نام پژوهشگر: محمدرضا علمی

بررسی اثرات محیط زیستی کاربری های انسان ساخت بر پارک ملی بمو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1392
  فاطمه هوشمند فیروزآبادی   محمدرضا علمی

ارزیابی اثرات محیط زیستی روشی برای تعیین، پیش بینی و تفسیر اثرات محیط زیستی یک پروژه بر کل محیط زیست، بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستم هایی است که زندگی بشر به آن وابسته است. در راستای حفاظت از تنوع زیستی و کاهش اثرات تخریبی پروژه های انسان ساخت و دستیابی به توسعه پایدار، لازم است که اثرات ناشی از کاربری های انسان ساخت بر اکوسیستم های طبیعی، مورد ارزیابی محیط زیستی واقع شود. ارزیابی محیط زیستی کاربری های انسان ساخت بر پارک ملی بمو با شناسایی منابع محیط زیستی اعم از فیزیکی، زیستی و اقتصادی – اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی این منابع با استفاده از مطالعات و بازدید های صحرایی، سنجش از دور، نقشه ها و نمونه برداری از خاک صورت پذیرفت. سپس به شناسایی و پیش بینی آثار و پیامد های کاربری ها با ارزیابی توان منطقه و ماتریس ایرانی پرداخته شد. نتایج بررسی آلودگی خاک منطقه با شاخص های آلودگی نشان داد که خاک منطقه دارای آلودگی کم و غیر آلوده است. پایش پوشش گیاهی منطقه با استفاده از شاخص نرمالیز شده پوشش گیاهی بین سال های 1987، 2009 و 2011 نشان داد که وضعیت پوشش گیاهی با درجه سرسبزی متوسط افزایش یافته و پوشش گیاهی با درجه سرسبزی خوب کاسته شده است. تهیه نقشه کاربری اراضی منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره ای بین سال های 1987، 2009 و 2011 نشان داد که مساحت کاربری های انسان ساخت افزایش و پوشش طبیعی منطقه کاهش یافته است. . نتایج حاصل از ارزیابی توان منطقه بیانگر این بود که توسعه کاربری ها با توان طبیعی منطقه هم خوانی ندارد. ماتریس ایرانی در مرحله بهره برداری و پس از آن برای چهار کاربری، شبکه راه ها، توسعه شهری، توسعه صنعتی و کشاورزی تهیه شد. نتایج ماتریس ها نشان داد که کمتر از 50 درصد میانگین رده بندی سطر و ستون های ماتریس پالایشگاه، کمتر از 1/3- است و بیانگر این است که پروژه با ارائه طرح های بهسازی و گزینه های اصلاحی قابل قبول است. کمتر از 50 درصد میانگین رده بندی ستون ها و بیش از 50 درصد میانگین رده بندی سطر های ماتریس کشاورزی کمتر از 1/3- است که بیانگر این است که پروژه با ارائه طرح های بهسازی قابل اجراست. بیش از 50 درصد میانگین رده بندی ردیف ها و ستون های ماتریس شهرک صدرا کمتر از 1/3- است و بیانگر این است که وجود کاربری در منطقه مردود و قابل قبول نیست. در ماتریس جاده کمتر از 50 درصد میانگین رده بندی ستون ها و بیش از 50 درصد میانگین رده بندی سطر ها کمتر از 1/3- است که بیانگر این است که پروژه با ارائه طرح های بهسازی قابل اجراست.

مقاصد شریعت در متون فقهی معاصر امامیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری 1392
  زینب افقهی   محمدرضا علمی

در این پایان نامه ابتدا با ارائه ی تعریفی نسبتاً کامل از مسأله مقاصد شریعت به بیان دیدگاه فقها و علمای مذاهب اسلامی، پرداختیم. سپس مواضع علمای امامیه را در اصول فقه و قواعد فقه بیان کردیم و در آخر با بیان مثال هایی از فقه امامیه، توجه فقهای شیعه را به بحث مقاصد شریعت نشان دادیم. و درآخر، اهمیت بحث مقاصد در مسائل مستحدثه و نوآوری های آن آشکار گردید. در واقع منظور از این تحقیق، نمایش بخشی از اهمیت مبحث مقاصد شارع در فقه امامیه است که متاسفانه واژه ی آن صرفاً به خاطر شباهات به بحث های اصولی اشتباه عامه در شیعه به صورت تئوری کمتر مورد بحث قرار گرفته است. اما همان طور که در قسمتی از این پایان نامه با آوردن مثال های فقهی متعددی می فهمیم که توجه به مقاصد شریعت در اجتهاد فقهای امامیه، یکی از مسائل بنیادین فتاوی علما می باشد. به خصوص در مسائل مستحدثه که فقیه با رسیدن به مقصد اصلی شارع از طریق نصوص به راحتی دست به فتوا می دهد.

بررسی تغییرات غلظت برخی فلزات سنگین در خاک حاشیه خیابان های شهر اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1393
  اکرم سنایی   احد ستوده

امروزه بیشترین تمرکز جمعیت در شهر¬ها وجود دارد. لذا کیفیت محیط زیست شهری باید بیش از پیش مورد توجه قرارگیرد. فلزات سنگین به دلیل پایداری در آب و خاک، همچنین اثرات مخرب بر موجودات زنده از عوامل تهدید محیط زیست شهر¬ها می¬باشند. این عناصرتوسط انتشارات ترافیکی به خاک سطحی وگرد و غبارپیرامون جاده¬ها وارد شده و از این طریق سلامت شهروندان را به خطر می¬اندازند. اصفهان یکی از پرجمعیت¬ترین و آلوده¬ترین شهر¬های ایران از نظر هوا می¬باشد. با توجه به تاثیر مستقیم و غیر مستقیم آلودگی هوا بر آلودگی خاک، ضرورت بررسی میزان آلودگی خاک کلان شهر اصفهان احساس می¬شود. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات غلظت فلزات سرب، کادمیوم، مس، روی، کروم و نیکل درخاک حاشیه جاده و غبار کف خیابان شهر اصفهان و تعیین میزان آلودگی شهری به این فلزات است. در این مطالعه ابتدا خیابان¬های شهراصفهان براساس حجم ترافیک، به سه نوع پرترافیک، ترافیک متوسط وکم ترافیک تفکیک شدند. سپس به صورت تصادفی تعداد 49 نقطه نمونه برداری انتخاب و از خاک حاشیه جاده و غبارکف خیابان در دو ماه اسفند و خرداد نمونه برداری شد. نمونه¬ها طبق استاندارد بین المللی ایزو 11466عصاره¬گیری شدند. اندازه¬گیری غلظت عناصر با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله¬ای انجام شد. میانگین غلظت سرب، کادمیوم، روی، کروم، نیکل و مس در خاک حاشیه خیابان به ترتیب 47/620، 21/5، 54/400، 27/15، 097/0و 86/100 (mg/kg) و در غبار کف خیابان به ترتیب 6/1104، 84/6، 22/468، 17/17، 55/346، 48/0 (mg/kg) برای هر دو ماه محاسبه شد. غلظت بیشتر فلزات در خیابان¬های با حجم ترافیک متفاوت به صورت: پرترافیک< ترافیک متوسط<کم ترافیک بود. خاک حاشیه خیابان و غبار کف خیابان از لحاظ شاخص riدر کلاس خطر محیط زیستی خیلی زیاد و از نظر شاخص mcd در کلاس آلودگی بسیار زیاد قرار دارد. غلظت تمامی عناصر در خرداد ماه از غلظت آنان در اسفند ماه به صورت معنی داری بیشتر بود. همچنین غلظت فلزات سنگین با کاهش اندازه ذرات غبار، افزایش یافت.

تأثیر کاربرد پساب شهری تصفیه خانه یزد بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و رشد گندم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1393
  زهرا نیکخواه   محمدرضا علمی

در این تحقیق اثر آبیاری با فاضلاب شهری تصفیه خانه یزد بر خصوصیات مورفولوژیکی، غلظت نیتروژن و فسفر و فلزات سنگین (کادمیوم، سرب، روی و مس) در گیاه و خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده دو رقم گندم (روشن و سیوند)، اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل 1- کوددهی بر اساس مدل توصیه کودی موسسه آب و خاک ایران در دو سطح (صفر، مخلوط 50 میلی گرم فسفات آمونیوم و 100 میلی گرم اوره در هر یک کیلوگرم خاک) 2- تیمار آبیاری با دو سطح (1- آبیاری با آب شهر 2- آبیاری با فاضلاب شهری تصفیه شده) بودند. نتایج آنالیز فلزات سنگین در گیاه نشان داد غلظت فلزات سرب و کادمیوم در دانه هر دو رقم گندم بالاتر از استاندارد تعیین شده epa برای مواد غذایی بود. غلظت فلزات سنگین در خاک کشت هر دو رقم گندم پایین تر از استاندارد تعیین شده معاونت محیط زیست انسانی دفتر آب و خاک بود. غلظت نیتروژن اندام هوایی و غلظت فسفر ریشه رقم روشن آبیاری شده با تیمار پساب، در هر دو سطح کوددهی، به طور معنی داری بیشتر از تیمار آب شهر شد. در رقم سیوند نیز غلظت نیتروژن ریشه گیاهان تیمار شده با پساب در سطح مصرف کود، به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج تجزیه خاک نشان داد که، غلظت نیتروژن در خاک کشت رقم روشن و غلظت فسفر در خاک کشت رقم سیوند آبیاری شده با پساب در تیمارهای کوددهی شده به طور معنی داری بیشتر بود. نتایج آبیاری با پساب بر خصوصیات مورفولوژیک نشان داد که تنها تعداد سنبله رقم روشن و وزن خشک ریشه رقم سیوند افزایش معنی داری یافت. هدایت الکتریکی در خاک کشت هر دو رقم گندم، در هر دو سطح کوددهی در تیمارهای پساب بیشتر از تیمارهای آب شهر بود. اسدیته، در خاک کشت دو رقم گندم اختلاف معنی داری نداشت.

بررسی کمی ذرات معلق هوازاد و فلزات سنگین در غبار کف صنایع باطری سازی و مکانیکی در سطح شهر یزد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1393
  مرتضی صبوحی   حمیدرضا عظیم زاده

مناطق شهری به عنوان کانون های جمعیتی و فعالیت های اقتصادی، با تمرکز زیاد واحدهای آلاینده محیط زیست مواجه شده اند، به طوری که موقعیت مکانی نامناسب و انواع آلودگی های ناشی از کارگاه های صنعتی مختلف در شهرها ازجمله شهر یزد، سلامت و آرامش و محیط زیست را مورد تهدید جدی قرار داده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی آلاینده های فلزات سنگین و ذرات معلق در صنایع مکانیکی و باطری سازی شهر یزد صورت گرفته است. این مطالعه به صورت تحلیلی-مقطعی در دوره یک ماهه در شهر یزد انجام شد. بدین منظور ابتدا موقعیت صنایع مورد مطالعه در مناطق سه گانه شهر یزد مشخص شد و با توجه به تراکم کارگاه ها در هر منطقه درمجموع 30 کارگاه مکانیکی و 30 کارگاه باطری سازی به صورت تصادفی انتخاب شد. ذرات معلق موجود در هوای این کارگاه ها با استفاده از دستگاه غبارسنج محیطی قابل حمل و فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، کروم، روی، آهن، مس و منگنز) موجود در غبار کف پس از هضم به روش epa با استفاده از دستگاه جذب اتمی (aas) اندازه گیری شد. آزمون t مستقل برای بررسی وجود اختلاف معنی دار بین ذرات معلق موجود در هوای داخلی دو صنف و فلزات سنگین موجود در غبار کف استفاده گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین ذرات معلق در هوای داخلی دو صنف وجود دارد و صنایع مکانیکی آلودگی بیشتری نسبت به صنایع باطری سازی از نظر ذرات معلق دارند. مقایسه فلزات سنگین نیز نشان داد، اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد بین غلظت عناصر سرب، روی، کروم، کادمیوم، مس و منگنز بین دو صنعت وجود دارد و صنایع باطری سازی آلودگی بیشتری نسبت به صنایع مکانیکی از نظر فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، کروم، روی و مس) دارند. با استفاده از شاخص های آلودگی تجمعی (ipi)، درجه آلودگی اصلاح شده (mcd) و خطر بالقوه اکولوژیکی (ri) فلزات سنگین غبار کف و ذرات معلق صنایع موردنظر بررسی شد. محاسبه ی شاخص ipi و mcd نشان داد که ذرات معلق هر دو صنف در سطح آلودگی کم و غبار کف صنایع مورد مطالعه در کلاس آلودگی زیاد تا بسیار شدید قرار دارند. از نظر شاخص خطر بالقوه اکولوژیکی صنایع مکانیکی درجه خطر قابل ملاحظه (97/457) و صنایع باطری سازی درجه خطر خیلی زیاد (29/2816) دارند. با توجه به سطح بالای آلودگی فلزات سنگین پیشنهاد می شود از قرار گرفتن این صنایع در مناطق مسکونی جلوگیری شود تا از اثرات سوء آن بر جوامع شهری کم شود.

اندازه گیری منابع آب زیرزمینی به آلودگی نیترات ونیتریت وپهنه بندی آن با استفاده از (مطالعه موردی دشت امامزاده جعفر) gis نرم افزار (روش کریجینگ)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده محیط زیست 1394
  مینا قرقانی   محمدرضا علمی

نیترات یکی از شایع ترین آلوده کننده های آب های زیرزمینی است.در صورت مصرف آب آلوده به نیترات ونیتریت توسط نوزادان،سبب کاهش اکسیژن در بدن آنان شده ونهایتا باعث مرگ آنها می گردد. هدف ازانجام این مطالعه اندازه گیری میزان نیترات ونیتریت ،علل ومنشآ آن وپهنه بندی غلظت نیترات درمنابع آب زیرزمینی دشت امامزاده جعفر با استفاده از نرم افزار arcgis9.3می باشد. در این تحقیق توصیفی 60نمونه آب از10حلقه چاه منطقه امامزاده جعفردرماهای فروردین،اردیبهشت وخردادماه برداشت شد.آزمایش نیترات ونیتریت ،با دستگاه اسپکتوفتومتری انجام شد،نتایج بدست آمده درنرم افزار arcgis9.3و spssپهنه بندی ونحلیل شد.