در طی قرنهای متمادی نقش بسزایی در رشد و توسعه ی فرهنگ جوامع داشته است، لذا آشنایی و آگاهی از فرهنگ و آداب و رسوم گذشته ی یک قوم برای کسانی که به هویت ملی و پیشینه ی تاریخی سرزمین خود علاقه مند هستند، ضروری به نظر می رسد، بنابراین به منظور برقراری پیوند فرهنگی میان نسل جدید با آداب و رسوم، جشن ها و باورهای گذشتگان، در این تحقیق، سعی بر آن است که به بررسی بازتاب باورهای عامیانه در تاریخ بیهقی و قابوس نامه پرداخته شود. اصول کار تحقیق مبتنی بر دیدگاه های نظریه پرداز فرهنگ عامه، وان ژنپ مردم شناس فرانسوی است. با این فرضیه ها که باورهای عامیانه در تاریخ بیهقی و قابوس نامه موثر بوده است و باورهای اسلامی نویسندگان در هر دو کتاب تاثیر فراوان داشته است. تقویت هویت ملی از طریق بررسی و ریشه یابی فرهنگ و آداب ورسوم برای شناسایی بهتر آن، همچنین وسعت بخشیدن به میزان آگاهی خوانندگان نسبت به باورهای عامیانه ی قرن های پنجم و ششم هدف تحقیق است. از نتایج حاصل شده از شواهد و مطالعات انجام شده،چنین بر می آید که بیهقی و عنصرالمعالی تحت تاثیر باورهای عامیانه قرار گرفته اند و در نهایت این نتیجه گرفته می شود که رویکرد و توجه این نویسندگان نسبت به باورهای دینی، اسلامی و فرهنگی در دو کتاب فراوان بوده است.

یکی از اقوام ایرانی در کنار پارس ها ،مادها ،سکاها ،.. بلوچ هاهستند . قوم بلوچ مانند سایر اقوام ایرانی دارای زبان و فرهنگ خاص خود است . دیرینگی قوم بلوچ و حوادثی را که در طول تاریخ با آن مواجه بوده است ، این قوم را صاحب یک فرهنگ عامه ی قوی کرده است که در جای جای بلوچستان با تنوع فراوان می توان این فرهنگ را مورد مطالعه قرار داد . از طریق ادبیات عامیانه ی بلوچی می توان بخشی از فرهنگ بلوچ ها را مورد بررسی قرار داد . ادبیات عامیانه ی بلوچی به صورت نظم و نثر ارائه شده است . این پژوهش بخشی از ادبیات عامیانه ی بلوچستان در دو منطقه ی دشتیاری و باهوکلات رادر قالب داده های منظوم از جمله شادباش ها (برای داماد ،نوزادان متولد شده ،...) ضرب المثل ها ،لالایی ها ،موتک (مویه ها ) نغمه های بازی هاوضرب المثل های منظوم ....مورد بررسی قرار داده است . ادبیات منظوم بلوچی درمنطقه ی دشتیاری وباهوکلات دارای مضامین متنوع وگسترده است که نمودگارسرگذشت تاریخی محیط طبیعی آن سرزمین ها است .ادبیات منظوم عامیانه ی دشتیاری وباهوکلات دارای موسیقی غنی می باشد .درپژوهش حاضر، ادبیات منظوم بلوچی به روش توصیفی و تحقیقات میدانی جمع آوری گردیده است.بدین منظور پس از گذراندن مراحل تحقیق ،حاصل پژوهش در پنج فصل بیان شده است ،در کلیات : مقدمه ،هدف تحقیق ،بیان مساٌله ی پژوهش ،پرسش های پژوهش ،پیشینه واهمیت پژوهش ،روش شناسی پژوهش (داده های زبانی – جامعه ی زبانی وگویشوران – شیوه ی گرد آوری داده های زبانی – بررسی وتوصیف داده ها )، چار چوب نظری والگوی پژوهش ،محدودیت های پژوهش ،فرضیات ، پیشینه ومفاهیم نظری پژوهش شامل (مقدمه ،پیشینه ی پژوهش ،مفاهیم نظری پژوهش )،تعریف ادبیات ،نظم ، انواع نظم (قصیده – غزل – قطعه – مثنوی – رباعی – دوبیتی – ترجیع بند وترکیب بند – مسمّط – مستزاد- چهار پاره )شرح داده شده است .در فصل دوم به بررسی ادبیات عامیانه ی منظوم بلوچی منطقه ی دشتیاری وباهوکلات در دوبخش 1 -اشعار شاد شامل :لیلوُ – نازینک – مُبارک – هالوُ – سوُت – لاڑو – سپَت – شادباش ها 2 – اشعار اندوه اعم از: لیکوُ – لوُلی – زهیروک – موتک یا شه موتک پرداخته شده است . در فصل سوم نغمه های بازی هابررسی شده است .در فصل چهارم ضرب المثَل ها ی منظوم وباور هایی که ازطریق آنهادرمنطقه جاری شده است بررسی شده است . پیشنهاد، نتیجه ومنابع در فصل پنجم آمده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.