نام پژوهشگر: محمدصادق علایی
حسین سنایی محمدصادق علایی
فوتوکرومیسم به پدیده تغییر رنگ برخی از مواد، در ارتباط با تابش نور اطلاق می گردد. اولین تاریخ مطرح شدن تغییر رنگ برخی از مواد آلی در اثر تابش پرتو نورانی، به سال 1904 بر می گردد. در فاصله حدود 40 سال پس از آن، مسیر مطالعاتی مربوط به این مواد، گسترش وسیعی نداشت و تنها مواد آلی دیگری نیز در همین گروه شناسائی و واکنش های مربوط ارزیابی شد. از 1940 به بعد، تحقیقات عملی مربوط به فوتوکرومیسم در جهت کاربردهای متنوع از این پدیده، رشد بسیار وسیعی یافت . لازم به ذکر است که در این رابطه ابتدا بیشترین تلاش جهت ساخت عدسی های طبی انجام و به ثمر رسید. در ین عدسی ها، بکارگیری ترکیبات مختلف غیرآلی و خصوصا هالید نقره، باعث می شود که در زمان تیره شدن شیشه، ابتدا خوشه های نقره و سپس خال های کوچک نقره تشکیل شوند که ابعاد آنها در حدی است که قابلیت جذب نور مرئی ایجاد و شیشه تیره رنگ می گردد. لیکن موضوع این پایان نامه، ساخت شیشه های فوتوکرومیک ، به روش لایه نشانی است . این موضوع در دهه 70 قرن جاری با انتشار مقالاتی مطرح شد. لیکن اطلاعات تجربی موفقیت آمیز در این زمینه، مربوط به مقالات منتشره از سال 1990 به بعد می باشد. تعداد بسیار کم مقالات مزبور و عدم فعال شدن زمینه تجاری ساخت چنین عدسی هائی، نشانه دشواری تکنیکی ساخت آنها می تواند باشد. لازم به ذکر است که در صورت تحقق چنین امری، کاربرد بسیار مفیدی در زمینه قابلیت استفاده از کلیه عدسی های معمولی (شفاف) جهت تبدیل به عدسی های فوتوکرومیک وجود خواهد داشت . خوشبختانه، ساخت شیشه های فوتوکروم، در این پایان نامه با موفقیت به پایان رسید. و در ساخت آنها از مخلوط ترکیبات cucl و cdcl3 استفاه شد. پیشنهادات اصلاحی جهت رسیدن به نتایج مطلوب تر در فصل آخر درج گردیده است .