نام پژوهشگر: فاطمه جعفری کمانگر

بررسی سیر مدرنیسم در رمان های برجسته ی دهه ی 30 و 40
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان 1391
  فاطمه جعفری کمانگر   مجتبی دماوندی

جنبش مدرنیسم به عنوان یک انقلاب هنری و ادبی بزرگ، همگام با تحولات اجتماعی و اقتصادی آستانه ی قرن بیستم ظهور کرد و دگرگونی های بی شماری را نه تنها در هنر و ادبیات، بلکه در سلایق زیبایی شناسانه ی انسان ها پدید آورد. دیری نپایید که این دگرگونی ها وجه غالب ادبیات کشورهایی شد که پدید آورنده ی آن بودند و به سرعت راه خود را به سایر کشورهای جهان و از جمله کشور ما نیز گشود. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای نوشته شده است و با بررسی ریشه های فکری و فلسفی مدرنیسم به بررسی ویژگی های این جنبش و تأثیرات آن بر رمان به عنوان یکی از پرطرفدارترین انواع ادبی عصر حاضر می پردازد و با تأکید بر رویکردهای متفاوت در نگارش مدرنیستی، ویژگی های این نوع نگارش و تجلی آن را در رمان های دهه ی 30 و 40، به عنوان سال های ارتقاء داستان نویسی از سرگرمی به حد آفرینش هنری، مورد بررسی قرار می دهد. در این دو دهه اگرچه رمان های بی شماری نگاشته شده اند، اما چهار رمان با به کارگیری تکنیک های جدید داستان نویسی، خود را به عرصه ی رمان مدرن نزدیک کرده اند. این چهار رمان عبارتند از سنگ صبور از صادق چوبک، ملکوت از بهرام صادقی، سفر شب از بهمن شعله ور و شازده احتجاب از هوشنگ گلشیری. تحقیق حاضر با در نظر گرفتن ویژگی های مدرنیسم و رمان مدرن، به بررسی این ویژگی ها در چهار رمان نامبرده می پردازد و نقاط قوت و ضعف به کارگیری این مولفه ها را در این آثار مورد ارزیابی قرار می دهد و در پی دست یابی به این امر است که نخستین رمان های مدرن فارسی، برای همسو سازی خود با مکاتب هنری و ادبی جهان و نزدیک کردن خود به سطح جهانی چه گام هایی برداشته اند و نخستین تحولات داستان نویسی کشور را با کدام یک از تجربیات جهانی مدرنیسم همخوان کرده اند.