نام پژوهشگر: علی اصغر اسماعیل نیا
صابر شیخلو هوشنگ مومنی
در این پایان نامه به بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی و اینکه این نوسانات تا چه حد در بروز و بوجود آمدن دوره های رونق و رکود اقتصادی تاثیر گذارند، پرداخته شده است. بدین منظور با استفاده از مدل arch و garch سری افزایش و سری کاهش قیمت نفت تخمین و استخراج شد، با استفاده از مدل var اثرات تغییرات متغیرهای دخیل در رشد اقتصادی بر رشد gdp بررسی گردید.
آزاده اعظمی علی اصغر اسماعیل نیا
ازمهمترین مسائل برای ایجادنگرشی نونسبت به استفاده ازمنابع انرژیهای نووتجدیدپذیروترغیب دولتهاوبخش خصوصی برای سرمایه گذاری درتولیدانرژی ازاین منابع،برشمردن مزایای آنهاوتوجیه پذیری اقتصادی استفاده ازاین منابع میباشد .دراین پژوهش فن آوری گازی سازی از ضایعات کشاورزی باتوجه به مزایای بسیاربرای تولیدبرق وحرارت به عنوان یکی ازتکنولوژی های تولید سوخت از منابع زیست توده معرفی می گردد. سپس به امکان سنجی و ارزیابی اقتصادی به روش تحلیل هزینه فایده پرداخته می شود.بدین منظور ابتدا درآمد ها وهزینه ها (هزینه های سرمایه ای،هزینه مواد اولیه،تعمیرات ونگهداری ،بالاسری کارخانه،استهلاک و...)برآورد می گردد.سپس جداول مالی نظیر جدول سود وزیان ویژه وگردش وجوه نقد برای دوره مورد نظر(25 سال)پیش بینی وتدوین می گردد.مقادیر سرمایه گذاری انجام شده در طرح مذبور که شامل سرمایه ثابت و در گردش است وموارد هزینه های ثابت ومتغیر و قیمت تمام شده محصول و همچنین سود سالیانه طرح برآورد می گردد.سپس شاخص های مالی اقتصادی نظیر ارزش فعلی خالص ،نرخ بازده داخلی ، هزینه وتولید در نقطه سر به سر به منظور تعیین سود آوری وتوجیه پذیربودن طرح محاسبه می گردد. در پایان تحلیل حساسیت به منظور تعیین میزان ریسک سرمایه گذاری در طرح نسبت به تغییر هر کدام از آیتم های هزینه ،درآمد و نرخ بهره بررسی می گردد. نتایج نشاندهنده سودآوری طرح بر اساس شاخص های مالی بدست آمده است البته به منظور سودآوری بیشتر چنانچه قیمت برق در داخل کشور بهشکلی کهباقیمتهای جهانی برابرگردداصلاحشودپروژهدارای توجیهاقتصادی بیشتری خواهد شد.
آزاده پازوکی علی اصغر اسماعیل نیا
در این مطالعه به بررسی اثر شوک درآمدهای نفتی بر مخارج دولت ایران پرداخته شده است. هزینه پایین استخراج نفت و افزایش قیمت جهانی نفت، به خصوص در سال های اخیر، هزینه زیادی برای دولت ایران در برداشته است. این مطالعه با هدف اختصاص درآمدهای نفت در دسته بندی های مخارج مختلف (نظامی، تامین اجتماعی، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، بهداشت و درمان)، در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته است. فشارهای بین المللی اخیر از طریق تحریم های مختلف اقتصادی با توجه به برنامه هسته ای ایران به منظور محدود کردن امکانات سرمایه گذاری در صنعت انرژی ایران و محدود کردن صادرات نفت ایران، ایجاد شده است. سوال اصلی دراین زمینه بود که تا چه حد شوک درآمدهای نفتی، صادرات نفت ایران را در دسته بندی های مخارج مختلف دولت ایران تحت تاثیر قرار داده است و آیا شوک ها تحت تاثیر زیاده خواهی های نظامی دولت ایران هستند و یا اینکه آنها تحت تاثیر امور اجتماعی دولت، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، تامین اجتماعی هستند. برای پاسخ به این سوال مهم، ما از مدل نامحدود var استفاده کرده ایم و از توابع ضربه پاسخ (irf) و آنالیز تجزیه واریانس با استفاده از داده های سالانه از سال 1344-1388 برآورد کرده ایم. توابع ضربه پاسخ (irf) اثرات ناشی از انحراف معیار بر ارزش های جاری درآمدهای حاصل از صادرات نفتی و ارزش های جاری و آتی مخارج بهداشت و درمان، نظامی، تامین اجتماعی، آموزش و پرورش و فرهنگ دولت را بررسی کرده است. نتایج نشان می دهد که مخارج نظامی و تامین اجتماعی دولت پاسخ مثبت و آماری مهمی به شوک درآمدهای نفتی (یا قیمت نفت) دارند. دیگر مخارج اجتماعی دولت ایران پاسخ قابل توجهی به شوک های نفتی نشان نمی دهند. همچنین حساسیت بالای تلاش های نظامی ایران را، به شوک های منفی غیرمنتظره نشان می دهد. پیامدهای سیاست از این نتایج، مستقیم هستند. تحریم ها با هدف محدود کردن ظرفیت صادرات نفتی دولت ایران و در نتیجه درآمد حاصل از صادرات نفت می تواند بر مخارج نظامی ایران اثر داشته باشد و بر مخارج آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و فرهنگ تاثیر نداشته باشد. واژه های کلیدی: درآمدهای نفتی، مخارج دولتی، مدل var
فروغ همتایی پور شیرازی فرد غلامرضا عباسی
امروزه مبحث انرژی از مهمترین مباحث مطرح در تمام کشورهای جهان در امر توسعه به شمار می رود. انرژی الکتریکی به عنوان معیار مصرف انرژی که قابلیت تبدیل نهایی به انواع انرژی را دارد همواره نقش بسزایی در تأمین انرژی مورد نیاز جهان داشته است. با توجه به گسترش روز افزون تقاضا برای انرژی الکتریکی و همچنین بحث کاهش آلودگی های زیست محیطی، تمایل استفاده از فن آوری های جدید از جمله تولید همزمان برق و حرارت افزایش یافته است. در روش معمول به منظور برآورده شدن نیازهای الکتریکی و حرارتی، الکتریسیته از شبکه توزیع سراسری و حرارت از سوزاندن سوخت در بویلرها و تجهیزات گرمازا به روش جداگانه تأمین می گردد. در روش تولید همزمان دو شکل معمول انرژی )الکتریکی و حرارتی( با استفاده از یک منبع انرژی اولیه نظیر سوخت تولید می شوند. انرژی گرمایی اتلافی از این گونه مولدها بازیافت شده و برای نیاز گرمایشی در بخش های مختلف بکار گرفته می شود، این موضوع کارایی مولدهای تولید برق را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. در این پژوهش، ارزیابی اقتصادی بر اساس روش ارزش حال خالص، نرخ بازده داخلی و همچنین دوره برگشت سرمایه برای بکارگیری سیستم تولید همزمان برق و حرارت در یک مجتمع مسکونی واقع در منطقه شمال شرق تهران (مطالعه موردی) صورت قرار گرفته است به گونه ای که با استفاده از میزان تقاضای برق و گاز مجتمع مسکونی، سیستم chp مناسب را که منبع سوختی آن گاز طبیعی می باشد، انتخاب می شود. بنابراین ارزیابی بر اساس میزان سرمایه گذاری اولیه، هزینه ها و درآمدهای ناشی از بکارگیری سیستم انتخابی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که با سرمایه گذاری اولیه 000،000،250 ریال و در نظر گرفتن قیمت برق و گاز به ترتیب 485 و 842 ریال، اجرای طرح غیر اقتصادی باشد و در صورتی که سرمایه گذاری اولیه 50 درصد کاهش یابد، اجرای طرح در نرخهای تنزیل پایین تر از 13.90 درصد اقتصادی خواهد بود و همچنین اگر درآمد سالانه 10 درصد افزایش یابد، اجرای طرح نیز در نرخهای تنزیل پایین تر از 12.23 درصد اقتصادی خواهد بود. بنابراین بایستی تدابیری اتخاذ نمود که درآمد ناشی از استفاده از اینگونه مولدها افزایش یابد و یا سرمایه گذاری اولیه کاهش یابد تا استفاده از اینگونه مولدها اقتصادی تر شود.
نرگس ملاحسینی علی اصغر اسماعیل نیا
با توجه به این که ایران کشوری سرشار از منابع انرژی میباشد درک صحیح از رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی و همچنین جداسازی میزان مصرف انرژی در هر یک از بخشهای اقتصادی میتواند در تبین سیاستهای بخش انرژی کمک موثری باشد . بدین منظور در این تحقیق ارتباط مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران در قالب تابع تولید بررسی میشود و در واقع بیان میشود که رابطه مثبت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی وجود دارد و این رابطه را با رابطه های موجود درچند کشور منتخب مقایسه میکنیم و وضعیت مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران ، نسبت به این کشورها با استفاده از مدل مناسب در اقتصاد سنجی و به کارگیری داده های ترکیبی یا داده های تابلویی نمایش داده میشود. و در آخر پیشنهادهایی برای اتخاذ سیاستهای مناسب انرژی ارئه میگردد .
ابوطالب زمانی علی اصغر اسماعیل نیا
نظر به اهمیتی که انرژی برق در پیشرفت و توسعه ی جوامع بشری دارد و به دلیل نقش تقاضای برق در سیاست گذاری ها و تصمیمات مربوط به تولید، انتقال و توزیع این انرژی حیاتی، ضروری است که تقاضای انرژی برق و بخصوص کششهای قیمتی و درآمدی تقاضای آن مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. انرژی برق نسبت به سایر حاملهای انرژی، ضمن داشتن نقش موثر در تولید و مصرف، اهمیت ویژه ای نیز در فرآیند تصمیم گیری اقتصادی واجتماعی دارد. روند تغییرات مصرف برق در بخش خانگی طی سالهای گذشته نشان از رشد شدید مصرف آن در این بخش دارد. مصرف کل دربخش خانگی طی دوره ????تا???? حدود ?? برابر و مصرف سرانه هرمشترک حدود ? برابرشده است. لذا بکارگیری تکنولوژی های روز دنیا درتولید لوازم خانگی در جهت بهینه سازی مصرف به منظوررفاه بیشتر خانوارها دارای اهمیت است. با توجه به ضرورت مطالعه در حوزه تخمین کشش قیمتی تقاضای برق و نظر به اهمیت آن در سیاست گذاری، مطالعات متعددی در این خصوص در کشور ایران و سایر کشورها انجام شده است. این مطالعه در نظردارد با بکارگیری تکنیک اقتصاد سنجی فیلتر کالمن روند تغییرات کشش قیمتی تقاضای برق در بخش خانگی ایران و میزان تأثیرپذیری مصرف برق از سیاست قیمت گذاری را تعیین نماید و همچنین با توجه به تاثیرگذاری عوامل غیر قابل مشاهده و متغیر های دیگری که از مدل حذف شده اند از تکنیک فیلتر کالمن با هدف جلوگیری از برآورد اریب دار ضرایب استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که کشش قیمتی تقاضای برق درطی زمان متغیر است و قدر مطلق کشش قیمتی تقاضای برق در طی بازه زمانی مورد مطالعه کاهش یافته و از رقمی نزدیک به یک در دهه 40 به رقمی پایین تر از یک در ابتدای دهه90 تقلیل یافته است.
نیلوفر بابایی علیرضا امینی
امروزه دستیابی به رشد اقتصادی از طریق افزایش بهره وری از مهمترین اهداف اقتصادی هر کشور به شمار می آید، به طوریکه درصد قابل ملاحظه ای از تحقق رشد را منوط به افزایش بهره وری عوامل تولید می دانند. در این ارتباط یکی از راههای افزایش بهره وری کل عوامل (tfp)، بالابردن بهره وری انرژی است. در مطالعه حاضر ابتدا بهره وری انرژی در کارگاههای صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر به تفکیک کد دورقمی isic اندازه گیری و سپس همگرا بودن آن مورد آزمون قرار گرفته است. بهره وری انرژی در سطح کل صنعت در دوره مورد بررسی بطور متوسط سالانه 4 درصد افزایش یافته است. گفتنی است بهره وری انرژی در تمامی صنایع افزایشی بوده است. نتایج به دست آمده بیانگر ان است که در دوره 74-85 بهره وری انرژی در صنایع همگرا نبوده است که دلیل ان وجو موانع دانش و فناوری می باشد.نتیجه دیگر به دست آمده از مطالعه حاضر بیانگر این است که افزایش قیمت واقعی انرژی تأثیر قوی و معناداری بر رشد بهره وری انرژی دارد.
مینا ناصریان علی اصغر اسماعیل نیا
ارزیابی کارایی پوشش ریسک متقاطع نوسانات قیمت نفت خام سبک ایران با استفاده از قراردادهای یک ماهه تا چهارماهه بازار بورس نیویورک (نایمکس) با استفاده از الگوهایmd-garch، bekk-garch، ccc-garch، ecm-md، ecm-bekk، ecm-ccc می پردازد. با تخمین نسبت پوشش ریسک بهینه پویا از طریق این الگوها برای قیمت های نفتخام هفتگی در بازه ژانویه 2000 تا ژانویه 2012 این نتیجه حاصل شد که با استفاده از الگوهای چندمتغیره garch مقدار ریسک نوسانات قیمت نفت خام سبک ایران از طریق قراردادهای آتی های یک ماهه تا چهار ماهه بازار بورس نیویورک (نایمکس) تا 67/85درصد قابل پوشش است. از میان الگوهای شش گانه، در مجموع برای قراردادهای آتی های یکماهه، سه ماهه و چهارماهه الگوی ccc garch و دوماهه الگوی md garch دارای بالاترین کارایی بوده است.
مینا کیخایی علی اصغر اسماعیل نیا
خروج گازهای گلخانه ای به دلیل استفاده از سوختهای فسیلی به خصوص در نیروگاههای تولید برق و کارخانجات صنعتی موجب معضل آلودگی هوا و گرم شدن زمین است که پیامدهای ناگواری برای تمامی مردم دنیا خواهد داشت.از طرف دیگر نیاز انسان به انرژی روز به روز در حال افزایش بوده و کاهش این آلودگی( به خصوص co2) به امری ضروری تبدیل شده است.ccs تکنولوژی جذب و حمل و ذخیره co2 خروجی از سوزاندن سوختهای فسیلی است. در تحقیق حاضر سعی و هدف آن است که از لحاظ اقتصادی وجود ccs-eor در یک نیروگاه گازسوز حرارتی تولید برق ایران (رامین) مورد ارزیابی قرار گیرد و با تولید برق از طریق انرژیهای نو مقایسه گردد.جهت ارزیابی اقتصادی از مدل iecm میزان هزینه جذب ،انتقال و ذخیره 1 تن co2 با ccsو ذخیره به شکل ازدیاد برداشت نفت در آمریکا حدود 322.6$ و در ایران $97.79 (به دلار جاری2011) تخمین زده شد .با تعیین مالیات بر انتشار کربن و پیروی ازمکانیسم توسعه پاک cdmپروتکل کیوتو تا حدودی این هزینه ها جبران شده و موجب سرعت بخشیدن به پروژ ه های ccs است.
حمدالله پرهیزکاری علی اصغر اسماعیل نیا
این تحقیق به دنبال این است تا با بکارگیری نظریه بازی¬ها رفتار عوامل (بازیگران) بازار نفت را مورد بررسی قرار دهد. در این تحقیق با استفاده ازنظریه بازی¬ها رفتار بازیگران بازار نفت در محدوده سازمان کشورهای صادر کننده نفت (opec) تحلیل می¬شود. چانه¬زنی یکی از واقعیت¬های روزانه زندگی هر فرد، دسته و گروه است. از دیدگاه تئوری این روش برای حل و فصل تعارض¬ها و مناقشات بین افراد، کشورها و گروه¬ها به کار می رود. در چانه¬زنی بر سر یک مسئله دو طرف یا بیشتر با هم مذاکره می¬کنند تا به یک نتیجه، توافق و راه حل برسند. در این مطالعه کشورهای عضو اوپک به دو گروه تقسیم می¬شوند و هر کدام از این دو گروه به عنوان یک بازیگر در چانه زنی¬های درون اوپک در نظر گرفته می¬شوند. گروه اول شامل کشورهایی چون امارات متحده¬عربی، قطر، کویت، لیبی و عربستان سعودی که درآمد سرانه بالا، سرانه ذخیره نفت بالا، سرانه صادراتی بالا، فقر پایین و شدت نیاز آنی به درآمدهای نفتی در سطح پایینی دارند و به دنبال تولید و عرضه بیشتر نفت و کسب درآمد بیشتر از طریق تولید بیشتر نفت هستند می¬باشند. گروه دوم کشورهایی چون نیجریه، ایران، الجزایر، عراق و ونزوئلا که درآمد سرانه پایین، سرانه ذخیره نفت پایین، سرانه صادراتی پایین، فقر بالا و شدت نیاز آنی به درآمدهای نفتی در سطح بالایی دارند و خواستار قیمت¬های بالای نفت و عرضه محدود نفت به بازار جهان و کسب درآمدهای بیشتر نفتی در کوتاه¬مدت از طریق قیمت¬های بالای نفت هستند، می¬باشند. نتایج ناشی از بازی چانه¬زنی و اجرای فیرون در مورد اعضای اوپک نشان می¬دهد گروه بی¬صبر برای اینکه در ائتلاف اوپک باقی بماند و استراتژی عدم همکاری را پیش نگیرد، به دنبال سهم بیشتری از درآمدهای نفتی کل اوپک است. نتایج ناشی از مدل نظری نشان می¬دهد که صبوری در بازی¬های بین¬المللی می¬تواند برای بازیگران بازار نفت¬خام پیامدهای بهتری به همراه داشته باشد. به عبارت بهتر نتایج مدل نظری که با استفاده از آمار 40 ساله کشورهای عضو اوپک برآورد شده است نشان می¬دهد بازیگر صبور در واقعیت به درآمدهای نفتی بیشتری دست می¬یابد.
محمدرضا ابراهیمی فینی غلامرضا عباسی
یکی از مهم ترین انرژی هایی که می تواند برای اقتصاد مولد یک کشور اهمیت بسزایی داشته باشد انرژی برق است. تامین نیروی برق مورد نیاز، مستلزم سرمایه گذاری های بزرگ برای احداث، بهره برداری، نگهداری و همچنین تولید، انتقال و توزیع برق و نیز تاسیسات مربوط به آن است
امیر اصغری غلامرضا عباسی
کاهش در استفاده از سوخت های فسیلی و استفاده بهینه در جهت تولید انرژی از فاضلاب های شهری و زایدات و زباله ها