نام پژوهشگر: محمدرضا قایمقامیان
شادی شیرازیان محمدرضا قایمقامیان
نظر به نقش مهمی که شریانهای حیاتی در ایجاد دسترسی به مقاصد مهم نظامی، سیاسی، اجتماعی ایفا می کند، شناخت عملکرد آنها در زمان وقوع بحران یکی از مسائل مهم تلقی می شود. زلزله از حوادثی است که می تواند باعث اختلال در عملکرد شریان ها شوند و خصوصا پلها که نقش رابط آنها را ایفا می کنند، امروزه ارزیابی عملکرد آنها در برابر زلزله، علی الخصوص در مناطق لرزه-خیز، به یکی از بحث های رایج در بین محققین تبدیل شده است. یکی از ابزارهای کلیدی در ارزیابی خطرلرزه ای، توابع شکنندگی است که احتمال فراگذشت آسیب سازه از یک سطح آسیب مشخص را برای چندین سطح از جنبشهای لرزه ای زمین بیان می نماید. این توابع استفاده های فراوانی قبل و بعد از وقوع زلزله دارند بطوریکه هم در ارزیابی خطرلرزه ای وهم در مواردی دیگر، از جمله اولویت بندی در مقاوم سازی و برنامه ریزی مدیریت بحران مورد استفاده قرار می گیرند. هدف از این مطالعه، تعیین منحنی شکنندگی آسیب پذیری لرزه ای یکی از تیپ پلهای معمول در کشور با استفاده از منحنی شکنندگی می باشد. تیپ مورد نظر، پل دو دهانه بتنی با تکیه گاه ساده می باشد که با توجه به رواج استفاده از آنها در تقاطع ها با دهانه کم و نیز استفاده از مصالح بتنی بدلیل مسائل اقتصادی، انتخاب شده است. همچنین برای شرایط خاک محل، خاک متراکم با عمق کم در نظرگرفته شد. مدلسازی اجزا محدود این پل، در نرم افزار sap2000 انجام و تحت تحلیل تاریخچه زمانی غیرخطی برای نگاشتهای حوزه دور و نزدیک قرار گرفت. در این بررسی، شکل پذیری تغییرمکانی ستون بعنوان معیار آسیب در نظرگرفته شده است. نتایجی که از آنالیز شکنندگی بدست آمد، نشان می دهد سازه در برابر نگاشتهای حوزه نزدیک گسل آسیب پذیرتر می باشد. همچنین رفتار سازه در پهنه بندی لرزه خیزی آیین نامه 2800 مورد بررسی قرارگرفت و عملکرد پلهای دو دهانه بتنی در منطقه ای با خطر لرزه ای بسیار زیاد، تحت نگاشتهای حوزه نزدیک و نزدیک گسل در سطح خسارت گسترده برآورد شد.
مالک صافی زاده مجید شاه پسندزاده
حرکت های چرخشی (پیچشی و گهواره ای) که توسط امواج زمین لرزه ایجاد می شوند به دلایلی برای مدت ها نادیده گرفته می شدند؛ اولا تصور می شد که تاثیرات حرکت های چرخشی بر سازه های ساخت دست بشر کوچک است، ثانیا ابزار دقیق و حساس اندازه گیری این حرکت ها تا سالیان اخیر وجود نداشته است. در زلزله شناسی، حرکت های چرخشی اطلاعات دقیقی از زمان رسید موج sh در اختیار زلزله شناسان قرار می دهند. همچنین در حوزه های نزدیک، حرکت های چرخشی اطلاعات دقیقی در مورد نحوه گسلش زمین لرزه ها در اختیار زلزله شناسان قرار می دهند. در مهندسی، برای ساده شدن محاسبات، تخمین پاسخ دینامیک سازه هایی که در معرض زمین لرزه قرار گرفته اند اغلب به دلایلی که ذکر شد، با نادیده گرفتن حرکت های چرخشی انجام می شود. اما بیشتر خسارات سازه ای در هنگام وقوع زمین لرزه ها بواسطه ی حرکت های جانبی و چرخشی زمین ایجاد می شوند. برای تعیین حرکت های چرخشی در کاربردهای مهندسی، سه روش وجود دارد؛ اولین روش مدل سازی عددی سازوکار چشمه زمین لرزه است. روش دوم استفاده از داده های شتاب نگاری آرایه های متراکم شتاب نگاری است و روش سوم استفاده از ابزار های نوری مانند ژیروسکوپ های حلقه لیزر. با استفاده از این تکنولوژی، زلزله شناسان توانستند حرکت های چرخشی ایجاد شده توسط زمین لرزه ها را بصورت مستقیم ثبت کنند. در پژوهش انجام شده، هدف برآورد حرکت پیچشی حرکت توانمند زمین با استفاده از داده های شتاب نگاری شبکه شتاب نگاری متراکم در شهر سندآی کشور ژاپن است. در این پژوهش برای تعیین حرکت های پیچشی حرکت توانمند زمین از دو روش متداول اما مفید و کاربردی به نام های روش تفاضل محدود و دیگری روش ژئودتیک استفاده شده است. سپس سعی شده نحوه توزیع حرکت های پیچشی در منطقه بدست آید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که حرکت های پیچشی زمین در روش تفاضل محدود به فاصله بین ایستگاهی حساس است و با افزایش و کاهش فاصله ایستگاه ها نسبت به یکدیگر مقادیر مولفه حرکت پیچشی متفاوتی بدست می دهد. نتایج بدست آمده از روش ژئودتیک نیز برای تعیین نحوه توزیع مولفه پیچشی استفاده شده است، بیشینه هایی نشان می دهد که می توان آنها را به عواملی مانند جفت شدگی امواج برشی در این منطقه مربوط دانست.
زهرا سوهانی محمدرضا قایمقامیان
حضور ناهمواریهای زمین شناسی زیرسطحی دو بعدی و سه بعدی همچون دره های آبرفتی و یا حوزه های رسوبی میتواند تغییرات قابل توجهی را در ویژگیهای بزرگنمایی ساختگاه ایجاد کند. در این تحقیق، در قسمتی از شهر تهران اثرتغییرات جانبی ساختار زیر سطحی به ویژه شکل هندسی حوزه رسوبی کوچک مقیاس بر حرکات توانمند زمین مورد بررسی قرار گرفته است. مدل دوبعدی ساختار زیرسطحی شهر توسط برنامه کامپیوتریflac 2d مدلسازی و مورد تحلیل دینامیکی قرار گرفته است. سپس در نقاط مختلف مدل تابع بزرگنمایی خاک با استفاده از نسبت طیفی موج خروجی به ورودی محاسبه و تغییرات دامنه طیفی در محدوده های مختلف فرکانسی تعیین گردیده است. درنهایت، مقایسه نتایج حاصل از تحلیل دوبعدی و توابع بزرگنمایی حاصل از روش ساختگاه مرجع، گویای لزوم انجام تحلیل دو و یا حتی سه بعدی اثرات ساختگاهی به منظور برآورد صحیحی از پاسخ زمین و شتاب سطحی در حوزه های رسوبی کوچک مقیاس است.