اشریشیا کلی مولد شیگاتوکسین (stec) می تواند باعث طیف وسیعی از بیماری های مختلف از جمله اسهال خفیف و کولیت هموراژیک شود که کولیت هموراژیک می تواند منجر به سندرم اورمی همولیتیک شود. دستگاه گوارش نشخوارکنندگان، بخصوص گاوها، به عنوان مخزن اصلی اشریشیا کلی در نظر گرفته شده است. سروتیپ های اشریشیا کلی مولد شیگاتوکسین می توانند توسط حیوانات اهلی و وحشی دیگر مانند گربه، سگ، جوندگان، گوزن، پرندگان، خوک، مرغ و حشرات هم منتقل شوند. اشریشیا کلی مولد شیگاتوکسین عامل بیماری زئونوتیک و از پاتوژن های روده ای مرتبط با اسهال و استفراغ انسان در سراسر جهان است. بسیاری از عوارض روده ای به مصرف مواد غذایی آلوده به اشریشیا کلی مولد شیگاتوکسین نسبت داده شده است. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که اشریشیا کلی سروتیپ o157 از جمله سروتیپ هایی است که می تواند حاوی ژن های کد کننده تولید شیگاتوکسین باشد. وجود این سروتیپ در دستگاه گوارش گاو سالم گزارش شده است. مرغ های تخمگذار ممکن است حامل طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها، از جمله اشریشیاکلی مولد شیگاتوکسین باشند و از طریق تخم مرغ، آن را به انسان منتقل کنند. از آنجایی که اشریشیا کلی مولد شیگاتوکسین به عنوان پاتوژن مشترک انسان و دام شناخته شده است، جداسازی و شناسایی آن از گله های مرغ تخمگذار اهمیت زیادی دارد. با مشخص شدن میزان شیوع اشریشیا کلی مولد شیگاتوکسین می توان به راهکارهای مقابله با آن پرداخت. هدف این مطالعه بررسی گله های مرغ تخمگذار استان کرمانشاه از لحاظ آلودگی به اشریشیاکلی مولد شیگاتوکسین بود. از 27 فروردین 1392 تا تاریخ 27 خرداد 1392 تعداد 200 نمونه از مدفوع گله های مرغ تخمگذار تجاری استان کرمانشاه جمع آوری شد. از هر مرغداری یک نمونه آب و یک نمونه خوراک هم جمع آوری شد، نمونه های جمع آوری شده در محیط کشت تریپتیکاز سوی براث حاوی نووبیوسین به آزمایشگاه انتقال داده شدند. نمونه ها به مدت 18 ساعت در دمای 37 درجه سانتیگراد انکوبه شدند. سپس نمونه ها بر روی محیط ائوزین متیلن بلو آگار کشت داده شدند که بعد از 24 ساعت در 37 درجه سانتیگراد کلونی های با ویژگی های اشریشیا کلی برداشته شده و بر روی محیط کشت سفیکسیم تلوریت- سوربیتول مک کانگی آگار که حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر سفیکسیم و 5/2 میلی گرم در لیتر پتاسیم تلوریت می باشد و به مدت 24 ساعت در 37 درجه سانتیگراد کشت داده شد. سپس تست های تشخیصی سرولوژیکی انجام گرفت. جهت بررسی حضور ژن های stx1 و stx2 ، multiplex pcr انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از تعداد 200 نمونه اخذ شده از مرغ های تخمگذار تجاری در استان کرمانشاه، 170 نمونه (85%) حاوی اشریشیا کلی بودند. تعداد 55 نمونه (5/27%) سوربیتول منفی و تعداد 17 نمونه (5/8%) از سروتیپ o157 بودند. یک مورد از 200 نمونه (5/0%) از نظر آلودگی به اشریشیا کلی مولد stx2 مثبت بود . همه نمونه های دان و آب از نظر وجود اشریشیا کلی منفی بودند. نتایج به دست آمده در این مطالعه در راستای مطالعات پیشین بود. اگرچه میزان شیوع اشریشیا کلی مولد شیگا توکسین کم بود ولی با توجه به قابل انتقال بودن این باکتری از فراورده های طیور به انسان باید مراقبت هایی در این راستا انجام شود.

جنس اشریشیا متعلق به خانواده ی انتروباکتریاسه است. انتروباکتریاسه متشکل از ارگانیسم هایی است که در شرایط هوازی و یا بی هوازی اختیاری رشد و از کربن و ازت به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند. عفونت های ناشی از اشریشیا کلی (کلی باسیلوز) خسارات اقتصادی قابل توجهی را به صنعت طیور وارد می کند. کلی سپتی سمی از فرم های شدید کلی باسیلوز است که با توسعه ی صنعت مرغ گوشتی درصد ابتلا به آن افزایش پیدا کرده است. مس نقش مهمی در سنتز هموگلوبین، بافت همبند، بلوغ، سیستم قلبی-عروقی، استخوان ها و عملکرد مناسب عصب دارد. کمبود مس باعث نازک شدن بافت پوششی برونش سوم می شود. روی فعال کننده و یا کوفاکتور بیش از 299 آنزیم است. نقش مس و روی در اعمال فیزیولوژیک قسمت های مختلف بدن به ویژه سیستم ایمنی با اهمیت است، هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین سطح مس و روی خون با کلی سپتی سمی تنفسی در ماکیان گوشتی بود. پی بردن به ارتباط بین سطوح مس و روی در پلاسمای خون می تواند در پیشگیری و درمان کمکی کلی سپتی سمی تنفسی طیور گوشتی کاربرد داشته باشد. از اوایل اردیبهشت تا اوایل تیر1392، از 6 گله ی مرغ گوشتی با علائم بیماری تنفسی در استان کرمانشاه نمونه گیری شد. در هر گله، پس از ارزیابی کامل بالینی از 10 پرنده ی بیمار و 10 پرنده ی سالم نمونه گیری شد. از هر پرنده ی بیمار و سالم، مقدار 2 میلی لیتر خون از سیاهرگ بال اخذ شد و به لوله های حاوی ماده ی ضد انعقاد edta منتقل شد. همزمان از آب و دان هم نمونه برداری شد. نمونه های خون سانتریفوژ شد و پلاسمای جدا شده در دمای c°20- تا زمان آزمایش نگه داری شد. نمونه های آب و غذا نیز تا زمان آنالیز عناصر در یخچال نگه داری شدند. برای اندازه گیری عناصر، نمونه های پلاسما به روش تر و نمونه های غذا به روش خشک هضم شدند. میزان عناصر روی و مس نمونه های آماده شده با دستگاه طیف سنج جذب اتمی اندازه گیری شد. برای تأیید کلی سپتی سمی تنفسی، پس از کالبدگشایی پرندگان بیمار و مشاهده ی ضایعات، از ناحیه پریکارد سوآپ گرفته شد و به محیط tsb منتقل شد و پس از انتقال به آزمایشگاه، به مدت 24 ساعت در دمای c° 37 آنکوبه و پس از 24 ساعت به محیط کشت مک کانکی آگار منتقل شد. پس از 24 ساعت نگه داری در انکوباتور رشد باکتری مورد بررسی قرار گرفت. جداسازی و شناسایی بر اساس خصوصیات مورفولوژی کلونی، رنگ آمیزی گرم و ویژگی های بیوشیمیایی انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، بین میزان مس پلاسمای خون پرندگان مبتلا به کلی سپتی سمی تنفسی (39/55 با خطای معیار میانگین 1/30 میکروگرم بر دسی لیتر) و پرندگان سالم (39/62 با خطای معیار میانگین 1/34 میکروگرم بر دسی لیتر) اختلاف معنی داری مشاهده نشد (p=0.272). بین میزان روی پلاسمای خون پرندگان مبتلا به کلی سپتی سمی تنفسی (98/68 با خطای معیار میانگین 4/50میکروگرم بر دسی لیتر) و پرندگان سالم (82/28 با خطای معیار میانگین 4/51 میکروگرم بر دسی لیتر) اختلاف معنی داری مشاهده شد (p=0.002). این بررسی در شرایط درگیری طبیعی با بیماری و شرایط مزرعه انجام گرفت که ممکن است متأثر از عوامل متعددی بوده باشد. پیشنهاد می شود ارتباط بین عناصر، از جمله مس و روی با بیماری کلی سپتی سمی تنفسی درشرایط تجربی و کنترل شده هم انجام شود.

با جهانی شدن اقتصاد، گسترش ارتباطات، حمل و نقل، تجارت و پیشرفت¬های فنی، ضرورت توجه به خطرات زیستی به ویژه امنیت در عرصه تولید غذا جهت پیشبرد اهداف توسعه پایدار کشاورزی و روستایی اجتناب ناپذیر است. در این میان صنعت مرغداری نقش به سزایی در تولید غذا و پاسخ به نیازهای غذایی جوامع بشری دارد. از آن¬جا که تأمین غذا و رفع فقر از لازمه¬های توسعه می¬باشد، توجه بیش از پیش به میزان بازدهی، کنترل ریسک و تهدیدهای این صنعت محرز می‏گردد که در این میان توجه به به کارگیری اقدامات امنیت زیستی تنها گزیر نیل به این مهم بوده که لزوم توجه به آن، به ویژه در واحدهای پرورشی و تولیدی زیستی بسیار حائز اهمیت می‎‏باشد. صنعت مرغداری ایران از جایگاه ویژه¬ای در سطح جهان برخوردار است به طوری‏که در طی سی سال گذشته با میانگین نرخ رشد سالانه تولید 5 درصد گوشت مرغ و حدود 3 درصد تخم مرغ، پس از چین و هندوستان در رتبه سوم جهان قرار گرفته است. که در این میان استان کرمانشاه با داشتن 725 واحد مرغ¬داری گوشتی، 20 واحد مرغ تخم‏گذار، 9 واحد مرغ مادر گوشتی و بالاخره 3 واحد جوجه کشی در جایگاه بیست و سوم کشوری قرار گرفته است. در این میان شهرستان روانسر به واسطه دارا بودن شرایط اقلیمی مناسب، کارخانه¬های خوراک دام، ذرت خشک کنی، کشتارگاه صنعتی مرغ، کارخانه‏های جوجه کشی و از لحاظ تولید محصولات کشاورزی به ویژه ذرت و گندم به عنوان یکی از مناطق مستعد جهت احداث مرغداری¬ شناخته شده است، به گونه‏ای که از آن تحت عنوان خوشه صنعتی مرغ نام می¬برند. این شهرستان با دارا بودن 103 واحد مرغداری با ظرفیت یک میلیون و 900 هزار قطعه در هر دوره سالانه حدود 19 هزار تن گوشت تولید می¬کند که حدود 37 درصد از تولید کلی گوشت سفید استان را تشکیل می¬دهد. نکته قابل ملاحظه این است که متأسفانه در 9 ماهه سال 1391 میانگین تلفات شهرستان روانسر حدود 10 درصد بوده است. از این‏رو، واضح است که اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه مبنی بر کاهش تلفات به 7 درصد در مرغ گوشتی نه تنها محقق نگشته است بلکه از آن رقم نیز تنزل نموده است. بنابراین هدف این پژوهش تحلیل تعیین کننده‏های ضریب امنیت زیستی در میان پرورش دهندگان طیور شهرستان روانسر بود. بدین منظور در این مطالعه از مدل امنیت زیستی پاتریک و جوب (2010) برای تعیین ضریب امنیت زیستی واحدهای پرورش طیور بهره گرفته شد.

برونشیت عفونی بیماری حاد و بسیار مسری دستگاه تنفس طیور است که سالیانه خسارات زیادی به صنعت طیور کشور وارد می سازد. برای انجام این تحقیق 106 نمونه بالینی شامل کلیه، ریه و نای از مزارع پرورش مرغ گوشتی مشکوک به بیماری برونشیت عفونی در استان کرمانشاه جمع آوری شد. نمونه ها در محیط انتقال در کنار یخ به آزمایشگاه بخش تحقیقات دامپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه منتقل، و تا زمان آماده سازی برای تزریق در تخم مرغ های جنین دار 10 روزه در دمای منهای 80 درجه سانتی گراد نگه داری شدند. نمونه ها در محیط انتقال با نسبت (وزن/حجم) به صورت 10 درصد همگن و سانتریفوژ شد. به یک صد میکرولیتراز هریک از نمونه های همگن شده 100 میکرولیتر محیط انتقال اضافه و پس از 4 ساعت انکوباسیون به 3 عدد تخم مرغ جنین دار 10 روزه تزریق شد. بعد از 72 ساعت تخم مرغ ها به یخچال معمولی با دمای 4 درجه سانتی گراد منتقل، و 6 ساعت در این دما نگه داری شدند. مایع آلانتوئیک با استفاده از سرنگ 5 میلی لیتری استریل جمع آوری و آزمایش هماگلوتیناسیون و ممانعت از هماگلوتیناسیون برای تشخیص تفریقی با ویروس های نیوکاسل و آنفلوآنرا انجام شد. سپس با استفاده از کیت استخراج rna (viogene) از نمونه های آلانتوئیک استخراج و آزمایش rt-pcr انجام و محصول آن بر روی ژل آگاروز یک درصد الکتروفورز شد. محصول pcr با استفاده از کیت تجاری (bioneer, korea) تخلیص و جهت تعیین توالی به شرکت بایونیر کره جنوبی ارسال شد. نتایج آزمایش هماگلوتیناسیون نشان داد که 27 نمونه مثبت بود. آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون نیز نشان داد که 10 نمونه نیوکاسل، 7 نمونه آنفلوانزا و 10 نمونه باقی مانده آنفلوانزا و نیوکاسل بود. آنالیز محصول pcr برروی ژل آگارز نشان دهنده مثبت بودن دو نمونه بود. نتایج تعیین توالی و مقایسه آن با توالی ویروس های برونشیت عفونی موجود در بانک ژن با نرم افزار dnastar نشان داد که سوش های جدا شده در این تحقیق مشابهت زیادی با ویروس های برونشیت عفونی گروه qx دارد

از آنتی بیوتیک ها به طور وسیعی در صنعت پرورش طیور استفاده می شود. علی رغم اثرات مناسب آنتی-بیوتیک ها بر عوامل بیماری زای طیور، به نظر می رسد که این داروها اثراتی بر سیستم ایمنی داشته باشند. اکثر مطالعاتی که اخیراً روی تأثیر آنتی بیوتیک ها بر سیستم ایمنی انجام شده است، در مورد ایمنی غیراختصاصی (ذاتی) بوده اند و اثرات احتمالی آنتی بیوتیک ها بر ایمنی اختصاصی در محیط زنده بدن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. اهداف این مطالعه، ارزیابی اثرات آنتی بیوتیک های رایج بر سیستم ایمنی، پارامترهای هماتولوژی و عملکرد ماکیان گوشتی بود. در این مطالعه، 96 قطعه جوجه یک روزه تهیه و به صورت تصادفی به 8 گروه مساوی تقسیم شدند. جوجه ها در طی دوره آزمایش 42 روزه دسترسی آزاد به آب و غذا داشتند. هر یک از جوجه های گروه های تیمار از سن 5 روزگی، روزانه به مدت 7 روز یک نوع آنتی بیوتیک شامل: داکسی سایکلین، انروفلوکساسین، اریترومایسین، سولفانامید+تریمتوپریم، فلورفنیکول، فسفومایسین و لینکواسپکتین با دوز توصیه شده دریافت کردند. جوجه های گروه کنترل مقدار مساوی نرمال سالین استریل دریافت کردند. برای ارزیابی ایمنی همورال، سلول های قرمز خون گوسفند در سن 7 و 21 روزگی، بصورت داخل رگی به جوجه ها تزریق گردید. از جوجه ها در سنین 14، 28، 35 و 42 روزگی خونگیری به عمل آمد و تیتر پادتن ضد سلول های قرمز خون گوسفند در سرم های خون، با تست هماگلوتیناسیون مستقیم، مورد سنجش قرار گرفت. برای ارزیابی ایمنی با واسطه سلولی، مقدار 1/0 میلی لیتر از محلول 1/0 درصد ترکیب فیتوهماگلوتینین-p به روش داخل پوستی در پرده بال یکی از بال های نیمی از پرنده-های هر گروه در سن 35 روزگی تزریق گردید. ضخامت پوست پرده بال در محل تزریق شده، قبل و 24 و 48 ساعت بعد از تزریق با کولیس دیجیتال اندازه گیری شد. پارامترهای خون جوجه ها در سنین 35 و 42 روزگی و زنده-مانی لنفوسیت ها، در سن 42 روزگی بررسی شد. شمارش سلول های خونی، شمارش تفریقی لوکوسیت ها، تغییر شکل های احتمالی سلول ها و غلظت هموگلوبین تعیین شدند. در انتهای دوره، جوجه ها ابتدا وزن کشی و سپس به روش انسانی کشتار شدند. تیموس، طحال و بورس فابریسیوس خارج و برای بدست آوردن نسبت وزنشان به وزن جوجه زنده توزین شدند. وزن جوجه ها در انتهای هر هفته از دوره آزمایش ثبت و ضریب تبدیل غذایی در انتهای هر هفته محاسبه گردید. میانگین وزن پایان دوره جوجه ها در گروه فسفومایسین بیشترین مقدار بود و به صورت معنی داری نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. نسبت وزن تیموس به وزن بدن، در گروه لینکواسپکتین نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری کمتر بود. میانگین پروتئین تام در سن 14، 28 و 35 روزگی، در گروه لینکواسپکتین از میانگین پروتئین تام گروه کنترل، به طور معنی داری کمتر بود. در سن 42 روزگی مقدار پروتئین تام در گروه کنترل بیشترین مقدار و در گروه لینکواسپکتین کمترین مقدار را داشت. کمترین میزان آلبومین سرم در سن 14 روزگی مربوط به گروه فلورفنیکول و بیشترین مقدار مربوط به گروه فسفومایسین بود. مقدار اسیداوریک گروه داکسی سایکلین در سن 14 روزگی، به طور معنی داری بیشتر از سایر گروه های آزمایشی بود. مقدار اسیداوریک در سن 28 روزگی در گروه فسفومایسین از گروه کنترل کمتر بود و مقدار اسیداوریک در گروه لینکواسپکتین از گروه کنترل بیشتر بود. در سن 14 روزگی، میانگین تیتر آنتی بادی ضد سلول های قرمز خون گوسفند در گروه انروفلوکساسین به صورت معنی داری از میانگین تیتر آنتی بادی در گروه کنترل کمتر بود. در سن 28 روزگی، میانگین تیتر آنتی بادی ضد سلول های قرمز خون گوسفند در گروه فلورفنیکول کمترین میزان و در گروه فسفومایسین بیشترین میزان را داشت. در سن 35 روزگی، میانگین تیتر آنتی بادی در تمامی گروه ها بجز گروه فسفومایسین نسبت به میانگین تیتر گروه کنترل به طور معنی داری کمتر بود و در این میان، میانگین تیتر گروه انروفلوکساسین کمترین میزان پادتن را داشت. در سن 42 روزگی، میانگین تیتر آنتی بادی گروه های کنترل و فسفومایسین بیشترین مقدار و میانگین تیتر آنتی بادی گروه های داکسی سایکلین و فلورفنیکول کمترین میزان آنتی بادی را داشت. در گروه داکسی سایکلین کمترین زنده مانی لنفوسیت ها مشاهده شد و همچنین نسبت هتروفیل به لنفوسیت در این گروه بیشترین مقدار را در میان گروه ها به خود اختصاص داد. تعداد گلبول سفید خون این گروه نیز کاهش معنی دار داشت. ضخامت پرده بال نیز در گروه داکسی سایکلین نسبت به گروه کنترل کمتر بود. ضخامت پرده بال در تمامی گروه های آنتی بیوتیکی بجز گروه فسفومایسین، نسبت به گروه کنترل کمتر بود. تیتر آنتی بادی ضد سلول های قرمز خون گوسفند در گروه فسفومایسین بیشترین مقدار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که داکسی سایکلین باعث تضعیف ایمنی همورال و ایمنی با واسطه سلولی می شود و فسفومایسین هیچ گونه اثر سرکوب کننده ای بر سیستم ایمنی ندارد. بین نسبت وزن طحال بر وزن بدن و نسبت بورس فابریسیوس بر وزن بدن رابطه مستقیم وجود داشت که می تواند به علت نقش مشابه این دو اندام در ایجاد ایمنی همورال باشد. بین نسبت وزن طحال و وزن بورس فابریسیوس بر وزن بدن و وزن گیری جوجه ها در انتهای دوره رابطه همبستگی معنادار و مثبتی وجود داشت که با توجه به عدم سرکوب سیستم ایمنی توسط فسفومایسین و وزن گیری مطلوب انتهای دوره، شاید بتوان گفت که جوجه های با سیستم ایمنی قوی تر وزن گیری مناسب تری داشته اند. ضخامت پرده بال نیز همبستگی معنادار مستقیم با میزان تیتر آنتی بادی در سن 28 روزگی داشت که می-تواند بیانگر تعامل بین ایمنی همورال با ایمنی با واسطه سلولی باشد. در استفاده از آنتی بیوتیک ها علاوه بر عوارض جانبی به تأثیرات احتمالی آنها بر سیستم ایمنی هم توجه شود. انجام مطالعات بیشتری در سطح مولکولی و سلولی در مورد اثرات آنتی بیوتیک ها بر سیستم ایمنی طیور پیشنهاد می شود.

اشریشیا کلی، یکیازمهم ترین اعضای خانواده انتروباکتریاسهو جزء فلور طبیعی روده پستانداران و پرندگان محسوب می شود. برخی از سویه های این باکتری قادرند که در انسان و حیوانات، عفونت های گوناگون گوارشی و غیرگوارشی مختلفی ایجاد نمایند.طیف وسیعی از عفونت های غیرگوارشی در انسان و حیوانات به وسیله سویه های اشریشیا کلی خارج روده ای (expec) ایجاد می شوند. از آن جمله می-توان به سویه های اشریشیا کلی پاتوژنیک پرندگان (عامل کلی باسیلوز در طیور) و اشریشیا کلی یوروپاتوژنیک (عامل عفونت ادراری در انسان) اشاره نمود. سویه های اشریشیا کلی پاتوژنیک پرندگان و اشریشیا کلی یوروپاتوژنیک انسان، به واسطه وجود برخی ژن های کدکننده عوامل حدت، بیماری زایی زیادی دارند. اخیراً مطالعاتمختلف نشانداده-اندکهبین ژن های کدکننده عوامل حدت این سویه ها، بهلحاظ ژنوتیپی اشتراکاتقابل توجهیوجوددارد. لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه حضور 5 ژن کدکننده عوامل حدتsfa (s-fimbrial adhesin)،papg ii (pyelonephritis-associated pili)،omp t (outer membrane protein)،iuta (iron-limited urinary tract) وiss(increased serum survival)، در سویه های اشریشیا کلی پاتوژنیک پرندگان واشریشیا کلی یوروپاتوژنیک انسان، و هم چنین بررسی فرضیه نقش کلی-باسیل های جداشده از طیور به عنوان یک منبع مناسب جهت بروز عفونت ادراری در انسان انجام گرفت.

کوکسیدیوز بیماری انگلی ناشی از یک انگل تک یاخته ای از جنس ایمریا است (larry et al., 2008)، که با آسیب رساندن به بافت روده، دریافت غذا و جذب مواد غذایی را کاهش داده و همچنین احتمال ابتلا به عفونت های ثانویه را افزایش می دهد (morris et al., 2007; cooper and songer, 2009). این بیماری مهم ترین و متداول ترین بیماری انگلی طیور صنعتی در سراسر جهان بوده که خسارات اقتصادی آن در مزارع پرورش طیور دائمی است. زیان ناشی از تلفات، کاهش میزان تولید، افزایش ضریب تبدیل غذایی، کاهش رشد و عملکرد گله در اشکال بالینی و تحت بالینی کوکسیدیوز از جمله این موارد به شمار می آیند (bedrnik et al., 1989; bushell et al., 1992). با وجود استفاده از پیشگیری دارویی در مدیریت کوکسیدیوز، این بیماری هنوز یک مشکل معمول در صنعت طیور است (hayat and hayat, 1983; siddique et al.,1987). این بیماری در هر سن و موقعیتی ممکن است طیور را آلوده سازد، ولی در طیور گوشتی عمدتاٌ در چند هفته اول پرورش تلفات زیادی را به وجود می آورد. کوکسیدیوز مهمترین بیماری انگلی طیور در سرتاسر جهان است که سالیانه باعث وارد آمدن بیش از 800 میلیون دلار خسارات به واحدهای صنعتی می شود (williams, 1998) و توسعه صنعت مرغداری نوین تا حد زیادی وابسته به پیشگیری دارویی و واکسن برای کنترل کوکسیدیوز می باشد (williams, 2002; allen and fetterer, 2002). برای جلوگیری از کوکسیدیوز داروهای متعددی ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند که ممکن است بر روی سیستم ایمنی، فاکتورهای خونی و عملکرد پرنده تاثیر داشته باشند. در تحقیقی که توسط rizviوanjum در سال 2000 انجام شد تاثیر سالینومایسین بر روی سیستم ایمنی ماکیان گوشتی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دادکه سالینوماسین با تاثیر بر سلول های b، سیستم ایمنی را در برابر بیماری نیوکاسل تضعیف و دوزهای بالای آن ایمنی هومورال را علیه سلول های قرمز خون گوسفند (sheep red blood cells or srbc) سرکوب می کند (rizvi and anjum, 2000). shalaby و همکاران درسال 1993 تاثیر سالینومایسین را بر روی ایمنی طیور بررسی کردند. دوز توصیه شده هیچ گونه تاثیری بر سیستم ایمنی نداشت؛ اما دو برابر شدن دوز باعث سرکوب شدید سیستم ایمنی و کاهش تیتر آنتی بادی علیه بیماری نیوکاسل شد (shalaby et al., 1993). با توجه به گسترش صنعت مرغداری و تولید و استفاده روزافزون از کوکسیدیواستات های متعدد، در این کار تحقیقی، طبق اطلاعات موجود، برای اولین بار و به طور همزمان، تأثیر متداول ترین کوکسیدیواستات های مورد استفاده در صنعت پرورش طیور در ایران، بر روی سیستم ایمنی، هماتولوژی، پارامترهای بیوشیمایی خون و عملکرد ماکیان گوشتی مورد بررسی قرار می گیرد.