موضوع بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران از موضوعات مهمی است که در جریان توسعه اقتصادی بخش کشاورزی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که در کشورهای توسعه یافته بازاریابی محصولات کشاورزی یکی از بخشهای اقتصادی فعال و اشتغالزا به شمار می رود .بررسی مسائل و مشکلات نظام بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی، رفع و بهبود آنها از طریق به کارگیری دانش نیروهای متخصص بازاریابی، استفاده از روشهای مدرن انبارداری، درجه بندی، بسته بندی، حمل و نقل، استاندارد کردن و غیره نه تنها باعث کاهش ضایعات محصولات کشاورزی شده، بلکه دست عوامل سودجو و دلالان را به ویژه در کشورهای در حال توسعه، کوتاه کرده و در نتیجه باعث کاهش هزینه های کاذب بازاریابی و بازاررسانی شده است. در چند دهه اخیر به دلیل رشد قابل توجه جمعیت در ایران و افزایش میزان آگاهی جامعه نرخ رشد تقاضا برای مواد پروتئینی به سرعت افزایش یافته است. در میان منابع تامین پروتئین حیوانی مصرف گوشت مرغ ضمن تامین کالری و پروتئین لازم، در کاهش خطرات ناشی از بیماری اوره و اسیداوریک نیز موثر است . صنعت مرغداری گوشتی یکی از مجموعه های عمده بخش کشاورزی ایران محسوب می گردد. این صنعت با تولید بیش از یک میلیون تن گوشت مرغ نقش مهمی در تامین پروتئین مورد نیاز کشور به عهده دارد (مرکز آمار ایران، 1385). به علاوه، گوشت مرغ یکی از اقلام مهم در سبد خانوارها محسوب می شود، بطوریکه با مصرف سرانه سالانه 87 کیلوگرم رتبه اول را در میان گروه گوشت ها به خود اختصاص داده است. همچنین از لحاظ سهم هزینه ای، 27 درصد از هزینه های گروه گوشت های سبد خانوارها را تشکیل می دهد. این تحقیق به دنبال آن است که با محاسبه حاشیه بازاریابی در سطوح مختلف بازاریابی(مزرعه، کشتارگاه و خرده فروشی)، عملکرد شبکه توزیع گوشت مرغ در شهرستان کرج را مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج مطالعه نشان می دهد که سهم کشتارگاهها از سود بازاریابی بیش از 50 در صد است در حالیکه این سهم برای تولید کنندگان 3/9 درصد می باشد. علاوه بر این نسبت قیمت تولید کننده به قیمت مصرف کننده 68 درصد بود. این بدین مفهوم است که هزینه تولید نسبتا بالا است. کارایی بازار نیز محاسبه شد که کمتر از یک بدست آمد این نتیجه به این مفهوم است که بازار گوشت مرغ به صورت غیر کارا عمل می کند. در نهایت توصیه هایی برای بهبود کارایی صنعت گوشت مرغ ارائه شده است.

در این تحقیق بهره وری کل عوامل تولید و بهره وری جزئی و بهره وری متوسط در محصولات اساسی استان مازندران اندازه گیری و تحلیل شده است روش تحقیق، ناپارامتری و استفاده از شاخص ترنکوئیست - تیل و شاخص بهره وری متوسط است. دوره مورد بررسی 1377-86 و محصولات مورد مطالعه گندم، جو ، برنج و سویا بوده است. نتایج نشان می دهد که شاخص بهره وری کل عوامل واحدهای زراعی استان مازندران طی دوره 1386-1377، 5/1 برابر شده است و با نرخ رشد سالیانه 4/4 درصدافزایش یافته است که این رشد مثبت نشان می دهد که واحد های زراعی طی دوره مورد بررسی عملکرد مناسبی از خود نشان داده اند. برنامه دوم توسعه شامل سالهای 78-77 می باشد و بیشترین رشد بهره وری کل استان مازندران در محصولات چهار گانه نامبرده در این دوره صورت گرفته است که این مقدار حدود 33 درصد برآورد شده است. برنامه سوم توسعه شامل سالهای 83-79 می باشد که کمترین رشد بهره وری کل استان مازندران در محصولات چهارگانه نامبرده در این دوره صورت گرفته است که این مقدار حدود5/1 درصد برآورد شده است. در ضمن استفاده از شاخص بهره وری جزئی نشان می دهدکه شاخص بهره وری جزئی برای سالهای 1380-1377 عملکرد واحد های زراعی را بیشتر از حد تخمین می زند و برای سالهای 1385-1381 عملکرد واحدهای زراعی را کمتر از حد تخمین می زند و در ضمن افزایش بهره وری جزئی نهاده آب نسبت به دیگر نهاده ها، نشان دهنده اتخاذ سیاستهای مناسب جهت استفاده بهینه از مصرف نهاده آب در تولید محصولات زراعی نامبرده در استان مازندران می باشد. همچنین شاخص بهره وری متوسط نشان داد که بهره وری نهاده های آب، کود،نیروی کار و بذر در تولید محصولات اساسی گندم و برنج دارای رشد مثبت بودند .در حالی که بهره وری نهاده های نامبرده در تولید محصولات اساسی جو و سویا طی دوره مورد بررسی دارای رشد منفی بودند. بیشترین رشد مثبت سالیانه بهره وری متوسط از آن نهاده نیروی کار در تولید محصول گندم بوده است که این مطلب نشان دهنده ارتقای بهره وری نیروی کار در تولید این محصولات اساسی می باشد. در ضمن بیشترین رشد منفی سالیانه بهره وری متوسط نهاده در تولید محصول جو و سویا به ترتیب نهاد بذر و کود می باشد.

هدف از توسعه گردشگری روستایی گامی در جهت توسعه روستایی به عنوان محور اصلی تولیدات کشاورزی و توسعه بخش کشاورزی به صورت پایدار می باشد. توسعه ی صنعت گردشگری روستایی، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. توسعه صنعت گردشگری در ایران ضمن ایجاد اشتغال برای گروه های مختلف رونق صنایع دستی، حمل ونقل وابسته به گردشگری را به دنبال دارد واین امر منبع قابل توجهی جهت کسب در آمدهای ارزی و عامل آمدهای ارزی و عامل بازدارنده مهم در مقابل خروج ارز از کشور است. تحقیق حاضر، در وهله اول به بیان تعاریف و مفاهیم گردشگری روستایی و ابعاد گوناگون جاذبه ها و نظریه های گردشگری روستایی پرداخته و پس از آن با انتخاب دهستان سولقان به عنوان یک مجموعه از روستاها باتنوع جاذبه های روستایی از توابع و نزدیک کلان شهر تهران با برخورداری از موقعیت ویژه جغرافیایی و گردشگری به عنوان مطالعه موردی، بحث موانع موجود در توسعه گردشگری توسعه روستایی را مورد بررسی قرار می دهد. نتایج تحقیق موانع عمده عدم توسعه گردشگری را در سه بخش عمده فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی و زیربنایی تقسیم بندی کرده است. با شناخت موانع توسعه گردشگری روستایی، مسئولین می توانند با برنامه ریزی همگام با مردم، برای مردم در جهت رفع این موانع و آماده سازی شرایط جهت توسعه پایدار روستاها حرکت نمایند.

ماهیان خاویاری به لحاظ استحصال خاویار ، کیفیت گوشت و سایر محصولات جانبی ارزشمندترین ماهیان اقتصادی محسوب و جایگاه ویژه ای را در تجارت جهانی محصولات آبزیان به خود اختصاص داده اند. کاهش فزآینده صید این ماهیان به ویژه در دریای خزر وبطبع آن کاهش عرضه خاویار از یک طرف و افزایش تقاضای جهانی خاویار از طرف دیگر تکثیر و پرورش این ماهیان را به خود معطوف داشته است. صنعت آبزی پروری ماهیان خاویاری به دلیل دارا بودن صفات مناسب آبزی پروری از جمله سرعت رشد بالا ، عادت به غذای دستی ، دامنه تحمل نوسانات شرایط محیطی مانند درجه حرارت ، شوری و اکسیژن محلول ، تراکم پذیری ، امکان تهیه بچه ماهی ، تولید خاویار در چند دهه اخیر رشد و توسعه یافته است. پرورش ماهیان خاویاری به صورت متراکم ، نیمه متراکم و گسترده درآب های شیرین ، لب شور و شور و سیستم های مدار بسته ، استخرهای بتونی و فایبرگلاس ، کانال های جریان آب و استخرهای خاکی انجام میگیرد. پرورش ماهیان خاویاری در کشورهای مختلف با گونه های بومی و یا وارداتی همچنین امکانات موجود و شرایط اقلیمی مناسب و به کار گیری روش های مختلف، رشد و توسعه یافته است. در کشور ما علی رغم سه دهه فعالیت در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری در راستای بازسازی ذخایر، پرورش ماهیان بازاری از سابقه نسبتا کوتاهی برخوردار است. پرورش گوشتی ماهیان خاویاری نخستین بار در مرکز شهید بهشتی و سپس مرکز تحقیقات شیلات استان مازندران و بعدها در مراکز شهید مرجانی و شهید رجایی و انستیتو ماهیان خاویاری به صورت پروژه های تحقیقاتی انجام گرفت. از آنجائی که آبزی پروری از فعالیت های مهم بخش کشاورزی بوده و آگاهی از وضعیت و میزان بازدهی اقتصادی آن می تواند در زمینه تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری در این بخش و نیز برنامه ریزی های اقتصادی آن موثر باشد، لذا در این مطالعه ضمن بررسی مسائل فنی پرورش ماهیان خاویاری از جمله گونه و سیستم مناسب پرورش با توجه به موقعیت و مناطق مستعد کشور در استان های شمالی، از طریق برآورد شاخص های مالی و اقتصادی مربوطه، سودآوری این نوع فعالیت ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این رابطه با بکارگیری فنون اقتصاد مهندسی و محاسبه شاخص های تنزیلی مانند ارزش خالص کنونی، نرخ بازدهی داخلی و نسبت فایده به هزینه با توجه به جریان ورودی ها و خروجی ها در نرخ های بهره 16، 18 و20 درصد در مدل های مختلف تیپ 10، 20، 30، 40 و 50 تنی سیستم های نیمه متراکم ومتراکم ؛ وبررسی شاخص های مالی و اقتصادی مربوطه نشانگر وجود سودآوری و توجیه مالی و اقتصادی این نوع فعالیت ها می باشد. همچنین نتایج نشان داد که واحدهای 30 تنی بر دیگر واحدها مزیت داشته و واحدهای 10تنی از لحاظ جذابیت سرمایه گذاری آخرین رتبه را بخود اختصاص داده است و در تحلیل حساسیت نیز اثر کاهش درآمد بر شاخص های طرح بیش از اثر افزایش هزینه هاست. واژگان کلیدی: ماهیان خاویاری، پرورش، ارزیابی، اقتصادی

با توجه به اهمیت تولید انار در اقتصاد کشاورزی استان لرستان و مستعد بودن شرایط اقلیمی این استان برای تولید این محصول، در این پژوهش ضمن شناسایی مسیرهای مختلف بازاررسانی انار به ارزیابی اقتصادی هر یک از مسیرها پرداخته شده است. بدین منظور، حاشیه های مختلف بازاریابی، سهم عوامل بازاررسانی از قیمت نهایی محصول، ضریب هزینه بازاریابی و کارایی بازاریابی در هر یک از مسیرهای بازاررسانی محصول محاسبه گردید. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و داده ها و اطلاعات مورد استفاده به صورت مقطعی و مربوط به سال 1387 می باشد، که از طریق پنج نوع پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری شده است. با بررسی های صورت گرفته 9 مسیر بازاریابی برای انار لرستان موجود می باشد، که در تمام مسیرها (به جز مسیر های صادرات و تولید کنسانتره) حاشیه خرده فروشی از حاشیه عمده فروشی بیشتر است. در کل می توان گفت تمام مسیرها از نظر کارایی قیمتی در سطح متوسط (از 0/60 تا 0/69) و با توجه به اینکه، محصول هزینه ضایعات زیادی نسبت به حاشیه کل بازاریابی در مسیرهای بازاررسانی ندارد به همین دلیل کارایی فنی تمام مسیرها در سطح مطلوبی (بالای 0/90) می باشد، سطح کارایی کل بازاریابی مسیرهای نهگانه انار لرستان سطح بالایی نیست (از 0/53 تا 0/68). با توجه به نتایج مطالعه، مسیر هفتم بازاررسانی(مسیر صادرات انار از داخل استان) که دارای بالاترین کارایی کل(0/68) و نیز بالاترین کارایی قیمتی(0/69) و کمترین هزینه ضایعات در بین تمام مسیرهای بازاررسانی می باشد و از کارایی فنی مطلوبی(0/98) نیز برخوردار می باشد، به عنوان بهترین مسیر بازاررسانی انار لرستان، معرفی می شود. مسیر نهم بازاررسانی(مسیر تولید کنسانتره) که دارای بالاترین کارایی فنی(0/991) در بین تمام مسیرهای بازاررسانی است و نیز بعد از مسیر هفتم دارای بالاترین کارایی قیمتی(0/68) و کارایی کل(0/67) در بین مسیرهای بازاررسانی می باشد، را در رتبه دوم قرارمی دهیم. در مسیرهای تازه خوری انار به ترتیب مسیرهای چهارم و سوم، بهترین روش عرضه انار لرستان می باشند، زیرا بالاترین کارایی کل (0/58و0/57) و بالاترین کارایی فنی(0/974و0/96) را در بین مسیرهای تازه خوری انار به خود اختصاص می دهند.

مزیت نسبی یکی از معیارهای مهم اقتصادی جهت برنامه ریزی تولید، صادرات و واردات و به معنای توانایی یک کشور یا یک منطقه در تولید یک کالا با هزینه کمتر است. این نظریه نشان می دهد که هر کشور یا منطقه با توجه به فراوانی استعدادهای طبیعی و سطوح بهره وری عوامل تولید، به طور نسبی در تولید گروه خاصی از محصولات مزیت دارد. توجه به مزیت نسبی فعالیت های مختلف اقتصادی، یکی از جنبه های مهم برنامه ریزی اقتصادی است. از سوی دیگر، بیشتر نظریه پردازان معتقدند که برای توسعه صادرات هر کشوری، از جمله اقدامات ضروری، شناسایی مزیتهای نسبی و توجه به بازارهای هدف می باشد. در این مطالعه به بررسی وجود یا عدم وجود مزیت نسبی صادراتی محصول رب گوجه فرنگی ایران و روند تغییرات آن طی دوره 2006 - 1997، جایگاه ایران در بین کشورهای عمده صادرکننده و تعیین بازارهای هدف این محصول پرداخته شده است. به منظور تشخیص مزیت نسبی صادراتی از شاخص های مزیت نسبی آشکار، مزیت نسبی آشکار متقارن و کای دو استفاده شده و برای تعیین بازارهای هدف از روش غربال کردن و تاکسونومی استفاده شده است. آمار و اطلاعات مورد نیاز از سایتهای un comtrade & cia گردآوری شده است، در نهایت نتیجه این تحقیق نشان می دهدکه ایران در صادرات رب گوجه فرنگی مزیت نسبی داشته است، اما مزیت نسبی آن روند باثباتی نداشته است و متوالیا افزایش و کاهش یافته است. کشورهای اردن، قرقیزستان، مالی، مغرب، الجزایر، عربستان، گینه، ماداگاسکار، اسلوونی، لبنان، شیلی، بنگلادش، استرالیا، مالزی و هند به ترتیب مهمترین بازارهای بالقوه رب گوجه فرنگی ایران محسوب می گردند. مقایسه نتایج الویت بندی بازارهای هدف با آنچه که در سالهای گذشته رخ داده نشان می دهد تفاوت قابل ملاخظه ای بین بازارهای هدف بالقوه و بالفعل وجود دارد. واژه های کلیدی: رب گوجه فرنگی، بازارهای هدف، مزیت نسبی، صادرات

در این پژوهش با مدنظر قرار دادن اهمیت صادرات غیرنفتی (به طور خاص کالای کشاورزی) و با توجه به اهمیت آن در شرایط فعلی اقتصاد ایران سعی شده است که اثر نرخ ارز که یکی ازکلیدی ترین متغیرهای تأثیرگذار بر روند صادرات کالاهای غیرنفتی و کشاورزی است بریکی از مهمترین و ارزآورترین محصولات باغی صادراتی بخش کشاورزی که خرما است بررسی شود. در این تحقیق از روش کتابخانه ای برای تحلیل موضوع استفاده شده است ودر تهیه آمار مورد نیاز سعی شده است تا از جدیدترین آمارهای رسمی کشور که از بانک مرکزی، گمرک، وزارت جهادکشاورزی و... گرفته شده است، استفاده گردد. در تحقیق مورد نظر، دوره زمانی مورد بررسی بین سال های 1385-1370 در نظر گرفته شده است. این رساله در پنج فصل تنظیم گردیده است: در پی آمد کلیات که فصل اول تحقیق را تشکیل می-دهد، فصل دوم شامل مبانی تئوریک نرخ ارز بوده و همچنین به مطالعات انجام شده در زمینه موضوع مورد مطالعه پرداخته می شود، درفصل سوم روش تحقیق و مدل صادرات مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد که در این فصل، قبل از ارائه مدل صادرات، به محاسبه نرخ واقعی ارز از روش برابری قدرت خرید پرداخته می شود. در فصل چهارم به بررسی محصول خرما، برآورد مدل با توجه به داده های سری های زمانی نرخ واقعی ارز و میزان صادرات خرما از سال 1370 تا 1385 و همچنین تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از روش های اقتصاد سنجی از طریق نرم افزارeviews 5 پرداخته می شود. در مدل ارائه شده در فصل چهارم رابطه میان نرخ ارز و صادرات معنی دار می-شود، بطوریکه می توان اینطور نتیجه گرفت که صادرکنندگان نسبت به تغییرات نرخ ارز واکنش نشان می دهند. از طرف دیگر عوامل موثر دیگری نظیر سیاست گذاری های دولت که بر صادرات در این دوره تأثیر داشته اند نیز در این مدل جای گرفته اند. سیاست پیمان سپاری ارزی به عنوان سیاستی کوتاه مدت و سیاست بلند مدت یکسان سازی نرخ ارز هرکدام بصورت متغیرهای دامی وارد مدل شده اند و تأثیر آن ها مشخص شده است. در این میان سیاست تثبیت نرخ ارز به این دلیل که از لحاظ آماری در مدل جای نمی گیرد به صورت جداگانه بررسی شده است. در حقیقت با استفاده از تکنیک هزینه فرصت، زیان انباشته صادرکنندگان محصول خرما در طی دوره حساب شده است و در نهایت درفصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق ارائه می گردد.

بهره وری بعنوان یکی از شاخص های کارآمدی بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی محسوب می شود و معیاری مناسب جهت ارزیابی عملکرد بنگاهها، سازمان ها و تعیین میزان موفقیت آنها در رسیدن به اهداف می باشد. گرچه امروزه مفهوم بهره وری فراتر از یک معیار و بعنوان یک فرهنگ و نگرش به کار و زندگی مطرح شده است، اما هنوز اهمیت اندازه گیری کمی بهره وری به قوت خود باقی مانده است و بعنوان مهمترین شاخص در ارزیابی اقتصادی دارای کاربرد فراوان در مطالعات تجربی است. سرمایه در فرآیند توسعه اقتصادی از عوامل کلیدی به شمار می رود. اهمیت سرمایه به این دلیل است که موجبات افزایش بهره وری سایر عوامل تولید را فراهم می کند. لذا در این تحقیق با توجه به اهمیت مقوله سرمایه در بخش کشاورزی، به محاسبه بهره وری متوسط و نهایی سرمایه در بخش های کشاورزی و صنعت و معدن با استفاده از برآورد تابع تولید(برآورد توابع تولید : کاب داگلاس، ترانسندنتال و ترانسلوگ و انتخاب تابع بهینه کاب داگلاس) با استفاده از آمار سری زمانی 1350 تا 1386 و مقایسه آنها با یکدیگر، محاسبه بهره وری نهایی بخش کشاورزی و شاخص icor یا نسبت افزایش سرمایه به افزایش تولید بخش های مختلف اقتصادی کشور پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین بهره وری متوسط سرمایه معادل 895/0 می باشد که نشانگر این مطلب است که طی این دوره در بخش کشاورزی کشور، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 895/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. بعبارت دیگر برای ایجاد یک ریال ارزش افزوده در بخش کشاورزی، 12/1 ریال سرمایه لازم است. این درحالی است که میانگین بهره وری متوسط در بخش صنعت و معدن طی همین دوره، معادل 49/0 و در بخش نفت و گاز معادل 75/0 می باشد و نشانگر این است که در بخش صنعت و معدن به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 5/0 ارزش افزوده ایجاد شده است و در بخش نفت و گاز، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 75/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. همچنین نتایج محاسبه بهره وری نهایی حاکی از آنست که بهره وری نهایی سرمایه طی دوره مورد مطالعه بطور متوسط برابر 52/0 می باشد که نشان می دهد به ازای یک ریال تغییر در موجودی سرمایه سال جاری، 52/0 ریال تغییر در ارزش افزوده سال آتی این بخش ایجاد می شود. نتایج محاسبات شاخص icor طی سالها و دوره های مختلف نیز نشان می دهد که شاخص icor در تمامی دوره های مورد بررسی در بخش کشاورزی، پایین تر از دیگر بخش ها می باشد. مقایسه شاخص مذکور در بخش های مختلف اقتصادی نشان می دهد که در مجموع بخش کشاورزی نسبت به بخش های دیگر به لحاظ سرمایه گذاری و بازده و کارایی سرمایه، وضعیت مطلوب تری دارد. تمامی محاسبات نشان می دهد که بخش کشاورزی علی رغم توان بالای برگشت سرمایه و کارایی بیشتر سرمایه نسبت به دیگر بخش ها، همچنان مورد بی مهری و عدم موفقیت در جذب سرمایه بخصوص از جانب بخش خصوصی مواجه می شود که این امر می تواند ناشی از عوامل درونی و بیرونی متعددی باشد که در این راستا، پیشنهاداتی نیز ارائه شده است. واژگان کلیدی: تابع تولید کاب داگلاس، تابع تولید ترانسندنتال، تابع تولید ترانسلوگ،بهره وری متوسط، بهره وری نهایی،ارزش افزوده، اقتصادسنجی بهره وری بعنوان یکی از شاخص های کارآمدی بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی محسوب می شود و معیاری مناسب جهت ارزیابی عملکرد بنگاهها، سازمان ها و تعیین میزان موفقیت آنها در رسیدن به اهداف می باشد. گرچه امروزه مفهوم بهره وری فراتر از یک معیار و بعنوان یک فرهنگ و نگرش به کار و زندگی مطرح شده است، اما هنوز اهمیت اندازه گیری کمی بهره وری به قوت خود باقی مانده است و بعنوان مهمترین شاخص در ارزیابی اقتصادی دارای کاربرد فراوان در مطالعات تجربی است. سرمایه در فرآیند توسعه اقتصادی از عوامل کلیدی به شمار می رود. اهمیت سرمایه به این دلیل است که موجبات افزایش بهره وری سایر عوامل تولید را فراهم می کند. لذا در این تحقیق با توجه به اهمیت مقوله سرمایه در بخش کشاورزی، به محاسبه بهره وری متوسط و نهایی سرمایه در بخش های کشاورزی و صنعت و معدن با استفاده از برآورد تابع تولید(برآورد توابع تولید : کاب داگلاس، ترانسندنتال و ترانسلوگ و انتخاب تابع بهینه کاب داگلاس) با استفاده از آمار سری زمانی 1350 تا 1386 و مقایسه آنها با یکدیگر، محاسبه بهره وری نهایی بخش کشاورزی و شاخص icor یا نسبت افزایش سرمایه به افزایش تولید بخش های مختلف اقتصادی کشور پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین بهره وری متوسط سرمایه معادل 895/0 می باشد که نشانگر این مطلب است که طی این دوره در بخش کشاورزی کشور، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 895/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. بعبارت دیگر برای ایجاد یک ریال ارزش افزوده در بخش کشاورزی، 12/1 ریال سرمایه لازم است. این درحالی است که میانگین بهره وری متوسط در بخش صنعت و معدن طی همین دوره، معادل 49/0 و در بخش نفت و گاز معادل 75/0 می باشد و نشانگر این است که در بخش صنعت و معدن به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 5/0 ارزش افزوده ایجاد شده است و در بخش نفت و گاز، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 75/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. همچنین نتایج محاسبه بهره وری نهایی حاکی از آنست که بهره وری نهایی سرمایه طی دوره مورد مطالعه بطور متوسط برابر 52/0 می باشد که نشان می دهد به ازای یک ریال تغییر در موجودی سرمایه سال جاری، 52/0 ریال تغییر در ارزش افزوده سال آتی این بخش ایجاد می شود. نتایج محاسبات شاخص icor طی سالها و دوره های مختلف نیز نشان می دهد که شاخص icor در تمامی دوره های مورد بررسی در بخش کشاورزی، پایین تر از دیگر بخش ها می باشد. مقایسه شاخص مذکور در بخش های مختلف اقتصادی نشان می دهد که در مجموع بخش کشاورزی نسبت به بخش های دیگر به لحاظ سرمایه گذاری و بازده و کارایی سرمایه، وضعیت مطلوب تری دارد. تمامی محاسبات نشان می دهد که بخش کشاورزی علی رغم توان بالای برگشت سرمایه و کارایی بیشتر سرمایه نسبت به دیگر بخش ها، همچنان مورد بی مهری و عدم موفقیت در جذب سرمایه بخصوص از جانب بخش خصوصی مواجه می شود که این امر می تواند ناشی از عوامل درونی و بیرونی متعددی باشد که در این راستا، پیشنهاداتی نیز ارائه شده است. واژگان کلیدی: تابع تولید کاب داگلاس، تابع تولید ترانسندنتال، تابع تولید ترانسلوگ،بهره وری متوسط، بهره وری نهایی،ارزش افزوده، اقتصادسنجی بهره وری بعنوان یکی از شاخص های کارآمدی بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی محسوب می شود و معیاری مناسب جهت ارزیابی عملکرد بنگاهها، سازمان ها و تعیین میزان موفقیت آنها در رسیدن به اهداف می باشد. گرچه امروزه مفهوم بهره وری فراتر از یک معیار و بعنوان یک فرهنگ و نگرش به کار و زندگی مطرح شده است، اما هنوز اهمیت اندازه گیری کمی بهره وری به قوت خود باقی مانده است و بعنوان مهمترین شاخص در ارزیابی اقتصادی دارای کاربرد فراوان در مطالعات تجربی است. سرمایه در فرآیند توسعه اقتصادی از عوامل کلیدی به شمار می رود. اهمیت سرمایه به این دلیل است که موجبات افزایش بهره وری سایر عوامل تولید را فراهم می کند. لذا در این تحقیق با توجه به اهمیت مقوله سرمایه در بخش کشاورزی، به محاسبه بهره وری متوسط و نهایی سرمایه در بخش های کشاورزی و صنعت و معدن با استفاده از برآورد تابع تولید(برآورد توابع تولید : کاب داگلاس، ترانسندنتال و ترانسلوگ و انتخاب تابع بهینه کاب داگلاس) با استفاده از آمار سری زمانی 1350 تا 1386 و مقایسه آنها با یکدیگر، محاسبه بهره وری نهایی بخش کشاورزی و شاخص icor یا نسبت افزایش سرمایه به افزایش تولید بخش های مختلف اقتصادی کشور پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین بهره وری متوسط سرمایه معادل 895/0 می باشد که نشانگر این مطلب است که طی این دوره در بخش کشاورزی کشور، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 895/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. بعبارت دیگر برای ایجاد یک ریال ارزش افزوده در بخش کشاورزی، 12/1 ریال سرمایه لازم است. این درحالی است که میانگین بهره وری متوسط در بخش صنعت و معدن طی همین دوره، معادل 49/0 و در بخش نفت و گاز معادل 75/0 می باشد و نشانگر این است که در بخش صنعت و معدن به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 5/0 ارزش افزوده ایجاد شده است و در بخش نفت و گاز، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 75/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. همچنین نتایج محاسبه بهره وری نهایی حاکی از آنست که بهره وری نهایی سرمایه طی دوره مورد مطالعه بطور متوسط برابر 52/0 می باشد که نشان می دهد به ازای یک ریال تغییر در موجودی سرمایه سال جاری، 52/0 ریال تغییر در ارزش افزوده سال آتی این بخش ایجاد می شود. نتایج محاسبات شاخص icor طی سالها و دوره های مختلف نیز نشان می دهد که شاخص icor در تمامی دوره های مورد بررسی در بخش کشاورزی، پایین تر از دیگر بخش ها می باشد. مقایسه شاخص مذکور در بخش های مختلف اقتصادی نشان می دهد که در مجموع بخش کشاورزی نسبت به بخش های دیگر به لحاظ سرمایه گذاری و بازده و کارایی سرمایه، وضعیت مطلوب تری دارد. تمامی محاسبات نشان می دهد که بخش کشاورزی علی رغم توان بالای برگشت سرمایه و کارایی بیشتر سرمایه نسبت به دیگر بخش ها، همچنان مورد بی مهری و عدم موفقیت در جذب سرمایه بخصوص از جانب بخش خصوصی مواجه می شود که این امر می تواند ناشی از عوامل درونی و بیرونی متعددی باشد که در این راستا، پیشنهاداتی نیز ارائه شده است. واژگان کلیدی: تابع تولید کاب داگلاس، تابع تولید ترانسندنتال، تابع تولید ترانسلوگ،بهره وری متوسط، بهره وری نهایی،ارزش افزوده، اقتصادسنجی بهره وری بعنوان یکی از شاخص های کارآمدی بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی محسوب می شود و معیاری مناسب جهت ارزیابی عملکرد بنگاهها، سازمان ها و تعیین میزان موفقیت آنها در رسیدن به اهداف می باشد. گرچه امروزه مفهوم بهره وری فراتر از یک معیار و بعنوان یک فرهنگ و نگرش به کار و زندگی مطرح شده است، اما هنوز اهمیت اندازه گیری کمی بهره وری به قوت خود باقی مانده است و بعنوان مهمترین شاخص در ارزیابی اقتصادی دارای کاربرد فراوان در مطالعات تجربی است. سرمایه در فرآیند توسعه اقتصادی از عوامل کلیدی به شمار می رود. اهمیت سرمایه به این دلیل است که موجبات افزایش بهره وری سایر عوامل تولید را فراهم می کند. لذا در این تحقیق با توجه به اهمیت مقوله سرمایه در بخش کشاورزی، به محاسبه بهره وری متوسط و نهایی سرمایه در بخش های کشاورزی و صنعت و معدن با استفاده از برآورد تابع تولید(برآورد توابع تولید : کاب داگلاس، ترانسندنتال و ترانسلوگ و انتخاب تابع بهینه کاب داگلاس) با استفاده از آمار سری زمانی 1350 تا 1386 و مقایسه آنها با یکدیگر، محاسبه بهره وری نهایی بخش کشاورزی و شاخص icor یا نسبت افزایش سرمایه به افزایش تولید بخش های مختلف اقتصادی کشور پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین بهره وری متوسط سرمایه معادل 895/0 می باشد که نشانگر این مطلب است که طی این دوره در بخش کشاورزی کشور، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 895/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. بعبارت دیگر برای ایجاد یک ریال ارزش افزوده در بخش کشاورزی، 12/1 ریال سرمایه لازم است. این درحالی است که میانگین بهره وری متوسط در بخش صنعت و معدن طی همین دوره، معادل 49/0 و در بخش نفت و گاز معادل 75/0 می باشد و نشانگر این است که در بخش صنعت و معدن به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 5/0 ارزش افزوده ایجاد شده است و در بخش نفت و گاز، به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری، 75/0 ارزش افزوده ایجاد شده است. همچنین نتایج محاسبه بهره وری نهایی حاکی از آنست که بهره وری نهایی سرمایه طی دوره مورد مطالعه بطور متوسط برابر 52/0 می باشد که نشان می دهد به ازای یک ریال تغییر در موجودی سرمایه سال جاری، 52/0 ریال تغییر در ارزش افزوده سال آتی این بخش ایجاد می شود. نتایج محاسبات شاخص icor طی سالها و دوره های مختلف نیز نشان می دهد که شاخص icor در تمامی دوره های مورد بررسی در بخش کشاورزی، پایین تر از دیگر بخش ها می باشد. مقایسه شاخص مذکور در بخش های مختلف اقتصادی نشان می دهد که در مجموع بخش کشاورزی نسبت به بخش های دیگر به لحاظ سرمایه گذاری و بازده و کارایی سرمایه، وضعیت مطلوب تری دارد. تمامی محاسبات نشان می دهد که بخش کشاورزی علی رغم توان بالای برگشت سرمایه و کارایی بیشتر سرمایه نسبت به دیگر بخش ها، همچنان مورد بی مهری و عدم موفقیت در جذب سرمایه بخصوص از جانب بخش خصوصی مواجه می شود که این امر می تواند ناشی از عوامل درونی و بیرونی متعددی باشد که در این راستا، پیشنهاداتی نیز ارائه شده است

کشور ایران در نیمکره شمالی بین عرض های 25 درجه و 40 دقیقه شمالی و 44 درجه و 63 دقیقه شرقی و در یکی از خشک ترین مناطق جهان قرار گرفته است . متوسط بارندگی کشور 252 میلیمتر ( یک سوم متوسط جهان) بوده و آن تحت شرایطی است که 179 میلیمتر (71%) آن مستقیما به دلیل پتانسیل بالا تبخیر در کشور (1500-2000میلیمتر) تبخیر می گردد. شرایط خاص اقلیمی که خشکی و پراکنش نا مناسب زمانی و مکانی بارندگی واقعیت ناپذیر آن است ، هر گونه تولید مواد غذایی و کشاورزی پایدار را منوط به استفاده صحیح و منطقی از منابع آب محدود کشور نموده است . در همین راستا می توان گفت که آب مهم ترین نهاده کشاورزی است . در این تحقیق به منظور بررسی بهره وری نهاده های تولید از جمله آب ، ابتدا به تخمین تابع تولیدات بخش کشاورزی پرداخته شده و تابع انتخاب شده ، تابع تولید ترانسندنتال است و علت انتخاب تابع ترانسندنتال بر تابع کاب داگلاس این است که در تابع کاب داگلاس بازده مقیاس و کشش ثابت است . همچنین در تابع کاب داگلاس اثر متقابل نهاده ها نشان داده نمی شود. متغیر وابسته و متغیر های مستقل که وارد مدل شده اند به ترتیب عبارتند از: ارزش افزوده بخش کشاورزی ، آب های سطحی، آب های زیر زمینی ، موجودی سرمایه و نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی. اطلاعات این پژوهش بر اساس آمار کتابخانه ای می باشد و داده ها سری زمانی هستند . به منظور تخمین تابع تولید ،آب به دو صورت سطحی و زیر زمینی وارد تابع تولید شده است. پس از تخمین تابع تولید ، بهره وری نهایی ، بهره وری متوسط و کشش تولیدی نهاده های تولید محاسبه شده است . نتایج مدل حاکی از آن است که آب به عنوان یک محدودیت اصلی در تولیدات بخش کشاورزی محسوب می شود و با توجه به کشش تولید ، ترکیب عوامل تولید بهینه نبوده واز برخی از آنها از جمله آب های زیر زمینی و نیروی کار بطور اقتصادی استفاده نمی گردد . موجودی سرمایه در بخش کشاورزی به صورت بهینه در بخش استفاده می شود . با توجه به مثبت بودن مجموع کشش های تولیدی ، می توان بیان کرد که بازده نسبت به مقیاس صعودی است . کارایی مصارف آب های کشاورزی در سال 86 معادل 99/0 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد و حاکی از آن است که کارایی آب در سال های اخیر افزایش یافته است اما کماکان فاصله زیادی با کارایی مطلوب بخش کشاورزی دارد .

این پایان نامه به بررسی مزیت نسبی این سه محصول در استان لرستان پرداخته است اطلاعات مورد نظر از منابع رسمی و معتبر تهیه و سپس با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی و سایر شاخص ها مزیت نسبی این سه محصول مشخص گردید و رتبه بندی آنخا نیز تعیین شد .

تحقیق حاضر با هدف بررسی و ارزیابی تاثیرات اقتصادی شرکتهای خدمات مشاوره ای در بخش کشاورزی استان کرمانشاه و تاثیرات آن در کشت محصولات پنجگانه ( گندم آبی ، گندم دیم، جو، نخود و ذرت)، در شهرستانهای گیلانغرب ، قصرشیرین، سرپل ذهاب و اسلام آباد انجام شده است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی است که به روش توصیفی و استنباطی و به شیوه تحقیق میدانی اجرا شده و با استفاده از پرسشنامه طراحی شده در سه گروه از جامعه آماری کشاورزان، مسئولین مراکز جهاد کشاورزی و مهندسین عضو شرکتهای خدمات فنی مشاوره ای انجام گرفته است. حجم نمونه انتخابی از جمعیت مورد مطالعه طبــق فرمول کوکران 368 نفر محاسبه و در مجموع تعداد 308 نفر جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز بوسیله نرم افزار spss انجام گرفته است. از دیدگاه آماری تجزیه و تحلیل واریانس از طریق آزمونf انجام شده است. نتایج حاصل از تاثیر جمعی متغییر های مستقل بر متغییر های وابسته از طریق رگرسیون چند متغییره نیزحاکی از آن است که استفاده از وسایل کمک آموزشی و حضــور مستمر و تمام وقــت کارشناسان عضو شرکتهای خدمات فنی مهندسی در مزارع جهت مشاوره به کشاورزان و برنامه ریزی جهت توزیع و استفاده بموقع ازنهاده های کشاورزی(سم و کود)، افزایش سرمایه گذاری ، مکانیزه نمـــودن کشـت و آبی نمودن اراضی دیم ، افزایش رغبت و انگیزه در کشاورزان و میزان و سطـح تحصیلات کارشناسان و سابقه خدمتی و تجربه کاری آنها بر پارامترهای مورد مطالعه نظیر اشتغالزایی، افزایش تولید و درآمد کشاورزان و همچنین کاهش هزینه های تولید از لحاظ آماری تاثیر معنی داری داشته است. بدلیل وجود همبستگی مثبتی که بین دو پارامتر مورد مطالعه( اشتغال، تولید و درآمد)، افزایش تعداد اشتغال اغلب در افزایش تولید و درآمد نیز موثر و از لحاظ آماری تاثیر معنی داری داشته است در حالی که بین دو صفات اقتصادی فوق الذکر با میزان هزینه های تولید همبستگی منفی وجود دارد و افزایش یکی موجب کاهش دیگری می گردد بدین معنی که افزایش درآمد موجب بهبود عملکرد تولید و کاهش سـرانه هزینـه های تولیدی در واحد سطح خواهد شد. کلید واژه: عملیات به زراعی، نهاده های کشاورزی، کشت مکانیزه ، شرکت های خدمات مشاوره ای فنی- مهندسی کشاورزی

دسترسی به غذای کافی و مطلوب و سلامتی تغذیه‏ای از محورهای اصلی توسعه سیاسی, ‏اقتصادی و تامین سلامت جامعه است. بنابراین تامین نیازهای تغذیه‏ای جمعیت و برقراری امنیت ‏غذایی یکی از مهمترین و ضروری‏ترین وظایفی است که دولت‏ها با آن مواجه هستند. در راستای نیل ‏به هدف تامین نیازهای تغذیه‏ای جامعه و برقراری امنیت غذایی در کشور ما نیز دستگاه‏های متولی امر ‏سیاست‏ها و تدابیری را در قالب برنامه‏ی توسعه‏ی سیاسی, اقتصادی و اجتماعی اتخاذ می‏کنند.‏ برآورد امنیت غذایی و بررسی آن جهت ارزیابی عملکرد و سیاست‏های اتخاذ شده ضروری ‏می‏باشد. هدف این تحقیق اندازه‏گیری امنیت غذایی ایران در سطح ملی و برآورد امنیت غذایی به ‏تفکیک اساسی‏ترین محصولات غذایی و ارزیابی خودکفایی غذایی و بررسی امنیت غذایی در مواجهه ‏با بحران اقتصادی جهان به عنوان یک متغیر برون‏زای موثر بر آن می‏باشد.‏ داده‏های مورد استفاده شامل داده‏های سری زمانی تولید و عرضه‏ی سیزده گروه اصلی مواد ‏غذایی و میزان درآمد نفتی و موجودی سرمایه بخش کشاورزی کشور طی سال‏های 1386-1346 و ‏سال‏هایی که در آن جهان با بحران اقتصادی روبه‏رو بوده می‏باشد. محصولات مورد بررسی شامل ‏گندم, برنج, سیب‏زمینی, حبوبات, قند و شکر, گوشت قرمز, گوشت مرغ, سبزی‏ها, میوه‏ها, روغن ‏نباتی, روغن و کره‏ی حیوانی, شیر و تخم مرغ براساس سهم هریک از آن‏ها در تامین انرژی و ارزش ‏غذایی آن‏ها می‏باشد.‏ روش به کار گرفته شده در این تحقیق شاخص امنیت غذایی ‏fsi‏, آزمون ‏t‏ دو گروه مستقل و ‏ضریب همبستگی پیرسون است. ‏ نتایج نشان می‏دهد که میزان امنیت غذایی ایران طی دوره مورد بررسی برابر 08/1 بیش از ‏واحد و بیانگر وجود امنیت غذایی در سطح ملی است. میانگین شاخص خودکفایی غذایی برابر 75/0 ‏و دال بر خوداتکایی غذایی در کشور می‏باشد. برآوردهای امنیت غذایی به تفکیک ده گروه اصلی ‏غذایی نشان دهنده وجود امنیت غذایی در گندم, برنج, سیب‏زمینی, قندوشکر, سبزی‏ها, میوه‏ها و ‏تخم‏مرغ و عدم امنیت غذایی گوشت قرمز, حبوبات و شیر است.‏ میانگین شاخص خودکفایی طی دوره‏ نشان دهنده خوداتکایی در محصولات غذایی گندم, ‏برنج, قندوشکر, گوشت قرمز و شیر و وجود خودکفایی در سیب‏زمینی, حبوبات, سبزی‏ها و میوه‏ها ‏می‏باشد.‏ نسبت سرانه کالری دریافتی به مورد نیاز روزانه در مواد غذایی گندم, برنج, سیب‏زمینی, قند و ‏شکر و سبزی‏ها بیش از واحد و این نسبت در حبوبات, گوشت قرمز, میوه‏ها, تخم مرغ و شیر کمتر از ‏واحد بوده و نشان‏دهنده‏ی عدم تعادل در مصرف مواد غذایی و وجود گرسنگی پنهان در کشور ‏می‏باشد.‏ با استفاده از آزمون استنباطیt‏ دو گروه مستقل مشخص شد که میانگین شاخص امنیت غذایی ‏و شاخص خودکفایی در بحران اقتصادی کمتر از میانگین این شاخص‏‏ها در عدم بحران اقتصادی بوده ‏و میانگین درآمد نفتی کشور در بحران اقتصادی جهان بیشتر از میانگین آن در عدم بحران بوده و این ‏تفاوت‏ها‎ ‎در سطح 5 درصد معنی‏دار بوده است. بین دو گروه امنیت غذایی در خشکسالی و عدم آن ‏تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد. ‏ ضریب همبستگی پیرسون بین درآمد نفتی و واردات غذا مثبت و معنی‏دار بود و این نتیجه را ‏در همبستگی منفی درآمد نفتی با خود کفایی نیز می‏توان مشاهده نمود. همبستگی تعدیل شده و مثبت ‏بین واردات مواد غذایی و امنیت غذایی نشان دهنده‏ی تاثیر نوسانات درآمد نفتی بر امنیت غذایی کشور ‏در سطح کلان است.‏ ضریب همبستگی پیرسون بین درآمد نفتی و امنیت غذایی گروه‏های غذایی سیب‏زمینی, ‏سبزی‏ها, میوه‏ها, گوشت‏قرمز, شیر و تخم‏مرغ مثبت و معنی‏دار بود. همبستگی بین درآمد نفتی و ‏واردات گندم, برنج, حبوبات, قند و شکر, میوه‏ها و تخم‏مرغ مثبت و معنی‏دار بود. بر همین اساس ‏همبستگی بین درآمد نفتی و شاخص تولید سبزی‏ها, میوه‏ها, گوشت قرمز, شیر و تخم‏مرغ نیز مثبت و ‏معنی‏دار بود.‏ همبستگی پیرسون بین موجودی سرمایه در بخش کشاورزی و امنیت غذایی و تولید غذا به ‏ترتیب برابر 700/0 و 910/0 بوده که در سطح کمتر از یک درصد معنی‏دار بوده است. طبق نتایج ‏بدست آمده پیشنهاد می شود که دولت با در نظر گرفتن اهداف تغذیه ای در سیاست های خود و توسعه ‏سرمایه گذاری در بخش کشاورزی, با افزایش تولید مواد غذایی با پروتئین بالا مخصوصا گوشت ‏قرمز ‏و شیر, کاهش ضایعات مواد غذایی و بالا بردن سطح سواد تغذیه‏ای در جهت بهبود امنیت غذایی ‏جامعه گام بردارد.‏

در ایران با وجود مداخله دولت به منظور مدیریت حاشیه بازاریابی شیر و فرآورده ها، حاشیه بازاریابی این محصولات همواره در حال گسترش بوده است . گسترش حاشیه بازاریابی طی زمان و تأثیرات منفی آن بر سطوح سه گانه تولید ، فرآوری، خرده فروشی و همچنین وجود دو نوع بازار شیر پاستوریزه و غیر پاستوریزه در ایران ، نشان دهنده ضرورت بررسی حاشیه بازاریابی انواع شیر است. هدف اصلی این تحقیق ، بررسی و مقایسه عوامل موثر بر حاشیه بازاریابی دو نوع شیر در استان مازندران با استفاده از داده های ماهانه طی سال های 1386-1379است. هدف دیگر، محاسبه و بررسی کشش انتقال قیمت شیر می باشد. برای بررسی عوامل موثر برحاشیه بازاریابی دو نوع شیر ،الگوی مارک آپ با توجه به شرایط خاص بازار شیر ایران به کار می رود.نتایج تحقیق نشان می دهد قیمت خرده فروشی، هزینه فرآوری و متغیر موهومی فصل بهار بر حاشیه بازاریابی شیر پاستوریزه اثر مستقیم و معنی داری دارند. در شیر غیرپاستوریزه، قیمت خرده فروشی، شاخص دستمزد نیروی کار، متغیر موهومی فصل بهار و تابستان بر حاشیه بازاریابی این نوع شیر اثر مستقیم ومعنی داری دارند. قیمت خرده فروشی دو نوع شیردر این استان باکشش می باشند و کشش قیمت خرده فروشی شیر غیرپاستوریزه از کشش شیر پاستوریزه بیشتر است . در بین متغیرها ،قیمت خرده فروشی موثرترین متغیر بر حاشیه بازاریابی هر دو نوع محصول می باشد. با محاسبه کشش انتقال قیمت دو نوع شیر مشاهده می شود که کشش انتقال قیمت شیر غیرپاستوریزه از شیر پاستوریزه بیشتر است.

استان سیستان و بلوچستان با وسعتی بیش از187502 کیلومتر مربع وشرایط آب و هوایی گوناگون خصوصا در نیمه جنوبی استان که در مجاورت با دریای عمان قرار دارد ،از امکانات بالقوه بسیار بالایی در گسترش زراعت محصولات کشاورزی به ویژه محصولات خارج از فصل زراعی برخوردار است لذا می تواند از استعدادهای سرمایه گذاری زراعی استان باشد. .با توجه به سهم قابل توجه بخش کشاورزی از صادرات غیر نفتی ، شناسایی مزیت های نسبی این بخش در مناطق و استان های کشور برای برنامه ریزی های اقتصادی بسیار ضروری است. بر این اساس در این تحقیق مزیت نسبی محصول هندوانه خارج از فصل در سال زراعی 87- 86با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی بررسی و تعیین شد. شاخص های مورد استفاده جهت تعیین مزیت نسبی عبارت بودند از ،هزینه منابع داخلی،نسبت هزینه به منفعت اجتماعی،سود آوری خالص اجتماعی ،شاخص حمایت موثر ، حمایت از محصول، وحمایت ازنهاده،مزیت نسبی آشکار شده ومزیت نسبی آشکار شده متقارن. نتایج مطالعه حاضر در خصوص شاخصهای مزیت نسبی به ترتیب نشان می دهد که استان سیستان و بلوچستان در تولید محصول هندوانه وکشور ایران در صادرات این محصول دارای مزیت نسبی است. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول هندوانه و شاخص ضریب حمایت موثر حاکی از یک یارانه غیر مستقیم بر درآمد کشاورزان و تولید محصول هندوانه است. و نتایج حمایت اسمی نهاده ها نشان دهنده یک سوبسید ضمنی بر نهادهای قابل تجارت است. همچنین محصول هندوانه دارای سودآوری اجتماعی و بازاری میباشدو در تحلیل حساسیت انجام گرفته نسبت به تغییرات نرخ ارز،قیمت محصول و عملکرد محصول بر روی شاخص هزینه منابع داخلی ،نقاط سربه سری ،مشخص گردید. نتایج حاصله از این شاخصها نشان داد که محصول هندوانه خارج از فصل در استان سیستان و بلوچستان دارای مزیت نسبی است و حمایت دولت در جهت نهاده ها و محصول در کل به نفع تولید آن بوده است .

هدف از این تحقیق ارزشگذاری تفریحی پارک عباس آباد بهشهر در استان مازندران بوده بر این اساس، تمایل به پرداخت افراد برای ارزش غیر بازاری اندازه گیری شد. تعیین ارزش تفریحی این پارک و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد و عوامل موثر بر آن با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط و پرسش نامه انتخاب دوگانه محاسبه گردید. برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد از مدل لاجیت استفاده شد و براساس روش حداکثر راست نمایی، مشخصه های این مدل برآورد شدند. نتایج نشان می دهد که 8/72 درصد افراد تحت بررسی در این مطالعه، حاضربه پرداخت این مبلغ هستند. با توجه به نتایج این پژوهش، با افزایش یک درصدی در مبلغ پیشنهادی، احتمال پذیرش این مبلغ 6088/1 درصد کاهش می یابد. همچنین متوسط تمایل به پرداخت هر فرد 9/2711 ریال بدست آمده است. ارزش تفریحی سالانه این پارک به طور تفریحی 5/23 میلیون ریال در هر هکتار برآورد شده است. مهم ترین متغیرهای اثرگذار در این پژوهش متغیرهای مبلغ پیشنهاد، سطح درآمد، جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهل و تعداد دفعات بازدید بوده اند. با کمک نتایج به دست آمده می توان سیاستگذاری مناسب قیمتی برای میزان ورودیه افراد به پارک اتخاذ کرد ،در حافظت بیشتر این جنگل کوشید و همچنین از کم توجهی به منابع جنگلی جلوگیری کرد.

رشد جمعیت و پایین بودن ظرفیتهای تولید به منظور جذب نیروی کار دلیل ایجاد نرخ بالای بیکاری در کشور است. بخش کشاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور است که به دلیل کاربر بودن و نیاز به سرمایه گذاری کمتر برای ایجاد اشتغال، سهم زیادی در اشتغال کل کشور دارد. لذا در این مطالعه اشتغال بخش کشاورزی و اثر آن بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران 1338-1385 مورد پیش بینی قرارگرفته است. برای پیش بینی از مدل شبکه های عصبی و مدل خودرگرسیون میانگین متحرک استفاده شده است و برای ارزیابی نوع اثر از روش حداقل مربعات معمولی استفاده شد. نتایج نشان داد که شبکه عصبی پیش بینی بهتری از داده ها خواهد داشت. نتایج با این روش حاکی از این مطلب است روند اشتغال در بخش کشاورزی تا سال 1394 کاهنده است و پس از سال 1394 و با اتخاذ سیاست های مناسب به نظر می رسد اشتغال در این بخش روندی افزاینده خواهد داشت. در مورد پیش بینی بیکاری نیز می توان گفت، تا سال 1399 روند بیکاری در ایران در حال افزایش است و به حدود 4 میلیون نفر در این سال می رسد. از سال 1400 بیکاری در کل اقتصاد کاهش یابد. علاوه بر آن اشتغال در بخش کشاورزی بر بیکاری اثر منفی و معناداری دارد که نشان دهنده کاهش بیکاری در اثر اشتغال بخش کشاورزی است.

چکیده: امروزه نقش سازندهتعاونی ها در عرصه های اقتصادی اجتماعی، بخصوص در جوامعی که در این زمینه دارای تشکیلات منسجم تری هستند، به طرز چشمگیری احساس می شود. صاحبنظران کشورهای در حال توسعه نیز، گسترش و نهادینه کردن فرهنگ تعاون را در باورهای افشار گوناگون جامعه، به شکلی جدی مورد توجه و مطالعه قرار داده اند. در ایران نیز با توجه به اینکه توجه به معیشیت مردم از اساسی ترین برنامه های بخش اجرایی کشور محسوب می شود و تلاش شده در برنامه توسعه و سند چشم انداز فرصت های برابر، امکانات برابر و اطلاعات برابر و کار و سرمایه گذاری به گونه ای برابر در اختیار مردم قرار گیرد قطعاً سهم بخش تعاون یکی از مردمی ترین بخش های اقتصاد در این زمینه بیشتر و مسئولیتش سنگین تر خواهد بود. بدیهی است که عملکرد بخش تعاون در کشور با میزان موفقیت و شکست شرکتهای تعاونی رابطه مستقیم دارد. هدف کلی پژ وهش حا ضر ارزیا بی تا ثیر عوا مل درون سا زمانی و برون ساز ما نی در موفقیت شر کتهای تعا ونی تا مین نیاز دامداران استان قزوین است بر اساس روش نمو نه گیری ساده و جدول مورگان از میان 16 شرکت تعا ونی با 5000 عضو 8 شرکت و 357 نفر عضو و 24 مدیر برای مطا لعه انتخاب شد ند. پس از تکمیل پرسشنا مه ها نتا یج تحقیق مبین این وا قعیت است که تعا ونی ها در دست یابی به اهداف مورد نظردر اسا سنا مه وزارت تعا ون و بر اوردن انتظا رات و توقعات اعضا در مجموع نا موفق عمل کرده اند

چکیده در این مطالعه، برای تعیین مزیت نسبی تولید گندم آبی در استان مازندران از ماتریس تحلیل سیاستی (pam) طی سال های 1368 تا 1387 استفاده شد و با استفاده از مدل arima روند تغییرات شاخص های بدست آمده از ماتریس تحلیل سیاستی (npc, npci, epc & drc) برای سال های 1388 تا 1390 پیش بینی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده تولید گندم آبی در استان مازندران بین سال های 1368 تا 1380 فاقد مزیت نسبی بوده و از سوی دیگر سیاست های کلان، محصولی و نهاده ای اعمال شده در مورد این محصول در دهه ی هفتاد دارای سازگاری لازم نبوده و در اثر حمایت مشابهی نداشتند. اما در طی سال های 1381 تا 1387، به علت شکل گیری یک دیدگاه استراتژیک در چارچوب طرح افزایش عملکرد گندم (خودکفایی گندم) از سال 1381، روند مزیت نسبی تولید گندم آبی استان مازندران رو به بهبود و ثبات داشته است. نتایج پیش بینی مدل arima برای سال های 1388 تا 1390 بیانگر ادامه روند ثابت مزیت نسبی در تولید این محصول است.

ایران با برخورداری از تنوع مناسب آب و هوایی، داشتن نیروی کار ارزان و مناسب، میزان نور کافی، فراوانی ضایعات سلولزی و نزدیکی به بازارهای مصرف، برای تولید و عرضه انواع گل و گیاه زینتی مستعد است. با وجود چنین استعدادهای طبیعی، سهم ایران در تولید وتجارت جهانی انواع گل و گیاه زینتی بسیار اندک است.. هدف کلی از این تحقیق بررسی مزیت نسبی گل شاخه بریده ایران در فاصله سال های 1996 تا 2006 میلادی و اولویت بندی بازارهای هدف صادرات این محصول می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیازدر این تحقیق از پایگاه های اطلاعاتی سازمان ملل، بانک جهانی، مرکز تجارت بین الملل و سازمان تجارت جهانی جمع آوری شد. به منظور بررسی مزیت نسبی ایران در صادرات گل ساخه بریده شاخص مزیت نسبی آشکار شده به کار گرفته شد . برای اولویت بندی بازارهای هدف صادرات از دو فرآیند غربالگیری و انحراف معیاراستفاده گردید.نتایج نشان می دهد که کشورهایی مثل کنیا، کلمبیا، هلند و اکوآدور در صادرات گل شاخه بریده دارای مزیت نسبی صادراتی و کشورهایی مثل تایلند، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، ایلات متحده آمریکا و ایران فاقد مزیت نسبی صادراتی در زمینه این محصول هستند. کشورهای نزدیک خلیج فارس و آسیای میانه بازارهای هدف مناسبی برای گل شاخه بریده از ایران به شمار می روند.

کشاورزی یکی از پر مخاطره ترین فعالیت های اقتصادی است. کشاورزانی که در این بخش به فعالیت مشغولند با انواع گوناگونی از ریسک ها از جمله ریسک بلایای طبیعی، ریسک بازار، ریسک تکنیکی،و ریسک مالی مواجه هستند. بیمه کشاورزی را می توان یکی از اهرم های توسعه کشاورزی دانست؛زیرا با استفاده از این ساز وکار، هم می توان ریسک طبیعی را انتقال داد و هم باعث افزایش تولید و بهبود رفاه و مطلوبیت خانوارهای روستایی شد. در این تحقیق تلاش شده است تا با استفاده از مدل لاجیت عوامل موثر بر پذیرش بیمه گندم در شهرستان بیجار تعیین شود. داده های لازم برای این پژوهش، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی از گندم کاران بیمه شده و بیمه نشده با تکمیل پرسشنامه به روش مصاحبه حضوری در سال زراعی89-88 جمع آوری گردید. از دو روش آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل لاجیت نشان داد، متغیرهای سطح زیر کشت، تحصیلات و سن رابطه ایی مستقیم و متغیرهای سابقه کار، تعداد افراد خانوار، مالکیت و تسهیلات رابطه معکوس با پذیرش بیمه دارد.

چکیده تحقیق حاضر از جمله تحقیقات کاربردی، نوع تحقیق توصیفی و روش تحقیق از نوع پیمایشی است. جامعه آماری را کشاورزان عضو شرکتهای تعاونی روستایی شهرستان سبزوار تشکیل داده که تعداد 120 نفر از طریق فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب و اطلاعات تحقیق از بین آنان جمع آوری گردید. یافته های تحقیق شامل دو بخش توصیفی و استنباطی است. بر اساس یافته های توصیفی هردو محصول گندم و زیره جزء مهمترین محصولات کشاورزی منطقه از نظر میزان تولید و سطح زیر کشت بوده که بیش از 80% به صورت آبی کشت می شوند. نظام تولید به صورت کوچک مقیاس(خرده مالکی) و روش تولید و آبیاری اغلب به صورت سنتی است. انگاره های بازاریابی شناسایی شده برای محصول گندم عبارتند از: 1- تولیدکننده – شرکت تعاونی روستایی 2- تولیدکننده – واسطه های بازار. تنها انگاره بازاریابی شناسایی شده برای محصول زیره تولیدکننده – واسطه بوده است. همچنین عملکرد شرکتهای تعاونی روستایی در زمینه ارائه خدمات بازاریابی در حد متوسط ارزیابی گردید. نتایج تحلیل استنباطی حاکی از آن است که انگاره های بازاریابی دو محصول گندم و زیره متأثر از ویژگیهای فردی سن و میزان تحصیلات،نظام کیفی تولید، نظام اطلاع رسانی و عملکرد شرکتهای تعاونی روستایی بوده است.

امروزه امنیت غذایی و خود اتکایی یکی از مباحث اساسی تصمیم گیرندگان سیاسی کشور ها است تا در معادلات بین المللی تاثیر گذار باشد. یکی از این محصولات کلزا می باشد که در شمال کشور به صورت دیم و در سایر نقاط به صورت آبی کشت می شود. شهرستان آبدانان با داشتن آب و هوای مناسب و قابلیت افزایش سطوح اراضی آبی پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یکی از مناطق زیتون داری کشور را دارد.

کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی به عنوان یک ابزار نسبتاً جدید و موفق از ظرفیتها و قابلیتهای زیادی برای ایجاد یا ارتقاء مهارتهای حرفه ای و فنی آنان برخوردار است. بنابراین آگاهی ازنقطه نظرات فارغ التحصیلان بخش کشاورزی(کارورزان) در مورد این طرح حائز اهمیت می باشد. پژوهش حاضر با هدف کلی((بررسی سنجش میزان اثر بخشی طرح کارورزی(فارغ التحصیلان بخش کشاورزی)در توانمند سازی بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی ))صورت گرفته است. تحقیق حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری شامل 532 نفر فارغ التحصیل بخش کشاورزی (کارورز) بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 84 نفر مشخص گردید که جهت افزایش درصد اطمینان به 300 نفر افزایش یافت. با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتسابی نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام گردید. داده های آماری و اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ها با توجه به فرضیات واهداف مطرح شده مورد آزمون قرارگرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی نظیر فراوانی،درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و نما(مد) استفاده شده و در بخش آمار استنباطی برای تعیین میزان رابطه بین متغیرهای مورد بررسی از آماره ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است و برای سنجش سطوح معنی داری و مقایسه میانگین رتبه ای متغیر وابسته با متغیر مستقل از آزمونهای من ویتنی و کروسکال والیس بکار گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که جامعه آماری مورد مطالعه میزان اثر بخشی مثبتی در توانمند سازی بخش کشاورزی دارند. نتایج حاصل ازتحلیل رگرسیون حاکی از آن است که از نقطه نظر فارغ التحصیلان بخش کشاورزی(کارورزان)نسبت به ویژگیهای طرح کارورزی، میزان توانایی وتناسب آموخته های دانشگاهی با کارهای محوله کارورزی از مهمترین متغیرهای تأثیرگذار در توانمند سازی بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی می باشند.

برای دستیابی به اهداف این پژوهش مسیرهای توزیع زیتون و انواع عرضه آن شناسایی شده و برای هر کدام از مسیرها به صورت مجزا، حاشیه های مختلف بازاریابی، سهم عوامل از قیمت نهایی، ضریب هزینه بازاریابی، و کارایی بازاریابی محاسبه گردید. بر طبق نتایج این پژوهش 5 مسیر بازاررسانی و سه نوع عرضه تشخیص داده شد. درمسیرهای پنجگانه برای انواع مختلف زیتون حاشیه ها و نتایج گوناگونی به دست آمد و نشان داد که درهمه موارد حاشیه های بازار بسیار بالا سهم تولید کننده از قیمت نهایی در مواردی کمتر از 30 درصد و کارایی کل در حد پایینی می باشد.

یکی از مشکلات اساسی و مشخصه های اصلی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران ، پایین بودن بهره وری مطلوب در بخش کشاورزی است که این معضل خود ناشی از نبود تخصیص بهینه منابع و عوامل تولید است .با توجه به اینکه توسعه یا تحدید کشت محصولات کشاورزی در مناطق مختلف باید با توجه به محدودیت منابع و همچنین زمین های حاصلخیز کشاورزی صورت گیرد ؛ دراین تحقیق با در نظر گرفتن محدودیت های موجود و نیاز آبی گیاهان ، مدل برنامه ریزی خطی جهت تعیین الگوی کشت بهینه محصولات زراعی در اراضی منطقه شمال و جنوب شبکه آبیاری مارون واقع در استان خوزستان بکار گرفته شد . منطقه مورد مطالعه دارای 10500 هکتار زمین زراعی قابل کشت بوده و آب موجود در شبکه هم با توجه تاسیسات برداشت و اتقال آب دارای محدودیت می باشد ، ضمن اینکه محدودیت هایی از قبیل نیروی کار ، ادوات کشاورزی و نهاده هایی از قبیل بذر ، کود و .. وجود ندارد . بر این اساس مدل ، با تراکم کشت 150% و سه نوع محدودیت ( آب ، زمین و حداقل – حداکثر کشت ) بهینه گردید. نتیجه نشان داد آب موجود در شبکه عامل محدود کننده کشت بوده و با اعمال الگوی بهینه و استفاده مطلوب از آب می توان تنها با افزایش 539 هکتار به سطح زیر کشت ، سود آوری طرح را به میزان 67/19 میلیارد ریال ، تولید را به میزان 6409 هزار کیلوگرم و درآمد شرکت بهره بردار ( از محل فروش آب ) را نیز 959 میلیون ریال افزایش داد ؛ این نتایج در حالی بدست آمده که میزان آب مصرفی در الگوی بهینه به میزان 2 میلیون متر مکعب در سال کاهش یافته است .

در این پژوهش، ضمن بررسی وضعیت موجود برداشت آب از منابع زیر زمینی در دشت برازجان، انگیزه‏ی گرایش به حفر چاه غیر مجاز و استفاده‏ی بی‏رویه از آب‏های زیرزمینی مورد مطالعه قرار گرفت. بخشی از آمار و اطلاعات مورد نیاز، از مطالعات کتابخانه‏ای فراهم گردید و بخش دیگر با تکمیل پرسش‏نامه از بهره‏برداران و کارشناسان آب استان به‏صورت مصاحبه حضوری و استخراج اطلاعات پرسش‏نامه ها بدست آمد. نمونه‏گیری از کارشناسان به صورت تمام شماری ولی انتخاب بهره‏برداران جهت انجام مصاحبه، به صورت تصادفی دو مرحله‏ای انجام شد، در نهایت از 37 کارشناس مرتبط با آب‏های زیرزمینی و 100 نفر از بهره‏برداران مصاحبه به‏عمل آمد. پس از استخراج اطلاعات پرسش‏نامه‏ها، نتایج در دو بخش آمار توصیفی(شامل فراوانی، درصد فراوانی و فراوانی تجمعی) و آمار استنباطی(آزمون کای اسکور) ارائه گردید. برای بررسی رابطه علی و معلولی بین عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر گرایش به حفر چاه غیر مجاز با توجه به کیفی بودن متغیر وابسته از مدل لاجیت استفاده گردید. نتایج نشان داد از نظر تاثیر سیاست‏های بازدارنده، بین دو گروه از بهره‏برداران، مجاز و غیر مجاز، اختلاف معنی‏داری وجود دارد هر چند که از نظر تاثیر سایر معیارها مانند نظارت و ساماندهی، سیاست تشویقی، رسانه‏های گروهی و آگاهی اختلاف معنی‏داری وجود ندارد. هم‏چنین بر طبق نتایج حاصل از مدل لاجیت، اثر متغیرهایی نظیر سن، میزان درآمد، میزان وام و میزان شرکت در کلاس‏های ترویجی بر گرایش به حفر چاه غیر مجاز معنی‏دار می‏باشد.

برای مقابله با مساله محدودیت آب در بخش کشاورزی، گسترش سیستم های آبیاری بارانی در اولویت برنامه های توسعه دولت قرار گرفته است. گسترش و توسعه این سیستم ها با مشکلات فنی، اقتصادی و اجتماعی متعددی روبه روست که منجر به کاهش روند تقاضا برای این سیستم ها شده است. از جمله این مشکلات عدم پذیرش سیستم های آبیاری بارانی توسط کشاورزان است. به دلیل وجود عوامل متعدد فردی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پیرامون کشاورزان، عوامل زیادی در پذیرش یا عدم پذیرش و تغییر در سیستم تاثیر گذار هستند. بنابراین شناسایی این عوامل و جهت دادن سیاستها به سمت آنها، از جمله راهکار های اصلی برای پذیرش تکنولوژی آب اندوز توسط کشاورزان است. براین اساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی و تعیین سازه های موثر بر پذیرش آبیاری بارانی در شهرستان شاهین دژ است. این مطالعه به روش تحقیق پیمایشی در شهرستان شاهین دژ و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تناسبی انجام گرفته و برای این منظور با 76 نفر پذیرنده سیستم آبیاری بارانی و 116 نفر نپذیرنده این سیستم، یعنی مجموعاً با 192 کشاورز، مصاحبه حضوری به عمل آمده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و روایی محتوایی پرسشنامه نیز با کسب نظرات متخصصان ترویج کشاورزی، آبیاری و زراعت و اعمال اصلاحات لازم تأیید گردیده است. همچنین در این مطالعه از مدل لاجیت برای توضیح رفتار کشاورزان در مورد عوامل موثر بر پذیرش آبیاری بارانی استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سن کشاورزان و تعداد قطعات زمین کشاورزی تاثیر منفی و شیب زمین، شغل کشاورز و تعداد دفعات شرکت در کلاسهای ترویجی بر پذیرش آبیاری بارانی تاثیر مثبت داشته اند.

روند رو به رشد فعالیتها و تولید بخش کشاورزی در سال های اخیر از یک سو و مناسب بودن شرایط و نرخ سود تسهیلات اعطایی از سوی دیگر و در کنار اینها گرایش و اعتماد کشاورزان و روستائیان به بانک کشاورزی، تقاضا برای استفاده از تسهیلات اعطایی بانک را افزایش داده است. بخش اعظم منابع مالی بانک از طریق وصول اقساط تسهیلات اعطایی سررسیده تأمین می شود. عدم وصول به موقع مطالبات موجب بروز محدودیت در عرضه ی اعتبارات بانکی می شود و تأثیر منفی بر افزایش تولید، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی می گذارد. لذا آگاهی از عوامل موثر بر بازپرداخت اعتبارات کشاورزی ضروری است و می تواند راهنمای مناسبی برای برنامه ریزان بخش اعتبارات کشاورزی کشور باشد و آنها را در اتخاذ راهبردهای عملی مناسب یاری دهد. بنابراین با هدف شناسائی عوامل موثر بر بازپرداخت اعتبارات کشاورزی مطالعه ای با استفاده از اطلاعات پرسشنامه ای و بررسی پرونده های متقاضیان اعتبار مربوط به 201 کشاورز دریافت کننده اعتبار از بانک کشاورزی استان ایلام در سال 1388، با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی دو مرحله ای انجام شد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش با تفکیک کشاورزان به دو گروه بازپرداخت کننده و قصورکننده، از نتایج تجزیه و تحلیل تشخیص با متغیر وابسته به نرخ بازپرداخت استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که به ترتیب اهمیت نسبی، متغیرهای مراجعه به ضامن، نوع وام، دوره بازپرداخت و نوع تضمین اخذ شده سبب تمایز دو گروه بازپرداخت و قصورکننده شده اند. از بین متغیرهای با اهمیت تابع تشخیصی، متغیرهای دوره بازپرداخت، نوع وام (تکلیفی بودن)، خطر پذیری، میزان تحصیلات و مبلغ سبب کاهش احتمال بازپرداخت وام شده و متغیرهای مراجعه به ضامن، نوع تضمین (سفته) و میزان درآمد، موجب افزایش احتمال بازپرداخت وام شده اند. واژه های کلیدی: بازپرداخت، اعتبارات کشاورزی، تابع تشخیصی، بانک کشاورزی، ایلام.

ارزیابی آثار و عملکرد هر سیاست، پیش از اجرا و حین اجرای سیاست در جهت شناخت نقاط ضعف و قوت آن و نیز تدوین سیاست های جدید ضروری است. مطالعه حاضر با چنین رویکردی به ارزیابی آثار سیاست بیمه محصولات بر تثبیت درآمد باغداران می پردازد. مدل مورد استفاده در این پژوهش، مدل multivariateیا مقایسه های همزمان است و از آزمون شفه جهت مقایسه یک به یک میانگین ها استفاده می شود. در این آزمون، برای تصمیم گیری در مورد تفاوت بین میانگین ها از توزیع t استفاده می شود. از ویژگی های اساسی این تحقیق امکان بررسی همزمان ارقام و واریته های مختلف بادام است. منطقه مورد مطالعه شهرستان تیران واقع در استان اصفهان می باشد. پایه های آماری این تحقیق نیز از وزارت جهادکشاورزی، صندوق بیمه محصولات کشاورزی و تکمیل پرسشنامه هزینه و درآمد به دست آمد. نتایج بیانگر آن است که سن، تحصیلات و کمترین درآمد طی سال های گذشته تأثیری بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی ندارند. ولی سابقه فعالیت باغداری، سن درختان و بیشترین درآمد طی سال های گذشته، تأثیر مثبتی بر میزان پذیرش بیمه دارند. همچنین واریته و رقم بادام بیمه شده بر روی تثبیت درآمد اثر مثبت و معنی داری دارند و بیمه در پوشش دادن سطوح بالاتر ریسک موثرتر است. با توجه به نتایج به دست آمده از الگوی اقتصادسنجی و رابطه مستقیم واریته و رقم بادام، پیشنهاد می شود الگوی کشت به سمت افزایش هر چه بیشتر سهم ارقام مناسب، به ویژه مقاوم به سرما تغییر یابد. این موضوع علاوه برتأثیر مثبت تولید در بخش باغات بادام به اثر گذاری هر چه بیشتر سیاست بیمه منجر خواهد شد. از آنجا که در نتایج حاصل، میزان رضایت بیشتر پاسخگویان از عملکرد صندوق بیمه کم بود، نیاز بیشتری به ازریابی دقیق تر و پرداخت به موقع غرامت احساس می شود. همچنین نظارت پیوسته و بیشتر کارشناسان برچگونگی تولید و تشویق باغداران به استفاده از شیوه های درست مدیریتی و رعایت کردن موازین و مقررات فنی توصیه می شود

چکیده با توجه به اجرای طرح اصلاح ساختار چای طی سالهای 1379تا 1383 به منظور رقابتی کردن تولید چای در جهت افزایش کیفیت وتقویت وتشویق تعاونیها وتشکلهای چایکاران ومشکلات حادث شده در دوره اجرای طرح وهمچنین واگذاری خرید تضمینی چای به سازمان تعاون روستایی از سال 84 تحولات زیادی در صنعت چای کشور حادث شده است . صنعت چای ایران با گذشت بیش از صد سال از عمر آن همواره با مشکلات ومعضلات مختلفی روبرو بوده است ودر حال حاضر نیز با بحرانهای شدیدی به خصوص در قسمت بالا دستی یعنی بخش چایکاران مواجه است به منظور حل مشکلات چای کشور در مقاطع مختلف سیاستهای مختلفی دنبال شده است که به علت یک سو نگری ونبود نگرش استراژیک هیچ یک از این راه حل ها نتوانسته است مشکلات چای کشور را برطرف کند. در این تحقیق مشکلات وتوانمندیهای شبکه تعاونی ها ی روستایی در خرید تضمینی چای مورد بررسی قرار گرفته وبیان می دارد که آیا این شبکه درخرید تضمینی چای وجلب رضایت چایکاران وکارخانه داران طی سالهای 84 الی 88موثر بوده اند یا خیر؟ برای این منظور پس از مطالعه تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور و همچنین مذاکره با اساتید و خبرگان و متخصصان امر، عوامل موثر در خرید تضمینی چای شناسایی گردیده اند. این عوامل در قالب 7 فرضیه و در بین مدیران، چایکاران و کارخانه داران و با 3 تیپ پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت تا مشکلات و توانمدی ها شناسایی گردند. در مجموع از میان 7 فرضیه تمامی فرضیات بجز فرضیه چهارم در گروه کارخانه داران مورد تایید قرار گرفت و نتایج حاصله از بررسی فرضیات نشان داد که خرید تضمینی برگ سبزچای از دید هر سه گروه نمونه موجب افزایش درآمد، بازدهی و بهبود عملکرد شده است؛ و چایکاران، کارخانه داران و مسولین رضایت کاملی از خرید تضمینی برگ سبزچای دارند. کلمات کلیدی: برگ سبزچای، خرید تضمینی ؛ تعاونیهای روستایی

شهرستان اهر دارای اراضی مستعد کشاورزی و باغبانی و تولیدات مناسب دامداری است. وجود مازاد تولید در بعضی از محصولات از جمله سیب، شیر، عسل و گوشت قرمز، این شهرستان را مکان مناسبی جهت استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی کرده است. با وجود این، در سالهای گذشته گام های موثری برای ایجاد این صنایع برداشته نشده است . به علت عدم وجود این صنایع در شهرستان، کشاورزان و دامداران به ناچار تولیدات خود را با قیمت ارزان به دلالان می فروشند که این کار، موجب کاهش درآمد کشاورزان و دامداران و در نتیجه کاهش انگیزه کار و تلاش در بخش کشاورزی و افزایش مهاجرت به شهرها و روی آوردن به شغل های کاذب گشته است. هدف از این پزوهش شناسایی صنایع تبدیلی و تکمیلی متناسب با قابلیتهای منطقه و اولویت بندی نمودن ایجاد و توسعه این صنایع می باشد. از این رو با استفاده از روش دلفی، از نظرات 20 نفر کارشناسان این صنایع استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که اهداف افزایش درآمد کشاورزان منطقه و افزایش ارزش افزوده و بهره وری در بخش کشاورزی، به ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت را داشته اند. و تولید فرآورده های لبنی، دارای اولویت نخست و بو دادن حبوباتی مانند عدس و غلاتی مانند گندم، اولویت آخر را در صنایع پیشنهادی منطقه را دارا هستند.

هدف کلی این پژوهش تحلیل نقش توسعه کشت کیوی در اقتصاد شهرستان تالش واقع در استان گیلان و دیدگاههای کیویکاران شهرستان در خصوص عوامل تأثیرگذار بر توسعه کشت کیوی و سرمایه گذاری در این بخش در چند سال اخیر می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 2320 نفر از کیوی کاران شهرستان تالش بود که تعداد 245 نفر از آنها به عنوان نمونه با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب در 15 روستا انتخاب شدند. ابزار اصلی برای جمع آوری داده ها پرسش نامه سازمان یافته و از پیش آزمون شده بود. برای روایی پرسشنامه از روایی محتوایی استفاده شد. جهت تعیین اعتبار عوامل تأثیرگذار بر توسعه کشت کیوی از ضریب اعتبار کرونباخ آلفا استفاده گردید که مقدار آن 90 درصد به دست آمد. تجزیه و تحلیل نشان داد عامل اصلی توسعه کشت کیوی مبحث هزینه مراحل تولید ودرآمد وفروش بوده وسایرعوامل عملیاتی و امورات یدی تاثیر چندانی برای ایجاد انگیزه توسعه این محصول در شهرستان نقشی نداشته است. همچنین عواملی از جمله درآمد و سود حاصل از کشت کیوی با سود حاصل از کشت برنج و مرکبات تفاوت معنی داری دارد. بخش دیگر این مطالعه نیز بصورت کتابخانه ای است و با استفاده از آمار و اطلاعات محاسبات لازم انجام شده است بطوری که نتایج تحقیق نشان می دهد ارزش ناخالص تولید محصول کیوی نقش بسیار مهمی در اقتصاد کشاورزی شهرستان تالش داشته است و همچنین با محاسبه تولید مازاد محصول کیوی به ارزش اقتصادی 195 میلیارد ریال نقش مهمی در اشتغال، ارزآوری و توسعه صنایع جانبی را به دنبال داشته است.

شیلات در استان همدان، فعالیتی نو پا و جدید است. انجام مطالعات گوناگون به گسترش و توسعه این فعالیت در استان کمک می کند. در این تحقیق مزارع پرورش ماهی قزل آلا در استان همدان که تعداد آنها 32 عدد است، را از بعد اقتصادی بررسی می کنیم. نتایج ارزیابی اقتصادی واحدها را با نرخ تسهیلات بانکی و نرخ سود سپرده ها مقایسه کردیم. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش تحقیقات میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. از نرم افزارهای (excei & spss) برای تحلیل و محاسبات کمک گرفتیم. برای هر واحد جدول گردش نقدینگی و شاخص های ارزش حال خالص، نرخ بازدهی داخلی و نسبت منفعت به هزینه محاسبه شده است. به این نتیجه رسیدیم که 60درصد واحدها سود ده هستند. 43 درصد واحدها بازدهی بیش از 14% دارند. 40درصد بازدهی بیش از 18% دارند و 30درصد از واحدها بازدهی بیش از 21% دارند.

چکیده حاشیه بازاریابی بالا و سهم پایین تولیدکنندگان از قیمت نهایی محصول، یکی از چالش های عمده بسیاری از محصولات کشاورزی در کشور می باشد. لذا، مطالعات و تحقیقات بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی کمک زیادی به برجسته نمودن این مسائل می نماید. با توجه به گسترش روزافزون تولید قارچ در استان قزوین و نوسانات قیمت این محصول، بازاریابی محصول قارچ در استان قزوین مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی و ارزیابی مسائل بازاریابی و بازاررسانی قارچ خوراکی در این استان قزوین می باشد. جهت جمع آوری داده-ها از روش تکمیل پرسشنامه توسط واحدهای تولیدی قارچ دکمه ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه واحدهای قارچ دکمه ای استان قزوین می باشد. برای دستیابی به اهداف تحقیق ضریب هزینه بازاریابی و حاشیه بازاریابی عوامل فروش قارچ محاسبه شده است. برای تعیین حاشیه های بازاریابی و ضریب هزینه بازاریابی از اطلاعات مربوط به سال 1390 استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد که حاشیه خرده فروشی بیشتر از حاشیه عمده فروشی است. سهم هزینه بازاریابی در قیمت نهایی محصول در قارچ فله ای 6/29 درصد و در قارچ بسته ای 6/28 درصد محاسبه گردید. به منظور کاهش سهم هزینه بازاریابی در قیمت نهایی محصول دخالت بیشتر تولیدکنندگان در امر بازاریابی توصیه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بالاترین حاشیه بازاریابی در قارچ فله ای و بسته ای در مسیرتوزیع تولیدکننده، عمده فروش، ویزیتور، خرده فروش و مصرف کننده ایجاد شده است و پائین ترین حاشیه بازاریابی در قارچ فله ای در مسیر توزیع، تولیدکننده، نماینده کارخانه و مصرف کننده با 11400 ریال و در قارچ بسته ای در مسیر توزیع ، تولیدکننده، ویزیتور و مصرف کننده با 12900 ریال ایجاد شده است. کاراترین مسیر بازاررسانی قارچ دکمه ای در استان قزوین مسیر توزیع، تولیدکننده، ویزیتور ومصرف کننده می باشد. در این مسیر کارایی بازاریابی بیشترین مقدار را در قارچ فله ای و بسته ای دارد و بازدهی کل بازاریابی نیز در این مسیر نسبت به سایر مسیرها بیشتر است. در نهایت مشخص گردید که کارایی کل نظام بازاریابی در قارچ فله ای 89 درصد و در قارچ بسته ای 113 درصد می باشد؛ که نشان دهنده این است که توزیع قارچ بسته ای در استان قزوین دارای کارایی بهتری است. با توجه به نتایج به دست آمده، توصیه می گردد که توزیع محصول قارچ در استان قزوین حتی الامکان با کمترین عوامل بازاررسانی، بصورت قارچ بسته ای، تحت نظر انجمن قارچ استان و نظارت سازمان جهاد کشاورزی انجام پذیرد.

بدیل آنکه بازاریابی، آخرین حلقه از زنجیره تولید محصول به شمار رفته و مشکلات و ناکارایی آن می تواند توانایی های تولید یک محصول را نیز ضایع کند، مسایل بازاررسانی پسته در استان تهران مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای، مسایل و مشکلات گوناگون بازار رسانی این محصول در استان تهران، بررسی شده است.در این راستا، ضمن شناسایی مسیرهای بازار رسانی، حاشیه بازار عمده فروشی، خرده فروشی و کارایی بازار محاسبه گردیده و ضمن مصاحبه حضوری با صادرکنندگان و بررسی اسناد و مدارک، مشکلات صدور محصول بررسی شده است. نهایتا مزیت نسبی تولید پسته در استان، با معیار هزینه منابع داخلی، برآورد گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، نوسان قیمت در فصل برداشت و شفاف نبودن بازار، مهمترین مشکلات تولید کنندگان در زمینه بازار پسته است. بازار داخلی پسته مسیر ساده ای دارد و خدمات بازاریابی نظیر درجه بندی، بسته بندی و تبدیل به ندرت انجام می شود. در این بازار خریداران محلی نقشی مهم به عهده داشته و سهم تولید کننده از قیمت نهایی پسته و مغز پسته بیش از 60 درصد است. در این تحقیق از تعداد 25 باغدار نمونه شهرستان های استان تهران و 25 عمده فروش و صادر کننده فعال این عرصه نمونه گیری بعمل آمد. نتایج حاصله نشان میداد که خدمات بازاریابی در حداقل ممکن صورت میگیرد و بسته بندی مناسبی در این زمینه وجود نداشته و تنها به بسته بندی از جنبه حمل محصول نگاه میشود و هیچ جنبه تبلیغاتی برای آن وجود ندارد. بیشترین هزینه بازار رسانی، مربوط به هزینه محل کسب و سرمایه در گردش است. همچنین نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که تولید پسته در استان تهران، دارای مزیت نسبی بوده و حمایت بیشتر از تولید کنندگان این محصول به وسیله دستگاه های ذیربط دولتی توصیه می شود. ضمنا بمنظور یافتن بازارهای جدید صادراتی و افزایش نفوذ در بازار های کنونی، حمایت از صادرکنندگان پسته برای شرکت در نمایشگاه های خارجی و یا انجام تبلیغات در آن کشورها توصیه میگردد.

چکیده هدف از این پژوهش، بررسی بازاریابی انگور و فرآورده های آن در شهرستان ملایر در سال 1390 است. الگوی اقتصادی حاشیه بازاریابی انواع کشمش با استفاده از الگوی مارک-آپ ، سازگار با منطقه مورد مطالعه برآورد گردید. هدف های عمده این تحقیق را می توان به شرح زیر برشمرد: 1- تعیین مراحل و چگونگی جریان بازاریابی انگور و فرآورده های آن در شهرستان ملایر 2- محاسبه حاشیه های بازار یابی اعم از عمده فروشی، خرده فروشی و حاشیه کل بازار 3- تعیین سهم عمده فروش، خرده فروش و تولید کننده از قیمت نهایی محصول 4- تعیین ضریب هزینه بازاریابی و عوامل موثر بر آن 5- تعیین هزینه فعالیتهای بازاریابی برای هر یک از کانالهای بازاریابی 6- تعیین نحوه انجام خدمات بازاریابی در مورد انگور و فرآورده های آن درمنطقه مورد مطالعه روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی و مصاحبه حضوری و استفاده از پرسشنامه می باشد. 120 پرسشنامه ها از سه گروه، 75 نفر تولید کننده(باغدار)، 20نفر عمده فروش(کارخانه دار) و 25 نفر خرده فروش جمع آوری شده است و داده ها و اطلاعات مورد استفاده در این پژوهش به صورت مقطعی و مربوط به سال 1390 می باشند. واژه های کلیدی : بازاریابی، انگور و فرآورده ها، انواع کشمش، حاشیه بازاریابی، الگوی مارک-آپ، باغدار، عمده فروش(کارخانه دار)، خرده فروش، فعالیت های بازاریابی، سهم عوامل بازاریابی

چکیده شهرستان طارم به لحاظ شرایط خاص توپوگرافیک و آب و هوایی از بهترین نقاط تولید زیتون در ایران می باشد. ولی در مرحله فروش با مشکلات فراوانی مانند بالا بودن حاشیه بازاریابی و ناکارایی کانال های توزیع مواجه می باشد. هدف این تحقیق تجزیه و تحلیل اقتصادی سیستم توزیع در بازاریابی زیتون در شهرستان طارم می باشد. داده ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده و از طریق سه نوع پرسشنامه تولیدکننده، عمده فروشی، و خرده فروشی جمع آوری شده است. با توجه به کوتان بودن دوره برداشت و اشباع شدن بازار در یک دوره کوتاه مدت محصول با نوسانات شدید قیمت ها مواجه است، لذا برای انجام محاسبات از میانگین وزنی قیمتها استفاده شده است. برای دستیابی به اهداف این پژوهش و دو نوع عمده زیتون درجه یک و درجه دو مسیرهای توزیع زیتون شناسایی شده و برای هر کدام از مسیرها به صورت مجزا، حاشیه های مختلف بازاریابی، سهم عوامل از قیمت نهایی، ضریب هزینه بازاریابی، و کارایی بازاریابی محاسبه گردید. بر طبق نتایج این پژوهش 6 مسیر بازاررسانی تشخیص داده شد. نتایج بدست آمده نشان داد از بررسی ها برای دو نوع زیتون نشان داد که کارآیی فنی بین 85.21 درصد و 93.56 درصد، کارآیی اقتصادی بین 42.47 و 52.34 درصد و کارآیی کل بین 29.47 و 44.35 درصد تغییر می کند. در بین مسیرهای مورد بررسی به ترتیب مسیرهای سوم و ششم، که منجر به به فروش محصولات باغداران به شرکتهای خصوصی می شود از هرلحاظ بهترین مسیر شناخته شده و بالاترین میزان کارایی را دارند و بهترین مسیرهای عرضه و توزیع می باشند. با توجه به نتایج مطالعه، برای بهبود کارآیی بازار معرفی شرکتهای خصوصی معتبر به باغدارن با حمایت های اطلاعاتی دولت ضروری می باشد. کلمات کلیدی: شبکه توزیع؛ زیتون؛ طارم؛ بازاررسانی

با توجه به جایگاه محصول برنج در مسایل اقتصادی ،سیاسی و امنیت غذایی کشور به وی‍ژه نقش عمده آن در اقتصاد خانوار روستایی در استان های شمالی ، کاهش ضایعات آفات برنج مانند کرم ساقه خوار لازم و ضروری به نظر می رسد. بر این اساس به کار گیری روشهای مدیریت تلفیقی (integrated pest management)می تواند ضمن کاهش این ضایعات با به کار گیری روش های منطقی و بخردانه معضلات ناشی از مصرف بی رویه آفتکش ها را نیز به نحو مطلوبی کاهش دهد.این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی ، برای بررسی اثرات اقتصادی سیستم پیش آگاهی در مبارزه با آفت ساقه خوار برنج در شهرستان آستانه اشرفیه (استان گیلان ) انجام گرفت.جامعه آماری پژوهش شامل همه برنجکارانی می باشد که در سال 1391 در شهرستان آستانه اشرفیه اقدام به کشت برنج نموده اند.نمونه آماری این تحقیق شامل 70 نفر از کشاورزان (n=70 ) و 8 مزرعه نمونه جهت نصب تله ها و تعیین پیک پرواز می باشد.ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق می باشد.تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات نیز از طریق مقایسه میانگین (t-test) انجام گرفته و جهت تعیین عوامل موثر بر پذیرش سیستم پیش آگاهی در بین کشاورزان نیز رگرسیون لوجستیک تخمین زده شد. نتایج قابل توجه این پژوهش نشان می دهد که تاثیر سیستم پیش آگاهی در کاهش سموم مصرفی و کاهش میزان خسارت آفت معنا دار می باشد اما بین عملکرد برنج در بین استفاده کنندگان سیستم پیش آگاهی و کسانی که استفاده نکرده اند تفاوت معناداری وجود ندارد.نتایج رگرسیون لوجستیک نیز نشان داد که سن ،سطح تحصیلات ، میزان درآمد،اطلاع رسانی نهاد ها در خصوص آفت و هزینه های سم پاشی تاثیر معناداری در پذیرش سیستم پیش آگاهی توسط کشاورزان دارند.

بخش کشاورزی در ایران، از بخش های اساسی اقتصاد است و سهم عمده ای از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. بنابراین بررسی جایگاه بخش کشاورزی در اقتصاد و چگونگی ارتباط موجود میان این بخش و سایر بخش های اقتصادی می تواند حایز اهمیت باشد. لذا هدف اصلی این مطالعه بررسی ارتباط میان رشد بخش کشاورزی با سایر بخش های اقتصادی است. در این رابطه، به منظور تعیین ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت میان متغیرهای مورد بررسی از رهیافت رگرسیون خود توضیح برداری (var) و آزمون همگرایی جوهانسن و مدل تصحیح خطای برداری (vecm) استفاده شد. داده های مورد نیاز این مطالعه شامل، رشد ارزش افزوده بخش های کشاورزی، صنعت و معدن، خدمات، حمل ونقل، بازرگانی و ارتباطات بر اساس قیمت ثابت سال 1376 بوده که برای دوره 1345 تا 1389 از ترازنامه بانک مرکزی تهیه گردید. نتایج نشان داد که در بین متغیرها دو بردار همگرایی وجود دارد و یک ارتباط بلندمدت مثبت و مستقیم میان رشد بخش کشاورزی با رشد بخش صنعت و معدن، رشد تولید ناخالص داخلی، رشد بخش خدمات و رشد زیر بخش بازرگانی وجود دارد. به طوری که با فرض ثابت بودن سایر شرایط چنانچه نرخ رشد بخش صنعت و معدن، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، خدمات، بازرگانی به اندازه یک درصد تغییر کند منجر به افزایش نرخ رشد بخش کشاورزی در بلندمدت به ترتیب به میزان 1.17، 2.81، 1.98، 1.65 درصد تغییر خواهد کرد.

کشاورزی ارگانیک انجام فعالیت های کشاورزی به صورت پایدار می باشد، که متکی به روش های طبیعی کنترل آفات و بیماری ها بوده و کشاورزان را از هرگونه استفاده و کاربری آفت کش ها و علف کش های مصنوعی، کودهای شیمیایی، هورمون ها و آنتی بیوتیک ها منع نموده است. ایران از پتانسیل بالایی در تولید محصولات ارگانیک برخوردار است و باید از این پتانسیل ها به عنوان یک امتیاز در تولید محصولات ارگانیک استفاده کند. برای این منظور لازم است چالش ها و عوامل تاثیرگذار در فرایند تبدیل به کشاورزی ارگانیک مورد بررسی قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی تمایل کشاورزان به تولید محصول ارگانیک در میان گوجه فرنگی کاران استان البرز انجام شده است. جامعه آماری در این پژوهش عبارت است از گوجه فرنگی کاران استان البرز که در سال زراعی 89-90 مشغول زراعت بودند. نمونه آماری در این پژوهش شامل 90 نفر ازگوجه فرنگی کاران است که با توجه به جامعه آماری و فرمول کوکران به صورت تصادفی ساده بدست آمده است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کشاورزان به دست آمد. تحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل توصیفی و آزمون آماری t گروههای مستقل و مدل اقتصادسنجی لاجیت انجام گرفته است . بر اساس نتایج بدست آمده، از میان کل پاسخ دهندگان ( 90 نفر)، 38 نفر نسبت به کشت محصول ارگانیک دارای تمایل مثبت و 52 نفر نسبت به کشت محصول ارگانیک تمایلی نشان ندادند. متوسط میزان تمایل کشاورزان نسبت به کشت ارگانیک در سطح پایینی قرار دارد. نتایج پژوهش نشان داد که اطلاعات کشاورزان رایج در زمینه های فنی، مدیریتی، فروش و قوانین و مقررات مربوط به کشت و فرآوری محصولات ارگانیک پایین می باشد. نتایج آزمون آماری tو برآورد الگوی اقتصادسنجی لاجیت نشان داد که متغیرهای سن، مصرف کود شیمیایی، مصرف سموم شیمیایی بر تمایل کشاورزان نسبت به کشت ارگانیک تاثیر منفی و معنی داری دارد. همچنین، متغیرهای میزان تحصیلات، رعایت اصول بهداشتی ، نگرش مثبت نسبت به محیط زیست تاثیر مثبت و معنی داری بر تمایل کشاورزان نسبت به کشت ارگانیک دارد .

دوره مطالعه مربوط به سال های 87-1355 بوده و برای بررسی متغیرها از الگوهای سری زمانی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که یکسان سازی نرخ ارز و سیاست های برون گرای برنامه های توسعه، بر مبادلات تجاری بخش کشاورزی، ارزش افزوده این بخش و نرخ ارز واقعی اثر مثبت دارد. با این حال تنها اثر یکسان سازی نرخ ارز و سیاست های برون گرا بر نرخ ارز واقعی معنی دار است. بدین ترتیب می توان گفت که سیاست های تجاری برنامه های توسعه در بهبود رابطه مبادله بخش کشاورزی ناکارآمد بوده است. بر این اساس پیشنهاد می شود، سیاست هایی آزادی تجاری ملحوظ در برنامه های توسعه در کنار قوانین تعرفه به دقت تدوین شود. همچنین با توجه به وجود اثر مثبت سرمایه بر رابطه مبادله، پیشنهاد می شود با سرمایه گذاری در زیر ساخت های بخش کشاورزی زمینه بهبود در رابطه مبادله بخش کشاورزی و به تبع آن توسعه بخش کشاورزی فراهم آید.

چکیده: امنیت غذایی از مسائل مهمی است که مسئولین هر کشور به آن می پردازند. و در جهت رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات استرات‍‍ژیک تلاش می کنند. از جمله این محصولات برنج می باشد، که هر ساله در جهت افزایش تولید ارقام جدیدی با عملکرد بالاتر تولید می شود. در این مطالعه با استفاده از روش پم به بررسی مزیت نسبی تولید و همچنین شاخص¬های حمایتی اولین رقم برنج هیبرید در ایران پرداختیم. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که شاخص drc و scb در هر دو سال مورد بررسی برای این محصول بزرگتر از یک می¬باشد که نشان دهنده عدم مزیت در تولید این محصول می¬باشد. دلیل آن نیز هزینه بالای نهاده¬های داخلی از جمله زمین و نیروی کار، می¬باشد. شاخص¬های npc، npi و epc، همگی نشان دهنده حمایت دولت از تولید کننده می¬باشد. همچنین برای مقایسه بین رقم دیلم و رقم-های بومی و اصلاح شده، شاخص¬های مزیت نسبی و شاخص¬های حمایتی برای ارقام دانه بلند پر محصول و دانه متوسط پر محصول محاسبه شد. نتایج نشان داد، drc و scb، برای ارقام دانه بلند پر محصول در سال اول کوچکتر از یک است، و در سال دوم بزرگتر از یک شده است. در مورد دانه متوسط پر محصول نیز در هر دو سال مورد بررسی بزرگتر از یک است. در نتیجه تولید برنج در ایران می¬تواند دارای مزیت باشد البته اگر بازدهی بالا باشد و تا حد امکان هزینه¬ها را کاهش داد. شاخص¬های حمایتی نیز نشان دهنده این است که سیاست¬های دولت نهایتا به سود تولید کننده¬های برنج بوده است.

خصوصی سازی فرایندی است که طی آن دولت امکان انتقال وظایف و دارایی های خود را به بخش خصوصی فراهم می کند. فرآیند خصوصی سازی بر پایه آن استوار شده این است که انتقال تصدی ها و فعالیت ها در زمینه های تولید کالا و ارائه خدمات از بخش دولتی و عمومی به بخش خصوصی باعث افزایش کارایی عوامل تولید و تخصیص بهینه منابع که ناشی از گسترش رقابت و ایجاد شفافیت است، می شود. لذا در این مطالعه به شناسایی چالش ها و موانع فرایند خصوصی سازی شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان و نیز اولویت بندی هر یک از این موانع در جهت تسریع این فرایند پرداخته شده است. این تحقیق به صورت کاربردی و روش تجزیه و تحلیل تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد. از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی برای اولویت بندی هر یک از موانع و چالش های فرایند خصوصی سازی شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان استفاده شد. هرچه یک معیار از میانگین وزنی بالاتری برخوردار باشد، قابلیت بیشتری برای منع خصوصی سازی شرکت مذکور دارد. به این ترتیب با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت معیارهایی چون نبود ثبات اقتصادی در کشور، بالا بودن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، عدم امنیت سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران بخش خصوصی رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند، در حالی که اهدافی هم چون پیچیده بودن سیستم شرکت های دولتی برای پیاده سازی خصوصی سازی، سودآوری پائین شرکت ها و بنگاه های تابعه، وجود دیدگاه ها و نگرش های مختلف در خصوص وظایف حاکمیتی و تصدی گری و نحوه واگذاری تصدی گری ها به بخش غیردولتی، کمتر مورد تأکید کارشناسان قرار گرفته اند. در مجموع نیز اولویت بندی شاخص های اصلی نشان داد که شاخص سیاسی بیشترین مانع و شاخص اجتماعی- فرهنگی کمترین مانع را در عدم خصوصی سازی شرکت تا کنون ایجاد کرده اند.

با توجه به اهداف و رویکردهای اصلی نظام سیاسی کشور مبنی بر دستیابی به استقلال و خودکفایی به ویژه در شرایط بحرانی، بخش کشاورزی یکی از بخش های استراتژیک اقتصادی کشور محسوب می شود و استفاده مناسب از ابزارها و سیاست های اقتصادی شامل ابزارها و سیاست های مالی، پولی و تجاری می تواند روند توسعه این بخش را تسریع نماید. در این تحقیق با بهره گیری از الگوی رشد درون زا مبنی بر وجود ارتباط بین سیاست های مالی دولت و رشد اقتصادی و با استفاده از مدل اقتصادسنجی حداقل مربعات معمولی(ols) و داده های سری زمانی1357 لغایت 1386، رابطه میان درآمدهای مالیاتی دولت و ارزش افزوده بخش کشاورزی بررسی شده است. به علاوه رابطه درآمدهای نفتی دولت و ارزش افزوده بخش کشاورزی مورد آزمون قرار گرفته است. در کنار این متغیرها اثرات متغیرهایی نظیر نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی و سرمایه موجود در بخش نیز بر ارزش افزوده بخش کشاورزی بررسی گردیده است. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، در کشور ما در بلندمدت، اثر سرمایه موجود در بخش کشاورزی بر ارزش افزوده بخش مذکور، مثبت و معنادار است. درآمدهای نفتی و درآمدهای مالیاتی دولت دارای اثر منفی و معنادار بر ارزش افزوده این بخش هستند اما نیروی کار شاغل در بخش دارای اثر معناداری بر ارزش افزوده این بخش نمی باشد. به علاوه نتایج این پژوهش نشان می دهد که علی رغم اعمال معافیت مالیاتی بر بخش کشاورزی در کشور طی سه دهه گذشته، نقش این بخش در تولید ناخالص داخلی کشور کاهش یافته است به عبارت دیگر معافیت مالیاتی بخش مذکور به عنوان عامل مشوق و محرک رشد بخش عمل نکرده و فقط موجب محرومیت اقتصاد کشور از منابع مالی دریافتی از این بخش شده است. لذا حذف معافیت مالیاتی برخی از بخش های کشاورزی کشور قابل توصیه است.

با عنایت به نقش و اهمیت اقتصادی و اجتماعی زعفران در اقتصاد ملی و صادرات غیرنفتی و استعدادهای بالقوه کشور و استان برای ارتقاء کمی و کیفی این محصول و با توجه به رقابت های جهانی در زمینه تولید ،کارایی و بازار محصولات کشاورزی ، در این تحقیق تولید ،کارایی فنی و بازاریابی و بازار های هدف زعفران مطالعه شده است. در این تحقیق جهت بررسی تولید ،کارایی فنی، حاشیه های بازاریابی زعفران و شناسایی مسیرهای بازاررسانی از آمار پیمایشی با تکمیل 140 پرسشنامه از بهره برداران و مصاحبه با تعدادی کارشناس کشاورزی مربوط به سال 1391 در شهرستان های استان خراسان رضوی جهت تخمین کارایی فنی از روش dea و حاشیه بازار یابی از دیدگاه دیگبی محاسبه و مسیرهای بازار یابی نیز رسم گردید . و جهت تعیین ساختار بازار از آمار و اطلاعات سری زمانی 91-1374 استفاده شده است. ، و برای تعیین ساختار بازار از شاخص های نسبت تمرکز و هرفیندال استفاده شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که زعفران کاران تعدادی از نهادهها را به نحو مناسب استفاده نکرده و متوسط کارایی فنی بهره برداران 49/63 و حداقل و حداکثر کارایی فنی به ترتیب 04/19 و 100 می باشد.اختلاف زیاد زعفرانکاران با حداقل و حداکثر کارایی فنی و فراوانی زیاد بهره برداران با کارایی کم حاکی از این است که می توان با مدیریت صحیح میزان تولید و درامد را افزایش داد. متوسط حاشیه خرده فروشی از حاشیه عمده فروشی آنها بیشتر بوده و متوسط ضریب هزینه بازاریابی زعفران 14.78درصد می باشد، به عبارت دیگر سهم عوامل بازاریابی در قیمت نهایی زعفران 14.78 درصد است. در تحقیق حاضر با استفاده از شاخص های متمرکز (cr) و هرفیندال (hi) به بررسی ساختار بازار صادراتی زعفران ایران پرداخته شده است که نتایج حاکی از انحصار چند جانبه بودن ساختار بازار صادراتی زعفران ایران طی دوره زمانی مورد مطالعه می باشد، این در حالی است که درجه رقابتی و انحصاری آن تغییراتی را نشان می دهد. در آخر راهکارها و پیشنهاداتی جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی مناسبتر و مطلوب تر ارائه شده است.

در این پژوهش مزیت نسبی و شاخص های حمایتی محصولات اساسی زراعی در سطح استان اصفهان برای سال زراعی 1389-1388 با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی (pam) محاسبه شد. محصولات مورد مطالعه عبارتند از: گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، عدس آبی و دیم، نخود آبی و دیم، ذرت دانه ای، آفتابگردان، پنبه، چغندر قند و هندوانه آبی. نتایج مطالعه حاضردر خصوص شاخص مزیت نسبی(drc) محصولات زراعی نشان دادکه استان اصفهان در تولید محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی، ذرت دانه ای آبی، نخود دیم، عدس آبی، آفتابگردان آبی، چغندر قند و هندوانه آبی دارای مزیت نسبی است و سایر محصولات فاقد مزیت نسبی هستند. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول (npc) که گویای نسبت درآمد در قیمت بازاری بر قیمت سایه ای می باشد برای محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، ذرت دانه ای، نخود دیم، آفتابگردان آبی کوچکتر از یک و برای بقیه بزرگتر از یک می باشد. اگر npc کوچکتر از یک باشد نشان دهنده این موضوع است که قیمت بازاری محصول کمتر از قیمت سایه ای آن است. به عبارت دیگر سیاستهای دولت باعث شده قیمت این محصولات در داخل کشور کمتر از قیمت مرزی در نرخ سایه ای ارز باشد که نشان از اعمال مالیات ضمنی بر تولید کنندگان این محصولات دارد. شاخص حمایت اسمی از نهاده که نشان دهنده نسبت هزینه نهاده های قابل تجارت در قیمت بازاری به هزینه نهاده های قابل تجارت در قیمت سایه ای می باشد. در مورد محصولات گندم آبی، جو آبی و دیم، ذرت دانه ای، نخود آبی، پنبه و چغندر قند کمتر از یک محاسبه شده که حاکی از آن است که زارعین در خصوص نهاده های قابل تجارت مورد حمایت قرار گرفته اند. به طور کلی نرخ حمایت موثر که نشان دهنده ارزش افزوده در قیمت بازاری به ارزش افزوده به قیمت سایه ای می باشد، نیز برای گندم دیم، جو آبی، جو دیم، نخود دیم، آفتابگردان کوچکتر از یک محاسبه شده که نشان دهنده عدم حمایت موثر دولت از تولید کنندگان این محصولات و اخذ مالیات می باشد.

هدف از اجرای سیاست خصوصی سازی، ارتقای کارایی، تمرکززدایی، کاهش حجم تصدی دولت در فعالیتهای اقتصادی ، مشارکت دادن مردم در فعالیت های دولتی و خدماتی و استفاده بهینه از امکانات کشور و ... بوده است. این مطالعه با هدف بررسی موفقیت بخش خصوصی شرکت معادن ذغالسنگ البرز مرکزی انجام گرفته است. جامعه آماری مورد بررسی، کارشناسان و مدیران و صاحبنظران شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی و شامل کلیه قسمتهایی از شرکت می باشد که فعالیت آن به بخش خصوصی واگذار گردیده است و تعداد نمونه 50 نفر در نظر گرفته شده است . روش تحقیق تحلیلی- توصیفی است. در این پژوهش از اسناد ، مدارک و گزارشات مالی و حسابداری سالهای (86- 85 – 84- 71- 70- 69) سه سال قبل و سه سال بعد از خصوصی سازی در شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی استفاده شده است. با توجه به شناسـایی و بررسی های به عمل آمده فرایند خصوصی سازی در شرکت ذغالسنگ البرز مرکزی با موفقیت همراه نبوده است .