این پژوهش، مختص بررسی جایگاه حیوانات در دو دین هندو و اسلام است. ضرروت چنین تحقیقی از آن رو احساس می شود که بحث محیط زیست و حمایت از گونه های جانوری، مورد توجه جوامع امروزی است. این تحقیق در چهار بخش اساسی تدوین شده است. در فصل اول به کلیاتی درباره چگونگی آفرینش حیوانات و زندگی پس از مرگ آنان پرداخته ایم. به این منظور متون مقدس هر دو دین و برخی متون جانبی دیگر را بررسی کرده ایم. نتیجه فصل اول این است که حیوانات، جدای از انسان دارای تشخص هستند و مبدأ و مقصد آفرینش آنان و همچنین هدف آفرینش شان معین و مشخص است. در فصل دوم رویکرد حامیانه دو دین بررسی شده است، یعنی به مسأله حقوق و احکام حیوانات در هر دو دین پرداخته ایم و مسأله قربانی و اسطوره توفان را از منظر حامیانه بررسی کرده ایم. اصل اهینسا در هندوییزم و نیکی به حیوانات در اسلام، بسیار به هم نزدیکند و هر دو دین، با تفاوت هایی جزیی، برای حیوانات حقوقی قائل شده اند که شایان توجه است. مسأله قربانی را می توان این گونه توجیه کرد که مومنان هر دو دین، هم باید حقوق و احکام حیوانات را مرعی بدارند و هم آداب قربانی خویش را انجام دهند تا فردی با ایمان به شمار روند. داستان توفان در هندوییزم نمادی از نجات زمین است و در اسلام نمادی از اهمیت نجات جان حیوانات، گرچه که همه حیوانات بر کشتی نوح سوار نمی شوند اما مهم است که یک جفت از حیوانات نجات می یابند. در فصل سوم هم کاربرد حقیقی نام حیوانات در متون مقدس هر دو دین بررسی شده است و هم کاربرد نمادین آن. نام حیواناتی که در متون مقدس هندوییزم و در قرآن آمده است برای مردم آشنا و کاربردی است. حیوانات در هندوییزم مقدسند و جزو خدایانند و در اسلام، حیوانات نمادینند و از آیات الهی به شمار می روند. نتیجه بحث ما این است که حیوانات جدای از انسان، دارای تشخص، مبدأ و مقصد، هدف، فهم و شعور و پاداش و عقاب اخرویند و همچنین هر دو دین، به سبب احکامی که درباره حیوانات دارند، می توانند که از حیوانات حمایت کنند.

این رساله ترجمه و تحقیق فصول 4 ،5 ،6 ،7، 8 آیین بوداست. نخستین فصل این رساله به بررسی آیین های عبادی آیین بودا می پردازد. گرچه با توجه به خداباور نبودن آیین بودا این موضوع عجیب به نظر می رسد اما باید به این نکته اشاره نمود که در آیین بودا موجودات مقدس بسیاری وجود دارند که آیین های عبادی ای نظیر تعظیم، نذورات و جشن های متعدد پیرامون آنها انجام می گیرد. دومین فصل این رساله به آداب سلوک بودایی نظیر پناه بردن و تشرف به رهبانیت و نیز مراسم ازدواج و آیین های درگذشت بودایی می پردازد. سومین فصل این رساله با بررسی مفهوم کرمه و اصول اخلاقی سنت های بودایی، بر دشواری تصمیم گیری اخلاقی برای بوداییان تأکید می کند. فصل چهارم این رساله به بررسی جایگاه زنان در نخستین جامعه بودایی و سپس در سنت مهایانه و وجره یانه می پردازد و نهایتاً می توان به این نتیجه رسید که علیرغم دیدگاه های نظری متفاوت، دیدگاه مساوات طلبانه بودا در سنت های بودایی، محقق نشده است. آخرین فصل این رساله با توجه به این اصل بودایی که هیچ چیز خود ثابتی ندارد، آیین بودا را علیرغم تأکیدش بر بی آزاری، آیینی طرفدار محیط زیست نمی داند.

دین شناسی و مسائل مربوط به آن از میاحث مهم روزگار ماست که توجه بسیاری از متفکران معاصر را به خود جلب کرده است. از جمله افرادی که نظریات و آرای قابل تأملی در این حوزه ارائه کرده است، استاد مرتضی مطهری می ‎باشد. استاد مطهری به عنوان یک متفکر برجسته دینی سعی در ارائه پاسخ های منطقی و عقلانی به تمام شبهات و مسایل مطروحه زمان خویش در رابطه با اسلام می باشد. ایشان با توجه به تخصصی که در زمینه فلسفه و کلام اسلامی داشته اند از جهات مختلف و با دید بسیار جامعی به مقوله دین شناسی پرداخته اند. مطهری در هر زمینه ای که اسلام و به طور کلی دین به چالش کشیده می شود، چهره ای کلامی به خود گرفته و از دین دفاع می کند. نگاه استاد مطهری به مقوله دین، کاملاً درون دینی است و شاخص هایی همچون فطرت، ایدئولوژی و جهان بینی دینی زیربنای فکری ایشان را تشکیل می دهد. مباحثی که در حوزه دین پژوهی معاصر مطرح هستند و ما در این پژوهش سعی کرده ایم، از دید استاد مطهری به آنها بپردازیم، در ذیل این موارد قرار می گیرند: تعریف و منشأ دین، قلمرو و گستره دین، هدف و غایت دین، احیای تفکر دینی، خاتمیت دین، کثرت گرائی دینی و فلسفه دین و ... . از دیدگاه استاد مطهری دین مقوله ای بسیار جامع است که در شوون مختلف زندگی بشری اعم از فردی و اجتماعی، دنیوی و اخروی، فرهنگی و سیاسی و همچنین اقتصادی و ... راهکار عقلانی و منطقی ارائه کرده است.

جفری دی لانگ در این کتاب که مشتمل بر هشت فصل است، به بررسی تاریخ و اصول دین جاین می-پردازد. چهار فصل نخست این کتاب که موضوع کار ما در این رساله می باشد، بیشتر به موضوعاتی همانند تاریخ احیاء این سنت دینی توسط مهاویره، تیرتنکره بیست و چهارم این دین و وقایع بعد از مرگ مهاویره، بروز اختلافات داخلی و متعاقب آن تقسیم جامعه جاین به دو فرقه دیگمبره و شوتامبره، بررسی زبان، متون و هویت جاین ها و اوضاع کنونی این سنت در دوره مدرن می پردازد. البته باید اشاره کرد که لانگ در چهار فصل نخست این کتاب علاوه بر بررسی تاریخی آیین جاین، اشارات مختصری به اصول اعتقادی آنان، همانند کرمه، سنساره و تناسخ، موکشه، اصل انکانته واده و اصل اهینسا، در لا به لای مباحث تاریخی نیز می پردازد

مقایسه های تطبیقی بین آموزه های مکاتب گوناگون همواره مهم و موردنیاز بوده است. خصوصاً اگر موضوع مورد مقایسه نیز دارای کاربرد و اهمیت خاصی باشد این ضرورت بیشتر جلوه می نماید. تحقیق حاضر به مقایسه تطبیقی فلسفه مراقبه در عرفان اسلامی با فلسفه یوگا و مدیتیشن در سنت عرفانی هند پرداخته است و نقاط اشتراک و افتراق را تا حد امکان روشن ساخته است. منظور از فلسفه در این تحقیق همانا معنای مضاف آن است که مبانی و غایات از آن اراده می شود. در این تحقیق به مبانی خداشناسی، هستی شناختی، انسان شناختی و اهداف و آثار و غایات مراقبه از نگاه عرفان اسلامی و یوگا و مدیتیشن از نگاه جریان های عرفانی هند پرداخته شده است. در میانی خداشناسی از وحدت وجود در عرفان اسلامی و قبول یا انکار خدا در عرفان هند و نوع نگاه به خدا در طول تاریخ هند و میزان توجه به خدا و اعتقاد به آن در سنت عرفانی هند سخن به میان آمده است. در مبانی هستی شناختی و انسان شناختی به حرکت جوهری و مراتب نفس در عرفان اسلامی و کارما، تناسخ، اصل رنج، عدم جوهر ثابت و چاکراها و نادی ها در عرفان هند اشاره شده است. در بحث غایات و نتایج به فنا، نیروانه، آرامش و قدرت های معنوی توجه گردیده است.