نام پژوهشگر: مجید کاشانی
نرجس اکبری قرا سیدرضا معینی
چکیده هدف از این پژوهش شناخت اثرات وضعیت شغلی و آموزشی درسطح و الگوی باروری زنان همسردار 39-30 ساله منطق? 8 شهر تهران می باشد . برای انجام این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی با تکنیک پرسشنامه ، 400 زن همسردار 39-30 سال? منطقه 8 شهر تهران در سال 89 با استفاده از نمونه گیری تصادفی مورد سوال قرار گرفتند .بعد از جمع آوری پرسشنامه ها داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد ، آمار استنباطی که در تجزیه و تحلیل به کار گرفته شد شامل آزمون خی دو ، ضریب همبستگی اسپیرمن ، ضریب وی کرامر ، ضریب دی سامرز می باشد. بعد از تحلیل و بررسی های انجام شده نتیجه گرفتیم که: رابطه بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (سطح باروری) بدین صورت است: بین سن زوجین هنگام ازدواج – میزان تحصیلات زوجین – وضع فعالیت زنان – نوع شغل شوهر – محل تولد زوجین – سن زوجین – متوسط درآمد ماهیانه - شیوه استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری – طریق? آشنایی با وسایل جلوگیری از بارداری- ترجیح جنسی – سن زن در اولین بارداری و سطح باروری رابطه معنادار وجود دارد. و بین نوع شغل زنان – وضع فعالیت شوهر – میزان آشنایی با وسایل جلوگیری از بارداری - میزان استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری و سطح باروری رابطه وجود ندارد. و رابطه بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (الگوی باروری ) بدین صورت است: بین سن زوجین هنگام ازدواج – نوع شغل شوهر – محل تولد شوهر – سن زوجین – ترجیح جنسی – سن زن در اولین بارداری و الگوی باروری رابطه معنادار وجود دارد. و بین میزان تحصیلات زوجین – وضع فعالیت و نوع شغل زنان – وضع فعالیت شوهر – محل تولد زن – متوسط در آمد ماهیانه خانوار با الگوی باروری رابطه معنادار وجود ندارد. واژگان کلیدی: سطح و الگوی باروری – سن – شغل – تحصیلات- همسردار- ترجیح جنسی- میزان درآمد- تعداد فرزندان- استفاده از وسایل جلوگیری
ملیحه افضلی نژاد مجید کاشانی
پایان نامه حاضر در مورد شناخت ساختار انجمنهای زنان از دوران نهضت مشروطه تاکنون می باشد . بطور کلی اهداف تحقیق حاضر عبارت است از توصیف، طبقه بندی و گونه شناسی انجمنهای زنان ، شناخت روند دگرگونی و تبین جامعه شناختی روند تغییر ساختار انجمنهای زنان در سه دوره مشروطه ، پهلوی و انقلاب اسلامی . سوالی که مطرح شد این می باشد ساختار انجمنهای زنان در سه دوره مشروطه ، پهلوی و انقلاب اسلامی (از نظر نقشها ، اهداف ، شبکه روابط سازمان و...) چگونه بوده است و عملکرد و روند تغییر ساختار انجمنها ی زنان در سه دوره مورد نظر با توجه به خرده نظامهای اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی چگونه بوده است ؟ برای این منظور مولفه هایی در نظر گرفته شد که به عنوان مولفه های درونی انجمنها (توصیف نیروی انسانی ، سلسله مراتب سازمانی ، اهداف ، شرح وظایف و ... ) و مولفه دوم روابط بیرونی انجمنها در نظر گرفته شد و از نظریه های مکتب ساختی – کارکردی با تأکید بر دیدگاه خرده نظامهای پارسونز به عنوان چارچوب نظری استفاده شد . به جامعه آماری کلیه اسناد مکتوب و غیر مکتوب در دسترس می باشد و از روش تاریخی به عنوان روش اصلی تحقیق استفاده شده است . یافته ها نشان می دهد که در هر دوره رابطه تنگاتنگی بین انجمنها ، سازمانهای دولتی و غیر دولتی زنان با نظام اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی هر دوره بوده است و سازمانهای زنان اعم از دولتی و غیردولتی توانسته اند به صورت مستمر و بدون درگیری مستقیم با مدیریت سیاسی جامعه و بالطبع تحمل عوارض و گرفتاریهای خاص آن ، در عرصه های مختلف سیاسی - اجتماعی تلاش نمایند و بر نظام و مدیریت سیاسی جامعه اغلب به صورت غیرمستقیم و با بهره گیری از سنتهای فرهنگی و به شیوه های مختلف نقش مهمی ایفاء کنند . در واقع، اگرچه انجمنهای زنان و تغییرات ساختاری آن در طول تاریخ به درستی زنان را به حقوق سیاسی و اجتماعی شان نائل نکرده است اما برای نقد سیاست های گذشته و بیان خواسته های زنان در دوره کنونی مسلمأ ادامه این روند به همراه فعالیتهای جدی و مستمر زنان در سازمانهای غیر دولتی ، مستقل از دولت می تواند نتایج مثبتی برای آنان به همراه داشته باشد .
لیلا متعارفی مجید کاشانی
درمطالعه حاضر ،ساختار جامعه روسپیان در سه دوره تاریخی حکومت قاجار ،پهلوی وانقلاب اسلامی در تهران با تاکید به دست یابی پاسخ سوالات مطروحه مبنی برچگونگی ساخت درونی ویژه جامعه روسپیان ، نحوه عملکرد جامعه مزبور در هر دوره با توجه به نظامات اجتماعی حاکم وروند تغییر وتحولات این ساختار ،براساس مولفه ها ی برگزیده دردوسطح درون ساختاری مانند قشربندی ،نقش ها،کارکردها،... وبرون ساختاری مانند وقایع سیاسی ،فرهنگی واقتصادی ،... برمبنای روش تطبیقی (مقایسه ای )،اسنادی وتاریخی وابزار مربوطه بررسی و جامعه هدف شامل کلیه اسناد ومدارک مورد نظر ازطریق کد گذاری ،توصیف،طبقه بندی و اطلاق مولفه ها به داده ها،تجزیه وترکیب مقوله ها حاصل و نظم های متوالی وتکراری ،گوناگونی ها و موارد منفرد در داده ها کشف وضمن تحلیل مضامین کلی اسناد ودرنظرداشتن درجه اعتبار آنها ازلحاظ درونی (صحت وسقم مطالب)وبیرونی ( تنگناها ومشکلات جامعه شناختی در بوجود آمدن سند) داده ها که همان کلمات ،متون وآثار هنری هستند استخراج و بدین ترتیب نقطه آغازی برای برساختن پاسخ پرسشها فراهم آمده است که این پاسخ هاحاکی از آن است ، ساختار مزبوردرحرکت تاریخی خودازساختاردرباری ، پنهانی ،غیرمرئی ومحدود به درون مردمی ،فراگیر ،غیرمتمرکز ومتنوع تغییرشکل داده ضمن آنکه درهرزمان اززنان بهره جنسی گردیده درحالیکه درآمد اقتصادی حاصل برای سایر لایه هابیشتر وهمواره دور از چشم و قضاوت مانده اندواز دیگریافته های مهم تحقیق تغییر ماهیت ساختارجامعه روسپیگری از سنتی به مدرن وحرکت به سمت کمونیسم جنسی ونوعی اغتشاش درروابط جنسی است که روبه توسعه ومغفول مانده است.
معصومه مکرم راد مجید کاشانی
چکیده: استان خراسان تحت تاثیر شرایط اقتصادی رفاهی،خدماتی،اجتماعی و مذهبی تغییرات زیادی در نقل وانتقالات جمعیتی نشان می دهد از طرفی رشد سریع جمعیت بامسایلی چون مشکل مسکن ، افزایش فقر، مها جرت روستاییان به شهرو حاشیه نشینی وپایین بودن سطح بهداشت وپدیدار شدن بیماری های بومی را به دنبال دارد هدف اصلی از این تحقیق بررسی ابعاد جمعیتی بیماری سالک در شهر مشهد و چگونگی شیوع این بیماری در سطح استان و برخی از نقاط کشور است . بیماری سالک مثل بسیاری از بیماریهای مسری نقش عمده ای در جمعیت و جابجایی و مهاجرت داشته در این پژوهش از روش پیمایشی و اسنادی بهره گیری شده در مجموع در کل کشور 23289 نفر بیمار سالکی داریم و خراسان رضوی 5174 نفر شناسایی شده است و در مشهد 4471 نفر بیمار سالکی گزارش شده است. اسناد و مدارک پزشکی بررسی شده نشان می دهد روند این بیماری نسبت به سالهای گذشته دارای نوساناتی است. در این تحقیق بر اساس پرونده هایی که داشتیم تمام شماری انجام گرفته و در مجموع 341 بیمار سالکی کار شده است که اکثرا دست و صورت آنها مبتلا بوده است.ابزار اندازه گیری و استخراج اطلاعات پرسش نامه ها از طریق spss ونتایج در قالب جدول یک بعدی، نمودار، جدول دو بعدی بدست امده است .یافته ها حاکی از آن است که عضو مبتلای بیمار ، طول دوره بیماری ،زمان بهبودی،نوع درمان، میزان تحصیلات ، وضعیت خانوادگی (تاهل، تعداد فرزندان،بعد خانوار )،تابعیت ،قدمت منازل ،با یکدیگررابطه معناداری دارند
الهام رنجبری مجید کاشانی
هدف از این تحقیق بررسی جمعیت شناختی شاخص سنجش کالری تغذیه ( fgt ) گروههای جمعیتی ساکن شهر تهران سال 1389 بوده است که بعد از مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری از منابع موجود، داده های آن از طریق پرسشنامه در2ماه از سال 1389 جمع آوری شده و دامن? مطالعاتی آن مردان شاغل سرپرست خانواده با توجه به گروه های شغلی مختلف بوده است. استخراج اطلاعات پرسشنامه از طریق برنامه spss در قالب جداول یک بعدی ودوبعدی و نمودار بوده و آزمون های آماری خی دو x2 ، سامرز somers d ، کرامرز cramers v ، اسپیرمن rs بهره گیری شده است. لازم به ذکر است عواملی مانند: سن، وزن افراد خانواده، تحصیلات سرپرست و همسر خانواده، بعد خانوار، نوع خانوار، ساعات کاررسمی، سایر فعالیتهای روزانه، داشتن رژیم یا بیماری خاص، قومیت، فرهنگ غذایی خانواده، نوع شغل، درآمد، هزینه خانوار و توانایی خرید خانواده متغیرهایی هستند که می توانند با میزان فقر غذایی خانواده شاخص ( fgt ) رابطه داشته یا نداشته باشد. در این تحقیق مشخص شد که امنیت غذایی خانواده ها یکی از صدها ویژگی جمعیت شناختی است که بالقوه می تواند بر سلامت خانواده ها و در نهایت سلامت جامعه تأثیر گذار باشد. نتایج نشان می دهد که که تمام گروه های شغلی جامعه فقر غذایی را تجربه کرده اند البته میزان آن متفاوت بوده ومشخص شد که هرچه تحصیلات پایین باشد در نتیجه شغل افراد جزء گرو ههای شغلی پایین قرار می گیرد و درآمد کم می شود، و هرچه درآمد کم باشد توانایی خرید خانواده کم می شود و مصرف غلات و حبوبات بیشتر می شود و در نتیجه فقر غذایی این نوع خانواده ها زیاد می شود.
فرشته ابراهیمی مجید کاشانی
موضوع و هدف این پایان نامه بررسی جامعه شناختی میزان تمایل به استقلال طلبی در بین دختران دانشجو مقطع کارشناسی با توجه به عوامل فردی، خانوادگی و محیطی. جهت فرموله کردن موضوع و تدوین فرضیه بنیانی ، میانی، خرد تحقیق از مطالعات نظری در حوزه جامعه شناسی و روانشناسی از جمله نظریه خود آینه سان کولی، نظریه نقش پذیری مید، قضایای بنیادی هومنز، نظریه بی هنجاری مرتون و نظریه اریکسون و برخی از نظریه های فیمینیستی بهره گیری شده است، این تحقیق دارای یک فرضیه اصلی 4 فرضیه میانی و ده ها فرضیه خرد با سه متغیر مستقل فردی و شخصیتی، خانوادگی، محیطی و اجتماعی همچنین یک متغیر وابسته در سه سطح ذهنی – عینی و کلی می باشد. با توجه به هدف و فرضیات تحقیق روش اصلی تحقیق پیمایشی همراه با تکنیک پرسشنامه و حاوی 33 سوال باز و بسته، 18 سوال گرایشی که با شیوه طیف سازی لیکرت ساخته شده پس از انجام پیش آزمون و تعیین اعتبار و روایی تدوین و جهت جمع آوری اطلاعات از جامعه آماری دختران دانشجو شهر تهران از طریق شیوه نمونه گیری خوشه ای یک درجه ای از کل جامعه آماری تعداد 300 نفر از کاربران به عنوان نمونه تکمیل و در قالب 19 جداول یک بعدی و 42 جداول دو بعدی و آزمونهای آماری خی دو، ضریب همبستگی اسپیرمن ، دی سامرز وی کرامرز با استفاده از نرم افزار spss پردازش و نتایج استخراج شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که تمایل به استقلال طلبی در هر سه زمینه (تا حدودی) بوده است ضمن آنکه بین عوامل فردی و شخصیتی با استقلال ذهنی، کلی، عینی رابطه معنادار بیشتری وجود داشته است.
فاطمه صدری مجید کاشانی
در این رساله سعی شده است به مطالعه،شناخت و چگونگی شکل گیری پدیده کافه و کافه نشینی و سیر تحول آن از دیرباز تاکنون و همچنین به بررسی آداب،ارزش ها و هنجارهایی که در بین کافه نشینان و کافه داران وجود دارد،همراه با مطالعه انواع عناصر،نمادها،لوازم و تجهیزات مورد استفاده در کافه ها و در نهایت به توصیف و تحلیل و تبیین مهم ترین ویژگی ها و خصوصیات فرهنگی مستتر در آن ها از دیدگاه مردم شناسی بپردازد.روش مطالعه در این پژوهش بهره گیری از جمع آوری و مطالعه اسناد و مدارک تاریخی و به خصوص مطالعه و انجام مشاهده میدانی همراه با استفاده از تکنیک های تکمیلی مصاحبه،صدابرداری،مشاهده همراه با مشارکت و مانند آن بوده است.و از ابزارهای فنی نظیر دوربین عکاسی و فیلم برداری و همچنین بررسی عکس ها و تصاویر برجای مانده،کاغذ و قلم مورد استفاده قرار گرفته است.باتوجه به سیر تحول کافه ها و پدیده کافه نشینی که در این پژوهش به لحاظ زمانی به چهار دوره (از صفویه تا پهلوی اول-دوران حکومت پهلوی ها-دوره اوایل انقلاب تا اواخر دهه 70-از آن زمان تاکنون)تقسیم شده حاکی از آن است که در هر دوره جایگاه کافه ها و کافه داری در سطح اجتماع متغیر بوده است.چنانکه در دوره اول این اماکن از جایگاه نسبتا بالایی برخوردار بودند و شکل سازه ها در این دوره تقریبا یکنواخت به نظر می رسد.در دوره دوم با ورود گونه های جدید از فرهنگ های خارجی و بروز تنوع و تغییر در کارکردها همچنان در جایگاه خود باقی هستند.در دوره اوایل انقلاب جایگاه اجتماعی آن ها به شدت تنزل پیدا می کند و در دوره بازسازی و تغییر در نیازها و تقاضاهای جامعه به ویژه در اقشار جوان در صدد دریافت جایگاه اجتماعی خود می باشد. در نهایت می توان گفت که کافه و کافه نشینی پدیده ای با اهمیت است که دارای بارمعنایی و جایگاه اجتماعی و فرهنگی عمیقی بوده و شناخت روند تحولات آن از دیرباز تاکنون می تواند مارا به تبعات گوناگون اجتماعی – فرهنگی آن رهنمون سازد.کافه ها اگرچه در گذشته بیشتر کارکردی پاتوق گونه داشته اند،اما امروزه علاوه برآن نقش های متنوع دیگری را به ویژه در زمینه های گوناگون تعامل فرهنگی در بین اقشار جوان جامعه و پاسخگویی به خلاء های فرهنگی کنونی جامعه پذیرفته اند.و در نهایت این که کافه وجود داشته ،وجود دارد و وجود خواهد داشت و هرگز کافه و کافه داری به عنوان یک پدیده تجمع اجتماعی و فرهنگی از بین نرفته و حتی در صورت ممنوعیت رسمی ماهیت فرهنگی و سنتی خود را به شکل های نوین دیگری در جامعه حفظ خواهد کرد و به حیات خود ادامه خواهد داد.
مریم رستمی مجید کاشانی
موضوع تحقیق حاضر نقش عوامل جمعیت شناختی در شکل گیری هویت محلی در شهر تهران (با تأکید بر محلات مرکزی،حاشیه ای و شمالی) می باشد. واقعیت آن است که مهاجر پذیری(migration r-) و مهاجر فرستی محلات قبل از هر چیز مرتبط با وجود تسهیلات و امکاناتی است که زیست محلی را میسر می کند. جمعیت شناسان از دیر باز به جمعیت متناسب و توازن جمعیتی (population balance) توجه نموده اند. مهمترین تأثیر تراکم جمعیت در محلات بدواً روی افزایش یا کاهش عرضه خدمات یا امکانات شهری نظیر فضای سبز، ترافیک، حمل و نقل، بنگاههای اقتصادی، امکانات رفاهی، ارائه خدمات شهری، نظافت و بهداشت محلی و از همه مهمتر بروز آسیب های اجتماعی (social pathology) با توجه به توازن و عدم توازن جمعیتی و ظرفیت های محلی برای پاسخگویی به نیازهای شهروندان ساکن در یک منطقه می باشد. مطابق نظریه فرانسیس گالتون(fransice galton) چنانچه سیاست های کیفی جمعیتی در نسل ساکن و قبلی وجود داشته باشد می تواند روی نسل دوم و بهبود نسل های بعدی تأثیرگذار و در نتیجه موجب افزایش یا کاهش جمعیت در یک منطقه جغرافیایی گردد. در بخش ادبیات تحقیق به تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق اشاره شده است. در این تحقیق از روش کمی استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است اصولاٌ نسبت زیادی بین شاخص های جمعیتی با تراکم جمعیتی با شکل گیری هویت در محلات مرکزی،حاشیه ای و شمالی در شهر تهران وجود دارد. یافته های تحقیق حاکی از آن است با تراکم جمعیت ازدحام و ترافیک جمعیت را پیش رو داریم که منجر به بروز انواع کمبودها و بخصوص شکل گیری گمنامی انواع آسیب های اجتماعی نموده سرانجام علی رغم دلبستگی مردم و محلات موطن خود اغلب موجب دلزدگی و رویگردانی مردم از این مناطق گردیده و غالباٌ مهاجرت فرستی محلات رشد یافته و برعکس در محلات و مناطقی که با تراکم جمعیت همراه است موجب می شود که شاخص تراکم جمعیت در متر مربع یا سرانه متر مربع افزایش پیدا کند. روش پژوهش اسنادی و کتابخانه ای است و حجم نمونه 398 نفر است که به صورت تصادفی انتخاب شده است و 31 فرضیه داریم که همه آنها معنادار بوده اند و به اثبات رسیده اند.
سعید دانشگر محمدهمایون سپهر
در فرهنگ سنتی ما همواره مراسم آئینی و اسطوره ای با مفاهیم متنوع برگزار شده اند. سوگواری از اعمالی است که دنباله رو آئین های کهن و بازتاب اساطیر کهن ایران است. در خصوص آئین ها و مراسم سوگواری در این سرزمین پهناور بایستی گفت که مردم برای ایجاد ارتباط و کنش متقابل همیشه نیازمند به یکدیگر بوده و هستند و این آئین ها به عنوان عاملی برای انسجام و وحدت و حفظ ارزش های موجود همواره دارای اهمیت بوده اند. مطالعه ی آئین های سوگ از آنجا که تأثیر زیادی روی حرکات جمعی، رفتار و خلق و خوی مردم دارد بسیار مهم است. در این تحقیق به بررسی مقایسه ای آیین های سوگ در دو فیلم گاو و بیست به لحاظ مردم شناسی پرداخته شده و تأثیراتی که آیین های سوگواری بر روی مردمان هر دو نوع جامعه می گذارد نیز بازگو شده است. با توجه به موضوع تحقیق، قلمرو مطالعاتی در خصوص آیین های سوگ، نحوه ی انجام آنها در گذشته و حال و چگونگی ارتباط مردم با این آیین ها و نحوه ی تأثیرگذاری آنها بر روی مردم می باشد. در این راستا از روش کتابخانه ای که اصلی ترین روش استفاده شده در این تحقیق می باشد استفاده شده است. در گذشته دور این سرزمین پهناور یعنی ایران انجام مراسم سوگواری به شکل های دیگر وجود داشته است که محدودیت زمانی و مکانی در نحوه ی انجام این آیین ها وجود نداشته اما چیزی که در این جامعه است این است که آیین های سوگواری خاص عصر حاضر و جامعه ی اسلامی نیست بلکه ما انجام این آئین ها را از گذشته های بسیار دور به ارث برده ایم. چنانچه در اشعار فردوسی و دیگر آثار شاعران و تاریخ شناسان این مرز و بوم نمونه هایی از انجام آیین های سوگواری در آن ها اشاره شده و توضیح داده شده اند. آیین های سوگواری که ما در پیرامون خود می بینیم و مردم به هر شکل و شیوه ای آن را انجام می دهند تحت تأثیر خشک سالی ها و کم آبی و اقلیم خشک و بیابانی این سرزمین بوده است. ایران از گذشته های دور به دلیل وضعیت جغرافیایی نامناسب همیشه نیازمند آب باران و ذخیره سازی آب بوده است و مردمان این مرز و بوم که بیشتر در نقاط مرکزی یعنی فلات ایران ساکن بوده اند همواره در فراق آب سوگوارند و در غم و اندوه و سوگ بسر می برند و برای حفظ این آئین ها می بینیم که برخی از عناصر آن با عناصر آیین های اسلامی ترکیب و پیوند خورده است. پس سوگواری و سوگوار بودن مردم بیش از هر چیز در فراق آب و در نتیجه ی خشکی و خشکسالی بوده است.
فاطمه رضایی متقی مجید کاشانی
تحقیقی که پیش رو دارید در رابطه با آرمان شغلی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه منطقه 12 شهر تهران می باشد. محقق در این تحقیق از روش پیمایشی استفاده کرده است و از طریق پرسشنامه ای که به جامعه آماری داده است اطلاعات مورد نظر را به دست آورده است . پرسشنامه ای که بین پاسخگویان توزیع شد شامل 18 سوال که مربوط به اطلاعات فردی بوده است و یک جدول که اطلاعات خانوادگی پاسخ گویان مثل (پدر، مادر و...) و در یک جدول نیز اطلاعات مربوط به اقوام درجه دوم مثل(عمو ،دایی و...) درج گردیده است . برای جمع آوری مطالب نیز از روش اسنادی و کتابخانه ای و مراجعه به کتب ، مجالات، نشریات و .... استفاده شد . سپس اطلاعات حاصل شده از پرسشنامه ها از طریق نرم افزار spss پردازش شده است . در نهایت با توجه به نتایج حاصل از جداول و محاسبات بین برخی از متغیر ها که در فصل پنجم توضیح داده میشود رابطه معنا داری حاصل شد، در آخر پیشنهاداتی جهت حل مشکل ارائه گردید.
لیلا خویینی ها سید سعید آقایی
در این رساله سعی شده است به مطالعه،شناخت و چگونگی نحوه گذران اوقات فراغت و همچنین به بررسی آداب،ارزش ها و هنجارهایی که در بین فراغت کنندگان وجود دارد،همراه با مطالعه انواع عناصر،نمادها،لوازم و تجهیزات مورد استفاده در گذران اوقات فراغت و در نهایت به توصیف و تحلیل و تبیین مهم ترین ویژگی ها و خصوصیات فرهنگی مستتر در آن ها از دیدگاه مردم شناسی بپردازیم.چهار چوب نظری مورد استفاده در این پژوهش کارکرد گرایی بوده وروش مطالعه در این پژوهش بهره گیری از جمع آوری و مطالعه اسناد و مدارک تاریخی و به خصوص مطالعه و انجام مشاهده میدانی همراه با استفاده از تکنیک های تکمیلی مصاحبه،صدابرداری،مشاهده همراه با مشارکت و مانند آن بوده است.و از ابزارهای فنی نظیر دوربین عکاسی و فیلم برداری و همچنین بررسی عکس ها و تصاویر برجای مانده،کاغذ و قلم مورد استفاده قرار گرفته است.سوالات مورد پژوهش گونه های فراغتی کدامند؟نحوه گذران اوقات فراغت چگونه است؟تغییرات فرهنگی به وجود آمده در طول زمان چه پیامد هایی را به همراه داشته است؟ باتوجه به سیر تحول فراغت در این پژوهش به لحاظ زمانی از گذشته تا به حال حاکی از آن است که در هر دوره جایگاه گذران اوقات فراغت در سطح اجتماع متغیر بوده است و در هر دوره بنا بر نیاز جامعه متغیر بوده است. در نهایت می توان گفت که بررسی نحوه گذران اوقات فراغت پدیده ای با اهمیت است که دارای بارمعنایی و جایگاه اجتماعی و فرهنگی عمیقی بوده و شناخت روند تحولات آن از دیرباز تاکنون می تواند مارا به تبعات گوناگون اجتماعی – فرهنگی آن رهنمون سازد. و در نهایت این که فراغت وجود داشته ،وجود دارد و وجود خواهد داشت و هرگز اوقات فراغت به عنوان یک پدیده تجمع اجتماعی و فرهنگی از بین نرفته و حتی در صورت ممنوعیت رسمی ماهیت فرهنگی و سنتی خود را به شکل های نوین دیگری در جامعه حفظ خواهد کرد و به حیات خود ادامه خواهد داد.
امیر حافظی زعفرانلو ساسان ودیعه
چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل اجتماعی موثر بر رضایت شغلی کارکنان کارخانه آگلومراسیون شرکت ذوب آهن اصفهان انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده رضایت شغلی است. چارچوب نظری و مدل تحلیلی با استفاده از نظریه نظریه پردازانی همچون آبراهام مازلو و فردریک هرزبرگ ارائه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و با تکنیک پرسشنامه که دارای اعتبار صوری و اعتبار سازه ای و اعتماد (آلفای کرونباخ بالای 70 درصد)می باشد به گردآوری اطلاعات اقدام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی 868 نفر از کارکنان کارخانه آگلومراسیون شرکت ذوب آهن اصفهان بودند که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 266 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و سهمیه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از دو شیوه آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گیری از نرم افزار spss، پس از تهیه جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جداول یک بعدی و دوبعدی تنظیم شد. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که رضایت شغلی (متغیر وابسته) با متغیرهای میزان تحصیلات، نوع استخدام، میزان سابقه کار، میزان دستمزد، میزان پاداش، ماهیت کار، ماهیت سرپرست، ماهیت همکاران و میزان امنیت شغلی رابطه معنی داری دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان داد متغیرهای مستقل وارد شده در معادله جمعاً 5/86 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمودند.
بهناز منصوریان مجید کاشانی
چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): هدف کلی این تحقیق بررسی موانع جمع آوری-پالایش-خالص سازی و انتشار آمارهای جمعیتی ایران در ده سال اخیر(90-80)با تاکید بر دیدگاه کارشناسان در بخش ها و مراکز آماری دستگاه های اجرایی بوده است.برای سنجش عوامل فوق پس از بررسی سوابق تجربی و ادبیات نظری تحقیق-موانع فرهنگی و مردم شناختی و عدم آگاهی پاسخگویان جهت سنجش موانع برون ساختاری و همچنین نقایص و مشکلات سازمانی و رسمی جمعیت شناسی جهت سنجش موانع درون ساختاری استخراج و مورد تعریف عملیاتی قرار گرفت تا بتوان از طریق سنجش آن ها به مهمترین موانع کسب اطلاعات و آمارهای صحیح دست یافت.با توجه به مساله و اهداف تحقیق هشت سوال برای پژوهش حاضر مورد استخراج و بررسی قرار گرفت.همچنین جامعه اماری و حجم نمونه دراین تحقیق عبارت بوده از تمام سازمان های دست اندکار آمارهای جمعیتی کشور- نشریات آمار منتشر شده کشور و صاحبنظران آمارهای جمعیتی شناسی در کشور. مطابق یافته های این تحقیق دو دسته عوامل درون ساختاری و برون ساختاری هر کدام مربوط به سه بخش جمع آوری-طبقه بندی و انتشار داده های آماری حاکی از آن است که در بخش درون ساختارهای عللی نظیر استفاده از کارشناسان غیرمتخصص-کمبود منابع مالی-کمبود امکانات جمع آوری آمارهای جمعیتی- نبود برنامه ریزی به منظور بالابردن فرهنگ آماری در جامعه- نبود یک مرکز هماهنگ کننده مستقل- نبود قوانین جهت جلوگیری از تکرارها- انتصاب کردن مدیران و مسئولین شایسته در بخش های آماری و... و در بخش برون ساختاری اعتقاد نداشتن مردم به فعالیت ها و نتایج آمارگیری اعتقاد نداشتن پاسخگویان به دولت- بی انگیزگی نسبت به فعالیت های آماری و ....دخیل می باشد. که نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد با توجه به مطالعات و تحقیقات انجام شده موانع برون ساختاری نقش بیشتری در عدم صحت داده ها و آمار های جمعیتی را دارا می باشد. کلید واژگان:پالایش- خالص سازی- عوامل درون ساختاری- عوامل برون ساختاری
زهرا امیریزدانی مجید کاشانی
بازی ها همیشه به عنوان جنبه ایی از فرهنگ ها مورد توجه انسان شناسان بوده اند. انسان شناسانی نظیر: برونسیلاو مالینوفسکی(bronis?aw malinowski) در مورد بازی های کودکان تروبریاند مطالب فراوانی ذکر کرده است؛ همین طور ادوارد بارنت تایلور(edward burnetttaylor؛) در کتاب انسان شناسی خود که در سال 1881 منتشر کرده است،نمایش و بازی را در فرهنگ های باستانی و قبیله ای بررسی کرده است. تقریبا بیشتر مردم شناسان؛ هریک به گونه ای به این موضوع مهم فرهنگی توجه کرده اند. مسلما شناخت و درک خاستگاه جغرافیایی و فرهنگی بازی ها و تعیین هویت و روند تحول و تطور تاریخی آن ها در هر جامعه،از سویی به شناخت کلی شکل زندگی اجتماعی مردم و رفتارهای عینی و ذهنی گروه ها و قشرهای اجتماعی جامعه نیاز دارد؛و از سویی دیگر می تواند پژوهشگران را تا اندازه ای در شناخت نوع و شکل جامعه و روابط اجتماعی و فرهنگی مردم و اوضاع اقلیمی جامعه ای که بازی ها در آن زاده و رشد کرده و بالیده اند،کمک کند. در این تحقیق، هدف کلی عبارت بوده است از :گونه شناسی اسباب بازی های جدید و سنّتی اقوام ساکن در مناطق مرکزی شهر تهران که از طریق طبقه بندی شکلی، محتوایی و کارکردی آن ها و به طور کلی از طریق گونه شناسی ظاهری اسباب بازی ها(رنگ، جنس، اندازه و...)، نوع باورهای بازیکنان و معانی بازی ها، اشخاص بازی کننده(به لحاظ جنس،سن،قومیت و...)، آثار و تبعات بازی ،انگیزه شناسی در کاربرد اسباب بازی ها و به ویژه محتوای فرهنگی اسباب بازی ها و هم چنین از طریق مرور و مطالعه زمینه پیدایش و منشا شکل گیری بازی های ایرانی که غالبا منجر به یافته هایی در زمینه شیوه های استفاده و به کارگیری اسباب بازیها و روش مقایسه و تطبیق اسباب بازی های سنّتی و جدید ایران بوده،انجام شده است. بنابر مطالعات تاریخی و یافته های علمی این پژوهش:اولا-اسباب بازی های جمع آوری شده به لحاظ شکل شناسی،دارای گونه بندی بسیار متنوعی از نظر جنس،رنگ،اندازه و..بوده است. این امر هر چه قدر به عصر کنونی نزدیک تر شده ایم،تنوع آن نیز بیشتر شده است با این همه؛ به لحاظ جنس اسباب بازی ها، در گذشته ؛بیشتر اسباب بازی ها مردم ساخت و طبیعی و در حال حاضر ؛ بیشتر تولیدات کارخانه ای و یک شکل هستند. ثانیا یافته ها حاکی از آن است که در ادبیات باستانی ایران چه به لحاظ قصه ها و متل ها و فولکلور و حتی آیین ها و مراسم و چه به لحاظ جایگاه بازی و اسباب بازی در گذشته در بین اقوام و گروه های اجتماعی ایران تفاوت های زیادی وجود داشت؛ اما با توجه به کاهش و اضمحلال برخی از بازی ها و مشکلات زندگی شهری در شرایط کنونی؛ تفاوت های کمّی بین قومیت ها در باورها و تصورات و انگاره های فرهنگی و به خصوص به کارگیری اسباب بازی ها، از نظر بازی کنندگان ، شیوه های بازی وخصوصیات زمانی و مکانی آن ها وجود دارد. ثالثا نحوه ساخت، نگهداری و شیوه بازی با اسباب بازی های مختلف دارای پیشینه و سوابق تاریخی طولانی بوده و اصولا در طول دوره های مختلف تا کنون تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته است. و در نهایت یافته های این تحقیق درزمینه مقایسه اسباب بازی های سنّتی و قدیمی حاکی از آن است که اسباب بازی های جدید، اصولا چه از نظر تفاوت های ارزشی و چه از نظر کارکردی در اسباب بازی های سنتی تغییرات عدیده ای به وجود آمده است چرا که تنگناهای زندگی شهری و آپارتمان نشینی و کاهش حجم خانواده و به ویژه تغییر خانواده گسترده به خانواده هسته ای و هم چنین مشغله های روزانه مردم و اوقات فراغت کم آن ها به ویژه در شهرهای بزرگ موجب شده است که اسباب بازی ها از نظر حجم کوچک تر،از نظر رنگ متنوع تر و از نظر بازیکنان تعداد کمتر و به لحاظ آثار روانی و ارزشی و به ویژه انتخاب مفاهیم فرهنگی بی هویت تر گردند، با این ملاحظه که می توان گفت که اسباب بازی ها هم مانند سایر جنبه های زندگی انسان ها که متولد می شوند، رشد می کنند و می میرند. زندگی در مناطق مرکزی شهر تهران، خارج از تغییرات فرهنگی ایجاد شده در زندگی شهری نبوده و لذا نوع وسایل و اسباب بازی هایی که در بین مردم ساکن در این محدوه جغرافیایی رواج داشته است همراه با تغییرات کلی و کلان زندگی اجتماعی دچار تحول و دگرگونی شده است.
سمانه جعفرزاده مجید کاشانی
علم جمعیت شناسی در عصر حاضر و دستاودرهای آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زندگی شهری و برنامه ریزی ابعاد مختلف زندگی شهری است.یکی از عوامل موثر بر کاهش جمعیت و مرگ و میر به ویژه در کشورهای در حال گذار، استفاده از وسایل نقلیه و لاجرم افزایش تصادفات و مرگ و میرهای جاده ای و شهری است. سازمان بهداشت جهانی علل تصادف های جاده ای را 100 عامل شناخته و پیش بینی کرده است مصدومیت ها و جراحات ناشی از تصادفات بین سال های 2000 تا 2020 در حدود 65 درصد افزایش یابد. لازمه زندگی شهری، جمعیت شناسی است که یکی از موارد جمعیت شناسی نیز، مرگ و میر ناشی از تصادفات است که این مساله به خوبی در برنامه توسعه پنجم لحاظ شده است. طبق ماده 163 قانون برنامه پنجساله توسعه جمهوری اسلامی ایران، سالانه بایستی 10 درصد میزان تلفات ناشی از تصادفات رانندگی در جاده های کشور کاهش یابد. این در حالی است که طبق پژوهش حاضر، میزان تلفات ناشی از حوادث رانندگی درون شهری سیر صعودی داشته و از 800 نفر در سال 1380 به 1400 نفر در سال 1386 رسیده است که برای سال 1400 نیز تخمین زده شده این میزان تلفات به 4 هزار نفر برسد.با توجه به افزایش تعداد تصادفات وسایل نقلیه درون شهری در سال های اخیر در ایران، هدف اصلی پژوهش بررسی جمعیت شناختی تصادفات منجر به جرح در شهر تهران طی دهه 80 بوده است.ابعاد جمعیت شناختی تصادفات شامل چند بعد می شود که از آن جمله؛ جمعیت رانندگان، تعداد خودرو و وسایل نقلیه، معابر و بزرگراهها، علائم راهنمایی و رانندگی و ... می باشد که در این خصوص بایستی به 4 موضوع توجه کرد؛ 1- نسبت تصادفات به وسایل نقلیه2- نسبت تصادفات به کل جمعیت3- نسبت مجموع تصادفات به تصادفات منجر به جرح و 4- خالص ترین شاخص، یعنی درصد مرگ و میر ناشی از تصادفات. روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های جمعیت شناسی و محاسبات متعدد چندین سطح از پالایش جمعیتی صورت گرفته و جداول مربوطه استخراج شده است. همچنین بیش از 2 هزار سند مورد بررسی قرار گرفته در طول 10 سال، به شکل پانلی مطالعه شده اند. شیوه جمع آوری اطلاعات؛ تمام شماری و بازبینی کلیه اسناد و آمارها بوده که از طریق خلاصه بندی و شاخص ها ایجاد شده است.یافته ها نشان می دهد که تصادفات درون شهری تهران در ابعاد مختلف فوتی، جرحی و خسارتی بیش از 40 درصد از تصادفات درون شهری کل کشور را دارا است و با افزایش تردد وسایل نقلیه در شهر و سفرهای روزانه درون شهری احتمال اینکه تعداد تصادفات در ده سال آینده در این شهر به وقع بپیوندد، 2 برابر کنونی خواهد بود. در این میان چنانچه با روند فعلی تصادفات مواجه باشیم، با توجه به میزان رشد تصادفات منجر به فوت، از رقم 900 تصادف در سال 88 به 2 هزار تصادف در سال 1400 خواهیم رسید در حالی که تعداد تصادفات منجر به جرح از 23 هزار تصادف در سال 88 به بیش از 100 هزار تصادف در طی دهه 90 می رسد. کلید واژه: جمعیت، شاخص جمعیتی، تصادفات درون شهری، تصادفات منجر به جرح، نسبت تصادفات
سمیه زارع مجید کاشانی
دانش جمعیت شناسی از دیرباز اهداف و کارکردهای متنوعی داشته است. در شرایط کنونی توجه به تحرکات جمعیتی و انواع ویژگی های جمعیتی اهمیت خاصی پیدا کرده است. جمعیت شناسی نوین به تجزیه و تحلیل های کمی و کیفی جمعیت های مجازی و انواع تحرکات و تغییرات جمعیتی در این محیطها علاقمند است زیرا چند سالی می شود که در فضای مجازی، شبکه های اجتماعی کاربران و طرفداران زیادی پیدا کرده است و کاربران ایرانی نیز استقبال گستردهای از شبکههای اجتماعی کردهاند و آمارها نشان میدهد که برخی از این شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک حجم بسیار بالایی از کاربران را به خود جذب کردهاند. هدف این تحقیق مطالعه جمعیت شناختی کاربران شبکه های مجازی با تاکید بر فیس بوک و ضریب نفوذ اینترنت در گروههای اجتماعی در سه سطح مطالعاتی، کلان(جهانی)، میانه(ایران) و خرد(شهر تهران) بوده است. روش پژوهش در این تحقیق بهره گیری از شیوه تحقیقات توصیفی و تجزیه و تحلیل اسناد، آمار و مستندات جمعیتی همراه با تکنیکهای خاص جمعیت شناسی و انواع شاخصهای جمعیتی بوده است. در مطالعات میدانی نیز از روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه جامعه هدف و کاربران شبکه های مجازی فیس بوک مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسیهای انجام شده نشان داد که از جمعیت حدودا هفت میلیاردی جهان، حدود دو میلیارد نفر از اینترنت استفاده می کنند و آمار میانگین ضریب نفوذ اینترنت در جهان معادل28.7 درصد است و در ایران از مجموع جمعیت 75 میلیونی کشور ?? میلیون نفر کاربر اینترنت بوده اند. بر این اساس ضریب نفوذ اینترنت در کشور 7/14درصد کل جمعیت کشور و در شهر تهران 31.9 درصد کل جمعیت، بوده است. همچنین شبکه اجتماعی فیس بوک در سال 2010 با 500 میلیون نفر جمعیت کاربر یکی از پرترافیک ترین شبکه های اجتماعی مجازی می باشد علیرغم حذف آمار جمعیت کاربران ایرانی فیس بوک و عدم وجود آمار رسمی در این زمینه، مطابق مطالعات این تحقیق ضریب نفوذ فیس بوک در شهر تهران 12.3 درصد بوده و در بین زنان 5.2 درصد و در بین مردان نیز 7.1 درصد بوده است. کلیدواژگان:
مریم احمدزاده مجید کاشانی
علم جمعیت شناسی در عصر حاضر و دستاودرهای آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زندگی شهری و برنامه ریزی ابعاد مختلف زندگی شهری است. یکی از عوامل موثر در برنامه ریزی توجه به رشد و کاهش جمعیت دانش آموزی به ویژه در کشورهای در حال گذار می باشد. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات استخراج شده از منابع گوناگون سعی بر آن بوده که به تغییرات، رشد و افت جمعیتی به وجود آمده در جمعیت دانش آموزی شهر تهران در یک دوره 10 ساله و با توجه به شاخص هایی مانند تراکم دانش آموزان در کلاس، نسبت کارکنان آموزشی، هرم تحصیلی به تفکیک نوع آموزشگاه و تعداد کلاس ها و سایر ابعاد جمعیتی آن پرداخته شود بدیهی است نتایج و یافته های این تحقیق بالقوه می تواند در برنامه ریزی های آموزشی سیاست گذاری های جمعیتی مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهش حاضر روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های کمی جمعیت شناسی و انواع محاسبات آماری انجام شده و جداول مربوطه استخراج گردیده است. همچنین اسناد و مدارک به کار برده شده در این زمینه طی 10 سال تحصیلی مورد نظر، مطالعه و اطلاعات لازم مورد استفاده قرار گرفته است. طبق پژوهش حاضر در سال تحصیلی 81-1380 از کل جمعیت 65 میلیون نفری کشور، 17271601دانش آموز بوده است که از این تعداد 1511371 دانش آموز در شهر تهران به تحصیل اشتغال داشته اند و در سال 90-1389 از کل جمعیت 13040274 نفری دانش آموز در کشور، 1086508 دانش آموز در شهر تهران بوده اند. از تعداد 1511371 جمعیت دانش آموزان در سال شروع مطالعه تعداد 1326328 دانش آموز در مدارس دولتی و 185043 دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی بوده اند. این میزان در سال تحصیلی 90-1389 به 916835 دانش آموز در مدارس دولتی و 169673 دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی رسیده است. یافته ها نشان می دهد که جمعیت دانش آموزی به طور چشم گیری در حال کاهش می باشد و در همه مقاطع با نرخ رشد منفی همراه بوده است. با توجه به رشد منفی به وجود آمده پیش بینی می شود در سال 1400، جمعیت دانش آموزان به 423818 دانش آموزان در مقطع ابتدایی، 195267 در مقطع راهنمایی و 188606 در مقطع متوسطه برسد. همچنین این تغییرات در تعداد کلاس ها نیز دیده می شود و با توجه به روند رو به کاهش دانش آموز از تعداد کلاس نیز کاسته شده است و از 53379 کلاس در سال شروع مطالعه به 42481 کلاس در سال پایانی مطالعه رسیده است. در تعداد آموزشگاه نیز با تغییراتی مواجه بوده ایم بطوریکه در آموزشگاه های دولتی از تعداد 4647 در سال تحصیلی 81-80 به 3871 در سال 91-90 رسیده است. درصورتیکه با رشد 0.0194 در آموزشگاه های غیرانتفاعی از 1772 به 2147 آموزشگاه رسیده است. در تعداد کارکنان آموزش و پرورش نیز با رشد منفی همراه بوده ایم و از 95905 نفر در سال تحصیلی 81-80 به 59450 نفر در سال تحصیلی پایانی رسیده است. قابل ذکر می باشد طی 10 سال تحصیلی مورد مطالعه ساختمان های در اختیار آموزش و پرورش از مجموع 2471 ساختمان به 2229 ساختمان در سال پایانی مطالعه رسیده است. کلمات کلیدی : جمعیت دانش آموزان، هرم تحصیلی، کلاس، آموزشگاه، کارکنان آموزشی.
زهرا سادات حسینی مجید کاشانی
هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل جمعیت شناختی تاثیر اشتغال بر دیرکرد باروری زنان شاغل در مناطق مرکزی شهر تهران می باشد .در این مقال اشتغال زنان از جنبه های مختلف هم چون اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و جمعیتی بررسی شده است . جهت فرموله کردن موضوع و تدوین فرضیات از مطالعات نظری در حوزه های جامعه شناسی و جمعیت شناسی از جمله نظریه های جمعیتی باروری و طرفداران و مخالفان آن، نظریه های اقتصادی – اجتماعی همچون تئوری های نابرابری جنسیتی بازار کار و تبیین دیدگاهها با توجه به مدلهای لیبنشتاین ،گری بکر ، درآمد نسبی استرلین و نظریه های فرهنگی باروری مانند تئوری نوگرایی، تئوری متغیرهای بینابینی ، تئوری ارتقای جمعیت و... بهره گیری شده است. با توجه به اهداف و فرضیات تحقیق ،روش اصلی تحقیق پیمایشی همراه با تکنیک های مصاحبه و پرسشنامه حاوی 14 سوال می باشد . بطوری که تعداد سوالات کمی بیشتر از سوالات کیفی بوده و برای سنجش میزان اعتبار و روایی سوالات از طریق آزمون و آزمون مجدد مورد تایید قرار گرفت و نتایج مشابهی در هنگام سنجش و اندازه گیری بدست آمد و مشخص گردید سوالات تحقیق از اعتبار بالای80 درصد برخوردار است . جهت جمع آوری اطلاعات جامعه آماری ، منطقه 12 شهر تهران مورد نظر قرار گرفت و از طریق شیوه نمونه گیری تصادفی – خوشه ای از کل جامعه آماری تعداد 300 نفر از زنان شاغل و خانه دار متاهل دارای حداقل یک فرزند برای تکمیل پرسشنامه ها انتخاب گردیدند .در تحقیق پیش رو بیش از 70 متغیر مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل در قالب40 جدول یک بعدی و 20 جدول دوبعدی و آزمون های خی دو ، ضریب همبستگی اسپیرمن ، دی سامرز ، وی کرامرز با استفاده از نرم افزار spss پردازش و استخراج شده است . در مجموع یافته های این تحقیق حاکی از آن است اشتغال همراه با ترکیبی از مقولات جمعیت شناختی ،فرهنگی و اقتصادی بردیرکرد باروری تاثیر گذار است . برخی از متغیر ها نظیر وضعیت اقتصادی قبل از باروری اول ممکن است به سقط یا زنده ماندن فرزند اول منجر شود . نوع پیشگیری از بارداری چه قبل و چه بعد از باروری اول حتی نوع جنسیت فرزند اول روی باروری دوم و الی آخر تاثیر گذار بوده است و این موضوع به اثبات رسیده که زنان شاغل بیش از زنان غیر شاغل دیرکرد باروری چه در بارداری اول و چه بارداری های بعدی داشته اند البته از بین حدود 80 متغیر جمعیت شناختی، اقتصادی و اجتماعی معلوم گردید علاوه بر موارد فوق بیشترین میزان تاثیر مربوط به سن پاسخگو ، دیر ازدواج کردن یعنی سن پاسخگو در زمان ازدواج ، سابقه کار و سالهایی که از ازدواج زن می گذرد می باشد که در این صورت دیرکرد باروری حادث می شود .
بهناز نوری کورعباسلو مجید کاشانی
جمعیت شناسان آغاز دوران سالخوردگی را از روی گروه های سنی بزرگ تعیین می کنند.آنان اصلاحاتی مانند: سالمند، سالخورده، مسن، و کهن سال و نظایر آن را در مورد کسانی بکار می برند که شصت سال یا بیشتر از سن آنان گذشته باشد. معمولاً اگر بیش از دوازده درصد کل جمعیت شصت و بالاتر ویا بیش از ده درصد کل جمعیت شصت و پنج سال و بالاتر باشد جمعیت سالخورده تلقی می شود.تأثیر ساختار سنی جمعیّت در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... در جامعه بر کسی پوشیده نیست. موالید، مرگ و میر و مهاجرت ها بر ساختار سنی جمعّت اثر می گذارند. جوانی یا سالخوردگی، ساختار سنی جمعیّت هر کدام مسایل و پیچیدگی گوناگونی را به همراه دارد وبدون شناخت این مسائل نمی توان برای آینده جوامع برنامه ریزی نمود.دراینجا هدف پاسخگویی به سئوالاتی نظیر اینکه درسال مبدا (1379) میزان سالخوردگی جمعیت چه نسبتی را به خود اختصاص داده ، چه توزیع جنسی ، مناطق شهری و روستایی ومانند آن تا سالهای 1389داشته؟ و اینکه جمعیت سالخورده کشور باتوجه به روند ده سال گذشته تا سالهای 1404 ازچه میزان رشد برخوردارخواهند شدو به طور کلی روند جمعیت سالخورده کشور برای سالهای آتی چگونه پیش بینی می شود؟ به منظور شناخت سئوالات فوق دراین تحقیق، از روش مطالعه اسنادی وتحلیل کمی وبه ویژه شیوه نمونه گیری تمام شماری اسنادومدارک اطلاعات جمعیتی بهره گیری شده است .به طور کلی یافته های این تحقیق حاکی از آن است که در نیمه ی اول قرن بیستم جمعیت سالمندی درتمامی قاره های جهان روبه فزونی بوده وضمن آنکه کشورهای در حال توسعه نیز در آینده ای نه چندان دور با مشکل فزونی جمعیت سالمندی روبرو خواهند شد. بعلاوه یافته ها نشان می دهد که کشور ایران مرحله ی گذار ازساختار سنی جوان به سالخوردگی را تجربه می کند. و همچنین براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن مستندات آماری از 64219318 نفر جمعیت کشور در سال 1379 با وشاخص متوسط رشد سالانه47/1به 74733230.نفرجمعیت کشور با 46/1شاخص متوسط رشد سالانه درسال1389. رسیده و درسال 1404با ضریب متوسط رشد.حد پایین 89/0 جمعیت نزدیک به91 میلیون خواهد رسید. سال 1385 جمعیت کشور 70495782 نفر بوده است با توجه به جمعیت 60055488 نفری سال 1375 طی سالهای 1375 تا 1385 سالانه به طور متوسط حدود 029/044/1 میلیون نفر به جمعیت کشور افزوده شده که درسال 1390 به 75149669 میباشد. متوسط رشد سالانه آن نیز برابر با 62/1 درصد میباشد. این میزان رشد درمقایسه با متوسط رشد سالانه جمعیت کشور که درفاصله سالهای 1365 تا 1375 برابر 96/1 درصد بوده است . درحدود 34/0 درصد کاهش یافته است . در قرن بیست و یکم معدل امید به زندگی از شصت و شش سال عبور کرده است هر سال به جمعیّت جهان 7/1% اضافه می شود. ولی این افزایش برای شصت و پنج سال و بالاتر5/2% می باشد. این فاصله ترکیب سنی جمعیت جهان را به سوی سالمند شدن سوق می دهد و پیش بینی می شود که ربع قرن دیگر 2/1 میلیارد نفر (حدود 14% ) از ساکنان کره ی خاکی را افراد شصت سال و بالاتر تشکیل خواهند داد. ( شمس، 1386: 1) برای ایران نیز پیش بینی می شود دو فاصله ی بیست ساله ی 1385 تا 1404 ، ده سال به میانه ی سنی جمعیت افزوده می شود.( سازمان ملل متحد،2007)
مریم محمدکریمی مجید کاشانی
هرچند آدمی به اقتضای طبیعت خود محکوم به فناست و مرگ یک امر اجتناب ناپذیر است، ولی انسان برای گریز از مرگ و به تاخیر انداختن آن همواره در تلاش و تکاپو بوده است. از این رو در مقایسه با سایر وقایع جمعیتی ، مرگ و میر اولین موضوعی بوده و هست که اذهان بشر را به خود معطوف داشته است. در گذشته به دلیل بالا بودن سطح مرگ و میر، افزایش جمعیت به کندی صورت می گرفت بطوری که تا سال های قبل از میلاد، بیش از 95 درصد اطفالی که به دنیا می آمدند پیش از رسیدن به سن بلوغ تلف می شدند. با پیشرفت در علم پزشکی و بهداشت، دستیابی به شیوه های جدید ایمن سازی واکسیناسیون الگوی یک میلیون ساله در هم شکسته شد.در جوامع توسعه یافته کاهش مرگ و میر در سال های بعد از انقلاب صنعتی به ویژه در طول قرن نوزدهم و در اثر بهبود شرایط زندگی ، کشف واکسن و آنتی بیوتیک ها می باشد. هدف اصلی این پژوهش مقایسه وضعیت بیماری و شاخصهای بهداشت و درمان در مناطق 3و18 شهر تهران در سال 1390 و به منظور توصیف و پیش بینی سلامت جمعیت شهر تهران می باشد و چگونگی تاثیرآن به افزایش جمعیت می باشد. روش این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و تجزیه و تحلیل ثانویه از طریق سالنامه های آماری و اطلاعات مورد نیاز که شامل بیماری مننژیت و هپاتیت و انواع آن درکل کشورو مناطق مورد مطالعه در شهر تهران در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده است. شاخصهای بهداشتی مورد بررسی شامل تعداد بیمارستان، تخت بیمارستانی، پزشک عمومی و متخصص ، پیراپزشکان، دارو ساز، دندانپزشک ،پرستار، دارو ، تجهیزات پزشکی و ....می باشد و همچنین انواع شاخص ها محاسبه و استخراج شد و سپس با استفاده از آمارهای موجود مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و از انواع روش های کمی و محاسبه نتایج جمیعتی استفاده شده است. روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های جمعیت شناسی و محاسبات متعدد چندین سطح از پالایش جمعیتی صورت گرفته و جداول مربوطه استخراج شده است. نتایج این پژوهش که دو بیماری واگیر دار ( هپاتیت و مننژیت) در کل کشور و مناطق مورد مطالعه را بررسی کرده حاکی از آن است که هپاتیت در کل کشور کرده در سال 1385 (466.44) به ازای هر صد هزار نفر بوده که این مقدار تا سال 1389 در کل کشور به 520.02 به ازای هر صد هزار نفر افزایش یافته است و هپاتیت b یکی از مشکلات عمده سلامت کشور ایران است و 7 درصد افراد جامعه با این بیماری درگیر هستند و 1.3 درصد جمعیت کشور نیز به ویروس هپاتیت c آلوده هستند و در گروه سنی 40-20 بیشتر دیده شده است. همچنین در سال 1375 به ازای هر 609 نفر جمعیت 1 تخت وجود دارد که پیش بینی می شود تا سال 1400 به ازای هر 536 نفر 1 تخت خواهیم داشت. در سال 1380 به ازای هر 0.43 پرستار 1 تخت وجود دارد که تا سال 1385 به ازای هر 0.52 پرستار 1 تخت داریم . که در کشور ما بسیار کم است و اضافه کردن تخت بدون تامین نیروی انسانی به منزله خطر جان بیماران است. در مجموع در سه دهه گذشته بیماریهای واگیر بعنوان بزرگترین معضل بهداشتی کشورهای جهان بشمار می رفت بطورئیکه تمام توان بهداشتی کشورها صرف کنترل و پیشگیری از همه گیری این بیماریها می شد.
مصطفی کریم زاده میبدی امیر مسعود امیر مظاهری
هدف نهایی در هر سازمان که موجب ارضاء نیازهای کارکنان و نیازهای مدیریت می شود از طریق تحقق اهداف سازمانی بدست می آید. بدین معنی که در تمام سازمان ها چه عمومی و چه خصوصی، اگر طرف مدیریت دارای نیات بهره وری از سرمایه و سایر عوامل تولید در سازمان باشد، در مقابل افراد نیز طالب منافعی هستند که در قبال کار انجام داده سازمان، باید بدست آوردند. در پژوهش پیش رو به بررسی عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان کمیته امداد امام خمینی (ره) استان یزد پراخته است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد؛ داده ها با ابزار پرسشنامه جمع آوری شد و به دلیل کم بودن حجم جامعه آماری از روش سرشماری استفاده نمودیم. اعتبار ابزار به صورت محتوایی محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. داده ها به کمک نرم افزار آماری spss مورد تحلیل قرار گرفتند. رضایت شغلی در قالب 48 گویه سنجیده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد میزان رضایت شغلی کارکنان بیش از حد متوسط بوده و بین سن، تحصیلات و سابقه کاری با رضایت شغلی رابطه معنادار و معکوس وجود داشت. در حالی که بین متغیرهای درآمد، نوع استخدام و نوع شغل دارای رابطه معنادار با رضایت شغلی داشتند. واژگان کلیدی: رضایت شغلی، کارکنان، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سابقه کاری، نوع شغل، نوع استخدام
زهره توکلی مجید کاشانی
چکیده هدف کلی این تحقیق عبارت است از مطالعه جمعیت شناختی هرم تحصیلی و تغییرات شاخصهای آموزش عالی در سه دهه پس از انقلاب اسلامی به منظور تبیین روند آن و مهمترین ویژگی های جمعیتی هر دوره. شایان ذکر است که سال مبداء 1365 در نظر گرفته شده چرا که در جریان انقلاب فرهنگی از سال 1359 تا 1362 با تعطیلی دانشگاهها اطلاعات چندان دقیقی از این سالها در اختیار نبود. با توجه به هدف کلی این پژوهش، روش تحقیق مبنی بر تحلیل اسناد ، آمار و اطلاعات مربوط به آموزش عالی در 3 دهه گذشته بوده است که استخراج و محاسبات خاص جمعیت شناسی استفاده شده است. جامعه هدف کل کارکنان و دانشجویان دانشگاههای کشور در مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که نسبت و نرخ رشد دانشجویان دارای فراز و فرود جمعیتی بوده است،بگونه ای که هرم تحصیلی دانشجویان به شدت تحت تاثیر حوادث اجتماعی و سیاسی و اقتصادی دچار نوسانات نسبتا شدیدی بوده است. نتایج بررسی های آماری نشان داده است: که در سال 1365 مجموع دانشجویان دانشگاهها تعداد 182.732 نفر بوده که تعداد 149.208 نفر در دانشگاه دولتی و تعداد 33.524 نفر در دانشگاههای غیر دولتی مشغول به تحصیل بوده اند . در سال 1375 این تعداد به 968.775 نفر (با نرخ رشد 2/18درصد)رسیده که از این میان تعداد 641.901 نفر (با نرخ رشد 7/15 درصد) در دانشگاههای دولتی و 326.874 نفر (نرخ رشد 6/25 درصد)در دانشگاههای غیر دولتی تحصیل نموده اند و در سال 1385 به تعداد 2.117.471 نفر(نرخ رشد 1/8 درصد) رسیده است که تعداد 975.361 نفر (نرخ رشد 3/4 درصد)در دانشگاههای دولتی و تعداد 1.142.110 نفر(با نرخ رشد 3/13 درصد ) در دانشگاههای غیر دولتی مشغول به تحصیل بوده اند . تعداد اعضای هیأت علمی نیز از تعداد 7306 نفر در سال 65 به تعداد 14558 نفر(با نرخ رشد 1/7 درصد) در سال 75 و در سال 85 نیز به تعداد 24271 نفر(با نرخ رشد 2/5 درصد) در دانشگاههای دولتی رسید. در دانشگاهها غیردولتی نیز تعداد اعضای هیأت علمی نیز از 1607 در سال 65 به تعداد 8385 نفر(با نرخ رشد 9/17 درصد) در سال 75 و در سال 85 نیز به تعداد 20792 نفر(با نرخ رشد 5/9 درصد) رسیده است که حاکی از رشد بیشتر دانشجویان در دانشگاههای غیر دولتی می باشد .
حسین سلیمیان مجید کاشانی
در این تحقیق موضوع عبارتند از مطالعه جامعه شناختی نقش خانواده بر گرایش کجروی نوجوانان با تاکید بر دانش آموزان مقطع متوسطه مناطق فقیر نشین، مرکزی و مرفه نشین تهران که با استفاده از نظریات دورکیم، نظریه همنشینی(پیوند) افتراقی، نظریه های جامعه شناختی، نظریه های بی سازمانی اجتماعی، مرتن نظریه ساخت اجتماعی و آنومی، پارسونز کنش اجتماعی و آنومی فرموله شده و سپس هدف اصلی عبارت است از بررسی و شناخت نقش خانواده بر گرایش کجروی نوجوانان مورد بررسی قرار گرفته است. ضرورت انجام این تحقیق با توجه به شرایط دوره گذر و تحول اجتماعی بر همگان روشن است. در این تحقیق از پیمایشی همراه با سوالات لیکرت و فرمول آماری کمی نظیر جداول یک بعدی و دو بعدی و آزمون آماری رگرسیون چند متغیره بررسی شد. همچنین با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 300 نفر برآورد شد و در سه منطقه فقیر نشین، مرکزی و مرفه نشین تهران با شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری شد. نتایج یافته ها حاکی از آن است که با افزایش سن و افزایش معدل درسی میزان کجروی کاسته می شود و نیز با افزایش میزان اهمیت به دوستان نیز گرایشات به کجروی در وی افزایش پیدا می کند. همچنین نوع منطقه محل سکونت بر گرایش به کجروی نوجوانان تاثیر گذار است و نوجوانان مناطق محروم گرایش بیشتری به کجروی دارند تا نوجوانان مناطق مرفه نشین و مرکزی که نشان دهنده این است که عدم فرهنگ مناسب زمینه ساز بستری برای گرایش به کجروی در نوجوانان است و نیز نقش اقتصاد خانواده در گرایش به کجروی رفتاری و اعتقادی موثر است بدین صورت که زمانی که سطح اقتصادی خانواده بالا باشد میزان گرایش به کجروی نیز در آنان بیشتر است؛ همچنین وقتی نقش فرد در خانواده بیشتر باشد گرایش به کجروی در او کمتر است، در واقع مسئولیت پذیری نوجوانان باعث دور بودن از گرایشات به کجروی می شود. اگر اهمیت خانواده به فرد بیشتر باشد گرایش وی به کجروی در او بیشتر است، به بیانی وابستگی فرد به خانواده ممکن است در او گرایش به کجروی را افزایش دهد و در آخر هر چقدر جایگاه رسانه در خانواده بیشتر باشد گرایش به کجروی در او بیشتر می شود.
آذر عباد نژاد مجید کاشانی
یکی از علائق رشته جامعه شناسی، بررسی ساختار قدرت و عوامل موثر بر آن در خانواده است، که معمولا با توجه به تقسیم کار بین همسران و مشارکت آنها در تصمیم گیری ها انجام می گیرد. در این پژوهش سعی شده است که عوامل اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی موثر بر ساختار قدرت در خانواده های شهر اردبیل مورد مطالعه قرار گیرد. محققان در نظرات خود عموما بر این اصل تاکید کرده اند که منابع در دسترس زوجین می تواند ساختار قدرت در خانواده را به سوی دارنده منبع سوق دهد. مهم ترین منابع اقتصادی موثر بر ساختار قدرت اشتغال زنان، درآمد، حقوق و تملک دارایی و همچنین عوامل اجتماعی موثر بر ساختار قدرت می توان به سطح تحصیلات اشاره کرد. جهت بررسی موضوع مورد نظر نمونه ای به حجم 400 نفر، که به روش کوکران حجم نمونه برآورد شده است، از بین زنان شاغل شهر اردبیل انتخاب شده است. نمونه مورد نظر از زنان شاغل و دارای تحصیلات شهرستان اردبیل در تیرماه 1392 انتخاب شده است. پژوهش با استفاده ابزار پرسش نامه پژوهش گر ساخته، و با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که عوامل اقتصادی و اجتماعی مانند داشتن دارایی و درآمد و شغل و همچنین تحصیلات زن ساختار قدرت در خانواده را متعادل تر می نماید. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که عوامل اقتصادی(میزان درآمد ماهیانه، میزان پس انداز، تملک دارایی و میزان اضافه کاری)از عوامل موثر بر ساختار قدرت در خانواده می باشند که ساختار قدرت در خانواده را دموکراتیک تر می نمایند. میزان پس انداز بیشترین تأثیر و میزان اضافه کاری کمترین تأثیر را بر ساختار قدرت در خانواده دارد. همچنین نتایج حاصل از عوامل اجتماعی بر ساختار قدرت در خانواده نشان می دهد که بین تحصیلات و ساختار قدرت در خانواده رابطه مثبت و معنی دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر هر چه تحصیلات بیشتر می شود، ساختار قدرت در خانواده مشارکتی تر می گردد. کلید واژه: ساختار قدرت، زنان شاغل، منابع در دسترس، خانواده دموکراتیک
علی اسکندری رحیم فرخ نیا
افزایش رو به رشد
احسان محمدی یگانه مجید کاشانی
پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش دین داری بر رفتار خشونت آمیز جوانان تهرانی است. بر پایه نظریه های یادگیری و کنترل اجتماعی دورکیم، هیرشی و استارک میان متغیرهای تحقیق ارتباط نظری برقرار شده و فرضیات تحقیق مطرح گردید. جمعیت آماری این تحقیق را جوانان شهر تهران تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید و روش نمونه¬گیری خوشه ای چند مرحله ای برای این تحقیق مناسب دیده شد. برای سنجش دین داری با تکیه بر چارچوب نظری و تحقیقات پیشین از مقیاس معتبری استفاده شد که پیش از این بارها در تحقیقات خارج و داخل کشور مورد آزمون قرار گرفته است. در سنجش این مفهوم از مقیاس گلاک و استارک در چهار بعد (اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی) استفاده شد. متغیر خشونت نیز پس از مرور تحقیقات مرتبط با تکیه بر جوانب نظری بحث تعریف و در سه بعد احساس نسبت به خشونت، نگرش نسبت به خشونت و رفتار خشونت آمیز شاخص سازی شدند و با استفاده از آزمون های اعتبار و پایایی مورد سنجش و استانداردسازی قرار گرفتند. دو فرضیه از فرضیات تحقیق که بیان¬گر رابطه میان دین داری و خشونت بود تایید شدند. یافته¬ها نشان می¬¬دهند میان دین¬داری و خشونت رابطه معنی¬دار، منفی و متوسطی وجود دارد. همچنین یافته ها نشان می¬دهند ابعاد اعتقادی، عاطفی، مناسکی و پیامدی به ترتیب بیشترین روابط همبستگی را با خشونت داشته اند. از سوی دیگر احساس نسبت به خشونت، نگرش به خشونت و رفتار خشونت آمیز به ترتیب بیشترین همبستگی را با دین داری داشته اند. نوع روابط میان این ابعاد متغیرهای مذکور یا متغیرهای دین داری کل و خشونت کل عموماً منفی و در سطح ضعیف تا متوسط و معنی¬دار بوده است.
رضا قورچیان مجید کاشانی
هدف کلی این تحقیق مطالعه هرم تحصیلی دانش آموزان و تحلیل روند تغییرات جنسیتی جمعیت دانش آموزان شهر تهران طی ده سال گذشته منتهی به سال تحصیلی 1390- 1389 بوده است. در این پژوهش با استفاده از داده های جمعیتی و اطلاعات استخراج شده از منابع و اسناد دولتی، میزان رشد، تغییرات و افت جمعیتی به وجود آمده در جمعیت دانش آموزی شهر تهران درطول یک دوره 10 ساله مطالعه شده و با بهره گیری از شاخص های جمعیتی مانند: تراکم دانش آموزدر کلاس، مقاطع تحصیلی،کارکنان آموزشی و مانند آن، به تفکیک نوع آموزشگاه و سایر ابعاد سازمانی، بر اساس نسبت جنسیتی در هرم تحصیلی محاسبه و در قالب جداول و نمودارهای مربوطه ارایه شده است. بدیهی است نتایج و یافته های این تحقیق بالقوه می تواند در برنامه ریزی های آموزشی وسیاست گذاری های سازمانی مورد استفاده قرار گیرد. مسلما بهره برداری از یافته های علمی جمعیت شناسی در عصر حاضر، یک ضرورت اجتناب ناپذیر دربرنامه ریزی اقتصادی - اجتماعی است. در پژوهش حاضر جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش اسنادی و تکنیک های کمی تحلیل جمعیت و انواع محاسبات آماری انجام گردیده است.اسناد و مدارک استفاده شده در این تحقیق مربوط به ویژگی های جمعیتی دانش آموزان طی 10 سال تحصیلی گذشته بوده است. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که در شهر تهران درسال تحصیلی1390-1389 ازکل جمعیت 1249772 دانش آموز، 623696 دانش آموز دختر و627075 دانش آموز پسر بوده است. همچنین یافته ها نشان می دهد نسبت جنسی متمایل به نفع پسران است اما در مجموع از رشد هر دو جنسیت در مدارس در مقاطع مختلف تحصیلی کاسته شده و با نرخ رشد منفی همراه بوده و جمعیت دانش آموزی هر دو جنسیت در10 سا ل تحصیلی مورد مطالعه نرخ رشد 0325/0 – داشته است. این نرخ درهرم تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی 112/0- در مقطع راهنمایی 0392/0- ودر مقطع گذشته میانگین 0518/0- را به خود اختصاص داده است و با اندکی تغییر افت دانش آموزان دختر در مدارس بیشتر از پسران بوده بدین صورت که نرخ رشد در کل جمعیت دانش آموزی دختر در 10 سال تحصیلی منفی 0329/0- و جمعیت دانش آموزی پسرمنفی 0321/0 – بوده است. واژگان کلیدی: جمعیت شناسی، دانش آموزان، آموزش و پرورش، هرم تحصیلی، نسبت جنسی
رقیه خیشه مجید کاشانی
این تحقیق برای پاسخ دادن به سوال عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر در پذیرش نظام ارزشی درونمدرسهای آغاز شد و برای انجام تحقیق از روش پیمایشی و تکنیک پرسشنامه استفاده شد. نظام ارزشی درونمدرسهای به چهار بخش ارزشهای سیاسی، دینی، آموزشی و اقتصادی تقسیم شدند و تاثیر هر یک از متغیرهای مستقل بر ابعاد مختلف این نظام ارزشی سنجیده شد. نمونهی آماری این تحقیق که دبیرستانهای دولتی منطقهی 9 بودند، تعداد 232 نفر از فرمول کوکران به دست آمد. نمونهگیری به شیوهی خوشهای چند مرحلهای انجام شد و برای تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق از نرمافزار spss استفاده شد و در بخش آمار توصیفی از شاخصهای مرکزی مثل میانه، نما و میانگین و در بخش آمار استنباطی نیز از ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون استفاده شد. پرسشنامهی تحقیق بر مبنای نظریهی پارسنز و بلومر و . . . به صورت ترکیبی طراحی شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که دانشآموزان پسر بیشتر از دانشآموزان دختر نظام ارزشی درونمدرسهای را پذیرفته بودند. از سوی دیگر بین عوامل فردی و شخصیتی در محیط مدرسه و میزان پذیرش نظام ارزشی رابطهی معناداری وجود داشت. چنانکه دانشآموزانی با معدل بالاتر بیشتر از سایر دانشآموزان ارزشهای مدرسه را پذیرفته بودند. برخلاف تحصیلات مادر که در پذیرش نظام ارزشی مدرسه تاثیر داشت، تحصیلات پدر رابطهی معناداری را با متغیر وابسته نشان نداد. ضمنا بین میزان توبیخ دانشآموزان و میزان مشاجرهی دانشآموزان با معلمان و کادر آموزشی با میزان پذیرش نظام ارزشی درونمدرسهای رابطهای معکوس وجود داشت.
المیرا صعودی امیر مسعود امیر مظاهری
دغدغه هایی در سالهای اخیر در مورد کاهش میزان باروری در ایران مطرح شده است و این امر در ابتدا در کلان شهرها و طبقات متوسط رو به بالا بیشتر به وقوع پیوست و بتدریج به سایر نقاط سرایت پیدا کرده است. بر اساس شواهد موجود زوجین جوان تمایلی به باروری نشان نمیدهند چه آنهایی که زود ازدواج کرده اند و چه آنهایی که در سنین بالا ازدواج کردند. هدف کلی دراین تحقیق بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی بر میزان باروری زنان 49-15 ساله شهر تهران منطقه 3 است و اهداف جزیی عبارتند از1.تعیین رابطه سن زن در هنگام ازدواج و میزان باروری زنان 2. تعیین رابطه سطح تحصیلات والدین و میزان باروری. 3.تعیین رابطه بین درآمد خانواده و میزان باروری. 4. تعیین رابطه بین ترجیح جنسی فرزند به نفع پسر و میزان باروری 5. تعیین رابطه بین شناخت جلوگیری از وسایل بارداری و میزان باروری6. تعیین رابطه بین قدرت تصمیم گیری زن در خانواده و میزان باروری زنان. نمونه زیر مجموعه یا زیر گروهی از جامعه است که با استفاده از روش های مناسب انتخاب شود. نمونه ی این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران بالغ بر 383 می باشد. روش نمونه گیری مورد استفاده در این تحقیق، روش نمونه گیری تصادفی ساده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه زنان 15 تا 49 ساله شهرستان شهر تهران منطقه 3 می باشند که با استناد به آمار پیدا شده از مرکز آمار شهر تهران تعداد زنان متأهل واقع در منطقه سه 92586نفر است. در این بررسی به علل و عوامل موثر و تأثیرگذار بر باروری پرداخته از طریق آمار و ارقام بدســـت آمده مشخص شد که : اگر چه کاهش یا افزایش باروری درمناطق مختلف تفاوت داشته ولی اکثر این تحولات ، دگرگونیها و تفاوتها مربوط است به همان عوامل اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی و اقتصادی که مورد نظر برای بررسی بوده است.
سیده زهرا حسینی اشلقی مجید کاشانی
جدایی پایان پیوند اجتماعی و آغاز بسیاری از آسیب ها است. وقوع این پدیده منحصر در ملت، قوم، گروه و قشر خاصی نیست و شیوع اجتماعی و جهانی دارد. با وجود اینکه در دین مبین اسلام و سنت اجتماعی جامعه، پدیده طلاق بسیار مذموم شمرده شده است اما شواهد و آمار نشان می دهد که این پدیده در کشور خاصه کلان شهر تهران و نیز در میان زوجین تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران رو به افزایش است. مجاهدت علمی برای شناسایی ریشه های وقوع این پدیده و تلاش برای زدودن یا کاهش عوامل موثر بر آن ضرورتی چند بعدی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی جدایی طلبی زوجین تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران در شهر تهران است که امکان مصاحبه با 80 فرزند شهید مطلقه (44 زن و 36 مرد) وجود داشته است و هدف جزیی این تحقیق عبارتند از: عوامل اقتصادی و مادی، تفاوت های اجتماعی و فرهنگی و عوامل زمینه ای مرتبط با جدایی طلبی فرزندان شاهد مطالعه شود که به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند. چندین رویکرد، چارچوب نظری این پژوهش را تشکیل می دهد. نوع تحقیق توصیفی است. با توجه به نوع متغیرهای مورد مطالعه، به منظور توصیف داده ها از شاخص های مناسب آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار استفاده شده است. در بخش آمار استنباطی از آزمون همبستگی با کمک نرم افزار spss استفاده شده است. تکنیک جمع آوری اطلاعات مصاحبه عمیق است. تعداد سوالات مصاحبه 32 تا است. برخی از عواملی که منجر به جدایی طلبی زوجین شده است عبارتند از عوامل اجتماعی و اقتصادی: سن پایین ازدواج، تصورات اجتماعی و چشم داشت های اقتصادی نسبت به جایگاه و وضعیت اقتصادی خانواده های شاهد، سطح تحصیلات و... کلید واژه: جدایی طلبی ، عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی، بنیاد شهید و امور ایثارگران
حبیب عبدالملکی امیر مسعود امیرمظاهری
ظهور جامعه مصرفی به واسطه فزونی کالاهای مادی از یک سو و دموکراتیزه شدن مصرف و عمومیت یافتن آن از سوی دیگر، به انتخابی شدن زندگی روزمره میانجامد و همین امر نشان دهنده اهمیت روزافزون «سبک زندگی» در جامعه معاصر میباشد؛ سبک زندگی نتیجه همه گزینشها، ترجیحات و رفتارهایی است که فرد در ارتباط با کالاهای مادی و فرهنگ مصرفی انجام میدهد. بر همین اساس پژوهش حاضر قصد بررسی رابطه ماهواره برسبک زندگی خانواده ها را دارد.روش تحقیق پیمایش و جامعه آماری شامل کلیه ساکنان منطقه سه تهران می باشد،حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 323نفر محاسبه گردیدوروش نمونه گیری به شیوه نمونه گیری خوشه ای می باشد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه بود، روایی پرسشنامه از طریق روایی صوری و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محرز گردید. داده ها ازطریق نرم افزار spssتجزیه وتحلیل شده اند.یافته ها حاکی از آن بود که؛ بین تماشای ماهواره و سبک زندگی رابطه معناداری وجود داشت به این معنا که با افزایش میزان تماشای ماهواره، سبک زندگی افراد به سمت سبک زندگی غیربومی میل می کند. علاوه بر این بین سن، دینداری با تماشای ماهواره رابطه معنادار و معکوسی وجود داشت و پایگاه اقتصادی_اجتماعی با تماشای ماهواره رابطه مستقیم وجود داشت، همچنین بین جنس با تماشای ماهواره تفاوت بود بدین معنا که زنان بیش از مردان ماهواره تماشا می کردند. در ضمن بین سن و دینداری با سبک زندگی رابطه معنادار و معکوس وجو داشت به این معنا که هر چه سن و دینداری کمتر باشد افرا متمایل به سبک زندگی غیر بومی هستند و همچنین بین پایگاه اقتصادی_اجتماعی با سبک زندگی رابطه معنادار و مثبت وجود داشت به آن معنا که با افزایش پایگاه افراد سبک زندگی غیربومی را برمی گزینند.
الهام کریمی مجید کاشانی
در پژوهش حاضر سعی شده است به شناخت عوامل تأثیرگذار بر تغییر و نوگرایی در سبک زندگی زنان ایلامی توجه و مورد بررسی قرار داده شود. چارچوب نظری سبک زندگی برگرفته از نظریات گیدنز، بوردیو و زیمل و... است، البته در این پژوهش چون مورد تغییر و نوگرایی نیز مطرح است به نظریات نوسازی و فمینیستی نیز اشاره ای شده است. اهداف این پژوهش بررسی تأثیرات متغیرهای مستقل وضعیت اقتصادی و رفاه طلبی، رسانه ها و فضای مجازی، تحصیلات و خودآگاهی، تغییر ساختار فرهنگی، کمرنگ شدن روابط خویشاوندی، شاغل بودن و استقلال مالی و تغییر محل سکونت بر متغیر وابسته نوگرایی در سبک زندگی می باشد. روش اصلی انجام این تحقیق پیمایش می باشد. رویکرد اصلی تحقیق روش توصیفی و همبستگی است و با استفاده از پرسشنامه انجام می گیرد. جامعه آماری این پژوهش زنان 20 سال تا 49 ساله شهر ایلام هستند. برای سنجش و اندازه گیری متغیرهای این تحقیق پس از به دست آمدن حجم نمونه از شیوه نمونه گیری چندمرحله ای استفاده می شود که درنهایت حدود 400 نفر برآورد شده و به منظور گردآوری اطلاعات انتخاب می شوند. داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه با استفاده از نرم افزار تحلیل می گردند. تحلیل داده ها هم شامل تحلیل توصیفی است و هم تحلیل استنباطی که در آن از جداول یک بعدی، دوبعدی، آزمون های همبستگی و ضرایب اسپیرمن، پیرسون و ضرایب رگرسیونی استفاده شود. در پایان بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد بیشترین عامل تأثیرگذار بر تغییر و نوگرایی در سبک زندگی زنان و دختران ایلامی به ترتیب رسانه ها و شبکه مجازی، تغییر ساختار فرهنگی، وضعیت اقتصادی و میل به رفاه طلبی، خودآگاهی و تحصیلات، تغییر ساختار خانواده، شاغل بودن و مهاجرت و تغییر محل سکونت ذکر شده است.