نام پژوهشگر: مهناز نوری
سیده شیما حسینی مهناز نوری
چکیده: مقدمه: کله سیستیت حاد دومین علت شایع شکم حاد در حاملگی است . کله سیستیت حاد معمولاً در موراد انسداد مجرای سیستیک ایجاد می شود که این انسداد توسط سنگ صفراوی ایجاد شده و به دنبال آن التهاب وادم دیواره کیسه صفرا و اتساع کیسه صفرا اتفاق می افتد در 50-85% موراد عفونت باکتریال به آن اضافه می شود که با احتمال ایجاد کوله سیستیت حاد گانگرنی و یا آبسه یا آمپیم در کیسه صفرا همراه است . تغییرات آناتومیکی و فیزیولوژیکی که در حاملگی ایجاد می شود از جمله افزایش حجم کیسه صفرا در حالت ناشتا و نیز حجم باقی مانده صفرا بعد از انقباض کیسه در پاسخ به وعده غذایی به 2 برابر و به دنبال آن تخلیه ناکامل یا احتباس کلسترول رخ می دهد . در بارداری پروژسترون با کند کردن زمان تخلیه کیسه صفرا و کاهش حرکات روده و همچنین هورمون استروژن با اشباع صفراوی از کلسترول و نیز ایجاد لجن صفرا در حاملگی زمینه ساز استاز صفرا و مستعد کننده کوله سیستیت حاد در بارداری است لذا بر آن شدیم اثر بارداری بر کوله سیستیت حاد و نتیجه حاملگی های عارضه دار شده که با کوله سیستیت حاد را بررسی کنیم. نتیجه گیری : شیوع کله سیستیت حاد در حاملگی افزایش می یابد . کله سیستیت حاد از علل غیر مربوط به حاملگی است که می تواند باعث بروز درد شکم و یا شکم حاد در حاملگی شود که تشخیص و درمان آن در حاملگی مشابه غیر حاملگی می باشد کلید واژه های : کله سیستیت حاد ، حاملگی ، مجرای صفراوی ، لاپاراسکوپیک
ساره بابایی راد مهناز نوری
چکیده مقدمه:سرطان سرویکس یکی از مهمترین بیماری های زنان است. اگرچه در 60 سال گذشته پاپ اسمیر موفقیت چشمگیری در کشورهای مختلف در زمینه غربالگری و تشخیص زودرس سرطان سرویکس داشته ولی هم چنان در ایران سرطان سرویکس پنجمین سرطان شایع زنان است.لذا شناخت و تعیین شیوع موارد غیرطبیعی پاپ اسمیر از اهمیت ویژه ای برخودار است. روش کار:در این مطالعه مقطعی توصیفی از سال 1387 تا 1389 در بیمارستان خاتم الانبیاء شهرستان شاهرود ،نمونه های پاپ اسمیر انجام شده به روش بتسدا دو بررسی و با نرم افزار spss ارزیابی شدند. نتایج:از تعداد 550 نمونه پاپ اسمیر انجام شده به روش سنتی،427 نمونه 77.64% نرمال،120 مورد (21.82%) غیر طبیعی و3 مورد(0.55%) غیر قابل ارزیابی گزارش شدند.تعداد موارد ascus 70 نمونه (12.72%) ، mild dysplasia در2 مورد (0.36%)دیده شد. بحث و نتیجه گیری:انجام تست غربالگری استاندارد از سن 20 سالگی تا 70 سالگی در شهرستان شاهرود ضرورت دارد ؛چون موارد غیر طبیعی پاپ اسمیر و ضایعات پره کانسر در طیف سنی 20 تا 59 سال گزارش شده است.پس از انجام مطالعات گسترده تر در تمام پاپ اسمیر های انجام شده در مراکز این شهرستان می توان در مورد مقرون به صرفه بودن خرید دستگاه کولپوسکوپ اظهار نظر نمود. واژگان کلیدی: پاپ اسمیر غیر طبیعی، سرطان سرویکس، آزمون غربالگری
سیده رویا موسوی مهناز نوری
مقدمه : سندرم متابولیک یا آشوب همه جانبه در تمامی وجوهات متابولیسم سلولی اعم از کربوهیدرات ، چربی و پروتئین ها ، تبدیل به یک فاجعه ی اپیدمیولوژیک انسان معاصر گشته است . سندرمی که در آن ، چاقی علی الخصوص چاقی تنه ، افزایش فشار خون واختلال در چربی ها و دیابت تیپ ii به عنوان چهار رکن اصلی آن شناخته شده و در مجموع ، نیمی از جمعیت بالغین جهان را مبتلا ساخته است . اگرچه سندرم متابولیک در چهار وجه فوق مشهور خاص و عام است ، لیک طیف گسترده ای از اختلالات در تمامی ارگان سیستم ها بروز میکند ، که از جمله ، سندرم تخمدان های پلی سیستیک ( حاصل از تاثیر مداوم انسولین اضافی بر تخمدان ) که به شکل الیگومنوره ، عدم تخمک گذاری و هیپرآندروژنیسم نمود می یابد و هم چنین خونریزی غیرطبیعی رحمی بدون هیچ علت ارگانیک و بی هیچ پاسخ به درمان های مرسوم موجود . با در نظر داشتن چاقی سنترال ( به عنوان جزئی از سندرم متابولیک ) و تبدیل محیطی آندروژن به استروژن و نقش این هورمون در هیپرپلازی آندومتر ، بررسی حاضر ، در جهت تعیین ارتباط بین شاخص توده بدنی ( معمول ترین معیار تعریف چاقی )و نیز اندازه دور کمر ( waist circumference) با dub، در زنان مراجعه کننده با این اختلال به یک کلینیک غدد انجام گردید . مواد و روش ها : در مطالعه ای توصیفی که به شکل مقطعی و آینده نگر انجام شد ، بیماران مراجعه کننده با dub از نظر سن ، قد ، وزن ( شاخص توده بدنی ) و دور کمر و تست های آزمایشگاهی شامل fbs و tsh prl sono مورد بررسی قرار گرفتند . یافته ها : در این مطالعه 20 خانم که به طور متوالی با تشخیص dub مراجعه کرده بودند . سن متوسط 34/5 ± 7/44 ، bmi 34/3 ± 63/32 و دور کمر 77/9 ± 95/102 ، طول مدت dub 81/2 ± 35/5 بود . بررسی های انجام شده برای رد سایر علل dub شامل سونوگرافی و prl / tsh اندازه گیری شده که همگی نرمال بوده و fbs تنها در 6 مورد ، در حد 126 - 100 بوده و در سایر موارد قند ناشتای نرمال داشتند . بحث و نتیجه گیری : در مطالعه انجام شده که با حجم کوچک و به صورت pilot study انجام شد ، bmi و دور کمر بالا جلب توجه می نمود و با توجه به مطالعه پیش روی و سایر مطالعات انجام شده ارتباط بین چاقی و dub جدی قلمداد می شود . به دلیل تشابه در پاتوفیزیولوژی pcos و dub ( وجود استروژن غیر سیکلیک و مداوم ) شاید بتوان خونریزی دیس فونکسیونل رحمی را شکلی از سندرم پلی کیستیک تخمدانی دانست که با علائم کلاسیک این سندرم مراجعه نکرده ، بلکه مبتلا به علائمی خفیف تر بوده و در ابتدای جوانی به عنوان pcos تشخیص داده نشده است . بر اساس این مطالعه توصیه می گردد که در dub های بین 45 - 35 سال در خانم های چاق و با دور کمر بالا کاهش وزن ، تاثیرات تغییر روش زندگی و دارو های کاهنده مقاومت به انسولین ( متفورمین ) قبل از سایر درمان ها در دستور کار قرار گیرند . واژگان کلیدی : سندرم متابولیک ، خونریزی دیس فونکسیونل رحمی ، چاقی سنترال
مینو سامی محمد اسماعیل عجمی
سابقه و هدف: حاملگی های پرخطر، حاملگی هایی هستند که باعث مرگ و میر و عوارض بالایی برای مادر و به ویژه جنین می شوند. علل و عوامل متعدد و گوناگونی را در بروز حاملگی های پرخطر دخیل دانسته اند که یکی از مهم ترین این عوامل سن و سال مادر در هنگام بارداری و زایمان است. در شرایط سن و سال کم و به ویژه کمتر از 18 سال به دلیل اشکالات بیشتر آناتومیکی مادر، عدم هماهنگی سیستم تناسلی مادر و کودک، ناکامل بودن سیستم عصبی و روانی مادر و سایر عوامل و به دلیل مشکلات مزمن در مادران بالاتر از 35 سال، ریسک حاملگی پرخطر بیشتر می شود. لذا بر آن شدیم تا با بررسی مقایسه ای عوارض مادری در زنان کمتر از 18 و بیشتر از 35 سال با زنان 18 تا 35 سال در بیمارستانهای فاطمیه و خاتم الانبیای شاهرود در سال 91-90 گامی کوچک در جهت شناخت این عوارض برداریم. مواد و روش ها: این تحقیق توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی در سال 91-90 با مصاحبه و بررسی پرونده کلیه زنان باردار مراجعه کننده به بیمارستانهای فاطمیه و خاتم الانبیا شاهرود که جهت زایمان بستری شده بودند صورت گرفت. کلیه مراجعین فوق به دو گروه پرخطر( کمتر از 18 و بیشتر از 35 سال) و گروه مناسب ( 18 تا 35 سال) تقسیم شدند و ضمن تکمیل پرسشنامه اختصاصی جهت هر زائو، مشخصات لازم از پرونده پزشکی آنها نیز استخراج گردیده سپس اطلاعات وارد رایانه شده و با نرم افزار آماری spss و آزمونهای مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: از 1760 خانم باردار که جهت زایمان در سال 91-90 به بیمارستانهای فاطمیه و خاتم الانبیا شاهرود مراجعه نمودند، 483 نفر (4/27%) در گروه پرخطر و 1277 نفر (6/72%) سن بین 18 تا 35 سال داشتند. از بین کل مراجعین جهت زایمان 346 نفر (7/18%) به بیمارستان خاتم الانبیا و 1414 نفر ( 3/81%) به بیمارستان فاطمیه مراجعه نمودند. از این گروه 1081 نفر (4/60%) زایمان طبیعی داشته679 خانم (6/39%) به صورت سزارین زایمان نمودند. 914 نفر (9/51% ) از گروه 18 تا 35 سال ، سن حاملگی بیشتر از 37 هفته داشته در حالیکه در گروه پر خطر این میزان 263 نفر (9/14% ) بود که بطور معنی داری کمتر از گروه مناسب حاملگی بود( p<0/01 ). در خصوص عوارض بارداری و زایمان مشخص شد که خون ریزی حین بارداری (p<0/2) ، خونریزی بعد از زایمان (p<0/008 ) ، تغذیه دوران بارداری (p<0/01 ) ، سابقه سقط (p<0/003 ) ، فشار خون دوران بارداری ( p<0/008 ) ، دیابت حاملگی (p<0/001 )، آنمی (p<0/001 ) ، زایمان زودرس ( p<0/04 )، مشکلات زایمانی ( p<0/008 ) ، وزن نوزاد (p<0/001) و دفع مکونیوم (p<0/03 ) تفاوت معنی داری بین دو گروه دیده شد. در خصوص میانگین نمره آپگار نوزادان در دقیقه 5، در نوزاد زنان گروه پرخطر 5/1± 3/8 و در نوزادان زنان 18 تا 35 سال 1/1±2/9 بدست آمد که تفاوت معنی داری با هم داشتند. در خصوص سایر متغیر های مورد بررسی، تفاوتی یافت نشد. استنتاج: با توجه به پژوهش حاضر، علاوه بر مشکلات روحی و روانی و جسمانی برای مادران در سنین پرخطر، با توجه به عدم ثبات وضعیت آناتومیک زنان کم سن، ، مشکلات جسمانی و بویژه بیماریهای مزمن در زنان بزرگتر از 35 سال ، عدم بلوغ کافی روحی و روانی در مادران کم سن و همچنین مشکلات مراقبتی و تغذیه ای در این گروه از زنان احتمال بروز عوارض مادری و نوزادی در گروه پرخطر به مراتب بیشتر از زنان با سن مناسب بارداری بوده است.
مهناز نوری رحیم عصفوری
دراین مطالعه ردیابی جایگاه های صفت کمی (qtl)درصد چربی شیر در جمعیت هلشتاین ایران با استفاده از 10 جفت نشانگر ریزماهواره مربوط به کروموزوم 14 شامل: ilsts039, cssm066, ilsts011,cbdikm002, cbdikm004, dik5080, dik4884, dik4361, dik258, bm1508, که از بانک اطلاعاتی جهانی ژنوم گاو (http://www.marc.usda.gov/genome) استخراج شده بود، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه خون از 10 خانواده پدری شامل 232 نتاج گاو ماده هلشتاین از گاوداری های تحت پوشش مرکز اصلاح نژاد و بهبود شیر کشور مربوط به استان های تهران، اصفهان، مرکزی، خراسان، فارس، یزد، قزوین و زنجان جمع آوری شد. سپس استخراج dna از نمونه ها با استفاده از کیت استخراج accuprep® (bioneer ، کره جنوبی) صورت گرفت و آنالیز مولکولی در پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور (abriin) انجام شد. بعد از سنجش کمیت و کیفیت dna استخراج شده، واکنش های pcr با تمام نشانگرها آزمایش شد. تعیین ژنوتیپ نمونه ها با کمک موئین الکتروفورز انجام گرفت و پس از تعیین ژنوتیپ، تجزیه و تحلیل داده ها برای یافتن محتمل ترین محل qtl با استفاده از نرم افزار dmu صورت پذیرفت. محتمل ترین مکان ها که حداکثر آزمون درستنمایی را داشته و معنی دار بود، برای درصد چربی موقعیت ( cm3)، و برای تولید شیر و همچنین تولید چربی موقعیت ( cm54) بدست آمد (05/0>p). با توجه به اینکه ژن dgat1 در موقعیت سانترومری کروموزوم 14 قرار دارد، ممکن است این ژن یک کاندیدای قوی برای اثرات مشاهده شده qtl مربوط به درصد چربی در این جایگاه باشد.
عاطفه نیکخواه شهمیرزادی محمد اسماعیل عجمی
چکیده سابقه و هدف: عوارض ناشی از زایمان زودرس شایع ترین علت مرگ و میر نوزادان می باشد. طبق بررسی های انجام شده 80 -75 درصد مرگ و میر و عوارض دوره ی نوزادی ناشی از تولد زودرس (قبل از 37 هفته) می باشد. عوامل مختلفی در بروز و تشدید زایمان زودرس دخیل دانسته شده ولی هنوز نقش همه آنها تایید نشده است. هدف از انجام این پژوهش تعیین فراوانی و برخی عوامل خطرساز مادری در ایجاد زایمان زودرس بوده تا با شناخت این عوامل تا حد امکان از تولد نوزاد نارس پیشگیری شود. مواد و روش ها :در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی اطلاعات موجود از کلیه زایمانهای انجام شده در مراکز درمانی فاطمیه، امام حسین (ع) و خاتم الانبیا شاهرود در طی سال 91 جمع آوری شده است. سپس کلیه زایمانهای انجام شده بر حسب زودرس بودن و سر موعد بودن به دو گروه تقسیم شده و سپس برخی اطلاعات مربوط به عوامل خطرساز مادری برای زایمان شامل سن مادر (سن پایین تر از 17 سال و بالاتر از 35 سال)، سابقه ی سقط قبلی، تعداد زایمان های قبلی، سابقه ی پره اکلامپسی، دیابت، عفونت ادراری و پارگی زودرس کیسه ی آب در طی حاملگی از مصاحبه و پرونده مادر استخراج گردیده و اطلاعات مربوط به نوزادان شامل سن، وزن ، قد و نمره آپگار نیز از پرونده آنها گرفته شده و اطلاعات دو گروه با هم مقایسه گردید. اطلاعات در رایانه ثبت و به کمک نرم افزار آماری spss و آزمونهای مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق p<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج : در این تحقیق از 4402 زایمان انجام شده در سال 91 در بیمارستانهای فاطمیه، امام حسین و خاتم شاهرود ، 350 زایمان (8%) زودرس و 4052 زایمان (92%) ، زایمان ترم داشتند. از بین کل مراجعین جهت زایمان 3073 نفر (8/69%) به بیمارستان فاطمیه ، 822 نفر ( 7/18%) به بیمارستان امام حسین(ع) و 507 نفر(5/11%) به بیمارستان خاتم مراجعه نمودند. از کل زنان 2052 نفر (4/46%) زایمان طبیعی داشته و 2350 خانم (6/53%) به صورت سزارین زایمان نمودند. 248 نفر (9/80% ) از گروه زایمان زودرس ، سن کمتر از 17 سال و یا بیشتر از 35 داشته در حالیکه در گروه زایمان ترم این میزان 1894 نفر (7/46% ) بود که بطور معنی داری کمتر از گروه زایمان زودرس بود ( p<0/02 ). در خصوص مشکلاتی مثل سابقه سقط (p<0/001 ) ، سابقه عفونت ادراری (p<0/04 ) ، اکلامپسی و پره اکلامپسی (p<0/003 )، پارگی کیسه آب ( p<0/03) ، مشکلات زایمانی ( p<0/02 ) ، وزن نوزاد (p<0/003) و میانگین آپگار دقیقه پنجم (p<0/01 )، سابقه چند قلویی (p<0/03 ) و سابقه تفاوت وضعیت اقتصادی و اجتماعی (p<0/03 ) تفاوت معنی داری بین دو گروه دیده شد. در خصوص سایر متغیر های مورد بررسی، تفاوتی یافت نشد. نتیجه گیری : با پیش گیری از عفونت باکتریال ادراری، پارگی زودرس کیسه ی آ ب، شناخت و درمان به موقع پره اکلامپسی، جلوگیری از سقط های مکرر، القای تخمک گذاری بدون اندیکاسیون و به تبع آن ایجاد چندقلویی ایاتروژنیک می توان از میزان تولد نوزادان نارس کاست و به دنبال آن میزان مرگ و میر نوزادان را کاهش داد. واژگان کلیدی: ریسک فاکتور ـ زایمان ترم و زودرس - شیوع
سعیده مزیدی محمد اسماعیل عجمی
سابقه و هدف: امروزه سزارین به عنوان یک عمل جراحی عادی انجام می شود و علاوه بر این که بسیاری از امکانات تجهیزات و تختهای بیمارستانی و افراد مجرب در ارتباط با این عمل درگیر می شوند , میزان مرگ و میر و عوارض زایمانی در مادرانی که تحت عمل سزارین قرار می گیرند به طور چشم گیری بیش از مادرانی است که زایمان طبیعی دارند . هدف از این مطالعه بررسی شیوع سزارین و علل آن در شهرستان شاهرود در سال 91 بوده تا از نتایج آن در جهت برنامه ریزی صحیح در رابطه با ترویج زایمان طبیعی استفاده گردد. مواد و روش ها:در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی اطلاعات موجود از کلیه زایمانهای انجام شده در مراکز درمانی فاطمیه، امام حسین (ع) و خاتم الانبیا شاهرود در طی سال 91 جمع آوری شده است. کلیه زایمانهای انجام شده بر حسب طبیعی بودن و یا سزارین به دو گروه تقسیم شده و سپس برخی اطلاعات مربوط به عوامل خطرساز مادری برای زایمان شامل سن مادر (سن پایین تر از 18 سال و بالاتر از 35 سال)، شغل مادر، سابقه ی سقط قبلی، تعداد زایمان های قبلی، سابقه ی پره اکلامپسی، دیابت، عفونت کانال زایمانی ، پارگی زودرس کیسه ی آب در طی حاملگی ، اندازه و جثه نوزاد و علل سزارین از مصاحبه و پرونده مادر استخراج گردیده و اطلاعات مربوط به نوزادان شامل سن، وزن ، قد و نمره آپگار نیز از پرونده آنها گرفته شده و اطلاعات دو گروه با هم مقایسه گردید. اطلاعات در رایانه ثبت و به کمک نرم افزار آماری spss و آزمونهای مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق p<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج: در این تحقیق از 4402 زایمان انجام شده در سال 91 در بیمارستانهای فاطمیه، امام حسین و خاتم شاهرود ، 2350 زایمان (4/53%) بصورت سزارین و 2052 زایمان (6/46%) بصورت طبیعی انجام شد که شیوع سزارین در شهرستان 4/53% بدست آمد. در خصوص سن مادر، 1110 نفر (1/34% ) از گروه زایمان سزارین ، سن کمتر از 18 و یا بیشتر از 35 داشته در حالیکه در گروه زایمان طبیعی این میزان 1032 نفر (3/50% ) بود که تفاوت معنی داری با هم داشتند(p<0/04 ). در خصوص عواملی مثل تحصیلات مادر (p<0/003 ) ، محل سکونت ( p<0/002) ، تعداد زایمان (p<0/03 )، علل سزارین (p<0/02 ) ، عفونت کانال زایمانی ( p<0/05 )، سابقه مصرف داروهای محرک بارداری ( p<0/02 ) ، سابقه اکلامپسی و پره اکلامپسی ( p<0/008 ) ، سابقه زایمان زودرس(p<0/01 ) ، پارگی کیسه آب ( p<0/03 ) ، وزن نوزاد (p<0/04) ، میانگین آپگار دقیقه پنجم (p<0/03 ) ، میانگین وزن نوزاد ( p<0/05 ) ، چند قلوزایی ( p<0/05 ) و شغل مادر( p<0/03 ) تفاوت معنی داری بین دو گروه دیده شد و در خصوص سایر متغیر های مورد بررسی، تفاوتی یافت نگردید. نتیجه گیری : شیوع سزارین در شهرستان شاهرود نسبت به آمار قابل قبول بین المللی، بیشتر بوده که با در نظر گرفتن این مسئله که شایع ترین علت آن، سزارین قبلی بوده و با توجه به نظریه بسیاری از محققین که وضع حمل واژینال پس از عمل سزارین را بی خطر می دانند، می توان این امید را داشت که با آموزش همگانی در جهت ترویج انجام زایمان طبیعی، این شیوع بالای عمل سزارین در شهرستان شاهرود ، کاهش یابد واژگان کلیدی: شیوع سزارین ـ زایمان طبیعی - عوامل مرتبط
یگانه احراری شاهرخ آقایان
عنوان : بررسی افسردگی و سلامت عمومی در بیماران مبتلا به تهوع و استفراغ شدید حاملگی در بیمارستان های شاهرود در سال 1391 مقدمه: تهوع و استفراغ بارداری از جمله مشکلات رایج در بارداری ها محسوب می گردد که عوامل روانشناختی در ایجاد و تشدید آن موثر هستند. برهمین اساس در این مطالعه به بررسی افسردگی و سلامت عمومی در بیماران مبتلا به تهوع و استفراغ شدید حاملگی در بیمارستان های شاهرود در سال 1391 در مقایسه با بارداری های بدون آن پرداختیم. روش مطالعه: این مطالعه مقطعی بر روی 200 نفر (در دو گروه 100 نفری مورد و شاهد) از خانم های باردار که در سال 1391 به بیمارستان های شهر شاهرود مراجعه نمودند، انجام شد و میزان شیوع افسردگی و وضعیت سلامت روان در دو گروه تعیین شده و مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها: 60 درصد در گروه مورد و 36 درصد در گروه شاهد دچار افسردگی بودند و فراوانی موارد شدید و متوسط نیز در گروه مورد به میزان معناداری بیشتر از گروه شاهد بود (p=0.0001). 42 درصد در گروه مورد و 23 درصد در گروه شاهد دچار مشکلات در سلامت عمومی بودند که اختلاف آماری معناداری را نشان می داد (p=0.004). نتیجه گیری: در انتها بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه چنین استنباط می شود که افسردگی و کاهش سلامت عمومی در بیماران مبتلا به تهوع و استفراغ شدید حاملگی بیش از خانم های باردار سالم مشاهده می شود. کلیدواژه ها: افسردگی، سلامت عمومی، تهوع و استفراغ حاملگی
طوبی نوریان مهناز نوری
مقدمه: سوء تغذیه مسئول 60% مرگ کودکان زیر پنج سال می باشد که بیشتر از دو سوم این مرگ و میرها به علت عدم تغذیه کافی با شیر مادر طی6 ماه زندگی است. فقط حدود 35% شیرخواران در تمام دنیا طی چهار ماه اول حیات انحصاراً با شیر مادر تغذیه می کنند. شیر مادر، بهترین غذا برحسب تأمین انرژی و تنوع مواد غذایی مورد نیاز کودک است. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی است که به صورت مقطعی بر روی زنان زایمان کرده در بیمارستان خاتم الانبیاء (ص) از سال 1390 تا 1392 با طرح پرسش نامه ضمیمه و مصاحبه یک ماه پس از زایمان انجام گرفته است. نوزادان پره ترم یا بستری شده و مادران مبتلا به بیماری زمینه ای و مشکلات طبی که بر شیردهی اثر منفی دارند از مطالعه حذف شده اند. 462 مادر دارای شرایط بررسی، از نظر سن، پاریتی، شرکت در کلاسهای آموزشی، میزان تحصیلات، نحوه زایمان، مشوقین مادر حین شیردهی و عقیده ی خود مادر نسبت به شیردهی کامل بررسی شده اند. داده های بدست آمده وارد رایانه شده و با نرم افزار آماری spss نگارش 16 و آزمونهای مرتبط، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در این مطالعه( 0.05 p < ) معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: در این طرح 462 مادر شیرخواردار مورد بررسی قرار گرفتند. 335 مادر در کودکی از شیر مادر، 29 مادر از شیر گاو، 64 مادر از شیرخشک، و 34 مادر از ترکیب شیر مادر و شیر خشک تغذیه شده بودند. 111 مادر دارای سن زیر 25 سال، 165 مادر سن بین 25 تا 30، و 186 مادر سن بالای 30 سال داشتند. 87 مادر زیر دیپلم، 191 مادر دیپلم، 168 مادر لیسانس، و 16 مادر فوق لیسانس و بالاتر داشتند. 317 مادر خانه دار و 104 مادر کارمند بودند. 41 مادر نیز شغل آزاد داشتند. 220 شیرخوار دختر و 242 شیرخوار پسر بودند. 321 مادر در کلاس آموزشی شرکت کرده بودند و 131 مادر شرکت نکرده بودند. 82 زایمان، طبیعی و 380 مورد دیگر سزارین بود. از این 380 مورد، 286 مورد بیهوشی عمومی و 94 مورد بیهوشی اسپینال بود. 138 شیرخوار از گولزنک استفاده کردند. 315 مادر از حمایت همسر برخوردار بودند و 147 مورد از سوی همسران خود حمایتی دریافت نکردند. 219 مادر اول زا، 181 مادر یک فرزند قبلی داشتند و 62 مادر بیش از یک فرزند قبلی داشتند. مادرانی که فرزند قبلی داشتند، فرزند قبلی آنها در 201 مورد از شیر مادر، و 42 مورد ترکیب شیر خشک و شیر مادر تغذیه کرده بودند. نتیجه گیری: از عوامل بررسی شده، شاغل بودن مادر، شرکت مادر در کلاسهای آموزشی، نوع شیردهی قبلی، سطح تحصیلات، نوع زایمان، نوع بیهوشی سزارین، نحوه تغذیه خود مادر در شیرخوارگی، و تاثیر فرزند قبلی رابطه معنا داری با نوع شیردهی داشتند. سن مادر، جنسیت فرزند، حمایت همسر تاثیری بر نوع شیردهی نداشتند وازگان کلیدی: شیر مادر، نحوه شیردهی، عوامل موثر بر شیردهی
سید رامین رضوی مهناز نوری
عنوان : بررسی عوارض آمپولهای ضد بارداری دپوپروورا در مراجعه کنندگان به درمانگاه های شهرستان شاهرود از سال 1391 تا 1392 مقدمه: آمپولهای دپوپروورا یکی از روش های هورمونی تزریقی قابل دسترس در سیستم بهداشتی بخش دولتی ایران هستند که توسط 6/2درصد زنان واجد شرایط استفاده می شوند. مطالعات چندانی در مورد عوارض و تداوم استفاده از این روش در مراکز بهداشتی و درمانی شهری ایران تاکنون انجام نشده است ، بنابراین در این مطالعه بر آن شدیم عوارض و دلایل عدم تداوم این روش را در در مراجعه کنندگان به درمانگاه های شهرستان شاهرود از سال 1391 تا 1392 بررسی نماییم . مواد و روشها: این مطالعه یک بررسی کوهورت گذشته نگر است که بر روی 390 زنی که 12 ماه قبل از زمان نمونه گیری اولین دوز آمپول های دپوپروورا را در درمانگاه های شهرستان شاهرود دریافت کرده بودند، انجام شد. ابزارگردآوری داده ها شامل پرسشنامه بود که با مصاحبه با خود فرد و بررسی پرونده وی تکمیل و اطلاعات بدست آمده در نرم افزار آماری spssver16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین سنی افراد مورد بررسی 31±7.0 سال بود، قطع قاعدگی به عنوان مهم ترین علت قطع (35%) گزارش شد و همچنین بیشترین عارضه ایجاد شده نیز قطع قاعدگی(36%) بوده است .در این تحقیق موارد بدون عارضه 44% بوده است. نظر به اینکه دلیل اصلی عدم تداوم استفاده، قطع قاعدگی بود و این عارضه زیان بار نمی باشد ، کادر بهداشتی می توانند با مشاوره و آموزش مناسب به زنان استفاده کننده از این روش ، در بالا بردن تداوم این روش کمک نمایند. واژگان کلیدی : دپوپروورا_آمپول های ضد بارداری_عوارض
نسیم سادات موسوی خورشیدی مهناز نوری
عنوان : این تحقیق با هدف بررسی علل ترس از زایمان طبیعی در بیماران مراجعه کننده به کلینیک بیمارستان خاتم الانبیاء شاهرود از سال 1391 لغایت 1392 انجام گرفت . مقدمه: در دوران بارداری یک زن از نظر روحی آمادگی پذیرش بزرگترین تغییر در دوران زندگی خود و قبول مسئولیت تولد فرزند ونگهداری از او را پیدا می کند وجود احساسات متضاد بخشی از این فرآیند طبیعی (زایمان) را تشکیل می دهند اما در برخی از زنان این احساسات منجر به ترس از زایمان می شود وگاهی حتی سبب اضطراب حین بارداری و پس از زایمان می گردد . 20-50% خانم های باردار ترس از زایمان را تجربه می کنند و اغلب سزارین های انجام شده به انتخاب بیمار در اغلب کشورها ، به علت ترس از زایمان (f.o.c) اتفاق می افتد که این یکی از معضلات سیستم بهداشتی کشورهاست که طبق بررسی وزارت بهداشت و درمان ایران آمار سزارین به حدود 3 تا 4 برابر میزان قابل قبول سازمان بهداشت جهانی (15%) رسیده است. لذا برای اجتناب از عوارض مادری و جنینی سزارین ، بررسی ترس از زایمان و پیدا کردن راه های مقابله با این مشکل می تواند از سزارین غیر ضروری جلوگیری کند. روش : این یک پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد که جامعه آماری 506 نفر شامل کلیه زنان باردار مراجعه کننده به کلینیک زنان و مامائی بیمارستان انتخاب شدند که بر اساس نمونه گیری تصادفی از بین زنان نخست زا و چند زا با تکمیل فرم پرسشنامه مبتنی بر سوالات دموگرافیک و سوابق مامائی و شدت ترس از زایمان بر اساس معیار درجه بندی descriptive graphic rating scale)) نگاره ای- توصیفی در چهار درجه تعیین شد و سپس اطلاعات از آمار توصیفی – استنباطی تجزیه و تحلیل و برای تعیین همبستگی از آزمون آماری k-squre استفاده شده است. نتایج : میانگین سن افراد شرکت کننده در مطالعه 1±28 بود که 79% (400 نفر) زایمان سزارین و 21% (106 نفر ) زایمان طبیعی را انتخاب کردند. 60% (304نفر) افراد شرکت کننده گراویدیتی یک بودند. افراد خانه دار بیشترین فراوانی را در مطالعه 80%(405نفر) داشتند . از بین افراد شرکت کننده 98% (498نفر) دارای مراقبت پیش از زایمان به طور منظم در مطب یا درمانگاه بودند.از بین افراد شرکت کننده 90% (460نفر) دارای بارداری خواسته و 10% (46نفر) دارای بارداری ناخواسته بودند . 17% (85نفر) افراد از زایمان ترس نداشته و 57% (288نفر) دارای ترس و نگرانی مختصر بودند که بیشترین علت ترس در بین افراد مربوط به گزینه های ترس از درد(122 نفر) و ترس از مردن(108 نفر) بود. نتیجه گیری و پیشنهادات : با توجه به نتایج پژوهش به نظر میرسد زنان زایمان طبیعی را ترسناک تر و خسته کننده تر میدانند و اینکه اطلاعاتشان نسبت به زایمان کم است همچنین به این زنان در مورد درد زایمان آموزش کمی داده شده است، که نشان دهنده اهمیت توجه بیشتر پرسنل مراکز بهداشتی و درمانی در خصوص آموزش به این زنان نسبت به زایمان می باشد.
ارشناز سرخوش افشار مهناز نوری
سابقه و هدف: استرپتوکوک گروهb به دلیل تمایل زیاد به ایجاد کولونیزاسیون در مجاری تناسلی زنان باردار، به عنوان یکی از عوامل آسیب رسان شناخته شده است. مهمتر آن که این باکتری در نوزادان عفونت های خطرناکی مثل مننژیت وسپتی سمی ایجاد می کند که مرگ و میر بالایی به همراه دارد. با توجه به اهمیت موضوع و نداشتن آمار دقیق ، هدف از این تحقیق تعیین شیوع استرپتوکوک گروه b در مجاری تناسلی زنان باردار شاهرود بوده است. مواد و روش ها: نمونه ها از 410 زن باردار که در طی سال 92-91 برای کنترل بارداری به بیمارستان فاطمیه و مراکز بهداشتی شاهرود مراجعه کرده بودند به دست آمد. از هر زن دو سواب واژینال تهیه شد. بعداز 24 ساعت انکوبه شدن در 37 درجه سانتیگراد و دی اکسیدکربن 5% نتایج کشت مقایسه شد. برای شناسایی انواع جدا شده، آزمون های تشخیصی اختصاصی شامل نوع همولیز، هیدرولیز بایل اسکولین و حساسیت به دیسک های آنتی بیوتیکی به کار رفت. . نتایج: در این تحقیق از 410 خانم باردار معاینه شده در سال 92-91 در بیمارستان فاطمیه و مراکز بهداشتی شاهرود ، 170 نفر (5/41%) به بیمارستان فاطمیه و 240 نفر(5/58%) به مراکز بهداشتی مراجعه نمودند. از کل زنان ، 26 مورد( 4/6%) اسسترپتوکوک مثبت و مابقی منفی بودند. بیشترین گروه زنان آلوده با استرپتوکوک با 9/12% در گروه سنی بالاتر از 35 سال قرار داشتند. از کل زنان زایمان کرده، 75 نفر (3/18%) زایمان طبیعی داشتند که 9 نفر آنها ( 12%) دچار آلودگی با استرپتوکوک بودند. در خصوص تعداد حاملگی مشخص شد که زنان با بیش از دو حاملگی فراوانترین گروه آلوده به استرپتوکوک با 9/8% بوده اند. این تحقیق نشان داد که عواملی مثل سن مادر (3p<0/0 ) ، نوع زایمان (p<0/04 )، تعداد حاملگی (p<0/03 ) ، خونریزی حین بارداری (p<0/002 )، سابقه سقط ( p<0/01 ) ، عفونت ادراری حین بارداری ( p<0/001 ) ، سابقه زایمان زودرس قبلی (p<0/003) و سابقه پارگی کیسه آب (p<0/01 )، سابقه دیابت (p<0/04 ) ، سابقه تفاوت وضعیت اقتصادی و اجتماعی (p<0/03 ) و روش پیشگیری (p<0/001 )تفاوت معنی داری بین زنان آلوده و غیر آلوده با استرپتوکوک دیده شد. در خصوص سایر متغیر های مورد بررسی، تفاوتی یافت نشد. نتیجه گیری: 4/6% ناقل بودن در خانم های باردار در سنین مختلف بارداری این احتمال را پیش می آورد که تعدادی از زایمان های زودرس و همچنین تعدادی از عفونت های نوزادان درنتیجه این ارگانیسم به وجود آیند.
مریم احمدی مهناز نوری
مقدمه: دیس منوره از جمله اختلالات رایج در بین خانم های مراجعه کننده به کلینیک های زنان محسوب می گردد و درمان آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.داروها اگرچه درد را کاهش می دهند ولی سبب عوارض و صرف هزینه برای فرد می گردند. لذا در این مطالعه به بررسی تأثیر رفلکسولوژی بر دیس منوره اولیه پرداختیم که هم فاقد هزینه و هم فاقد عارضه می باشد. روش مطالعه: این مطالعه مشاهده ای به صورت یک بررسی توصیفی – تحلیلی آینده نگر بر روی 102 دانشجوی دختر ساکن خوابگاه های دانشگاه آزاد شاهرود که مبتلا به دیس منوره اولیه بودند، انجام گردید که 51 نفر در گروه تحت رفلسکولوژی و 51 نفر در گروه شاهد بودند و مدت و شدت درد و میزان مصرف مسکن در دو گروه تا سه سیکل پیگیری گردید. یافته ها: در این مطالعه مشاهده گردید که هرچند شدت و مدت درد و میزان مصرف مسکن در ابتدای مطالعه در دو گروه مورد بررسی همسان بود (05/0<p)؛ اما در ادامه به ویژه از سیکل دوم به بعد این مقادیر در گروه مداخله کمتر از گروه شاهد بودند(0001/0>p). نتیجه گیری: در انتها بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه و مقایسه آنها با سایر مطالعات مشابه صورت گرفته در این زمینه، چنین استنباط می شود که رفلکسولوژی روشی موثر و کم عارضه و بدون هزینه در جهت درمان خانم های مبتلا به دیس منوره اولیه می باشد و استفاده از آن توصیه می شود. کلیدواژه ها: دیسمنوره، درمان، رفلکسولوژی
معصومه صادقیان لمراسکی مهناز نوری
مقدمه: دیسمنوره درد کرامپی لگن است که در مدت کوتاهی قبل از پریود یا درست همزمان با شروع پریود آغاز شده و حدود 1 تا 3 روز طول می کشد. مشکلات عاطفی و رفتاری مثل افسردگی بر عملکرد سیکل قاعدگی و دیسمنوره تاثیر دارند. به نظر می رسد درمان های علامتی دیسمنوره می تواند در رفع افسردگی و کاهش هزینه های اقتصادی در زمینه سلامت جامعه موثر باشد. در این مطالعه همراهی افسردگی با دیسمنوره بررسی شد. روش پژوهش: این مطالعه یک تحقیق توصیفی تحلیلی بود که بر روی 300 نفر از دختران دانشجوی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود انجام شد و پس از توزیع پرسشنامه نشانه های قاعدگی msaq و پرسش نامه افسردگی با معیار beck، دانشجویان به دو گروه دختران مبتلا به دیسمنوره و دختران غیر مبتلا به دیسمنوره تقسیم شده (هر گروه 150 نفر) و سپس وجود نشانه های افسردگی در دو گروه مقایسه شدند. یافته ها: میانگین سن جمعیت مورد مطالعه3/2±5/22، میانگین نمایه توده بدنی7/2±4/21، میانگین سن منارک2/1±5/13 سال و میانگین خونریزی ماهانه 6/1±4/6 روز بود. احساس رفتار منفی در 3/23% از افراد وجود داشت و فراوانی درد شکم در هنگام قاعدگی 7/28% بود. هم چنین احتباس آب در هنگام قاعدگی در 7/11% و درد لگن در هنگام قاعدگی در 14% از افراد مشاهده شد. درد قاعدگی خیلی زیاد در 4%، درد زیاد در 7/40%، درد متوسط در %7/48 و درد خفیف در 7/6% از افراد گروه دیسمنوره وجود داشت. بیشترین داروی مصرفی ژلوفن و مفنامیک اسید بودند و افراد گروه دیسمنوره به شکل معناداری مصرف قهوه بیشتری داشتند. متوسط نمره افسردگی در گروه دیسمنوره 7/9±6/12 و در گروه کنترل 5/8±2/9 بود که اختلاف آن ها معنادار بود. همچنین شیوع افسردگی خیلی شدید 7/3% بوده و 3/53% افسردگی نداشتند. بحث و نتیجه گیری: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داده است که بین نمره افسردگی جمعیت مورد مطالعه با وجود دیسمنوره و هم چنین شدت درد ارتباط مستقیم وجود دارد و این ارتباط از نظر اماری هم معنی دار بوده است. این پژوهش نشان داد که دیسمنوره اولیه با افسردگی در ارتباط است به همین علت باید توجه بیشتری از این نظر نسبت به این بیماران شود و ممکن است این بیماران نیاز به بررسی و درمان سایکولوژیک در هنگام درمان دیسمنوره داشته باشند. هم چنین شناسایی افراد مبتلا به دیسمنوره جهت ارائه آموزش های بهداشتی و نیز بهبود ارائه خدمات درمانی برای تسکین درد جهت کاهش عوارض، تامین سلامت دختران و بهبود کیفیت زندگی ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: دیسمنوره، درد قاعدگی، افسردگی
صدیقه مقصودلو راد لیلا خجسته
زمینه و هدف: درد پس از عمل جراحی سزارین، آثار نامطلوبی از جمله عوارض طبی مادر،عدم توجه کافی به نوزاد و بخصوص اشکال در شیردهی و تجویز زیاد مسکن ها بویژه نوع مخدری را در پی خواهد داشت. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر پیشگیرانه دوز کم کتامین در ریکاوری بر درد پس از عمل جراحی سزارین انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مورد - شاهدی، 100خانم حامله که تحت عمل سزارین انتخابی قرار گرفتند، به صورت تصادفی ساده به دو گروه 50 نفری تقسیم شده و تحت بیهوشی عمومی به روش استاندارد تحت عمل سزارین قرار گرفتند. بیماران گروه مورد بلافاصله پس از ورود به بخش ریکاوری، 25/0 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن کتامین وریدی و گروه شاهد 2 سی سی به ازای هر کیلو گرم وزن بدن نرمال سالین دریافت کرده و شدت درد بر اساس vas در هر ساعت تا 6 ساعت برای دو گروه سنجیده و ثبت گردید. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 16 و آزمون های مرتبط انجام شد. در این تحقیق (p<0.05) معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: در این طرح 100 بیمار در دو گروه 50 نفره مورد و شاهد تحت مطالعه قرار گرفتند. میانگین سنی شرکت کنندگان در گروه مورد 6/12±8/34 سال و در گروه شاهد 9/11±4/35 سال و فراوانترین گروه سنی بیماران ، گروه 30-25 سال با 7/36% برای گروه مورد و گروه 35-30 سال با 7/36% برای گروه شاهد بود. 15 نفر (30%) در گروه مورد و 18 نفر (7/36%) در گروه شاهد سابقه سزارین قبلی داشته و 35 نفر (70%) در گروه مورد و 32 نفر (3/63%) در گروه شاهد هیچ گونه سابقه بی هوشی قبلی را نداشتند. بین میانگین ضربان قلب در گروه مورد (p<0/04) ، میانگین ضربان قلب در گروه شاهد (p<0/05)، میانگین شدت درد در گروه مورد در تمام ساعات بعد از بیهوشی (p<0/02)، میانگین شدت درد در گروه شاهد در تمام ساعات بعد از بیهوشی (p<0/05) ، میانگین شدت درد در دو گروه در ساعات دوم (p<0/05) ، سوم(p<0/05) ، چهارم (p<0/03) ، پنجم (p<0/03) و ششم(p<0/01) بعد از بیهوشی و نیاز به انواع مسکن ها (p<0/04) رابطه معنی داری داشته ولی با سایر متغیرها ، رابطه معنی داری بدست نیامد. نتیجه گیری : نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از کتامین با دوز کم در ریکاوری می تواند باعث کاهش معنی دار درد در ساعت دوم الی ششم بعد از عمل سزارین گردد. واژگان کلیدی: سزارین، کتامین، درد بعد از عمل
نوشین شصتی مژگان مودودی
هدف: در این مطالعه به بررسی شیوع عوارض یائسگی و عوامل مرتبط با آن در خانم های مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شاهرود در سال 1393 پرداختیم. روش مطالعه: این مطالعه مشاهده ای به صورت یک بررسی مقطعی و به روش نمونه گیری در دسترس بر روی 350 نفر از خانم های مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شاهرود در سال 1393 انجام گردید . افراد ضمن مصاحبه حضوری پرسشنامه حضوری را تکمیل کردند .پرسشنامه حاوی سوالاتی در خصوص متغیرهای دموگرافیک،سن و مدت یائسگی،وزن،شاخص توده بدنی و.... بود و شیوع عوارض یائسگی و عوامل مرتبط با آن در آنها تعیین گردید. یافته ها: در این مطالعه مشاهده گردید که 1/79 درصد عوارض روانشناختی، 1/61 درصد عوارض جلدی، 7/51 درصد از بیماران عوارض اوروژنیتال، 9/70 درصد عوارض قلبی، 54 درصد عوارض عضلانی – اسکلتی و 6/82 درصد گرگرفتگی داشتند که با عوامل متعددی در ارتباط بودند. بحث و نتیجه گیری: در انتها بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه و مقایسه آنها با سایر مطالعات مشابه صورت گرفته در این زمینه، چنین استنباط می شود که گرگرفتگی و عوارض روانشناختی شایعترین عوارض یائسگی در جامعه زنان مورد مطالعه ما هستند. کلیدواژه ها: شیوع، یائسگی، عوارض، فاکتورهای مرتبط
مژگان قاسمی مژگان مودودی
پیش زمینه و هدف: فراوانی دیابت بارداری در نقاط مختلف دنیا بین 14-1 درصد گزارش شده است. با توجه به تفاوت بسیار زیاد در میزان شیوع دیابت بارداری و عوامل خطرساز آن و نبود اطلاعاتی دقیق و به روز در شهرستان شاهرود بررسی حاضر با هدف تعیین شیوع دیابت حاملگی و عوامل خطرساز آن در شهرستان شاهرود انجام شد. روش ها: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه 1000 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهرستان شاهرود در بازه زمانی فروردین سال 1392 تا اسفند 1393 بودند اطلاعات جمعیت شناختی، حاملگی های قبلی، سوابق خانوادگی و ... ثبت شد. همچنین نتایج آزمایش قند خون ناشتا در اولین ویزیت بارداری و تست تحمل گلوکز خوراکی 75 گرمی در فرم مربوطه یادداشت شد. در صورتی که هر یک از نمونه ها معیار خروج از طرح را داشتند، از مطالعه خارج شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss 21 و آزمون آنووا و کای مربع استفاده شد. در این مطالعه p کمتر از 0.05 معنی دار تلقی شد. نتایج: در این مطالعه شیوع دیابت بارداری در شهرستان شاهرود 8/3 درصد تخمین زده شد. میانگین سنی شرکت کنندگان در طرح 45/23 سال بود. در این مطالعه بین سن ، سابقه دیابت حاملگی و دیابت تیپ دو در فامیل درجه یک و بروز دیابت بارداری رابطه معنی دار پیدا شد. بحث: شیوع دیابت بارداری در زنان مورد مطالعه 8/3 بود که با اطلاعات موجود در سایر مطالعات که شیوع این بیماری را در جوامع مختلف بین 1 تا 14 درصد نشان می دهد هم خوانی دارد. ارتباط میان سن و سابقه دیابت حاملگی و تیپ دو با دیابت حاملگی در این مطالعه تایید شد که با سایر مطالعات همخوانی داشت. کلید واژگان: شیوع دیابت، دیابت بارداری، مادران باردار، عوامل خطرساز
میثم حیدری محمدرضا رحیمی مقدم
چکیده ندارد.
فهیمه نصرتی فاطمه رضاپور
چکیده ندارد.
سروا نیرومند محمداسماعیل عجمی
چکیده ندارد.
شهره حسنی مهناز نوری
چکیده ندارد.
علیرضا کلانتری لادن مقدم
چکیده ندارد.
زهره جاهد مهناز نوری
چکیده ندارد.
سپیده فلاح لیلا خجسته
چکیده ندارد.