طرح پژوهشی درصدد بررسی گرایشات شغلی جوانان روستایی شهرستان رشت به مشاغل کشاورزی می باشد. این تحقیق در 23 روستا در بخش مرکزی رشت با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انجام گرفت. تحقیق حاضر به روش پیمایشی صورت گرفته است؛ که230 پرسشنامه از طریق مصاحبه با جوانان جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که از آزمون های اسپیرمن، کندال تائو بی، پیرسون، کای اسکوئر برای برقراری همبستگی بین متغییرهای مستقل و وابسته انجام پذیرفت. با توجه به نتایج آماری 18/62 درصد به مشاغل کشاورزی و 82/37 درصد به مشاغل غیر کشاورزی گرایش داشتند که اختلاف معنی داری بین آنها مشاهده شد. جوانان روستایی برای ایجاد مشاغل مورد علاقه خود در روستای خود به حمایت دولت و خانواده نیاز دارند و عوامل فردی بیش از عوامل دیگر (فرهنگی – اجتماعی ، اقتصادی) در گرایش افراد به مشاغل مورد علاقه آنها موثر می باشند همچنین بین سن و گرایش به مشاغل کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین بین شغل پدر با گرایش به مشاغل کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد اما بین شغل مادر با گرایش فرد به مشاغل کشاورزی ارتباط وجود ندارد. بین سواد پدر و مادر با گرایش فرد به مشاغل کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و همچنین بین میزان زمین کشاورزی پدر با گرایش به مشاغل کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

شناخت نواحی روستایی و بررسی قابلیت ها، ظرفیت ها و تنگناهای آنها در فرآیند برنامه ریزی منطقه ای توسعه، جهت ارائه سیاست ها و برنامه های مناسب توسعه پایدار اهمیت بسزایی دارد. بر این مبنا، تحقیق حاضر به تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان همدان از نظر میزان برخورداری از شاخص های اجتماعی- اقتصادی (بهداشتی، کشاورزی، خدماتی، آموزشی و اقتصادی) در دو مقطع زمانی 1375 و 1385 پرداخته و علاوه بر این به مکانیابی مراکز دهستان های شهرستان در زنجیره روستا- شهری براساس داده های موجود سال 1385 نیز مبادرت نموده است. رتبه بندی نواحی روستائی جامعه مورد مطالعه به عنوان یک فاکتور مهم در این رابطه، با استفاده از روش تاکسونومی عددی و به وسیله نرم افزار پارس تاکسونومی محاسبه گردید. به منظور تعیین خطوط توسعه با به دست آوردن دامنه تغییرات درجه توسعه یافتگی دهستان ها، آنها را در سه گروه، دهستان های با درجه توسعه یافتگی بالا، دهستان های بادرجه توسعه یافتگی متوسط و دهستان های با درجه توسعه یافتگی پائین طبقه بندی شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در هر دو مقطع ذکر شده، دهستان الوند کوه غربی توسعه یافته ترین ناحیه در بین مناطق مورد مطالعه می باشد و درجه توسعه یافتگی آن از 727/0 در سال 1375 به 691/0 در سال 1385 بهبودیافته است و دهستان گنبد توسعه نیافته ترین ناحیه در مناطق مورد بررسی می باشد که درجه توسعه یافتگی آن از 970/0 در سال 1375 به 973/0 در سال 1385 تقلیل یافته است. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ضرایب اختلاف مجموع شاخص های نواحی مورد بررسی نشان داد که در سال 1385 نابرابری نسبت به سال 1375 افزایش جزئی داشته است(از 51% در سال 1375 به 58% در سال1385 ). نتایج حاصله از مکان یابی مراکز دهستان ها در زنجیره روستا- شهری که با استفاده از نرم افزار excel انجام شد، نشان داد که فامنین به عنوان شهری ترین مرکز و مرکزدهستان تجرک به عنوان منطقه کاملاًروستایی در زنجیره می باشد. از آنجا که تا کنون مطالعه ای در رابطه با سنجش در جه توسعه یافتگی مناطق روستایی در سطح شهرستان مورد نظرانجام نشده است لذا نتایج تحقیق حاضر می تواند در برنامه ریزی های منطقه ای به منظور توسعه و پیشرفت هر چه بیشتر این مناطق کمک کند.

رشد بخش کشاورزی که یکی از بخشهای مهم اقتصادی است و به رشد سایر بخشها کمک می کند، مانند سایر بخشها تحت تاثیر پیشرفت فناوری است. از آنجا که فناوری تحت تاثیر فعالیتهای تحقیق و توسعه می باشد، و تحقیق و توسعه که در مدل های رشد درون زا به عنوان عاملی جهت استفاده بهینه از منابع و امکانات و سبب رشد ارزش افزوده در نظر گرفته می شود، هدف مطالعه حاضر بررسی نقش مولفه انباشت تحقیق و توسعه داخلی و خارجی (سرریز از کانال واردات نهاده ها و کالاهای واسطه ای و سرمایه ای) و انباشت هزینه ترویج و آموزش کشاورزی بر رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1386-1347 است. نتایج مطالعه بیانگر نقش اندک انباشت تحقیق و توسعه داخلی و نقش مثبت و معنادار انباشت تحقیق و توسعه خارجی و انباشت هزینه ترویج و آموزش بر ارزش افزوده بخش کشاورزی اقتصاد ایران است. لذا در راستای افزایش قدرت رقابت پذیری و ایجاد امنیت غذایی ضروریست در کنار فعالیتهای تحقیق و توسعه داخلی و فعالیتهای آموزشی و ترویجی، جهت پرکردن شکاف فناوری اقدام به واردات فناوری در قالب نهاده های واسطه ای و اولیه تولید و ماشین آلات بخش کشاورزی نمود.

موضوع پیچیده اشتغال و بیکاری در جهان امروز توجه بسیاری از سیاست گذاران، دولت مردان و کارشناسان را به خود جلب نموده است. بدیهی است ترکیب جمعیت جوان و سیل متقاضیان کار به ویژه در میان تحصیل کردگان ضرورت پرداختن بیشتر به این مسئله را از ابعاد مختلف درکشور ما ایجاب می نماید. برای کاهش معضل بیکاری راه-های مختلفی وجود دارد. یکی از موثر ترین راهکار ها در جهت رفع معضل بیکاری در جامعه ایجاد فرصت های شغلی جدید و کارآفرینی است. به همین منظور شناسایی ساختارها و راهکار های مناسبی که بتواند شرایط لازم برای ایجاد اشتغال و تحقق کارآفرینی را در سطح جامعه فراهم کند ضروری به نظر می رسد. یکی از ساختار های مناسب جهت جذب کارآفرینان در کشور ما، بخش تعاون است. لذا تحقیق حاضر به شناخت عواملی پرداخته که می تواند در توسعه کارآفرینی در تعاونی ها موثر واقع شوند تا برنامه ریزان بخش تعاون و نیز مدیران تعاونی ها با به کارگیری این عوامل زمینه های توسعه کارآفرینی را در تعاونی ها فراهم نمایند.پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی-همبستگی بوده و اطلاعات مورد نیاز تحقیق به کمک ابزار پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تعیین روایی ابزار سنجش تحقیق از نظرات اساتید و متخصصان مربوطه استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز در مرحله پیش آزمون با تکمیل 30 پرسشنامه از جامعه آماری مورد مطالعه صورت گرفت. بدین ترتیب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ94/0 به دست آمد. جامعه آماری این پژوهش مدیران عامل تعاونی های کشاورزی استان همدان می باشد که تحت نظارت وزارت تعاون مشغول فعالیت هستند. با توجه به محدود بودن تعداد تعاونی های کشاورزی استان نمونه گیری انجام نشده و از روش سرشماری استفاده شده است. در این پژوهش به بررسی عوامل فردی، سازمانی، جتماعی و اقتصادی موثر بر کارآفرینی پرداخته شده که یافته های تحقیق نشان داد که رابطه ی مثبت و معنی داری بین متغیرهای ویژگی های شخصیتی، سیستم تشویق و پاداش، فرهنگ سازمانی، روحیه جمع گرایی و مشارکت پذیری اعضا، سرمایه انسانی، امکانات و تجهیزات و سطح درآمد شرکت با سطح کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه مشخص نمود که متغیرهای وضعیت سیستم تشویق و پاداش، مدیریت سازمانی، وجود روحیه خلاقیت و نوآوری، بالا بودن سطح دانش و مهارت اعضا و وجود روحیه جمع گرایی بین اعضا تأثیر معنی داری را در افزایش سطح کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی داشته اند.

چکیده: پایان نامه حاضر با هدف بررسی علل مهاجرت روستاییان منطقه سرآستان شهرستان خرم آباد و یافتن ساز و کارهای مناسب و ممکن بازگشت اهالی این مناطق به اجرا در آمده است. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی واز نوع توصیفی- همبستگی است. روش جمع آوری اطلاعات براساس مطالعات کتابخانه ای، میدانی و کاوش های اینترنتی بوده و برای تدوین مرور منابع از روش کتابخانه ای و مطالعات اسنادی استفاده شد. همچنین برای شناسایی علل مهاجرت افراد مورد بررسی از پنج روستای منطقه مورد مطالعه انتخاب و با ابزار پرسشنامه که روایی و پایایی آن مطابق روش-های مرسوم علمی محاسبه و مدنظر قرار گرفته است. بنابراین، واحد تحلیل نیز روستاییان مهاجر منطقه مورد بررسی بوده است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که چهار دسته علّت مهاجرت شامل: علّت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، خدماتی و زیربنایی و علت های جغرافیایی ومحیطی در مهاجرت افراد مورد مطالعه بطور نسبی دخیل می باشند. در ادامه و دربحث ساز و کارهای مناسب در بازگشت به روستا نیز سه دسته سازوکارمی تواند در بازگشت مجدد اهالی(دیدگاه پاسخ-گویان)موثر باشند که شامل: سازوکارهای قانونی وحمایتی دولت، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. همچنین بر اساس این ساز و کارهای به دست آمده پیشنهاداتی ارایه گردید. ازجمله ی این پیشنهادها می توان به مواردی مانند؛ احداث وتعریض جاده ی میان بُر کوهستانی مورد تردد اهالی، تبدیل اراضی غالب دیم منطقه به اراضی آبی از طریق احداث تونل آبی رودخانه کاکارضا و ایجاد تحول در اراضی بخش کشاورزی منطقه سرآستان، اصلاح قوانین تعهدکارفرمایی بیمه و قوانین پرداختی در صنعت بیمه ی کشاورزی، تشکیل اداره ی ثبت مهاجرت مهاجرین اشاره نمود.

خودگردانی تعاونی های تولید روستایی یکی از مهم ترین تحولاتی است که در دهه ی اخیر در این تعاونی ها رخ داده و در این که کارکردهای چندگانه ی این گونه تعاونی ها در جهت نیل به اهداف مترتب به آن ها باشد، ابهام وجود دارد. این تحقیق در استان همدان انجام گرفته و از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی_ تحلیلی است . جامعه ی آماری آن را اعضا، هیات مدیره و مدیران عامل تعاونی های تولید و کارشناسان دولتی این تعاونی ها تشکیل می دهند. اخذ و گردآوری داده ها به صورا اسنادی و میدانی و در کار میدانی علاوه بر مشاهده، مصاحبه و دلفی از پرسشنامه استفاده شد و در تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک های آما توصیفی و مدل swot استفاده شد . نتیجه ی تحقیق نشان داد که کارشناس کشاورزی بودن مدیرعامل مهم ترین نقطه ی قوت، فقداان الگوی مشخص برای ارزیابی عملکرد مدیران تعاونی مهم ترین نقطه ی ضعف،برخورداری تعاونی از منابع آب و خاک مناسب مهم ترین فرصت و پایین بودن سطح سواد اعضا مهم ترین تهدید این تعاونی ها هستند.

صنایع دستی در استان همدان از تنوع و ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است، از جمله این ویژگی ها تعداد زیاد شاغلین این بخش، وجود مهم ترین کانون و کارگاه های مجتمع صنایع دستی (نظیر شهر لالجین)، وجود استعدادها و پتانسیل های بالا، نیروی کار جوان و ماهر، مواد اولیه ارزان و قابل دسترس و بالاخره شهرت و اعتبار جهانی را می-توان نام برد. یکی از این صنایع با قدمت طولانی صنعت سفال گری در منطقه لالجین است. لالجین با قدمت 750 ساله صنایع دستی سفال و سرامیک از مهم ترین مراکز تولید سفال ایران و حتی خاورمیانه می باشد که یکی از سه قطب گردشگری استان همدان به حساب می آید. مرکز جامع علمی-کاربردی صنایع دستی لالجین از سال1382 با تاسیس رشته های سفال و سرامیک و خط تولید صنایع سرامیک تحت عنوان مرکز جامع علمی-کاربردی دارای اهداف و برنامه های خاصی است که مستلزم صرف هزینه های زیادی با عنایت به ماهیت دروس و برنامه های آن است. آموزش های علمی-کاربردی با هدف تزریق مهارت های فنی مربوط به کار و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص در زمینه های مختلف اقتصادی و اجتماعی به وجود آمده اند. لذا از این مرکز انتظار می رود تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی در امور زندگی و معیشت سفالگران منطقه در درجه اول داشته باشد، این تحقیق با هدف بررسی تاثیر مرکز آموزشی علمی-کاربردی لالجین در توسعه سفال گری و توانمندسازی سفال گران به انجام می رسد و انتظار می رود بتواند راه کارهای خوبی برای تداوم برنامه های آن از طریق یافتن جنبه ها و ابعاد اثرگذاری داشته باشد. این تحقیق از حیث هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها و شیوه گردآوری آن ها، نوعی تحقیق توصیفی است که به روش پیمایشی انجام پذیرفته است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از سفال گران منطقه لالجین یا سرپرستان واحدهای تولیدی منطقه به کمک ابزار پرسشنامه جمع آوری گردیده که مشتمل بر367 واحد تولیدی دارای پروانه کسب است. برای تعیین روایی ابزار سنجش تحقیق از نظرات اساتید و متخصصان مربوطه استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز در مرحله پیش آزمون با تکمیل 30 پرسشنامه از جامعه آماری مورد مطالعه صورت گرفت. بدین ترتیب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 93/0 به دست آمد. حجم نمونه مورد بررسی، بر اساس جدول مورگان حدود 186 مورد برآورد گردید. روش نمونه گیری در این مطالعه روش سیستماتیک است که طی آن از میان لیست کل تعداد افراد جامعه و بر اساس حجم نمونه، نمونه های لازم برای مطالعه انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که مرکز علمی-کاربردی لالجین نتوانسته موجب توسعه ویژگی های فردی سفالگران و رشد صادرات سفال در منطقه شود. این در حالی است که این مرکز نقش مثبتی در ارتقا سطح درآمد تولیدکنندگان و همچنین توسعه فرهنگی و اجتماعی سفالگران داشته است. علاوه بر این، مرکز علمی-کاربردی لالجین نتوانسته موجب افزایش و بهبود کیفیت محصولات تولیدی بخش سفال در این منطقه شود. نتایج تحلیل عاملی نیز نشان می دهد که در بین مجموعه متغیرهای مربوط به ویژگی های فردی، عامل روانشناختی، در خصوص متغیرهای اجتماعی و فرهنگی، عامل مهارت های ارتباطی و اجتماعی و در بین عوامل اقتصادی، عامل بهبود شیوه تولید، بیشترین تأثیر و اهمیت را در تبیین متغیرها داشته و در مجموع بیشترین درصد از کل واریانس متغیرها را به خود اختصاص داده اند.

تعاون به عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشور با تکیه بر اصول و اهداف اقتصادی- اجتماعی خود، نقش بسزایی در فرایند توسعه کشور دارد. از جمله تعاونی های شکل گرفته در جامعه امروزی تعاونی های تولید روستایی است. مشارکت مردمی سنگ بنای تشکیل تعاونی هاست و مشارکت فعال اعضاء علاوه بر، کمک به پیشبرد اهداف تعاونی، به ارتقاء و ازدیاد منافع اعضاء و سرمایه ها در تعاونی ها منجر می شود. شواهد نشان می دهد اغلب تعاونی های تولید در ایران در زمینه جلب مشارکت اعضاء یا حضور فعال اعضاء در مدیریت خویش توفیق چشمگیری نداشته اند. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف، آسیب شناسی مشارکت اعضاء در تعاونی های تولید روستایی انجام شده است، منطقه مورد مطالعه تحقیق استان همدان می باشد. این تحقیق از حیث هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها و شیوه گردآوری آن ها، توصیفی- همبستگی است که به روش پیمایشی و از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق را اعضای تعاونی های تولید روستایی استان همدان تشکیل می دهند که در مجموع 252 نفر به عنوان نمونه، مورد بررسی قرار گرفته اند. میزان ضریب آلفای کرونباخ در قسمت اصلی پرسشنامه (سطح مشارکت اعضاء در تعاونی های تولید) 96/0 محاسبه شده است. نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار بین مشارکت اعضاء در تعاونی ها و آسیب های اقتصادی، آسیب های اطلاعاتی، آسیب های انگیزشی، آسیب های مربوط به ویژگی های کارآفرینی و فردی، آسیب های مدیریتی و آسیب های سیاسی- نهادی موثر بر مشارکت اعضاء و عدم وجود رابطه معنی دار بین مشارکت اعضاء و آسیب های اجتماعی- فرهنگی می باشد و از بین متغیرهای وارد شده در تحلیل رگرسیون تنها آسیب های مربوط به ویژگی های کارآفرینی و فردی و آسیب های اقتصادی وارد معادله گردید که 57 درصد متغیر وابسته را تبیین نمودند و براساس نتایج حاصل از تحلیل مسیر نیز آسیب های مدیریتی، آسیب های مربوط به ویژگی های کارآفرینی و فردی بیشترین و آسیب های سیاسی- نهادی کمترین تأثیر را بر مشارکت اعضاء در تعاونی ها داشته اند و 5/38 درصد ازتغییرات سطح مشارکت اعضاء در تعاونی ها را تبیین نموده اند.

یارانه عبارت است از پرداخت های انتقالی بلاعوض نقدی و غیر نقدی دولت که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم برای افزایش قدرت خرید واقعی مصرف کنندگان، افزایش قدرت فروش تولید کنندگان، عادلانه تر کردن توزیع درآمد، ثبات اقتصادی و جبران آثار ناشی از سیاست های دولت به منظور حفظ یا ارتقای رفاه اجتماعی اعطاء می شود. با توجه به اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها و گذشت دو سال از زمان اجرای آن، پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کشاورزان درباره اثرات اجتماعی و اقتصادی هدفمندی یارانه ها به شیوه پیمایش - توصیفی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کشاورزان شهرستان بهار استان همدان تشکیل می دهند که بر پایه فرمول کوکران 374 نفر از آنها به عنوان نمونه جامعه آماری انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب، با توجه به تعداد خانوارها، از هر روستا به طور تصادفی با تعدادی از سرپرستان خانوار مصاحبه انجام شد. مهمترین ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن توسط متخصصان تایید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، 93/0 برآورد شد. با توجه به دیدگاه پاسخگویان نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد در سطح معنی داری 1 درصد هدفمندی یارانه ها باعث بهبود بهره وری، مدیریت مصرف و مشارکت و فرصت های شغلی شده است. همچنین در سطح معنی داری 1 درصد از دیدگاه کشاورزان هزینه نهاده های تولید و هزینه خانوار افزایش داشته و میزان گرایش و نیاز به بیمه محصولات، رضایت از ارائه خدمات ، درآمد خانوار، اعتماد نهادی، عدالت اجتماعی و کیفیت بهداشت و آموزش کاهش داشته است. از دیدگاه کشاورزان جامعه آماری و با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت هدفمندی یارانه ها در فاز اول تنها در برخی از موارد مانند مدیریت مصرف و بهره وری به اهداف از پیش تعیین شده رسیده است و در اهدافی از قبیل عدالت اجتماعی، اشتغال، ارائه خدمات، بهداشت و آموزش و اعتماد نهادی موفقیت چندانی کسب ننموده است، بنابراین پیشنهاد می شود دولت در اجرای فازهای بعدی با دقت بیشتری اقدام نماید و با شناسایی گروه های هدف به درستی، هدفمندی یارانه ها را با اثربخشی بیشتری در گام های بعدی انجام دهد و با اعمال شیوه های کارآمدتر به جای پرداخت نقدی یارانه ها، هر چه بیشتر در تحقق اهداف هدفمندی یارانه ها تلاش نماید.

شهرستان شهرضا واقع در ?? کیلومتری جنوب غربی اصفهان دارای چهار دهستان به نام های دشت، منظریه، کهرویه و اسفرجان می باشد که در مجموع بیست و یک روستا را شامل می شود. شانزده روستای این شهرستان دارای دهیاری تمام وقت می باشد که این شانزده روستا محدوده ی مورد مطالعه ی ما را در بر می‏گیرد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. در این تحقیق برای تدوین فرضیه ها و تبیین مدل اولیه از روش های کتابخانه ای از قبیل مطالعه کتاب ها، مقالات، مجلات و پایگاه های اطلاعاتی اینترنتی و برای جمع آوری اطلاعات مربوط به پاسخ گویی به سوالات از روش میدانی و از پرسشنامه ی بسته استفاده شده است. برای بررسی روایی پرسشنامه، پرسشنامه به تعدادی صاحب نظر و استادان مربوطه داده شد و از آن ها در مورد هر سوال و سنجش اهداف مربوطه نظرخواهی و پرسشنامه تأیید شد. برای تعیین پایایی با انجام پیش آزمون، ضریب آلفا کرونباخ محاسبه و آلفای کرونباخ 871/0 حاصل شد که با توجه به این که در تحقیقات علوم اجتماعی آلفای بالای 70/0 از پایایی مناسبی برخوردار است، پرسشنامه این تحقیق از پایایی مناسبی برخوردار می باشد. در بخش بعدی خلاصه نتایج اصلی تحقیق آورده می شود. 3-5- نتیجه گیری کلی برای بیان نتایج تحقیق به ترتیب نتایج ویژگی های جمعیت شناختی پاسخگویان، برخی ویژگی‏های روستاهای مورد بررسی، آزمون فرضیه های پژوهش، بررسی تأثیر متغیرهای تحصیلات ،جنسیت، درآمد ماهیانه، گروه سنی و شغل بر عملکرد دهیاری ها از دیدگاه روستاییان و رتبه بندی شاخص های مورد مطالعه آورده شده است. از 352 روستایی سرپرست خانوار که در این تحقیق به عنوان جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفته اند 2/95% مرد و 8/4% زن هستند که از نظر سنی 8% در گروه سنی 30 سال و کمتر، 8/27% در گروه سنی 31 تا 40 سال، 31% در گروه سنی 41تا 50 سال، 2/16% در گروه سنی 51 تا 60 سال و 17% در گروه سنی بیشتر از 60 سال می باشند. از نظر تحصیلات، از مجموع 352 سرپرست خانوار 21/12%خواندن ونوشتن ،8/48%دوره راهنمایی،7/28%دوره متوسط و دیپلم و 5/12%تحصیلات دانشگاهی را گذرانده اند و در میان افراد پاسخ دهنده فرد بیسواد وجود ندارد. براساس نتایج حاصله 1/9% جامعه مورد مطالعه دارای درآمد کمتر از 300 هزار تومان، 2/31% بین 300 تا 600 هزار تومان ، 9/44%بین 600 تا 900 هزار تومان و 8/14% دارای درآمد بیشتر از 900 هزار تومان می باشند. مشاغل کشاورزی و دامداری با 9/63% ، مشاغل آزاد با 3/15% ، کارمند با 4/11% و مشاغل بازنشسته و ازکار افتاده با 4/9% به ترتیب بیشترین تا کمترین درصد مشاغل را در بین 352 سرپرست خانوار به خود اختصاص داده اند. از 352 سرپرست خانوار، 7/78% (277نفر) متاهل و3/21% (75 نفر) مجرد هستند. از نظر ویژگی های روستا، تمامی روستاهای مورد نظر تحقیق دارای آب لوله کشی، تلفن، برق و مسجد و 84% روستاها دارای راه آسفالت و16% بقیه دارای راه شوسه یا خاکی می باشند. همچنین 5/37% روستاها دارای کتابخانه و 5/62 %روستاها از امکانات کتابخانه محروم اند. ازنظر بهداشت هم 83% روستاها دارای خانه بهداشت و 17% روستاها از خانه بهداشت محروم هستند. در این پژوهش پنج فرضیه با آزمون t تک نمونه ای آزموده شد که نتایج آن به شرح زیر می‏باشد: نتایج نشان داد که عملکرد دهیاری در شاخص کالبدی –عمرانی روستا از دیدگاه روستاییان مثبت ارزیایی می گردد که این با نتایج تحقیق مطیعی لنگرودی و همکاران(1390)، فال سلیمان و همکاران(1391)، جعفری نژاد و همکاران(1389)، تقدیسی و همکاران(1390)، خانی و سوری(1391)، خواجه شکوهی و همکاران(1391)، فیروزآبادی و ایمانی جاجرمی(1391) و عنابستانی و حانمی نژاد(1391) همسو است. عملکرد دهیاری در شاخص خدماتی-اجتماعی روستا از دیدگاه روستاییان مثبت ارزیایی می‏گردد که این با نتایج تحقیق مطیعی لنگرودی و همکاران(1390)، فال سلیمان و همکاران(1391)، جعفری نژاد و همکاران(1389)، تقدیسی و همکاران(1390)، خانی و سوری(1391)، خواجه شکوهی و همکاران(1391) و فیروزآبادی و ایمانی جاجرمی(1391) مطابقت دارد. نتیجه آزمون t تک نمونه ای نشان داد عملکرد دهیاری در شاخص اقتصادی- مالی روستا از دیدگاه روستاییان مثبت ارزیایی نمی گردد که این با تحقیق رضوانی و همکاران(1390) همسو می‏باشد. عملکرد دهیاری در شاخص خدمات بهداشتی و زیست محیطی روستا از دیدگاه روستاییان مثبت ارزیایی می گردد که این با نتایج تحقیق مطیعی لنگرودی و همکاران(1390)، فال سلیمان و همکاران(1391)، جعفری نژاد و همکاران(1389)، تقدیسی و همکاران(1390)، خانی و سوری(1391)، خواجه شکوهی و همکاران(1391) و فیروزآبادی و ایمانی جاجرمی(1391) مطابقت دارد. نتایج نشان داد که عملکرد دهیاری در شاخص خدمات ستادی- اداری روستا از دیدگاه روستاییان مثبت ارزیایی می گردد که این با نتایج تحقیق مطیعی لنگرودی و همکاران(1390)، فال‏سلیمان و همکاران(1391)، جعفری نژاد و همکاران(1389)، تقدیسی و همکاران(1390)، خانی و سوری(1391)، خواجه شکوهی و همکاران(1391) و فیروزآبادی و ایمانی جاجرمی(1391) همسو است. در بخش یافته های جانبی پژوهش به تأثیر متغیرهای تحصیلات ،جنسیت، درآمد ماهیانه، گروه سنی و شغل بر عملکرد دهیاری ها از دیدگاه روستاییان پرداخته و نتایج زیر یافت شد: آزمون تحلیل واریانس تک عاملی(آنوا) مبین این موضوع است که بین سطوح مختلف تحصیلات پاسخگویان با دیدگاهشان در مورد عملکرد دهیاری رابطه معناداری وجود دارد. بین روستاییان با سطح تحصیلات خواندن و نوشتن با سایرین (با سطح تحصیلات دوره راهنمایی، دوره متوسطه و دیپلم و تحصیلات دانشگاهی) تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد که بین جنسیت پاسخگویان با دیدگاهشان در مورد عملکرد دهیاری رابطه معناداری وجود دارد که این با نتیجه تحقیق خانی و سوری(1391) مطابقت دارد. با توجه به میانگین بدست آمده (زنان78/3 و مردان 17/3) می توان نتیجه گرفت که زنان نسبت به مردان عملکرد دهیاری را مثبت ارزیابی کرده اند. بین سطوح مختلف درآمد و گروه های مختلف سنی پاسخگویان با دیدگاهشان در مورد عملکرد دهیاری رابطه معناداری و جود ندارد که این با نتیجه تحقیق فیروزآبادی و ایمانی جاجرمی(1391) همسو است. نتایج آزمون تحلیل واریانس تک عاملی(آنوا) نشان داد که بین شغل پاسخگویان با دیدگاهشان راجع به عملکرد دهیاری رابطه معناداری وجود دارد. بین روستاییان سرپرست خانوار کشاورز- دامدار با صاحبان مشاغل آزاد تفاوت وجود دارد. همچنین بین گروه شغلی آزاد و کارمند و بین گروه کارمند و بازنشسته-ازکار افتاده تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون فریدمن برای رتبه بندی شاخص های مورد مطالعه نشان داد، از نظر پاسخ‏دهندگان، شاخص اقتصادی- مالی، رتبه ی اول در ارزیابی عملکرد دهیاری را به خود اختصاص داده است و پس از آن شاخص خدماتی-اجتماعی در رده دوم قرار دارد. شاخص خدمات ستادی- اداری در رده سوم، شاخص خدمات بهداشتی و زیست محیطی در رده چهارم و درآخر و پایین ترین رده، شاخص کالبدی – عمرانی جای گرفته است.

گردشگری به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا، نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه مناطق جغرافیایی دارد، و گردشگری روستایی را می توان جزئی از مجموعه گردشگری و جهانگردی بشمار آورد که در بسیاری از کشورهایی که از جمعیت روستایی بالایی برخوردارند، دارای اهمیت می باشد و این اهمِیت به خاطر این است که این نوع صنعت سازگارتر با محیط زیست است و می تواند به عنوان بخش مکمل کشاورزی به ایجاد اشتغال و درآمد برای ساکنان کمک کند. به منظور بررسی عملی گردشگری روستایی و بخصوص اکو توریسم ، تحقیق توصیفی حاضر با هدف کلی بررسی اثرات اقتصادی - اجتماعی مجتمع گردشگری علیصدر انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را روستاییان دارای شرایط سنی بین 15 تا 80 سال تشکیل دادند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 271 نفر تعیین گردید. ابزار کمی پژوهش، مصاحبه ی ساختارمند با استفاده از پرسشنامه حاوی سوالات باز و بسته بود، روائی آن بوسیله ی اساتید گروه توسعه و ترویج کشاورزی تأیید و پایایی آن نیز با انجام یک مطالعه ی راهنما و مقداری الفای کرونباخ 84 درصد برای متغیرها به دست آمد. یافته ها حاکی از این است که مجتمع گردشگری و سیاحتی علیصدر بر روی متغیرهای اقتصادی، زیرساخت، اشتغال، کشاورزی، آموزش و بهداشت، کاهش مهاجرت، فرهنگی و اجتماعی و رفاه اجتماعی تاثیر مثبت، بر روی سرمایه ی اجتماعی تأثیر مثبتی نداشته و بر روی محیط زیست روستا تاثیر منفی داشته است. همچنین نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین سطوح تحصیلات و متغیرهای کشاورزی، آموزش و بهداشت و مهاجرت رابطه معناداری در سطح 99 درصد وجود دارد. از آنجا که مجتمع علیصدر دارای اثرات اقتصادی و اجتماعی برای توسعه روستای علیصدر است. بنابراین پیشنهاد می شود که مجتمع با اختصاص بودجه کافی در ایجاد و توسعه صنایع مرتبط با گردشگری، زمینه های اشتغال و درآمد را برای روستاییان و به ویژه جوانان فراهم کند.

بر اساس آمار فائو(2010)، ایران با دارا بودن 60600 هکتار سطح زیر کشت گردو و تولید 270300 تن گردو مقام سوم را در جهان از نظر تولید پس از چین و آمریکا به خود اختصاص داده است. باغات گردو به دلیل سنتی بودن با مشکلات متعددی از جمله بذری بودن درختان، آبیاری سنتی، هجوم آفات و بیماری ها، فشرده بودن باغات، عدم امکان استفاده از مکانیزاسیون ومانند آن مواجه می باشند. اجرای طرح اصلاح باغات برای جلوگیری از تخریب شدن باغات، مدیریت مدرن و کم هزینه، افزایش عملکرد، یکنواختی محصولات و افزایش صادارت محصول لازم و ضروری می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، سازمانی و نهادی، اطلاعاتی و فنی طرح اصلاح باغات، با استفاده از روش پیمایشی در شهرستان تویسرکان انجام شد. برای این منظور ابتدا با استفاده از پرسشنامه به صورت سوالات باز نظرات اساتید و اعضاء کانون هماهنگی دانش و صنعت گردو جمع آوری شد و همراه با اطلاعات کتابخانه ای گردآوری شده پرسشنامه اصلی برای سنجیدن نظر گردوکاران تهیه و تنظیم گردید. آزمون مقدماتی و اعتبار پرسشنامه از طریق تکمیل 30 پرسشنامه به وسیله ی گردوکاران به دست آمد و ضریب اطمینان آلفای کرنباخ برای همه بخش های پرسشنامه71/0-78/0 محاسبه شد. در این پژوهش با استفاده از جدول مورگان 278 نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. با استفاده از نرم افزار spss/18 برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن، مقایسه میانگین من ویت نی و کروسکال والیس و تحلیل عاملی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین میزان استفاده از طرح با سطح تحصیلات باغداران، تعداد درختان گردو، میزان متوسط محصول سالیانه، میزان اراضی تحت مالکیت، میزان درآمد کشاورزی و میزان درآمد حاصله از گردو رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین بین سن درختان گردو، فاصله باغ از مرکز شهر، تعداد قطعات اراضی، عوامل اقتصادی، عوامل اطلاعاتی، عوامل سازمانی و نهادی و ویژگی های طرح با میزان استفاده از طرح اصلاح باغات سنتی گردو رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. با استفاده از تحلیل عاملی، نه عامل قطعه قطعه و کوچک بودن باغات، عدم اطمینان به روش های نوین در کشاورزی، اختلاف زیاد قیمت نهاده ها و محصول، فرهنگ سنتی و قدیمی مردم منطقه، عدم وجود تشکل ها و انجمن ها، ریسک بالا اجرا طرح، ارث و خرد شدن زمین-ها، عدم مشارکت در اجرا طرح، تجربه ناموفق برای موانع اقتصادی-اجتماعی استخراج شد که 322/67 درصد از واریانس کل موانع اقتصادی-اجتماعی طرح اصلاح باغات سنتی را تبیین کردند. پنج عامل پایین بودن سطح اطلاعات و دانش باغداران، نبود مدیریت صحیح، عدم اطلاع رسانی - آموزش، عدم ارتباط بین کشاورز و متخصصین، عدم حمایت دولت و برنامه ریزی نامناسب برای موانع اطلاعاتی- سازمان ونهادی استخراج شدند که 905/62 درصد از واریانس کل موانع اطلاعاتی- سازمان ونهادی طرح اصلاح باغات سنتی را به خود اختصاص دادند و همچنین هفت عامل عدم سازگاری- مزیت نسبی پایین اجرا طرح، عدم دسترسی به نهاده ها، کمبود منابع و شرایط نامناسب باغات، هزینه بر و طولانی بودن نتیجه طرح، جدید بودن سرشاخه کاری، اقلیم منطقه، عدم اطمینان به نتیجه طرح برای موانع فنی-تولیدی استخراج شدند که 816/68 درصد از واریانس کل موانع فنی-تولیدی طرح اصلاح باغات سنتی را دارا بودند.

علی رغم اهمیت فراوان بخش کشاورزی در اشتغال زایی، تولید، درآمد و برآورد نیازهای جامعه، خدمات ترویج کشاورزی که تاکنون به وسیله بخش دولتی انجام می شدند، به خاطر ناتوانی در انجام کارکردهای محوله و فقدان اثربخشی هزینه ها و کارآیی، مورد انتقاد گسترده قرار گرفت بر این اساس برای ایجاد تغییرات چشمگیر در بخش کشاورزی، تدوین برنامه های کاربردی برای شناسایی صلاحیت های حرفه ای و فراهم کردن زمینه ی لازم برای رشد صلاحیت های کارشناسان این بخش امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. مطالعه حاضر، در سال 1392 در استان لرستان و با هدف تعیین صلاحیت های حرفه-ای کارشناسان شرکت های خدمات مشاوره ای فنی و مهندسی کشاورزی انجام شد. پژوهش از نوع کاربردی و جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان شرکت های خدمات مشاوره فنی و مهندسی کشاورزی در استان لرستان است که تعداد آن ها 1172 است که در 142 شرکت در کل استان مشغول به فعالیت می باشند. پرسشنامه ای محقق ساخته، با مرور پیش نگاشته ها طراحی گردید که روایی آن بر پایه نظر جمعی از کارشناسان جهاد کشاورزی استان لرستان و اعضای هیأت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا و لرستان تأیید شد و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ( 84%=?) تأیید گردید. به منظور بررسی نتایج از نرم افزارspss نسخه 18 استفاده شده و روش های آماری بکاررفته شامل آزمون f,t برای مقایسه میانگین ها، همبستگی و تحلیل عاملی است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که بین مولفه هایی نظیر سن، میزان تحصیلات، نوع دانشگاه، سابقه ی عضویت در شرکت و تعداد دوره های آموزشی که کارشناسان در آنها شرکت داشته اند و میزان نیاز به صلاحیت های حرفه ای تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین میان صلاحیت های ترویجی و عمومی تفاوت معنی دار وجود دارد.

انسان به عنوان رکن اصلی اقتصاد دارای نیازمندی های است که مهم ترین آن ها نیاز به امنیت غذایی و تغذیه سالم است از طرفی امنیت غذایی نقش تعیین کننده ای در سلامت، یادگیری و افزایش کارایی داشته و توسعه انسانی نیز تا حد زیادی در گرو توانایی جامعه در ایجاد امنیت غذایی پایدار و مطمئن است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی نقش آموزش های ترویجی در امنیت غذایی خانوارهای کشاورز شهرستان قروه می باشد. محدوده این مطالعه، روستاهای شهرستان قروه می باشد. اطلاعات مورد نیاز پژوهش، با استفاده از روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه تهیه شده است. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که میزان آن در گویه های مربوط به مشارکت با نهادهای اجتماعی 70/0 ، برای آگاهی های تغذیه ای 85/0 و برای آموزش زنان 75/0 می باشد. جامعه نمونه تحقیق، شامل 200 خانوارکشاورز روستایی شهرستان قروه می باشد که به شیوه نمونه گیری تصادفی در چند مرحله انتخاب شده اند. در تحلیل داده ها علاوه بر آزمون ضرایب همبستگی از رگرسیون گام به گام و تحلیل مسیر برای شناسایی عامل های کلیدی موثر بر امنیت غذایی استفاده شده است. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان می دهد که پنج عامل؛ میزان آگاهی های تغذیه ای، مشارکت زنان، شرکت در کلاس های آموزشی- ترویجی، توان اقتصادی و تعداد افراد تحت تکفل(بعدخانوار) بیشترین تأثیر را برامنیت غذایی دارند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر حاکی از آن است که سازه های ترویجی، آگاهی تغذیه ای، مشارکت زنان، تعداد افراد تحت تکفل، تعداد فرزند با سطح سواد دیپلم و بالاتر، مقدار زمین کشاورزی، تعداد فرزند شاغل غیرکشاورزی و توان اقتصادی بیشترین تأثیر را برامنیت غذایی خانوارهای کشاورز دارند.

شواهد نشان می دهد که آب عامل اصلی محدود کننده در کشاورزی در کشور ما است . یکی از راههای افزایش صرفه جویی در آب و بالا بردن راندمان آبیاری در مزارع استفاده از روش های آبیاری مناسب است . به عقیده صاحب نظران توسعه فناوری نوین آبیاری تحت فشار از مهمترین راه حل ها برای توسعه کشاورزی و افزایش تولیدات با توجه به محدودیت منابع آب می باشد. به نظر می رسد امروزه توسعه این فناوری با چالش ها و موانعی رو به رو است . از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی نقاط ضعف و قوت ، فرصت ها و تهدیدها ی توسعه بکارگیری آبیاری تحت فشار در شهرستان همدان به اجرا در آمده است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی– توصیفی بوده که برای گردآوری داده ها از روش پیمایشی استفاده شده است . ابزار تحقیق دو پرسشنامه می باشد که پرسشنامه بخش کیفی حاوی 4 سوال باز و پرسشنامه بخش کمی حاوی متغیر است و برای تعیین روایی پرسشنامه ها از نظرات اساتید و متخصصان مرتبط استفاده شد . برای پایایی ابزار تحقیق از پیش آزمون استفاده گردید و با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا (αs=0.875 و t=0.879α) محاسبه شده و به اصلاح و حذف متغیرها پرداخته شد . جامعه آماری شامل 788 کشاورز می باشد که حجم نمونه مورد مطالعه 162 نفر بود که با استفاده از جدول مورگان و نمونه گیری انتساب متناسب انتخاب شدند. روش ها و تکنیک های آماری مورد استفاده در این تحقیق مشتمل بر انواع روش های توصیفی و میانگین وزنی و محاسبه وزن نسبی بود که در قالب نرم افزارهای آماریspss وexcel و تکنیک swot انجام شد . در این مطالعه ضمن ارائه تحلیل های لازم از مدل swot و معرفی مهمترین نقاط ضعف و قوت سیستم و همچنین تهدیدها و فرصتهای پیش رو، عوامل درونی و بیرونی بکارگیری سیستم آبیاری نیز تبیین گردیده است. در انتها براساس یافته های استنباطی چهار راهبرد (so) ، (wo) ، (st)،(wt) ارائه گردیده است که راهبرد (st) به عنوان راهبرد کانونی شناسایی شد. یافته های این پژوهش می تواند مورد استفاده مسئولان و پژوهش گران قرار گیرد .

با گذشت بیش از دو دهه از آغاز اجرای طرح های بهسازی و هادی در نواحی روستایی کشور و صرف هزینه های زیاد در مراحل مختلف تهیه و اجرای آن، شاهد آثار گوناگون در زمینه های مختلف، همچون دگرگونی در بافت کالبدی روستا، تغییر در الگوی ساخت مسکن، ناهماهنگی در شبکه ی معابر روستا، تسهیل در امر رفت وآمد روستاییان و ... هستیم. هدف از پژوهش در این مطالعه، تحلیل اثرات اجرای طرح بهسازی روستای ورکانه از دیدگاه روستاییان می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی و اسنادی کمک گرفته شده و بر اساس آن با توجه به حجم جامعه ی آماری 219 خانوار)، حجم نمونه ی خانوارهای مورد نظر از طریق تمام شماری 214خانوار بوده است که امکان دسترسی به آن ها فراهم بوده است. دقت شاخص ها و گویه ها در پرسشنامه یا روایی صوری توسط متخصصان فن مورد تائید قرار گرفته است. برای بررسی پایایی ابزار تحقیق پرسشنامه در اختیار 30 نفر از سرپرستان خانوارها در روستای مورد نظر قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن محاسبه گردید و رقم 94/. درصد به دست آمده که رقم قابل قبولی است. یافته های پژوهش نشان می دهد، که اجرای طرح بهسازی روستایی در مورد پنج شاخص به کار رفته در این پژوهش یعنی شاخص مسکن، بهداشت، کاربری اراضی، شبکه معابر و شاخص اقتصادی و اجتماعی دارای رابطه مثبت و معنی داری بوده است ولی بین وضعیت اقتصادی خانوارها و اثر شاحص های ذکر شده تاثیر معنی داری مشخص نشد.

طرح تجهیزو نوسازی اراضی کشاورزی یکی از طرحهای اساسی و راهبردی بخش کشاورزی بوده که هدف از اجرای آن کاهش هزینه های تولید و افزایش در آمد کشاورزان در اراضی کشاورزی می باشداین تحقیق با هدف، ارزیابی عملکرد طرح تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی از نظر شاخصهای اقتصادی ، اجتماعی ،فنی و عملکردی و زیست محیطی در اراضی کشاورزی روستای خردمند از توابع شهرستان ملایر واقع در استان همدان انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی ¬ تحلیلی است که برای گردآوری داده ها از روش های میدانی و اسنادی استفاده شد.جامعه آماری تحقیق شامل 73 نفرازکشاورزان روستای خردمند مجری طرح به صورت تمام شماری انتخاب گردیدند. دقت شاخص¬ها و گویه¬ها یا روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصان فن مورد تائید قرار گرفته و برای بررسی پایایی ابزار تحقیق پرسشنامه در اختیار 30 نفر از کشاورزان در روستای مورد نظر قرار گرفته و نتایج آن بررسی و مقدار آلفای کرونباخ آن 84 در صد محاسبه گردید که رقم قابل قبولی است. یافته های پژوهش نشان داد کشاورزان عموما" مردان متاهل میانسالی می باشند که دارای سواد کمتر از دیپلم بوده و به لحاظ سطح زیر کشت بین 10-5 و به لحاظ تعداد قطعات دارای 4-2 قطعه اراضی می باشند همچنین نتایج حاصل از اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی در مورد چهار شاخص به کار رفته در این پژوهش یعنی شاخص اقتصادی، اجتماعی، فنی و عملکردی و شاخص زیست محیطی دارای رابطه مثبت و معنی¬داری بوده ولی بین وضعیت اقتصادی کشاورزان و اثر شاخص-های¬ ذکر شده تاثیر معنی داری مشخص نشد.

موضوع مشارکت مردمی در دهه¬های اخیر از مقولات مهم ادبیات توسعه به¬ویژه توسعه و عمران روستایی به شمار می¬آید. استفاده از مشارکت و توانمندی¬های مردم به خصوص روستاییان برای عمران و توسعه مناطق روستایی به عنوان یک راهبرد موثر در مدیریت و برنامه¬ریزی به شمار می¬آید. این پژوهش با هدف بررسی مشارکت روستاییان در طرح¬های هادی روستایی روستای سنگستان شهرستان همدان به مرحله اجرا در آمده است. پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی- همبستگی و نوع مطالعات کمی است، اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش¬های اسنادی و کتابخانه¬ای و مشاهدات میدانی، همچنین پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات اساتید و صاحب¬نظران مربوطه استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز در مرحله پیش¬آزمون با تکمیل30 پرسشنامه از جامعه¬آماری مورد مطالعه صورت گرفت که با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ ضریب ? عدد 91/0 درصد به دست آمد. در این تحقیق روستای سنگستان در شهرستان همدان به¬عنوان منطقه مورد بررسی انتخاب گردید و جامعه¬آماری شامل مردان روستایی به تعداد 483 نفر در نظر گرفته شد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 150 نفر از آن¬ها به¬عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. یافته¬های تحقیق نشان می¬دهد که رابطه معنی¬داری بین متغیرهای منبع درآمد خانوار، تمایل به¬ماندگاری در روستا، انگیزه به مشارکت در طرح هادی روستایی با میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی وجود دارد، علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه مشخص نمود که متغیرهای انگیزه به مشارکت در طرح هادی، منبع درآمد خانوار و تمایل به ماندگاری در روستا تاثیر معنی¬داری را در میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی داشته¬اند. 3 متغیر مذکور در مجموع، 9/86 درصد از تغییرات سطح و میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی را پیش بینی نمودند. در ارتباط با سطح و میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که در روستای مورد¬مطالعه 86/29 درصد از افراد مورد بررسی مشارکت خاصی در هیچ کدام از مراحل اجرای طرح هادی نداشته¬اند. 33/75 درصد از افراد مورد نظر مشارکت در حد ضعیف داشته¬اند، 3/86 درصد از مردان روستایی پاسخگو مشارکتی در حد متوسط داشته¬اند، 19/8 درصد مشارکت در حد خوب برای خویش اظهار نموده¬¬اند. بنابراین سطح و تیپ مشارکت مردم روستایی به صورت عمده از نوع مشورتی و اطلاع دهی و انگیزه و مشوق¬های مادی است که سطح مشارکت روستاییان در مجموع در حد متوسط ارزیابی شده است.

توسعه کسب و کارهای کوچک در مناطق روستایی به مثابه یکی از قطب های اقتصادی و اجتماعی کشور، علاوه بر تولید ناخالص ملی، کنترل بیکاری و ایجاد اشتغال می توانند در افزایش اعتماد به نفس، خوداتکائی، توانمند شدن جامعه روستایی و نهایتا رشد و توسعه کشور نقشی برجسته ایفا کنند. در مطالعه حاضر که به صورت پیمایشی انجام شده، اثرات کسب و کارهای کوچک روستایی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فردی روستائیان شهرستان ملایر مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، روستائیانی است که به صورت نظام مند کسب و کاری را با هدف کسب درآمد و اشتغال در شهرستان ملایر راه اندازی نموده اند که تعداد آن ها 420 واحد بوده و به دلیل وسعت جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 121 نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد.علاوه بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات منظم از ابزار ساختارمند یا پرسشنامه حاوی سوالات باز و بسته استفاده شد. پرسشنامه تحقیق بر اساس پیش نگاشته ها تدوین و دقت گویه های آن با روایی صوری توسط متخصصان فن مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی ابراز تحقیق، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از روستائیان درگیر در(se,s) قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن محاسبه گردید. این مقیاس برای بخش های مختلف ابزار تحقیق از 84/. تا 94/. صدم متغیر بود که با توجه به مستندات آماری رقم قابل قبولی است. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار spss/16 استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از این است که کسب و کارهای کوچک بر روی متغیرهای اشتغال، درآمد، سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی، میل به ماندگاری در روستا، توانمندسازی و رضایت شغلی تاثیر مثبت، و بر روی متغیر تحصیلات و آموزش تاثیرمثبتی نداشته است. از آنجا که کسب و کارهای کوچک روستایی شهرستان ملایر دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و فردی برای توسعه روستاهای این شهرستان و نهایتا رشد و توسعه کشور است پیشنهاد می شود که زمینه سازی و حمایت برای توسعه هر چه بیشتر کسب و کارهای کوچک انجام شود.

امروزه توسعه پایدار توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده است متخصصان بخش کشاورزی نیز راهبرد کشاورزی پایدار را به عنوان یکی ازجنبه های مهم دستیابی به توسعه پایدار پیشنهاد میکنند اما نتایج اکثر تحقیقات گواه برپایداری پایین این بخش می باشد ازسویی دیگر ازآنجا که پایداری و کارآیی رابطه نزدیکی با هم دارند این تحقیق برآن است که به میزان پایداری وکارآیی مزارع سیب زمینی کاران شهرستان بهار بپردازد. این تحقیق براساس هدف کاربردی ،براساس نحوه گردآوری داده هاپیمایشی وبراساس زمان مقطعی است. جامعه آماری این تحقیق مشتمل برکشاورزان سیب زمینی کارشهرستان بهارمیباشد،که تعدادآنهاحدود 1200 نفرمی باشندکه ازبین آنها 210 نفربه صورت نمونه گیری انتخاب شدند. ابزارگردآوری این تحقیق پرسشنامه می باشد که بااستفاده ازروش تحلیل وباز تحلیل (محقق ساخته ) پایایی آن احرازگردید. دادهای جمع آوری شده توسط نرم افزارآماریspssوdeapموردتحلیل قرارگرفت. نتایج حاصل ازسطح پایداری مزارع مورد مطالعه نشان میدهد که 27 مزرعه دارای سطح نسبتاپایدار (13 درصد)، 71 مزرعه دارای سطح نسبتا ناپایدار (34 درصد)، 112 مزرعه دارای سطح کاملاناپایدار (53 درصد) میباشند ،همچنین دربررسی کارایی ازاین تعدادمزارع ازنظرکارایی فنی،تعداد 21 مزرعه درحالت بازدهی نزولی نسبت به مقیاس، 98 مزرعه درحالت بازدهی صعودی نسبت به مقیاس و 91 مزرعه درمرزکارایی فنی قرار دارند وازنظرکارایی تخصیصی نیز، 98 مزرعه درحالت بازدهی صعودی نسبت به مقیاس و 112 مزرعه درمرزکارایی تخصیصی قراردارند. درکارایی تخصیصی تعداد 98 مزرعه درمرزغیرکاراقرارداشته که میانگین کارایی اقتصادی این مزارع 76/0 میباشدکه این نشاندهنده عدم کارایی تخصیصی مزارع به میزان 24/0 میباشد .درکارایی فنی نیز تعداد 119 مزرعه درمرز غیرکاراقرارداشته که میانگین کارایی اقتصادی این مزارع 75/0 میباشد که این گواه برعدم کارایی فنی مزارع به میزان 25/0 میباشد . درکارایی اقتصادی نیز تعداد 94 مزرعه درمرزغیرکارا قرارداشته که میانگین کارایی اقتصادی این مزارع 65/0 می باشدکه این شاهد برهدررفت نهادههای مصرفی به میزان 35/0 میباشد .ودرنهایت بین پایداری و کارایی فنی، تخصیصی واقتصادی هیچ رابطه معنی داری وجودنداشت .

نقش و کارکردهای موثر فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان محور بسیاری از تحولات امروزی امری انکارناپذیر است. بدون شک، عرصه تاثیرگذاری این فناوری تنها به محیط های شهری و روستایی منحصر و محدود نمی شود و دامنه آن حتی دوردست ترین مناطق روستایی را نیز در بر می گیرد. به گونه ای که هم اکنون در اکثر روستاهای کشور شاهد حضور و فعالیت دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات هستیم و بر این اساس، پژوهش حاضر در پی تحلیل وضعیت دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی استان همدان می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق مورد استفاده در آن پیمایشی– توصیفی است. جامعه آماری این تحقیق شامل دو گروه است. گروه اول، جامعه آماری که مشتمل بر 22 نفر از کارشناسان و صاحبنظران مرتبط می باشد و گروه دوم جامعه آماری تحقیق شامل مدیران دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی استان همدان است که مشتمل بر 397 نفر می باشند که ابتدا از بین 9 شهرستان واقع در استان، 3 شهرستان انتخاب گردید که در مجموع دارای 122 دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی می باشند و مدیران این دفاتر بصورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. میزان ضریب آلفای کرونباخ در قسمت اصلی پرسشنامه 0/86 محاسبه شده است. یافته های تحقیق حاکی از تعیین مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی دفاتر فاوای روستایی می باشد که اعتماد و تمایل بیشتر مردم محلی به انجام امور و نیازهای خویش بصورت حضوری (مهمترین ضعف)، کاهش تردد و مسافرت مردم روستایی به شهرها به عنوان مهمترین نقطه قوت، عدم تمایل ادارات دولتی به ارائه خدمات از طریق دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی و حمایت از آن ها (مهمترین تهدید) و در نهایت می توان به توسعه و گسترش دولت الکترونیک در اقصی نقاط استان (مهمترین فرصت) اشاره نمود.

چکیده: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی اجرای طرح هادی روستایی در شهرستان همدان (مطالعه موردی: روستای سنگستان شهرستان همدان) می باشد. جهت دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا از روش های پیمایشی، توصیفی و تحلیلی استفاده شد به گونه ای که پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی-توسعه ای است و روش پژوهش آن توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دهیارها، اعضای شواری اسلامی و مردان بالای 15 سال روستای سنگستان بخش مرکزی از شهرستان همدان می باشند و تعداد کل آنان 483 نفر است. نمونه آماری پژوهش با برآوردی از جامعه آماری و با استفاده از جدول مورگان و کرجسی با روش تصادفی طبقه ای به تعداد 215 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه بود که از طریق این ابزار اجرای طرح هادی روستایی ارزیابی و شناسایی شد. این ابزار محقق ساخته بوده و دارای 70 سوال می باشد. نتایج به دست آمده در کل نشان داد که طرح هادی روستایی بر وضعیت فیزیکی-کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی موثر بوده و همچنین بیشترین تاثیر این طرح بر ابعاد فیزیکی-کالبدی و اجتماعی می باشد. واژه های کلیدی: ارزیابی طرح هادی روستایی، روستای سنگستان، فیزیکی-کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی