درحالیکه کنترل های مهندسی و اصول طراحی های ارگونومیکی ، موثرترین وسیله و روش برای کاهش صدمات ناشی از عدم رعایت رفتارهای صحیح ارگونومی است، ولی موانع فنی و اقتصادی مانع بهسازی ارگونومیکی شده است و متعاقبا، برخی از کارخانجات و سازمانها بر آموزش تکنیک های انجام صحیح وظایف شغلی تکیه می کنند. مطالعه حاضر یک کارآزمایی شاهددار تصادفی است که با هدف بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مرحله آمادگی برای تغییر با استفاده از سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده در اصلاح حالت های بدنی کارگران است. از بین کارخانجات شهرک صنعتی قزوین دو کارخانه بطور تصادفی به گروه مداخله (75 نفر) و گروه کنترل (75 نفر) تخصیص یافتند. ابزار مداخله شامل دو قسمت است بخش اول مربوط به مدل یعنی پرسشنامه خودساخته محقق در خصوص سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده و الگوریتم مراحل تغییر است، بخش دوم مربوط به اندازه گیری رفتار شامل چک لیست عوامل خطر ارگونومی کیسرلینگ، پرسشنامه کوتاه جو ایمنی، پرسشنامه مشکلات اسکلتی عضلانی نوردیک و ارزیابی سریع کل بدن است. روایی و پایایی ابزارها از طریق آنالیز عاملی اکتشافی و تاییدی و روش آزمون مجدد مورد تایید قرار گرفت. برنامه مداخله شامل آموزش متناسب شده بر اساس مرحله آمادگی با تاکید بر نگرش و کنترل رفتاری متصور نسبت به رعایت حالت بدنی صحیح بود. اطلاعات بدست آمده از نمونه مذکور قبل، بعد و شش ماه پس از مداخله از طریق پرسشنامه خود گزارشی و چک لیست جمع آوری شد. 65درصد شرکت کنندگان مرد و مابقی زن بودند. میانگین سنی افراد شرکت کننده 7/4±30/8 سال بود. دو گروه از حیث متغیرهای دموگرافیک و مورد بررسی در ابتدای مطالعه اختلاف معنی داری نداشتند. یافته های مطالعه نشان داد که نگرش (0/53=β، 0/05>p) و قصد (0/46=β ، 0/05>p) قوی ترین پیش بینی کننده ها و کنترل رفتاری متصور با قدرت کمتری بر قصد (0/34=β ، 0/05>p) و رفتار(0/28=β، 0/05>p) تاثیر داشت. در انتهای آموزش افزایش معنی داری در تعداد شرکت کنندگان گروه مداخله مشاهده شد که مراحل تغییرشان بهبود یافته بود (05/0>p). در گروه مداخله شاهد افزایش (1/13 امتیاز) مرحله تغییر بودیم درحالی که در گروه کنترل این تغییر معنی دار نبود. تفاوت معنی دار مراحل پیش تفکر (0/01>p ،83/2-=z)، تفکر (0/01>p ،4/21-= t) و آمادگی (0/01>p ،3/27-= t) بین دو گروه نشان داده شده است. یافته ها نشان دهنده اثر مثبت برنامه آموزشی منطبق بر مرحله بر سازه های نگرش (از 5/6±92/17 به 8/4±21/29)، کنترل رفتاری درک شده از (2/9±=9/12 به3/1±15/49) و قصد رفتاری (از 5/53±10/5 به 3/55±12/84) بود. نمره آنالیز سریع کل بدن در گروه مداخله شش ماه بعد از 2/05±1/32 به 1/7±7/96 تقلیل یافت. یعنی در گروه مداخله کاهش معنیدار پیدا کرد(0/62-)، در حالیکه در گروه کنترل این تغییر معنی دار نبود. در خصوص عوامل خطر ارگونومیکی نیز نتایج حاکی از تغییر معنی دار حالات عمومی بدن/ پاها، حالت تنه، حالت گردن و حالت مچ و دست و بدون تغییر ماندن سایر عوامل خطر ارگونومیکی بود. بروز کلی مشکلات اسکلتی عضلانی در گروه مداخله از 40/16 درصد به 35/33 درصد به طور معنی دار کاهش یافت درحالیکه در گروه کنترل از 40/11 درصد به 40 درصد رسید. این مطالعه شواهد مناسبی را در خصوص اثرات مفید مداخله مبتنی بر مرحله در حیطه بهداشت حرفه ای فراهم کرده است. نتایج این مطالعه بر لزوم کاربرد رویکرد ادغام یافته مهندسی- آموزشی و مدیریتی برای بهبود شرایط ارگونومیکی محیط کار و توجه به نقش عواملی زیربنایی روانی- اجتماعی همچون آگاهی ، نگرش و عدم چشم پوشی از مهارت های فردی برای ارتقای عادات ارگونومیکی در راه ارتقای سلامت کارگران تاکید می کنند.

مقدمه: مرگ و میر و حوادث مرتبط با کار به عنوان یک معضل بهداشت عمومی در سراسر دنیا در نظر گرفته می شود. تحقیقات نشان می دهد که موثرترین برنامه ها؛ مداخلات تئوری محور هستند. الگوی رفتار سالم الگوی نسبتا جامعی است که هم به عوامل ایجادکننده قصد رفتار و هم به عوامل تسهیل کننده رفتار می پردازد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مداخله بر اساس الگوی رفتارسالم بر کاهش حوادث و ارتقاء رفتارهای ایمن کارگران پرداخته است. مواد و روش : این مطالعه به صورت نیمه تجربی با حضور 270 نفر از کارگران شرکت ذوب آهن اصفهان در دو گروه (آزمون 135 نفر و شاهد135 نفر) انجام شد. اطلاعات با پرسشنامه محقق ساخته بر اساس الگوی رفتار سالم و چک لیست مشاهده رفتار در دو مرحله قبل و سه ماه بعد از مداخله جمع آوری گردید. مداخله بر اساس نتایج حاصل از پیش آزمون مطابق با الگوی رفتار سالم در گروه آزمون انجام گرفت. درگروه شاهد مداخله ای صورت نگرفت و کارگران در آموزش های ایمنی معمول کارخانه شرکت کردند. اطلاعات با نرم افزار spss16 و lisrel8.8 و آزمون های آماری مناسب مورد بررسی قرار گرفت. هجده ماه بعد میزان حوادث شغلی دو گروه با یکدیگر و مدت مشابه قبل مقایسه گردید. یافته ها: پس از مداخله میانگین نمرات آگاهی، سیستم اعتقادی، سیستم هنجاری، خود کارآمدی عمومی و قصد رفتاری و رفتارهای مشاهده شده کارگران گروه آزمون نسبت به قبل و گروه کنترل افزایش معنی داری یافته بود (05/0 p<) همچنین هجده ماه پس از مداخله تعداد حوادث در کارگاه گروه آزمون نسبت به مدت مشابه قبل و گروه کنترل کاهش معنی داری یافته بود (05/0 p<). نتیجه گیری: مداخله بر اساس الگوی رفتار سالم تاثیر مثبتی بر ارتقاء رفتارهای ایمن و مشارکت کارگران و کاهش حوادث آسیب ها و حوادث ناشی از کار داشته است. بنابراین پیشنهاد می شود برای انجام مداخلات ایمنی در صنایع مشابه از این الگو استفاده گردد.

روش منقطع یکی از شایعترین روشهای پیشگیری از بارداری در ایران است و از مهمترین دلایل وقوع حاملگی های ناخواسته می باشد. حاملگی ناخواسته از مشکلات اساسی در بهداشت عمومی است. مطالعه حاضر با هدف تاثیر تئوریهای رفتار برنامه ریزی شده و تئوری شناختی اجتماعی در تغییر روش پیشگیری از بارداری نزدیکی منقطع به روش پیشگیری از بارداری مدرن و در سه مرحله انجام شد. چارچوب مفهومی مطالعه، تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. مرحله اول از نوع مطالعه اکتشافی بود. در این مرحله با 50 نفر از افراد مورد پژوهش مصاحبه حضوری انجام شد. مرحله دوم شامل مطالعه مقطعی بود. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استخراج شده از مرحله قبل و به روش مصاحبه با 181 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی انجام شد. در مرحله سوم برنامه آموزشی تدوین و اجرا شد و در فواصل زمانی مشخص پس آزمون انجام شد. داده ها بر اساس نرم افزار لیزرل و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مرحله اول سه مضمون شامل باورهای رفتاری، هنجاری و کنترلی استخراج گردید و پرسشنامه بر اساس آن تدوین و اعتبار و پایایی آن تایید شد. یافته های پژوهش نشان داد که تئوری مذکور قادر به پیشگویی 34 درصد تغییرات قصد رفتاری در گروه مورد پژوهش است. نتایج بدست آمده از مرحله اول و دوم مطالعه، منجر به تدوین برنامه آموزشی بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده و تئوری شناختی اجتماعی گردید و در گروه آزمون برنامه آموزشی مورد استفاده قرار گرفت. قبل از انجام مداخله اختلاف معنی داری در متغیرهای جمعیتی، باروری و باورهای هنجاری، رفتاری و سازه های مورد نظر بین دو گروه آزمون و شاهد وجود نداشت ولی بعد از مداخله بین باورها و سازه های دو گروه اختلاف معنی دار بود. نتایج مطالعه بیانگر آن است که مداخله تئوری محور تدوین شده قادر به ارتقاء رفتار در افراد گروه مورد پژوهش است و می تواند به عنوان اساسی برای انجام مداخلات در گروه مورد پژوهش مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: تنظیم خانواده و کنترل باروری یکی از مهمترین ابزار موجود در اختیار خانواده ها است تا از آن طریق بتوانند بطور آزادانه، آگاهانه و مسوولانه برای تعداد فرزندان خود و فاصله گذاری بین آنها برنامه ریزی نموده و از نیاز برآورده نشده، بارداری های ناخواسته و پرخطر پرهیز نمایند. در این میان مشکلاتی مانند کمبود منابع و نیز برخی مشکلات کیفی در ارایه خدمت وجود دارد که دستیابی به اهداف را با تاخیر روبرو می سازد. مواد و روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه تجربی از نوع کارآزمایی تصادفی است که با هدف بررسی تاثیر استفاده از سازه های مختلف مدل اعتقاد بهداشتی در ارتقای کیفیت خدمات تنظیم خانواده در استفاده کنندگان از دو روش پیشگیری از بارداری قرص و کاندوم انجام شده است. از واحدهای ارایه خدمت شبکه بهداشت و درمان سمنان، دو سری از واحدهای ارایه خدمت (متناسب با حجم نمونه) به عنوان مداخله و شاهد انتخاب شدند. پانصد نفر (دو گروه 250 نفری) به عنوان گروه مداخله و پانصد نفر (دو گروه 250 نفری) به عنوان گروه شاهد (برای هر کدام از روش های قرص و کاندوم) در نظر گرفته شدند. ابزار های استفاده شده برای انجام این پژوهش شامل دو قسمت بود. یک قسمت یکسان برای بررسی شاخص های دموگرافیک استفاده کنندگان از هر کدام از روش ها و یک قسمت متفاوت که مبتنی بر سازه های مدل اعتقاد بهداشتی تدوین گشته و تعداد سوال ها در سازه ها از روشی به روش دیگر متفاوت بود. اعتبار ظاهری، اعتبار محتوایی، روایی و پایایی پرسشنامه ها مورد ارزیابی و اصلاحات لازم قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با بهره گیری از روش آزمون- آزمون مجدد و محاسبه معیارهای نمونه برداری برای تضمین کیفیت (lqas)، محاسبه آلفای کرونباخ و انجام item analysis نهایی شد.برنامه مداخله شامل استفاده از یک ابزار ارایه خدمت مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بود. ارزیابی مداخله از طریق پرسشنامه در قبل از مداخله، دو ماه، چهار ماه و شش ماه بعد از مداخله انجام شد. نتایج: میانگین سنی استفاده کنندگان از قرص 29 سال و میانگین سنی افراد استفاده کننده از کاندوم 27 سال بود. بین دو گروه در ابتدای مطالعه از لحاظ متغیرهای دموگرافیک تفاوت معنی داری دیده نشد. اطلاعات به دست آمده نشان داد که در هر گروه شاهد و مداخله برای هر دو روش قرص و کاندوم در طول مداخله، براساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی اختلاف معنی داری وجود داشته است. این امر نشان دهنده موثر بودن آموزش های قبلی بوده است که شاخص های موجود نیز بیانگر همین امر است. فراتر از این، یافته های مطالعه نشان داد که سازه های منافع درک شده (0.05 > (p، موانع درک شده (0.05 > (p و خودکارآمدی (0.05 > (p در استفاده کنندگان از قرص در دو گروه شاهد و مداخله تفاوت معنی داری داشته و در دو گروه شاهد و مداخله استفاده کننده از کاندوم در سازه های منافع درک شده (0.05 > (p و موانع درک شده (0.05 > (p اختلاف معنی داری مشاهده شد. بحث: این مطالعه نشان می دهد که ارایه خدمات تنظیم خانواده مبتنی بر سازه های اعتقاد بهداشتی سبب ارتقای کیفیت خدمات در مقایسه با روش کلاسیک است. براین اساس بهره گیری از این مدل سبب بهبود وضعیت سازه های منافع درک شده و خودکارآمدی در گیرندگان هر دو روش و موانع درک شده در گیرندگان قرص است. با بهبود ارتباط بین گیرنده و ارایه دهنده خدمت، قطع و تغییر زودرس استفاده از روش انتخاب شده کاهش می یابد. همچنین ضمن بهبود شاخص های پیشگفت سبب افزایش فاصله زمانی مراجعه به واحدهای ارایه خدمت با حفظ و ارتقای کیفیت قبلی شده و از این طریق قادر خواهد بود تا بار مراجعه را برای دریافت خدمت این دو روش به واحدهای ارایه خدمت کاهش داده و ضمن ایجاد صرفه جویی معتنابه، در استفاده بهینه از منابع انسانی تاثیری مثبت ایجاد نماید.

مقدمه: سلامت دهان جزء جدایی ناپذیر سلامت عمومی است بطوریکه دهان آیینه ای از سلامت یا بیماری می باشد. بیماری های دهان و دندان تاثیر منفی بر عزت نفس و توانایی خوردن افراد دارد.بعلاوه این بیماری ها منجر به ایجاد درد و اضطراب می گردند که برآیند نهایی آن عملکرد نامطلوب اجتماعی و کیفیت زندگی پایین و نامطلوب می باشد. استفاده منظم از مسواک ، پلاک های دندانی را به میزان بسیار زیادی کاهش می دهد. انجمن دندانپزشکی آمریکا پیشنهاد می کند هر فرد روزانه دو بار دندان های خود را مسواک بزند. با این حال، میزان استفاده از مسواک در میان نوجوانان ایرانی بسیار پایین (در حدود 20 درصد) می باشد. این مطالعه با هدف ارزشیابی مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری توسعه یافته رفتار برنامه ریزی شده با استفاده از برنامه ریزی از عمل و برنامه ریزی برای از عهده برآمدن در ارتقاء و نگهداری رفتار مرتبط با سلامت دهان و دندان انجام گردید. مواد و روش کار: مطالعه حاضر یک کارآزمایی شاهددار تصادفی است. از بین مدارس متوسطه شهر قزوین 383 دانش آموز بطور تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمون (190 نفر) و گروه کنترل (193 نفر) تخصیص یافتند. گروه آزمون مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری توسعه یافته رفتار برنامه ریزی شده با استفاده از برنامه ریزی برای عمل و برنامه ریزی برای از عهده برآمدن دریافت کردند. مداخله آموزشی شامل 4 جلسه حضوری بود. اطلاعات بدست آمده از نمونه مذکور قبل، دو هفته بعد و سه ماه پس از مداخله از طریق پرسشنامه خود گزارشی و چک لیست جمع آوری شد. نتایج: پس از مداخله، اختلاف معنی داری بین گروه های آزمون و کنترل از نظر میزان رفتار مسواک زدن و نمره پلاک دندانی وجود داشت. نتایج مطالعه پس از سه ماه پیگیری نیز نشان دهنده اختلاف معنی دار میان گروه ها بود. میزان پلاک دندانی در گروه آزمون از 30/1± 77/2 در فاصله سه ماهه پس از مداخله به نمره 24/1± 0/2 تقلیل یافت. همچنین سه ماه پس از مداخله، دفعات مسواک زدن در دانش آموزان گروه آزمون به میزان دو برابر افزایش یافت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نظریه محور نشان می دهد که با استفاده از مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری توسعه یافته رفتار برنامه ریزی شده می توان دانش آموزان را به انجام رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان ترغیب نمود و شاخص های بالینی دهان و دندان را ارتقاء بخشید.

زمینه و هدف: ایدز تمامی کشورهای دنیا و همه گروه های جنسی و سنی، نژادی را تحت تاثیر قرار داده است. آمارها نشان دهنده موارد عفونت و ابتلای به ایدز در منطقه و ایران می باشد، با وجود این کارشناسان بر کافی نبودن آموزش و اطلاع رسانی رسانه ای غیر شفاف تأکید می نمایند. هدف این مطالعه ارزیابی تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی به رابطین سلامت شهر زنجان، بر سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در مورد ایدز در جمعیت زنان تحت پوشش بود. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 75 رابط سلامت متأهل واقع در گروه سنی 20 تا 40 سال از 11 پایگاه بهداشت شهر زنجان انتخاب و در دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. جهت گروه مداخله برنام? آموزشی ایدز و مهارت های ارتباطی و جهت گروه کنترل فقط برنامه آموزشی ایدز ارائه شد. سپس هر رابط سلامت به آموزش 12 زن 20 تا 30 سال تحت پوشش پایگاه بهداشت به مدت 8 هفته، مبادرت نمود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته بود که قبل و 20 هفته بعد از اتمام مداخله ی آموزشی تکمیل شد. داده ها با آزمون های آماری تی مستقل، تی زوج، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد تغییرات میانگین نمرات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در گروه مداخله، بطور معنی داری بیشتر از گروه کنترل می باشد. سازه خودکارآمدی درک شده بیشترین همبستگی را با قصد رفتار پیشگیرانه از ایدز داشت. رگرسیون چند متغییره نشان داد سازه خودکارآمدی درک شده 37% تغییرات قصد رفتار پیشگیرانه از ایدز در گروه کنترل و 41% تغییرات در گروه مداخله را پیشگویی می نماید. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد آموزش توأم برنامه مهارت های ارتباطی میان فردی و ایدز، در مقایسه با برنامه آموزشی ایدز به تنهایی، تأثیر بهتری بر افزایش نمرات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی ایجاد می نماید. نتایج این مطالعه لزوم ارتقای دانش و مهارت های ارتباطی رابطین سلامت را مورد تأکید قرار می دهد.

مصرف مخدرهای جویدنی به نام پان پراگ یکی از دلایل عمده ی روی آوردن نوجوانان به مصرف مواد مخدر در آینده است. هدف از این مطالعه اثربخشی مداخله آموزشی بر محوریت باورهای عاطفی در کاهش مصرف پان در نوجوانان 14-12 ساله شهر چابهار بود. در این پژوهش نیمه تجربی 105 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمون مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای شامل سوالات دموگرافیک، و نیز سوالاتی در خصوص سنجش آگاهی، نگرش، باورهای عاطفی مربوط به مصرف پان پراگ و نیز میزان مصرف این ماده بود، که روایی و پایایی آن با بهره گیری از روش های علمی مورد بررسی تایید قرار گرفت. پس از انجام پیش آزمون در هر دو گروه پس تطبیق همسانی و عدم وجود اختلاف معنادار بین میزان متغیرهای اصلی در دو گروه، مداخله آموزشی با روش سخنرانی، همراه ارائه پمفلت و نیز پرسش و پاسخ و به کارگیری تصاویر ذیربط و یک فیلم ده دقیقه ای در گروه آزمون انجام شد. بلافاصله بعد از مداخله آموزشی و همچنین 3 ماه پس از آن داده ها و اطلاعات توسط پرسشنامه جمع آوری و نهایتاً با نرم افزار آماری spss نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از آموزش، میانگین نمرات آگاهی، نگرش، باورهای عاطفی و نیز میزان مصرف پان پراگ در گروه آزمون به طور معنی داری افزایش پیدا کرد این مقادیر در گروه کنترل تفاوت معنی دار نداشت. نتایج این مطالعه حاکی از تأثیر مداخله آموزشی بر محوریت باورهای عاطفی در خصوص رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف ماده پان پراگ در بین دانش آموزان گروه سنی 14-12 ساله شهر چابهار بود. واژه کلیدی: آگاهی، نگرش، باورهای عاطفی، پان پراگ، رفتار.

مقدمه: مخاطره آمیزترین دوران زندگی از نظر شروع مصرف مواد مخدر دوره ی نوجوانی است. هزینه های اجتماعی و آسیب های ناشی از سوء مصرف مواد در نوجوانان بسیار با اهمیت است و لازم است برنامه های مداخله ای تئوری محور به منظور پیشگیری از این رفتار در نوجوانان انجام گیرد. تئوری رفتار برنامه ریزی شده یکی از مناسبترین نظریه های آموزش بهداشت برای پیش بینی رفتارهای بهداشتی و اجتماعی از جمله مصرف مواد مخدر توسط نوجوانان است. این مطالعه باهدف طراحی و اجرای برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده و خود کنترلی جهت پیشگیری از سوء مصرف مواد در نوجوانان انجام شد. روش کار: این مطالعه در دو مرحله طراحی و اجراشد. مرحله اول یک مطالعه توصیفی تحلیلی است .در این مرحله 650 نفر از دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفتند . بر اساس نتایج این مرحله، الگو آموزشی طراحی شده و با تحلیل مسیر ارزیابی شد. مرحله دوم به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی طراحی شد .در این مرحله140 از دانش آموزان بصورت تصادفی در یکی از دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. اطلاعات قبل و دو ماه بعد از مداخله جمع آوری شد. داده ها با نرم افزارهای lisrel و spss16 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: درمرحله اول تحلیل مسیر نشان داد: کنترل رفتاری درک شده وهنجارهای انتزاعی پیش بینی کننده های قوی تری برای قصد مصرف مواد هستند.در مرحله دوم : تغییرات ایجاد شده در گروه مداخله در رابطه با تمامی متغیرها بیشتر از گروه شاهد بوده است .آزمونt زوجی تفاوت معنی داری را بین نمرات قبل و بعد از برنامه آموزشی در گروه مداخله نشان داد (05/0 p<) اختلاف میانگین قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله برای متغیرهای خود کنترلی 35/5، نگرش 78/3- ، هنجار های انتزاعی62/1-، کنترل رفتار درک شده15/3 بوده است . آزمون مک نمار نشان میدهد که در گروه مداخله تفاوت معنی داری بین قصد مصرف مواد قبل و بعد از برنامه آموزشی وجود دارد(039/0p=). نتیجه گیری: الگو طراحی شده قدرت پیش بینی کننده خوبی برای سوء مصرف مواد در نوجوانان دارد و اجرای برنامه آموزشی مبتنی بر این الگو می تواند در پیشگیری از سوء مصرف مواد درنوجوانان موثر باشد.

پیش زمینه و هدف: بهداشت دهان و دندان یکی از مهم ترین شاخه های بهداشت عمومی به شمار می رود و این نیاز در گروه پرمخاطره مادران باردار بیشتر احساس می گردد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر اتخاذ رفتار مراقبتهای بهداشت دهان و دندان مادران باردار شهر اراک صورت پذیرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی تعداد 130 نفر از مادران باردار شهر اراک شرکت داشتند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد مادران باردار در خصوص مراقبتهای بهداشت دهان و دندان بوده که در قبل از مداخله آموزشی اطلاعات تکمیل و سپس گروه مورد 7 جلسه برنامه آموزشی دریافت نموده است. 3 ماه بعد از مداخله آموزشی هر دو گروه شاهد و مورد پرسشنامه مربوطه را مجددا تکمیل و در نهایت داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها : بین میانگین نمره مربوط به متغیرهای اجزای مدل اعتقاد بهداشتی در دو گروه مورد و شاهد در خصوص انجام مراقبتهای بهداشت دهان و دندان در قبل و بعد از مداخله آموزشی اختلاف معنی داری مشاهده شد (05/0>p). از بین متغیرهای مدل اعتقاد بهداشتی خودکارآمدی و موانع درک شده بیشترین، عامل پیش بینی کننده رفتار بهداشتی دهان و دندان در مادران باردار بوده است. قبل از مداخله میانگین نمره عملکرد در گروه مورد 2/9± 45 بود که بعد از انجام مداخله آموزشی و سه ماه پیگیری به 7/9±77 افزایش یافت که نسبت به قبل از آموزش این اختلاف معنی دار بود (05/0>p). بحث و نتیجه گیری: تدوین برنامه ی آموزش بهداشت دهان و دندان برای مادران باردار با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی بسیار سودمند و اثربخش است. ضمن این که در اجرای این برنامه ها کنترل، پایش و پیگیری آموزشی توصیه می شود.

مصرف سیگار ده ها سال است که به عنوان یکی از مهم ترین عامل تهدید کننده سلامتی شناخته شده و هزینه های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی زیادی بر جوامع تحمیل کرده است و مضرات ناشی از آن بار مالی سنگین و مشکلات عمده ای را بر سیستم های بهداشتی تحمیل می کند. دخانیات باعث افزایش خطر آترواسکلروز عروق کرونر و در نتیجه موجب افزایش خطر بیماری های عروق کرونر قلب می شود. بیماری ایسکمیک قلبیihd ) (، به عنوان شایع ترین عامل مرگ و میر شناخته شده و سیگار کشیدن، اولین و بزرگترین عامل خطرساز در ihd تعیین شده است و نیز میزان مرگ ناشی از ihd در مردان و زنان سیگاری به ترتیب 10 و 5 برابر بیشتر از غیر سیگاری ها است. این مطالعه از نوع نیمه تجربی، توصیفی تحلیلی می باشد که بصورت قبل و بعد انجام شده است. ابتدا یک پیش آزمون نگرش نسبت به سیگار کشیدن و تعداد نخ سیگار مصرفی روزانه بعمل آمد؛ سپس متناسب با وضعیت اجتماعی، سطح سواد و آمادگی و تمایل بیمار از نظر نوع برنامه آموزشی، و نیز بر اساس نیاز سنجی بعمل آمده از بیمار، در مورد نوع آموزش و بسته آموزشی دلخواهش، آموزش های ترک سیگار به صورت بسته های آموزشی (پمفلت، پوستر، کتابچه آموزشی، آموزش چهره به چهره ) تهیه و ارائه شد. بعد از یک ماه، مجدداً در منزل بیماران، تعداد نخ سیگار مصرفی روزانه و نگرش نسبت به سیگار کشیدن ارزیابی گردید. یافته ها نشان دادند که از نظر آماری بین میانگین نمره نگرش قبل و بعد از آموزش اختلاف معنی داری وجود دارد (p?0/001 ) و همچنین میانگین تعداد نخ مصرف سیگار روزانه قبل ( 3/31 عدد ) و بعد از آموزش ( 13 عدد )، اختلاف معنی داری را نشان می دهد (p?0/001) و میزان کاهش مصرف سیگار در مرحله قبل از آموزش در مقایسه با بعد از آموزش 5/41 درصد می باشد . لذا پیشنهاد می شود پرستاران بخصوص در بخشهای ویژه، بهنگام مراقبت از بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی، جهت آموزش ترک سیگار، از بسته های آموزشی متناسب با نیاز بیماران استفاده نمایند.

چکیده مقدمه: این تحقیق یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که در پژوهش حاضر به بررسی مسائل و مشکلات فرزندان سندرم داون در خانواده ها با تأکید بر رژیم غذایی مورد نیاز ایشان می پردازد. روش کار: نمونه پژوهش شامل 80 نفر از کودکان و نوجوانان و جوانان سندرم داون آموزش پذیر در شهر تهران که با انجمن سندرم داون در تماس هستند و در گروه سنی 6 تا 36 سال قرار دارند و به صورت نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس (افرادی که مایل به شرکت در پژوهش بودند) انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه ای شامل بخش های اطلاعات فردی با 13 سوال و پرسشنامه رفتار تغذیه ای با 20 سوال بوده است. برای اجرای پژوهش حاضر به والدین افراد سندرم داونی مراجعه شد که با انجمن سندرم داون ایران در ارتباط هستند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در خصوص وضعیت رفتار تغذیه ای، از روش‏های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: آزمون کای دو نشان داد بین انجام امور شخصی فرزندان سندرم داون با تحصیلات والدین شان و همچنین شغل مادر ارتباطی وجودندارد؛ اما بین انجام امور شخصی فرزند سندرم داون با شغل پدر ارتباط معنی داری وجود دارد(05/0p<). همچنین آزمون کای دو نشان داد وضعیت تغذیه افراد سندرم داون و شاخص های دموگرافیکی ارتباط معنی دار وجود ندارد (061/0= p). بین فعالیت بدنی افراد سندرم داون و متغیرهای وضعیت تغذیه ای، ارتباط معنی داری بین فعالیت بدنی افراد سندرم داون و مصرف روغن (036/0=p) و همچنین مصرف نوشابه (028/0=p) وجود دارد؛ اما بین فعالیت بدنی افراد سندرم داون و دیگر متغیرهای وضعیت تغذیه ای ارتباط معنی داری مشاهده نشد (05/0<p). نتایج آزمون کای دو حاکی از آن است که فعالیت جسمانی فقط با شاخص دموگرافیکی قد جامعه آماری رابطه معنی دار وجود دارد(022/0=p)، اما با شاخص های دیگر(تحصیلات096/0=p ، وزن 0100/0=p، سن 0769/0=p، جنسیت0769/0=p) در افراد سندرم داون ارتباط معنی دار مشاهده نشد. نتیجه گیری: در تحقیقاتی که به وسیله دیگر محققان انجام شده است، نتایج مشابه ای به دست آمده است و پیشنهاد شد که برنامه آموزشی-حمایتی مبتنی بر بسته آموزشی برای افراد سندرم داون استفاده شود.

بهترین راه پیشگیری از نگرانی جدی آسیب های شغلی ناشی از وسایل نوک تیز آلوده با خون و فرآورده های آن، رعایت احتیاطهای استاندارد می باشد. با توجه به خطر سرایت hbv که یکصدبار بیش از hiv بوده و میزان مرگ و میرش دریک روز بیش ازمیزان مرگ و میر hiv در طول یکسال است ، مطالعه تداوم رفتارهای پیشگیری کننده از عفونت ناشی از ویروس هپاتیت ب ، مورد بررسی قرارگرفت. مواد و روش ها : در این پژوهش نیمه تجربی 135 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای از بین مراکز بهداشتی و درمانی و رسته های شغلی مدنظر انتخاب و با استفاده از ابزار گردآوری اطلاعات شامل سوالات دموگرافیک، وضعیت مراکز بهداشتی و درمانی، آگاهی، نگرش، رفتار پیشگیری از عفونت ناشی از ویروس هپاتیت ب پس از روایی و پایایی و چک لیست بازدید رفتارهای پیشگیری کننده شامل کنترل سه حیطه رفتار قبل ، حین و بعد از تماس با خون و سایر مایعات بدن بواسطه اجسام نوک تیز و برنده ، پس از بررسی آزمون اولیه ، بسته آموزشی اجرا و نتایج تداوم رفتار بصورت مشاهده ای و خودگزارشی بلافاصله و6 ماه پس از مداخله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها: آزمونهای آماری تفاوت معنی داری را بین قبل ، بلافاصله و 6 ماه بعد از مداخله درمورد رفتارهای پیشگیری کننده از عفونت هپاتیت ب نشان داد (05/0p< ) . ارتباط بین متغیر وضعیت تحصیلات ، علاقه به کار، آسیب ناشی از اجسام نوک تیز ، استخدامی ، اشتغال و سطوح آگاهی ، نگرش و رفتار در سه مرحله آزمون معنی داربود. نتیجه گیری : بسته آموزشی بر ارتقاء و تداوم رفتارهای پیشگیری کننده از عفونت هپاتیت ب در کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی مرکز بهداشت شرق تهران موثربوده است.

مقدمه و اهداف: دیابت شایعترین بیماری غددی درجهان واکنون پنجمین علت مرگ جوامع غربی و چهارمین دلیل شایع مراجعه به پزشک است. مرگ و میر ناشی از عوارض دیر رس این بیماری از جمله پای دیابتی در حال افزایش چشمگیر است. عارضه پای دیابتی وقطع پا یکی از علل این معلولیت و نیز هزینه بر بودن به لحاظ جسمانی و عاطفی برای بیماران دیابتی است. با توجه به این که شایعترین نوع این بیماری دیابت نوع 2 است کنترل آن رژیم غذایی وخود مراقبتی امری مهم وضروری است. بهترین استراتژی برای پیشگیری از بروز عوارض دیابت، آموزش بهداشت در زمینه خود مراقبتی به خصوص رژیم غذایی صحیح ومراقبت از پا است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی خود مراقبتی بیماران دیابتی نوع ii درمناطق روستایی شهرستان مبارکه انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با گروه کنترل تصادفی شده می باشد و جهت آن و آینده نگر می باشد. مطالعه برروی 88 نفر در دو گروه مورد (44نفر) و شاهد(44نفر) از بیماران دیابتی نوع 2مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان محمد رسول ا... (ص) که به طورتصادفی انتخاب شدند، انجام شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه مشتمل بر 72 سوال وچک لیست جمع آوری و با آزمون های آماری (کای اسکوئر، تی مستقل، تی زوجی و من ویتنی) با نرم افزار 18spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین نمرات آگاهی، نگرش وعملکرددر خصوص مراقبت از پا و رژیم غذایی صحیح قبل از مداخله آموزشی در حد متوسطی بود اما بعد از مداخله آموزشی میانگین نمرات آگاهی، نگرش وعملکرد دربیماران دیابتی نوع 2درگروه مورد در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از اثر بخشی مداخله آموزشی و در نتیجه افزایش آگاهی، نگرش و عملکرد بیماران دیابتی نوع 2گروه مورد در مقایسه با گروه شاهد درخصوص مراقبت از پا و رژیم غذایی صحیح می باشد.

مقدمه: بیماری کم خونی فقر آهن بیماری است که نه تنها کشورهای در حال توسعه بلکه کشورهای صنعتی را نیز درگیر کرده است. کودکان ، نوجوانان و زنان بارداربیشتر درمعرض کم خونی فقر آهن می باشند. یکی از راهکارهای ارائه شده توسط سازمان جهانی برای پیشگیری از این بیماری استفاده از قرص های آهن میباشد. در این مطالعه به بررسی تأثیر مداخله آموزشی بر میزان مشارکت دانش آموزان دختر دبیرستانی در برنامه کشوری مکمل آهن یاری پرداخته شده است. روش کار: این مطالعه پژوهشی نیمه تجربی مداخله ای از نوع قبل و بعد می باشد که بر روی 55 دانش آموز دختر پایه دوم و سوم یکی از دبیرستانهای دولتی شهر چابهاردر سال تحصیلی 92-91، بصورت تصادفی انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا بود. پرسشنامه در دو زمان و با فاصله یک ماهه توسط دانش آموزان تکمیل شد. پس از تحلیل اطلاعات مرحله اول ، بر اساس پاسخهای دانش آموزان و اهمیت موضوع، روشهای بحث گروهی و پرسش و پاسخ برای مداخله آموزشی در نظر گرفته شد و سپس، مدا خله آموزشی طی 3 جلسه و مدت زمان هر جلسه 45 دقیقه انجام گرفت . اطلاعات با استفاده از نرم افزار 16 spss و با آزمون های آماری تی زوجی، کای دو و مک نمار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج : در این مطالعه میزان مصرف قرص بر حسب موارد سن، تحصیلات والدین، شغل والدین، عوارض مصرف قرصهای آهن، مصرف منظم/ نامنظم، همراهی معلم و مدیر مدرسه، در مرحله قبل و بعد از مداخله آموزشی از نظر آماری معنی دار نبود. آگاهی و نگرش دانش آموزان در قبل و بعد از مداخله، از نظر آماری معنی دار بود و رفتار، با اینکه در مرحله بعد از مداخله افزایش داشته ولی ارتباط آنها در قبل و بعد از مداخله از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: تشویق و همراهی معلمان و مدیران در اثربخشی برنامه کشوری آهن یاری بسیار مفید خواهد بود.

چکیده زمینه و هدف: بهداشت دهان و دندان یکی از مهم ترین شاخه های بهداشت عمومی به شمار می رود. توجه به این مقوله یکی از برنامه های سازمان بهداشت جهانی در حوزه پیشگیری از بیمار یهای مزمن و ارتقای سلامت می باشد. از طرف دیگر ، دانش آموزان گروههای سنی پایین به دلیل اهمیت خود در برنامه های بهداشت دهان ودندان ، مورد توجه بیشتری قرار گرفته اند . تحقیق حاضر با هدف تعیین آگاهی ، نگرش وعملکرد دانش آموزان چهارم ابتدایی شهر تهران در مورد بهداشت دهان ودندان در سال تحصیلی 92-1391انجام شد . روش بررسی : مطالعه حاضرپژوهش مداخله ای نیمه تجربی ، جامعه پژوهش کلیه دانش آموزان پایه چهارم دبستان ( شهدای تاکسیرانی) منطقه 14آموزش وپرورش شهر تهران در سال تحصیلی92-1391 می باشد . نوع مداخله شامل آموزش از طریق رسانه های الکترونیکی بود. پرسشنامه ها بعد از تایید روایی وپایایی ، درمجموع 33سوال برای دانش آموزان و مادرانشان (10سوال آگاهی ، 9سوال نگرش و8سوال عملکرد مابقی متفرقه ، پاسخ های افراد به سوالات نگرش با معیار لیکرت 5قسمتی محاسبه شد) قبل وبعد از آموزش در اختیار نمونه ها قرار گرفت . ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه با آلفا کرونباخ7382/0 بود. برای آنالیز داده ها از نرم افزار spss و آزمون های آماری tstudent استفاده شد تحقیق در کمیته اخلاقی پزشکی دانشگاه تربیت مدرس تایید شد. یافته ها : بیشترین درصد فراوانی مربوط به سن پاسخگویان (10سال )، بعد خانوار (چهارنفره)، تحصیلات والدین (متوسط )، سن مادر (39-35سال)، میزان در آمدخانواده (خوب ). نتایج بررسی نشان می دهد بین آگاهیها، نگرش ورفتار دانش آموزان قبل از آموزش وپس از آموزش تفاوت معنی داری وجود داردبطوریکه آگاهی برطبق آزمون تی )605/2-( و با قبول خطای کمتر از 05/0، (012/0p =) ، نگرش دانش آموزان بر طبق آزمون تی( 078/7-) و با قبول خطای کمتر از 01/0 ، (000/0p =) ، عملکرد کوتاه مدت دانش آموزان برطبق آزمون تی (470/7-) و با قبول خطای کمتر از 01/0، (000/0p =) ، متغیرهایی نیز که با آگاهی ، نگرش وعملکردکوتاه مدت دانش آموزان مورد مطالعه در ارتباط بوده است عبارتند از بعد خانوار ، تحصیلات والدین. نتایج : نتایج این پژوهش نشانگر تاثیر مثبت برنامه آموزشی از طریق رسانه های الکترونیکی برآگاهی ، نگرش و بهبود عملکرد کوتاه مدت دانش آموزان در زمینه بهداشت دهان ودندان بود . مراقبین سلامت می بایست اینگونه برنامه های مداخله ای و تاثیر گذار را طرح ریزی نمایند مطالعات تاثیرآموزش بربهداشت دهان ودندان دانش آموزان در ایران خیلی زیاد نیست ، نتایج نشاندهنده آن است که میتوان این نوع آموزشها را با توجه به کمبودمراقب سلامت در بسیاری از مدارس ایران بعنوان چارچوبی جهت برنامه ریزی مداخلات در جهت بهبود و ارتقای رفتارهای بهداشت دهان و دندان دانش آموزان بکارگرفت . کلمات کلیدی : بهداشت دهان ودندان، دانش آموزان، آموزش بهداشت، رسانه های الکترونیکی .

ارتقاء سلامت زنان، کودکان و خانواده از اهداف مهم و اساسی همه دولت ها می باشد و تنظیم خانواده بخش مهمی از آن است. در بین روش های مدرن پیشگیری از بارداری، مصرف قرص شایع ترین روش است. افزایش تداوم مصرف قرص نقش مهمی در جلوگیری از به خطر افتادن سلامت مادران و کودکان دارد. با توجه به اینکه عوامل رفتاری متعددی در تداوم مصرف قرص دخالت دارد. در این مطالعه از الگوی رفتار برنامه ریزی بهینه شده با خودکارآمدی برای افزایش تداوم مصرف قرص استفاده شد. این مطالعه در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول با بررسی رفتار مصرف قرص در500 زن 49-15 سال مصرف کننده قرص جلوگیری از بارداری ld مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهر اهواز مرکز استان خوزستان، شایع ترین عوارض جانبی و الگوی رفتار برنامه ریزی شده پیشنهاد گردید (058/0 =,rmsea 001/0=p ,47/1=(x2/df، همچنین با انجام آزمون های تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر الگوی رفتار برنامه ریزی بهینه شده با خودکارآمدی تایید و برازش گردید (324 =,aic059/0 =, rmsea001/0=p , 56/1=(x2/df. در مرحله دوم با تعیین دو گروه 65 نفری آزمون و شاهد تاثیر این الگو برای افزایش تداوم مصرف قرص مورد بررسی قرار گرفت و تداوم مصرف قرص برای مدت شش ماه پس از مداخله پایش گردید. افزایش تداوم مصرف قرص پس از سه ماه در گروه مداخله نسبت به گروه شاهد معنا دار نشد ولی زنانی که این آموزش ها را ندیده بودند 2 برابر بیشتر از زنانی که این آموزش ها را دیده بودند در معرض قطع مصرف قرص بودند )15/0, p=68/5-77/0 ci= 95%, 09/2.(or= تداوم مصرف قرص شش ماه پس از مداخله نیز بررسی گردید که تداوم مصرف در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد 20 درصد افزایش یافت که این افزایش معنا دار بود و زنان گروه شاهد 3 برابر بیشتر از زنان گروه مداخله در معرض قطع مصرف قرص بودند)01/0, p=13/8-29/1 ci= 95%, 25/3(or=. تداوم مصرف قرص با کاهش بروز عوارض جانبی ارتباط معکوسی داشت، بطوریکه با کاهش بروز عوارض جانبی، تداوم مصرف قرص افزایش یافت (003/0p=). یافته های حاصل از مطالعه نشان داد که الگوی رفتار برنامه ریزی بهینه شده با خودکارآمدی برای افزایش تداوم مصرف قرص در جامعه مورد پژوهش موثر بوده است و توصیه می گردد برای افزایش تداوم مصرف قرص ضمن اجرای برنامه های آموزشی الگو محور، راه های افزایش خودکارآمدی و نحوه کنترل عوارض جانبی قرص نیز در برنامه های آموزشی گنجانده شود. واژگان کلیدی: قرص پیشگیری از بارداری، الگوی رفتار برنامه ریزی شده، تداوم مصرف، سلامت مادران

هدف: پوکی استخوان شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که امروزه به عنوان یک معضل بهداشت عمومی شناخته شده و با بالا رفتن سن جامعه، اهمیت آن روز به روز بیشتر میشود، از هردو زن یکی و از هرپنج مرد یکی به این بیماری مبتلاست، پوکی استخوان بیماری است که سبک و شیوه زندگی نقش مهمی درمیزان ابتلا به آن دارد، امروزه اعتقاد براین است که آموزش و تغییر رفتاردر زنان با اهمیت تر ازمردان است زیرا زنان نه تنها روی سلامت خود، بلکه اثرات ثابت ودایمی روی سلامت نوزاد،کودکانو خانواده ها دارند نظر به اهمیت ونقش زنان به عنوان مادران این مرز و بوم وکم هزینه بودن فعالیت های آموزشی، تنظیم برنامه های آموزشی وگسترش آن ضروری به نظر میرسد. هدف از این مطالعه نیزبررسی تاثیر آموزش بر رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان درزنان بالای 40 سال است.روشها ومواد: پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه تجربی، توصیفی تحلیلی است که بصورت قبل و بعد می باشدکه گروه آزمون67 نفر و به روش نمونه گیری غیراحتمالی و از میان زنان(بالای 40 سال) مراجعه کننده به مرکز سنجش تراکم استخوان مرکز روماتیسم ایران انتخاب شدند. برنامه آموزشی با استفاده از پوستر و پمفلت طراحی شده بصورت نصب پوستر درمعرض دیدمراجعه کنندگان و توزیع پمفلت و پاسخگویی به سئوالات شرکت کنندگان به اجرا درآمد. ابزارگردآوری داده ها دراین مطالعه پرسشنامه ای مشتمل بردو بخش بود که بخش اول مربوط به اطلاعات دموگرافیک و بخش دوم اطلاعات شامل آگاهی، عادات و رفتارهای پیشگیری کننده(تغذیه وفعالیت فیزیکی) می باشد که قبل و یک ماه بعد از مداخله تکمیل شد.یافته ها: بعد از مداخله، آزمون تی زوجی درزمینه آگاهی(00/0= p)، فعالیت فیزیکی(022/0p=)، مصرف کلسیم( 000/0p=)مدت زمان قرارگیری درنورآفتاب(035/0p=)ومصرف ویتامین د (000/0 p=) اختلاف معناداری رانشان داد. میزان مصرف کلسیم از 3/259+5/670 قبل از مداخله به2/390+4/1103بعد از مداخله رسید و آزمون آماری تی زوجی نیز تفاوت معناداری بین میانگین مصرف کلسیم روزانه قبل و بعد از مداخله نشان داد (05/0>p). ازنظر ارتباط بین آگاهی و تحصیلات همبستگی مثبت و معناداری وجود داشت(543/0= r 00/0= p).بین تحصیلات و فعالیت فیزیکی(379/0- = r 05/0= (p همبستگی منفی و معناداری وجود داشت همچنین بینbmi و مصرف کلسیم(0260/= r 041/0= p)نیز همبستگی منفی و معناداری وجود داشت. نتیجه گیری:برنامه آموزشی با استفاده از پوستر و پمفلت آموزشی برافزایش آگاهی، رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان مانند فعالیت فیزیکی، تغذیه(مصرف کلسیم وویتامین د) و همچنین قرارگرفتن درمعرض نورآفتاب تاثیر داشته است.

این تحقیق به صورت مقطعی و توصیفی- تحلیلی، بر روی 245 نفر از والدین شاهد بالای 65 سال شهرهای تحت پوشش اداره کل بنیاد شهید شهرستانهای استان تهران به صورت تصادفی انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه کیفیت زندگی sf-36 بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی، آزمون تی و آنووا استفاده گردید. میانگین سنی نمونه ها 6/33±76/5سال بود.38/4 درصد نمونه ها مرد و 61/6% زن بودند. میانگین کل نمره کیفیت زندگی 51/04 بود. بیشترین میانگین کیفیت زندگی در بعد سلامت روانی 17/35±60/37 و کمترین میانگین در بعد محدودیت جسمی 35/07 ±36/63 بود.کیفیت زندگی در مردان بیشتر از زنان بود.

چکیده مقدمه وهدف : رسانه دیجیتال یک شکل تعاملی و مبتنی بر کاربر، برای برقراری ارتباط بوده که شامل شکل های مختلفی می-باشد. وهدف از این مطالعه سنجش میزان اثر رسانه آموزشی دیجیتال نسبت به پمفلت به منظور کاهش مصرف قلیان در دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر زاهدان بود. مواد وروش ها : این پژوهش مطالعه ای نیمه تجربی است که بر روی 200نفر از دانش آموزان پسر دبیرستان های شهر زاهدان با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ایی که در دو گروه مداخله وکنترل که به صورت قبل و بعد انجام گردید و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای 53 سوالی که شامل سوالات دموگرافیک ، آگاهی ، نگرش،رفتار و خودکارآمدی بود که روایی وپایایی آن تایید شده بود سپس با دو شیوه مختلف آموزشی، فیلم دیجیتال به گروه مداخله وپمفلت به گروه کنترل به منظور آموزش و با هدف کاهش مصرف قلیان داده شد که داده های قبل وبعد با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های من ویتنی –کای دو-آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج ویافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که قبل از مداخله آموزشی بین متغیرهای دموگرافیک واصلی مطالعه تفاوت معنی دار بر اساس آزمون های تی مستقل و کای دو به تناسب وجود نداشت و دو گروه از این لحاظ یکسان بودند(05/0p>) اما بعد از مداخله آموزشی میانگین نمراتِ آگاهی ، نگرش، خودکارآمدی و رفتار های پیشگیری کننده از مصرف قلیان در گروه مداخله با فیلم براساس آزمون های تی مستقل و تی زوجی به تناسب، نسبت به گروه مداخله پمفلت اختلاف معنی دار مشاهده شد(05/0p <). همچمین نتایج مطالعه نشان دادکه بین متغیرهای دموگرافیک مانند سن ونگرش- معدل سال گذشته و خودکار آمدی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون ارتباط معنی دار وجود داشته و براساس آزمون همبستگی کروسکال والیس، بین تحصیلات پدر وخود کار آمدی نیز رابطه معنی دارمشاهده شد. همچنین با توجه به نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغییر های اصلی مطالعه درخصوص ارتباط آگاهی با نگرش-آگاهی با خود کارآمدی-نگرش با خودکارآمدی رابطه معنی دار مشاهده شد. نتیجه گیری : این پژوهش نشان داد که رسانه آموزشی دیجیتال نسبت به پمفلت در کاهش مصرف قلیان توسط دانش آموزان موثرتر بود که می تواند در پیشگیری از مصرف قلیان توسط دانش آموزان به کارگرفته شود. واژگان کلیدی : رسانه دیجیتال ، آموزش، دانش آموزان ، قلیان

سلامت روانی بخش جدایی ناپذیر بهداشت عمومی و یکی از مهمترین شاخه های آن است و توجه به این مقوله از برنامه های who می باشد که این سازمان اضطراب را در رأس اختلالات روانی در جهان تخمین زده است. سازمان بهداشت جهانی برای مادر و تأثیر او بر سلامت بهداشت روان سایر اعضای خانواده (از نظر آموزشی و درمانی) نقش کلیدی قائل می شود که نهایتا بر سلامت جامعه اثر خواهد گذاشت. اکثر روان شناسان معتقدند که کمبودهای کیفی و کمی در رابطه مادر و فرزندان اختلال در سلامت روان فرزندان را در پی خواهد داشت و با توجه به اینکه اضطراب در زنان بیشتر از مردان است: توجه به سلامت روان زنان از موضوعات مهم و روز افزون اجتماعی می باشد هدف این پژوهش شبه تجربی از نوع قبل و بعد تعیین میزان تاثیر هاتایوگا برکاهش اضطراب زنان قبل و بعد از آموزش است. برنامه آموزشی براساس آموزش هاتایوگا که شامل اساناها وتن آرامی به همراه تنفس عمیق است. این پژوهش یک مطالعه شبه تجربی از نوع قبل و بعداست.پژوهش در ورزشگاه اقبال منطقه 12 انجام شد و نمونه ها با روش نمونه گیری تصادفی از بین افراد مراجعه کننده با سطوح اضطراب مختلف انتخاب شدند. توسط مربی مجرب به نمونه ها هاتایوگا شامل یک ساعت اسانا و نیم ساعت تن آرامی در هر جلسه آموزش داده شد. مداخله به مدت 3 ماه که در هر هفته 3 جلسه به مدت 90 دقیقه آموزش داده شد ابزار گرد اوری شامل پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه اضطراب بک بود که قبل از مداخله و 3ماه بعد از ان میانگین نمره اضطراب اندازه گیری شد سپس داده ها بر اساس نرم افزار spss16 و آزمون های آماری توصیفی و t زوجی و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها بین میانگین نمرات اضطراب نمونه های مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی داری را نشان داد(05/0(p< پژوهشگر پیشنهاد می کند: انجام تمرینات کم هزینه، ساده و مفرح هاتایوگا با کاهش اضطراب زنان در بهبود سلامت روان زنان، خانواده ودر نهایت جامعه همراه است. می توان با به کارگیری این تمرینات در راستای کاهش اضطراب گام موثر برداشت

مقدمه: در سراسر جهان کمبودهای تغذیه¬ای، رایج¬ترین علت کمبود آهن هستند. فقر آهن شایع-ترین کمبود تغذیه¬ای در ایران می¬باشد. چون عوارض کم خونی بر بازده کار، نیروی تولید و نهایتا بر روند توسعه مؤثر است پیشگیری از آن به¬ویژه در گروه سنی دختران نوجوان، به علت رشد سریع بلوغ و قاعدگی حائز اهمیت می¬باشد. این مطالعه به بیان بررسی تأثیر بسته آموزشی در افزایش مشارکت دانش آموزان دختر در خصوص مکمل یاری آهن در شهر زاهدان می¬پردازد.روش کار: این مطالعه یک تحقیق نیمه تجربی از نوع قبل و بعد می¬باشد که بر روی 200 نفر از دانش¬آموز دختر پایه دوم راهنمایی مدارس راهنمایی شهرستان زاهدان در سال تحصیلی92-91 به صورت تصادفی انجام شده است. ابزار جمع¬آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا (0/871=α و 0/78cvr= و0/89cvi=) بود. پرسشنامه در دو زمان، به فاصله 4 هفته توسط دانش آموزان تکمیل شد. پس از تحلیل اطلاعات مرحله اول، بر اساس یافته¬های موجود و پاسخ¬های دانش آموزان، روش های بحث گروهی و پرسش و پاسخ با کمک رسانه آموزشی پمفلت جهت مداخله آموزشی در نظر گرفته شد. سپس مداخله آموزشی طی 4 جلسه (هر جلسه30 دقیقه¬) برای گروه مداخله برگزار گردید. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 18و با آزمون¬های آماری کای¬دو، من¬ویتنی، اسپیرمن و ویلکاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیکی جز متغیر سن تفاوت معنی دار باهم نداشتند. قبل از مداخله تفاوت معنی دار بین میانگین نمرات متغیرهای اصلی مطالعه در دو گروه مشاهده نشد(0/05<p). بعد از مداخله تفاوت معنی دار در میانگین نمرات آگاهی، نگرش و رفتار بین دو گروه مداخله و کنترل مشاهده شد(p<0/05).نتیجه¬گیری: پرسنل بهداشتی به همراه معلمان و اولیای مدرسه نقش اساسی در انتقال دانش بهداشتی و بالابردن سطح سلامتی دانش آموزان دارند و مداخله از طریق بسته آموزشی در افزایش و بهبود میزان آگاهی، نگرش و مشارکت دانش آموزان دختر در خصوص مکمل یاری آهن مؤثر بوده است.

مقدمه: امروزه زندان در تمام جهان یکی از کانون های مسلم تمرکز hiv است. این موضوع باید مورد توجه جدی قرار گیرد. چرا که اکثر زندانیان دوره های حبس کوتان مدت داشته و دوباره به جامعه باز می گردند. و در واقع زندانیان نه تنها خود در معرض عفونت hiv هستند بلکه به عنوان یک مخزن برای شروع و گسترش hiv در جامعه هستند. مطالعه حاضربا هدف بررسی میزان تأثیر برنامه آموزش چهره به چهره بررفتارهای بهداشتی پیشگیری کننده از ایدز در زندانیان شهرکرد انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی است. که با هدف ارزشیابی تأثیر برنامه آموزش چهره به چهره بررفتارهای بهداشتی پیشگیری کننده از ایدز در زندانیان شهرکردانجام گرفته است. جامعه مورد پژوهش 74 زندانی معتاد می باشد که مورد بررسی قرار گرفتند.ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد که در چهار بخش مشخصات دموگرافیکی، آگاهی، نگرش، و عملکرد تنظیم گردیده و بعد از سنجش پایایی و روایی علمی آن مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه ابتدا میزان آگاهی، نگرش و عملکرد واحدهای مورد پژوهش نسبت به بیماری ایدز مورد بررسی قرار گرفت سپس نیازهای آموزشی آنان مشخص و محتوای آموزشی تدوین گردید. برای ارایه محتوای آموزشی فقط از روش چهره به چهره استفاده گردید.برای بررسی میزان تأثیر مداخله آموزسی، 7 تا 10 روز پس از اجرای برنامه آموزشی به روش چهره به چهره میزان آگاهی، نگرش و عملکرد واحد های مورد پزوهش توسط پرسشنامه دوم تعیین و با اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه اول مقایسه گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، تی زوجی، اسپیرمن وآنوا تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد 5/36% شاهد تماس جنسی و 6/48 % شاهد تزریق مواد مخدر در زندان بوده اند.تحلیل یافته ها ی پژوهش نشان داد که بین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد واحد های مورد پژوهش قبل و بعد از اجرای برنامه آموزشی تفاوت معنی داری وجود دارد بطوریکه میانگین نمرات، آگاهی، نگرش و عملکرد قبل از آموزش به ترتیب 13/9، 11/81و 5/86 بود که پس از آموزش به ترتیب به 18/98، 13/51 و8/68افزایش یافت. آزمون پیرسون نشان داد بین 3 متغییر آگاهی، نگرش و عملکرد مورد بررسی رابطه معنی دار مستقیم وجود داشت و با افزایش آگاهی نگرش و عملکرد افزایش می یابد. نتیجه گیری: اجرای برنامه آموزش چهره به چهره موجب افزایش میزان آگاهی، نگرش و عملکرد افراد تحت مطالعه شده است. لذا پیشنهاد می گردد استراتژی هایی جهت کاهش خطر ایدز در زندانیان توسعه داده شود به این منظور با توجه به، تابو بودن رفتار های مرتبط با ایدز و خود داری زندانیان از ابراز و بروز آنها بهتر است دوره های آموزشی چهره به چهره با هدف تغییر در آگاهی و نگرش و عملکرد زندانیان مفید باشد.

مقدمه و هدف: بارداری ناخواسته یکی از مهمترین مسائل بهداشت عمومی در جهان است. بارداری ناخواسته فشار و ناراحتی زیادی را برای زن و شوهر، خواهد داشت و در نتیجه می تواند مشکلی بزرگ برای کل جامعه باشد. طبق آمار موجود از هر 175 میلیون حاملگی در دنیا، 75 میلیون حاملگی ناخواسته است و 45 میلیون آن منجر به سقط می شود. در این پژوهش سعی شده شیوع بارداری ناخواسته وعوامل مرتبط با آن در زنان زایمان کرده شهرستان بندرعباس بررسی شود. روش: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی می باشدکه جهت بررسی شیوع بارداری ناخواسته وعوامل مرتبط با آن در شهرستان بندر عباس در سال 1391 انجام گردده است. هدف این بررسی تعیین میزان بارداری ناخواسته ونحوه بکارگیری روشهای پیشگیری از بارداری ومنبع کسب اطلاعات لازم در خصوص این روشها ونیز تعیین رابطه این عوامل باخصوصیات فردی زنان مورد بررسی می باشد.جامعه آماری مورد نظر ؛ شامل زنانی است که دو ماه قبل زایمان نموده و جهت انجام اولین واکسیناسیون کودک خود به واحد بهداشتی (خانه بهداشت در روستا ومرکز بهداشتی درمانی در شهر) مراجعه می نمایند.با استفاده از روشهای مختلف آماری،حجم نمونه 360 نفر تعیین وبرحسب تعداد متولدین یکماهه در هر واحد بهداشتی تقسیم بندی انجام ودر هر مرکز با توجه به این نسبت،تعدادنمونه مورد نیاز مشخص می گردد.نتایج : طبق نتایج حاصل از این مطالعه شاخصهای مرتبط باخدمات تنظیم خانواده (پاریتی،زمان آخرین زایمان،فواصل بین دو بارداری اخیر، ،نوع روش پیشگیری مورد استفاده ،علت ترک روش و....) باوقوع بارداری ناخواسته ، ارتباط دارد و میزان آگاهی زنان در خصوص استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری باوقوع بارداری ناخواسته ، ارتباط دارد. همچنین میزان مشارکت مردان دربرنامه های تنظیم خانواده (میزان استفاده ازروشهای مطمئن پیشگیری مثل کاندوم ووازکتومی) باوقوع بارداری ناخواسته، ارتباط دارد و نیزعواملی نظیر :داشتن سابقه قبلی بارداریهای ناخواسته -بالا بودن سن هر کدام از زوجین باوقوع بارداری ناخواسته ، ارتباط دارد (میزان بارداریهای ناخواسته در خانواده هایی که سن هر کدام از دو همسر در آن خانواده ها بیشتر از 35 سال است بیشتر است).همچنین سواد زوجین باوقوع بارداری ناخواسته ، ارتباط دارد (بارداریهای ناخواسته در خانواده های با سطح تحصیلات پایین تر بیشتر است و با افزایش سطح تحصیلات خانواده ها میزان بارداریهای ناخواسته کاهش می یابد). اما تحصیلات مرد و نظر مرد در استفاده از روش بیشگیری از بارداری توسط زن ومذهب باوقوع بارداری ناخواسته ، ارتباط ندارد.

چکیده مقدمه:اعتیاد یک مشکل بهداشتی ، روانی و اجتماعی است .سن اعتیاد رو به کاهش رفته است ودر نوجوانان و دانش آموزان هم دیده می شود. در پژوهش حاضر، تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش گرایش به مصرف مواد مخدر در دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان اهوازمورد بررسی قرار گرفت. روش :نمونه پژوهش حاضر از بین دانش آموزان مقطع سوم متوسطه شهرستان اهواز و بصورت خوشه ای ساده انتخاب گردید . دو گروه آزمایش به تعداد30 نفر وگروه کنترل به تعداد30 نفر که با پرسشنامه سنجش عوامل خطر ساز و محافظت کننده مصرف مواد مخدر با تاکید بر مهارتهای زندگی با 35 سئوال پیش آزمون گرفته شد.سپس گروه آزمایش به مدت 8 هفته در8جلسه 2ساعته تحت آموزش مهارتهای زندگی قرار گرفتند.اما بر گروه کنترل، هیچ متغیری اعمال نشد. در پایان هر دو گروه ، از طریق پرسشنامه، پس آزمون شدند. داده ها توسط روش آماری تحلیل کوواریانس تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها : نتایج تحلیل آماری کوواریانس معنی دار بود. نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی حل مسئله(002/0p= )،ارتباط موثر(012/0p= ) ،روابط بین فردی (004/0p= ) ،تصمیم گیری (04/0p= ) درکاهش گرایش به مصرف مواد مخدردانش آموزان موثر بوده است. نتیجه گیری :پژوهش حاضر تاکید نمود برنامه آموزش مهارتهای زندگی در مدارس یک رویکرد توانمند سازی روانی،اجتماعی دانش اموزان در پیشگیری از اعتیاد می باشد ومی تواند موثر ترین روش پیشگیری از اعتیاد نیز باشد.کلید واژه ها: آموزش مهارتهای زندگی ،گرایش به مصرف مواد مخدر،پیشگیری از اعتیاد، دانش آموزان مقطع متوسطه

مقدمه و هدف: یکی از رسالت های اصلی فعالیت های بهداشتی درمانی حفظ و ارتقاء سلامت مردم است که آموزش بهداشت نیز در کمک به بهبود رفتار مردم نقش مهمی دارد، با توجه به اینکه امروزه شاهد افزایش آمار گرایش جوانان به سوءمصرف مواد و رفتارهای پرخطر جنسی می باشیم، نظر به اهمیت این مساله، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش بهداشت بر آگاهی و نگرش مرتبط با رفتارهای پرخطرجنسی و سوء مصرف مواد در بین دانشجویان دانشگاه ایلام در سال 1391-1392 صورت گرفت. مواد و روش ها: مطالعه حاضر پژوهشی مداخله ای نیمه تجربی از نوع قبل و بعد است که بر روی 90 دانشجوی دانشکده های علوم پایه، علوم انسانی و فنی مهندسی دانشگاه ایلام در سال 1392-1392 به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد( هر کدام 45 نفر)انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته آگاهی و نگرش از مواد مخدر و رفتار های پرخطر جنسی بود که در دو زمان قبل و دو ماه بعد توسط دانشجویان تکمیل گردید. بعد از انجام پیش آزمون، مداخله آموزشی طی 8 جلسه در مدت زمان دو ماه برای گروه آزمون انجام گرفت. اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss20 و آزمون های آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: نتایج آزمون t زوج و مستقل نشان داد که میانگین نمرات دانشجویان قبل و بعد از جلسات آموزشی تغییر کرده و سطح آگاهی و نگرش مرتبط با رفتارهای پرخطر جنسی و سوءمصرف مواد گروه آزمایش با گروه کنترل پس از آموزش تفاوت معنادار داشت(p=0.002). نتیجه گیری: در مجموع آموزش بهداشت ارائه شده توانست در تغییر نگرش و آگاهی دانشجویان نسبت به سوءمصرف مواد و رفتار پرخطر جنسی موثر واقع گردد. نتایج موید این نکته است که آموزش به عنوان یک استراتژی پیشگیری از سوء مصرف مواد و رفتارهای پر خطر جنسی و از طریق افزایش آگاهی و تصحیح نگرش و همچنین ترویج فرهنگ ضد مصرف مواد، می تواند باعث کاهش تقاضا شود، و آگاهی از عواقب رفتارهای نسنجیده جنسی می تواند کاربرد و کارایی روش های کنترل کننده را نشان دهد.

هدف از این مطالعه که دردوبخش مقطعی ومداخله ای صورت گرفت، استفاده از الگوی پرسید- پروسید جهت طراحی مدل آموزشی مناسب در راستای پیشگیری از سرطان پستان در زنان در معرض خطر این بیماری بود. با استفاده از فاز ارزیابی اجتماعی این الگو مناسب ترین مدل پیشگیری از سرطان پستان در این گروه از زنان، مدل اعتقاد بهداشتی و تئوری جایگاه چندگانه کنترل سلامت شناخته شد. از پرسشنامه باور بهداشتی و خودکارآمدی چمپیون و پرسشنامه جایگاه کنترل سلامت وخدا به عنوان محورکنترل سلامت والستون بعد از طی مراحل ترجمه وروایی محتوی، صوری و سازه استفاده شد. با تحلیل عاملی تاییدی و با شرکت 323 زن واجد شرایط در مطالعه روایی سازه پرسشنامه های مرتبط تایید شد. همچنین پس از تحلیل مسیر با نرم افزار لیزرل مشخص گردید دو سازه حساسیت و شدت درک شده در مدل باور بهداشتی نمی توانند رفتار ماموگرافی را پیش بینی کنند با این حال مدل توسعه یافته باور بهداشتی به همراه باور درونی در مقایسه با نسخه اول آن از برازش بهتری برخورداربود. rmse=9/437 pvalue= 0/001 0/04 df= / ?2 df= 0/02 pvalue= 0/001 rmse=2/417 / ?2 و 79% رفتار ماموگرافی را در مقایسه با نسخه اولیه (58 %) پیش بینی می¬کرد. بعد از طراحی مدل نهایی، با شرکت 75 زن با سابقه خانوادگی درجه یک سرطان پستان که به طور تصادفی انتخاب و هفته ای یک روز به مدت 3 ماه در مقایسه با همین تعداد به عنوان گروه شاهد که قبل از مداخله از نظر متغیرهای اصلی و زمینه ای باهم تطبیق داده شده بودند، مداخله آموزشی انجام شد. مکان آموزش مرکز حمایت و پیگیری سلامت زنان بود که در راستای مطالعه به عنوان فاکتور تقویت کننده الگوی پرسید- پروسید، راه اندازی گردید. از بحث گروهی،بارش افکار، سخنرانی همرا با نمایش فیلم، عکس و اسلاید پاورپوینت در خلال آموزش استفاده شد و نتایج بلافاصله بعد از اتمام آموزش و سه ماه بعد جهت تعیین تأثیر مداخله بررسی شد. یافته ها افزایش معناداری را در تمامی متغیرهای اصلی مطالعه که سازه های مدل باور بهداشتی و سازه باور درونی تئوری جایگاه کنترل سلامت بود را نشان داد. همچنین گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد 65 % بیشتر ماموگرافی انجام داده بودند. نتایج نهایی نشان داد که مداخله آموزشی با مدل توسعه یافته در اتخاذ رفتار ماموگرافی در زنان در معرض خطر سرطان پستان تاثیر بسزایی دارد.

در مطالعه حاضر تلاش شد تا با طراحی و اجرای یک برنامه آموزشی مبتنی بر الگو به ارتقای ترک سیگار اقدام گردد. روش بررسی: این مطالعه در دو بخش مقطعی و مداخله ای انجام شد. در مطالعه مقطعی، سازه های الگوی فرانظریه ای (فرآیندهای تغییر، تعادل تصمیم گیری و وسوسه) در 150 مرد سیگاری در مرحله آمادگی تغییر جهت تعیین سازه های اثر گذار مورد بررسی قرار گرفتند. در مطالعه مداخله ای، که یک مطالعه نیمه تجربی بود 130 مرد سیگاری به صورت تصادفی در گروه شاهد و مورد قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل شده از بخش نخست، برنامه آموزشی مبتنی بر الگو برای گروه مورد طراحی و اجرا گردید. گروه شاهد، فقط آموزش ترک ملی را دریافت نمود. بررسی سازه ها و رفتار مصرف سیگار در چهار مقطع زمانی قبل، بلافاصله، سه ماه و شش ماه پس از مداخله صورت گرفت. یافته ها: در مطالعه مقطعی، مدل برازش یافته تقریبا 40 درصد رفتار مصرف را تبیین نمود. شرایط عادت / اشتیاق از سازه وسوسه و افزایش آگاهی از سازه فرایندهای تغییر موثرترین سازه های پیشگویی کننده تعیین شدند. نتایج مداخله نشان داد که در 6 ماه بعد از مداخله 5/61 درصد در گروه مورد و 8/33 درصد در گروه شاهد در مرحله عمل بودند و سیگار خود را ترک کرده بودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر به نظر می رسد برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی فرانظریه ای می تواند در ارتقای ترک افراد سیگاری موثر باشد.

استفاده از کمربندایمنی موثرترین وسیله در پیشگیری از شدت صدمات ناشی از سوانح رانندگی شناخته شده است. با وجود این استفاده از آن هنوز در رانندگان ایران پایین است.هدف از این مطالعه تعیین تاثیر برنامه آموزشی ارتقای استفاده از کمربندایمنی دررانندگان تهران بر اساس الگوی پرسید-پروسید و مدل فرایند موازی توسعه یافته بود. بخش اول این مطالعه بررسی مقطعی- توصیفی مشاهده ای و مصاحبه ای بود که به منظور برآورد میزان و علل استفاده از کمربندایمنی در رانندگان و سرنشینان جلو در تهران انجام شد. بخش دوم پژوهش حاضر مطالعه نیمه تجربی شاهددار بود که به منظور تعیین تاثیر مداخله آموزشی در استفاده از کمربندایمنی انجام گرفت. ابزار تحقیق بخش اول فرم های مشاهده و مصاحبه بودند و ابزار بخش دوم پرسشنامه محقق ساخته ای بود که علاوه برثبت مشخصات دموگرافیکی،سازه های نظری را اندازه گیری می کرد. آموزش گروه مداخله با استفاده از تحلیل نتایج بخش اول طراحی و اجرا شد. نتایج بخش اول مطالعه نشان داد بهطورمیانگین 9/77 درصدرانندگانکمربندایمنی خود را بسته بودند.استفادهازکمربندایمنیدر زنانرانندهبیشازمردان بود و رانندگان ون و وانت کمتر از دیگر رانندگان کمربندایمنی خود را در هنگام رانندگی می بستند.در بخش دوم نتایج آنالیزرگرسیون چندگانه در شرکت کنندگان بخش دوم مطالعه نشان داد که نگرش و خودکارآمدی درک شده، حساسیت درک شده، رانندگی با سرعت غیرمجاز و استفاده از موبایل در هنگام رانندگی، خودگزارشی استفاده از کمربندایمنی را دررانندگان پیش بینی می کند.خودگزارشی استفاده همیشگی ازکمربندایمنی در بین شرکت کنندگان در مطالعه نیمه تجربی 24% افزایش یافت. نتایج بخش مداخله ای مطالعه نشان داد که آموزش تئوری محوربا محتوی انگیزش ترس همراه با کارآمدی بالا می تواند استفاده از کمربند ایمنی را در رانندگان افزایش دهد

مقدمه: دریافت کافی کلسیم در سنین رشد برای رسیدن به حداکثر توده استخوانی و در سنین بزرگسالی و پیری برای جلوگیری از پوکی استخوان ضروری است. با توجه به اهمیت نقش مادران در تهیه سبد غذایی خانواده این مطالعه با هدف افزایش سطح آگاهی و نگرش مادران جهت بالابردن میزان مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم در سبد غذایی خانواده و افزایش عملکرد دختران نوجوان خانواده در شهر چابهار انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه نیمه تجربی در جامعه مادران دانش آموزان دختر کلاس پنجم مقطع ابتدایی دبستان های منتخب شهر چابهار در سال تحصیلی 93-1392 انجام شد. روش نمونه¬گیری به صورت طبقه ای تصادفی و چند مرحله ای بود. تعداد 170 نفر (88 نفر شاهد و 82 نفر آزمون) از مادران واجد شرایط با کسب رضایت کتبی آنان انجام شد. ابزار جمع¬آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تعیین گردید که مشتمل بر سه بخش اطلاعات دموگرافیک، گویه های مربوط به سه سازه مدل kap شامل؛ آگاهی، نگرش و عملکرد در زمینه مواد غذایی حاوی کلسیم بود، که طی دو مرحله قبل و سه ماه بعد از مداخله آموزشی به روش خودگزارشی و مصاحبه توسط محقق تکمیل شدند. داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار spss-16 و به کمک آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی مانند؛ تی جفت در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین نمره متغیرهای آگاهی و نگرش بعد از انجام مداخله آموزشی در گروه مداخله قبل و بعد از آموزش معنادار بود. تغییرات میانگین نمره متغیر عملکرد بعد از انجام مداخله آموزشی در گروه مداخله قبل و بعد از آموزش معنادار نبود. نتیجه گیری: مداخله آموزشی طراحی و اجرا شده در افزایش آگاهی و نگرش مادران موثر بود اما بر میزان دریافت مواد غذایی حاوی کلسیم در گروه هدف موثر نبود. این ضعف را می توان به محتوی و نوع مداخله آموزشی، ناکافی بودن مداخلات آموزشی برای تغییرات قابل قبول عملکردی نسبت داد. لذا پیشنهاد می شود ضمن انجام مداخلات آموزشی موثرتر به انجام مداخلات محیطی نیز پرداخته شود.

زمینه و هدف: سلامت معنوی به عنوان یکی از سرمایه های با ارزش انسان هاست، که علی رغم پشتوانه دینی تا کنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و ارتباط آن با شادکامی به عنوان احساس رضایت که افراد نسبت به زندگی دارند نیز موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است. لذا هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه سلامت معنوی دانشجویان با شادکامی آنها است. مواد و روش ها: سلامت معنوی در این پژوهش بر اساس پرسشنامه الیسون سه بعد: شناختی، عواطف و بعد کنش و نیز پرسشنامه شادکامی آکسفورد با 5 حیطه: رضایت زندگی، حرمت خود، بهزیستی فاعلی، رضایت خاطر و خلق مثبت مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس در سال 1392 بود. طبق فرمول کوکران و با استفاده از نمونه گیری تصادفی تعداد 90 نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند که به وسیله پرسشنامه مورد سوال قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از پرسشنامه ها به وسیله نرم افزار spss ، آزمون من ویتنی ، آزمون پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که در نهایت رابطه ابعاد سلامت معنوی به عنوان متغیر مستقل با شادکامی به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت که ثابت شد در دانشجویان سلامت معنوی با شادکامی رابطه مثبت و معنی داری دارد و ضمن ارتباط تمامی ابعاد سلامت معنوی با شادکامی بیشترین ارتباط را در میان آنها بعد عواطف و کمترین ارتباط را بعد کنش با شادکامی به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که با برنامه ریزی بر روی بعد عواطف و شناخت معنوی دانشجویان، می توان به شادکامی بیشتری دست یافت و این شادکامی دوام و پایداری بیشتری دارد.

پیش زمینه و هدف: ارتقای بهداشت دهان درمدارس، از اولویتهای سازمان جهانی بهداشت است. هدف این بررسی تلفیق الگوی توسعه یافته اعتقاد بهداشتی و سازه تعهد به برنامه ریزی برای (طرح) عمل به منظور ارتقا و تداوم رفتارهای بهداشتی دهان و دندان دردانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی (9- 10 ساله)، بوده است. مواد و روش ها: مطالعه فوق دردو مرحله مقطعی جهت تعیین سازه های دارای قدرت پیشگویی کنندگی رفتار روی 265 نفر ونیمه تجربی روی دوگروه آزمون وکنترل هر یک شامل50 نفر صورت گرفت. ابزارگردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا مبتنی برالگوی اعتقاد بهداشتی و سازه تعهد به برنامه ریزی برای عمل بود. برنامه آموزشی درچهار جلسه درطول چهار هفته براساس نتایج به دست آمده ازمرحله اول و تقسیم بندی برگرفته از تحلیل عاملی اکتشافی اجرا گردید. تاثیر برنامه درچهار مرحله: صفر، سه، شش و نه ماه پس ازمداخله ارزشیابی شد. یافته ها: پیشگویی کننده های قوی رفتار، سازه های شدت عینی درک شده، موانع روانی درک شده و سطح سواد مادر بودند. تحلیل پیگیری ها در چهار نوبت نشان دهنده ارتقا و پایداری رفتارهای مسواک زدن وکشیدن نخ دندان و نیز شاخص ساده بهداشت دهان درگروه آزمون نسبت به پیش از مداخله و درمقایسه باگروه کنترل بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به موفقیت آمیزبودن قابل توجه مداخله آموزشی با محوریت سازه های ایجاد شده، شدت عینی درک شده وموانع روانی درک شده، برای اولین بار درجهان وانطباق تقسیم بندی شدت درک شده با نظریه رشد شناختی پیاژه درکودکان مرحله عملیات عینی، به همراه بهره گیری از سازه تعهد به طرح عمل درارتقا و پایداری رفتارها، انجام تحقیقات بیشتر دراین گروه سنی توصیه میگردد، تا درصورت تایید، نظریه فوق واردالگوهای مطالعه رفتار درآموزش وارتقای سلامت گردد، به علاوه تاثیرسازه تعهد به طرح عمل درکاربرد الگوجهت ارتقا و به خصوص پایداری رفتارمورد بررسی قرار گیرد.

زمینه و هدف: توجه به سلامت کودکان با توجه به آینده ساز بودن آنها در جامعه فردا بسیار مهم است و با توجه به اینکه تغذیه در سیر رشد ذهنی و جسمی کودک – بخصوص 8 سال اول - بسیار موثر می باشد. لذا میزان آگاهی، نگرش و عملکرد خانواده بخصوص مادران در سلامت آینده کودک نقش بسزایی دارد. مطالعه جاری به منظور بررسی نقش داوطلبان سلامت در رشد کودکان زیر 8 سال مرکز بهداشت شماره دو مشهد در سال 92 انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد است که بر روی 448 نفر از مادران تحت پوشش مرکز بهداشت شماره دو مشهد در سال 92 به صورت تصادفی در دو گروه آزمون (خانوار تحت پوشش داوطلب (224 نفر)) و شاهد (خانوارهایی که تحت پوشش داوطلب نبودند (224 نفر)) انجام گرفت. ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا که توسط مادران در دو زمان قبل و 3ماه بعد مداخله تکمیل گردید. بعد از انجام پیش آزمون مداخله آموزشی برروی گروه آزمون طی 8 جلسه صورت گرفت و اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss نسخه 16 و آزمون های آماری مناسب مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافته ها: طبق نتایج مطالعه، براساس آزمون آماری من ویتنی میانگین های متغیرهای اصلی مطالعه؛ در دو گروه آزمون و شاهد قبل از مداخله آموزشی باهم متفاوت نبوده (05/0p>). در حالی که بعد از مداخله آموزشی به دلیل بالا رفتن میانگین آگاهی، نگرش و عملکرد درگروه آزمون اختلاف معنی دار را بین دو گروه نشان می دهد (05/0>p). همچنین بر اساس آزمون آماری ویلکاکسون مقایسه میانگین نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد در گروه آزمون در مرحله قبل با بعد از مداخله آموزشی اختلاف معنی دار را نشان می دهد (05/0>p). در بررسی رابطه عوامل دموگرافیک با متغیرهای اصلی مطالعه، طبق آزمون های آماری پیرسون و کروسکال والیس بین تحصیلات مادر، سن، شغل و تحصیلات پدر و آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای مادران رابطه معنی دار وجود دارد (05/0>p) و سایر متغیرهای تحت مطالعه با متغیرهای اصلی رابطه معنی دار نداشتند (05/0p>). نتیجه گیری: بر اساس پژوهش حاضر مداخله آموزشی که از طریق داوطلبان سلامت برروی مادران تحت پوشش آنان صورت گرفت در افزایش آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای مادران موثر بوده است.

: سلامت انسانها نقش مهمی درسلامت جامعه و به دنبال آن توسعه و توانمندی بهداشت دهان ودندان افرادجامعه دارد ؛ لذامهمترین مساله در این راستا کاهش بیماری های دهان ودندان وروی آوردن به امر پیشگیری است و نخستین گام درپیشگیری نیز ارتقای فرهنگ بهداشت و پیشگیری در مردم است واین امر میسر نمی گردد مگر به کمک و بهره گیری از روشهای جدید آموزشی وپژوهشی درزمینه آموزش بهداشت وارتقای سلامت جامعه . لذاهدف مادراین مطالعه به کارگیری الگوی رویکردفرایند اقدام بهداشتی واجرای یک برنامه آموزشی نظریه – محورجهت بررسی شکاف عمیق بین قصدرفتاربابروزرفتار که مدل ازآن "جعبه سیاه" نام برده ؛ بوده ومی خواهیم ازطریق فرایند برنامه ریزی ؛ کنترل اقدام وسازه های دیگر این الگوبابرقراری پل ارتباطی بین قصد- عمل بهداشتی؛ قصدراتبدیل به رفتارمطلوب ودرنهایت منجربه بهبودواصلاح رفتارمسواک زدن دربین نوجوانان گردیم . از آنجائیکه تغییررفتارهای نادرست بهداشتی دردوره بزرگسالی اغلب مشکل بوده لذادوره نوجوانی می تواند بعنوان مبنا وپایه ای برای آموختن بسیاری ازرفتارهای دوره بزرگسالی باشد ]10[ .دوره نوجوانی می تواند پایه ومبنایی برای آموختن ونگهداری وپایداری بسیاری از رفتارهای درست بهداشتی که نقش کلیدی وبسزایی درسلامت آینده زندگی فردی ؛ اجتمایی وخانوادگی فرد دارند؛ باشد. فرهنگ درست مسواک زدن وبکارگیری اصول ؛ تکنیک و روش های صحیح این رفتار بهداشتی می تواند نقش مهمی درسلامت جسمانی وروانی فردداشته باشد.

فعالیت بدنی، فواید متعددی برای سلامت فرد و جامعه به همراه دارد، تا آن جا که بسیاری از دانشمندان اصرار دارند که فعالیت بدنی را به عنوان دروازه ی رفتارهای سالم و بهداشتی معرفی نمایند. با این حال، آمارها نشان می دهند که درصد بالایی از افراد جوامع مختلف هرگز به مقدار توصیه ی شده فعالیت بدنی دست پیدا نمی کنند و این مسئله دلیلی بر رشد فزاینده ی بیماریهای مزمن در این کشورها است، که البته سهم کشورهای درحال توسعه در این میان بیشتر است. جمعیت بالای دانش آموزان کشور، فرصتی را فراهم نموده است تا مداخلات سلامت محور در آنان صورت گیرد. با توجه به نقشی که خانواده در ساخت الگوی رفتاری کودکان دارد، طراحی مداخله آموزشی خانواده محور به منظور افزایش فعالیت بدنی دانش آموزان مورد پژوهش قرار گرفته است. پژوهش حاضر یک مطالعه ی ترکیبی (کمی+کیفی) است. در بخش مطالعه ی کمی بر اساس کفایت نمونه در تحلیل رگرسیونی، تعداد 300 دانش آموز پایه 5 و 6 ابتدایی به همراه مادرانشان با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی از میان مدارس ابندایی نواحی مختلف آموزش و پرورش شهر قزوین انتخاب شدند و با استفاده از ابزارهای استاندارد، به بررسی و شناسایی تعیین کننده های مادری فعالیت بدنی در فرزندان پرداخته شد. متوسط فعالیت بدنی و نیز سازه های تعیین کننده فعالیت بدنی آنان مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله پژوهش کیفی، با استفاده از روش شناسی نظریه ی زمینه ای به تعیین عوامل موثر بر تعیین کنندهای مادری فعالیت بدنی کودکان پرداخته شد و در نهایت بر اساس درونمایه های مستخرج از تحلیل کیفی مصاحبه ها، مداخله ی آموزشی خانواده محور طراحی و ارائه گردید. در بخش مطالعه ی کمی مشخص شد که علاوه بر تفاوت معنی دار در میانگین فعالیت بدنی دانش آموزان بر حسب جنسیت و صدک وزنی، بین فعالیت بدنی مادران و فعالیت بدنی فرزندان رابطه معنی داری وجود دارد. معادلات رگرسیونی نشان داد که تنها عامل تعیین کننده ی مادری برای فعالیت بدنی فرزندان، خودکارآمدی درک شده مادران بوده است. در بخش مطالعه ی کیفی، پس از انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تحلیل محتوای 20 مصاحبه انجام شده، 4 درونمایه ی اصلی؛ نقش والدین، عوامل محیطی، فعالیتهای رقابت کننده با فعالیت بدنی و نیز تجارب قبلی در خصوص فعالیت بدنی استخراج شد و سپس با توجه به تبیین روابط آن ها مداخله آموزشی خانواده محور طراحی گردید. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، خودکارآمدی والدین نقش مهمی در توسعه رفتار فعالیت بدنی فرزندان دارد. بنابراین در برنامه های آموزشی خانواده محور به منظور افزایش فعالیت بدنی دانش آموزان تاکید و تمرکز بر این سازه بسیار مهم و اساسی است.

مقدمه:سلامتی یک موضوع مشترک در بسیاری از جوامع و فرهنگ هاست. تأمین تغذیه مناسب از ارکان سلامت عمومی و پیشرفت و توسعه جوامع بشری است .یکی از عوارض زودهنگام فقدان الگوی تغذیه ای سالم، بویژه در میان دختران، زنان و کودکان، کم خونی فقر آهن است. نتایج مطالعات متعدد برروی بیماری های تغذیه ای موید این واقعیت است که فقر آهن شایع ترین کمبود تغذیه ای در سراسر جهان می باشد.هدف از این مطالعه بررسی تاثیر آموزش رسانه ای در پیشگیری از کم خونی فقر آهن دختران نوجوان شهرستان چابهار بود. مواد و روش ها:پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع آزمون-شاهد که بر روی 140 نفر دانش آموز دبیرستانی شهرستان چابهار که به صورت تصادفی وارد مطالعه شدند،به اجرا در آمد(70 نفر در هر گروه).ویژگی های دموگرافیک و میزان آگاهی و نگرش و عملکرد تغذیه ای دختران دبیرستانی در مورد کم خونی فقرآهن توسط پرسشنامه در سه مرحله قبل از آموزش،بلافصله بعد از آموزش و یک ماه از آموزش مورد ارزیابی قرار گرفت.گروه مداخله طبق برنامه آموزشی طراحی شده آموزش دید. یافته ها:بعد از مداخله میزان آگاهی،نگرش و عملکرد دختران دبیرستانی گروه آزمون افزایش معنادار یافت که البته میزان نگرش در این گروه بعد از یک ماه افت داشته است.این میزان در گروه کنترل تغییر معناداری نداشت. نتایج نشان میدهد بین میزان آگاهی از کم خونی فقرآهن و عملکرد تغذیه مصرف مواد غذایی حاوی آهن ارتباط معنا داری وجود دارد. نتیجه گیری:از آنجایی که بیشتر عادات غذایی در دوره نوجوانی شکل گرفته و تثبیت می شوند، توجه به آگاهی تغذیه ای نوجوانان، نگرش و رفتارهای آنها اهمیت می یابد. از نتایج این مطالعه به نظر می رسد با وجود صرف هزینه های گزاف توسط دولت برای پیشگیری از بیماری کم خونی فقرآهن و اثرات سوء آن، آموزش مستمر و مناسب همراه با همراهی مثبت و تشویق مدرسه و مداخله آموزشی در این مورد می تواند کارساز و مفید باشد.نتایج نشان می دهد که وجود کم خونی فقرآهن در دختران نوجوان که در کشور ایران شایع است به علت از دست دهی آهن نیست بلکه یکی از دلایل عمده آن کمبود آگاهی در مورد رفتارهای صحیح تغذیه ای است که با آموزش به نوجوانان و انتقال آن به خانواده هایشان و با تأثیر بر رفتارهای تغذیه ای در خانواده می توان تا حدود زیادی این مشکل را در کشور برطرف کرد .

مقدمه: کار در حرفه پرستاری اغلب تنیدگی زا است. سلامت پرستاران می تواند تحت تأثیر عوارض خطرناک تنیدگی قرار گیرد. استراتژی های مقابله با تنیدگی عناصر کلیدی برای پیشگیری از عواقب تنیدگی در پرستاران است. روش های مثبت اندیشی به عنوان تکنیکی جهت کاهش تنیدگی شناخته شده است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مداخله آموزشی مثبت اندیشی بر تنیدگی شغلی پرستاران صورت گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 105 نفر از زنان پرستار یکی از بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش سرشماری انتخاب شدند. ابتدا پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه تنیدگی شغلی پرستاری جهت پیش آزمون توسط واحدهای پژوهش تکمیل گردید. سپس مداخله آموزشی طی یک جلسه 2ساعته سخنرانی با با پرسش و پاسخ جهت آشنایی پرستاران با مثبت اندیشی برگذار شد، بهد از جلسه آموزشی 6 پوستر و هر کدام به مدت 5روز در برد آموزشی هر بخش نصب شد که حاوی جملات الهام بخش و تشویق کننده به مثبت اندیشی بود. 3ماه پس از پایان مداخله آموزشی پرسشنامه تنیدگی شغلی پرستاری مجدداً توسط جامعه پژوهش تکمیل و جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج: 1/38% از واحدهای پژوهش در محدوده سنی 40-30سال بودند. 5/69% از پرستاران تنیدگی شغلی شدید داشتند. ابعاد استرس شغلی رنج و مرگ بیمار با میانگین و انحراف معیار 77/3± 15/24 و سپس بعد بارکاری با میانگین و احراف معیار 96/2± 85/19 تنیدگی زاترین عوامل در واحدهای پژوهش بودند. اختلاف میانگین تنیدگی شغلی قبل و بعد از مداخله آموزشی معنی دار بود (001/0>p) و نشان دهنده اثر مثبت مداخله آموزشی بود. نتیجه گیری: میزان تنیدگی شغلی دراکثر واحدهای پژوهش شدید بود. مداخله آموزشی مثبت اندیشی باعث کاهش تنیدگی شغلی در زنان پرستار موجود در جامعه پژوهش شد.

بکارگیری استراتژی های موثر آموزشی در پیشگیری از مصرف سیگار در کشورهای در حال توسعه کشورها ضروری به نظر می رسد. بنابراین، مطالعه حاضر باهدف تعیین تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر وب در پیشگیری از مصرف سیگار در نوجوانان پسر شهر همدان با بهره گیری از مدل تصورات و تمایلات انجام گردید. در این مطالعه نیمه تجربی، 114 نفر از نوجوانان پسر شهر همدان به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شده بودند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه مبتنی بر مدل تصورت و تمایلات و اطلاعات جمعیت شناختی آزمودنی ها بود. برنامه مداخله ای شامل 11 جلسه آموزشی مبتنی بر وب بود که در مدت زمان 2 ماه برای شرکت کنندگان گروه مداخله به مرحله اجرا درآمد. دو گروه آزمون و کنترل شش ماه پس از مداخله مورد پیگیری قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزارهای spss-18 و amos-18 و با بکارگیری شاخص های برازش مدل، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون کای اسکوئر، تی مستقل، تی زوجی و مک نمار مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. اشتیاق رفتاری در مقایسه با قصد رفتاری پیش بینی کننده قویتری برای رفتار مصرف سیگار بود. همچنین ادغام سازه کنترل رفتاری درک شده در مدل تصورات و تمایلات توسط یافته های مطالعه حاضر حمایت شد. اختلاف های معنی داری برای میانگین نمرات نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده، تصورات، قصد و اشتیاق رفتاری بین گروه های آزمون و کنترل بعد از اجرای برنامه مداخله ای مشاهده گردید. مصرف سیگار در گروه آزمون کاهش یافته بود، ولیکن این کاهش از نظر آماری معنی دار نبود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بکارگیری مداخلات مبتنی بر وب، استراتژی آموزشی موثری در پیشگیری از افزایش احتمالی مصرف سیگار در بین نوجوانان پسر می باشد. بنابراین، بررسی کارآیی و اثربخشی این استراتژی در پیشگیری از دیگر رفتارهای پرخطر در گروه های سنی و جنسی مختلف پیشنهاد می گردد.

پوکی استخوان یکی از شایعترین بیماری متابولیک استخوان است.تیم تحقیق بر آن شدند تا یک برنامه آموزشی تئوری محور برای پیشگیری از پوکی استخوان در زنان طراحی و اجرا نمایند. این مطالعه در دو مرحله انجام شد. در مطالعه مقطعی، سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی وسازه های خودتنظیمی وحمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی در401 نفر از زنان سن 30 تا 50 سال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا جهت برازش الگوی پیش بینی کننده رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان، مورد بررسی قرار گرفتند. سپس بر اساس الگوی برازش یافته، برنامه آموزشی در قالب ده جلسه 55 تا 60 دقیقه طراحی شد. پرسشنامه ای مشتمل بر ساز های مدل اعتقاد بهداشتی وسازه های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی وعملکردتغذیه ای و پیاده روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان درقبل، بلافاصله و شش ماه پس از مداخله آموزشی سنجیده شد. مقدار تراکم استخوان در ناحیه فقرات کمری و تراکم استخوانی در ناخیه فمور درقبل و شش ماه بعد از مداخله آموزشی ثبت گردید. در مطالعه مقطعی، الگوی برازش یافته، 1/29 درصداز واریانس رفتار پیاده روی و2/20 درصد از واریانس رفتار تغذیه ای پیشگیری از پوکی استخوان را بیان نمودند. سازه های حساسیت درک شده، انگیزش، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی برای رفتار پیاده روی ومتغیرهای حساسیت درک شده و خودتنظیمی برای رفتار تغذیه ای پیشگویی کننده بود. در مطالعه نیمه تجربی، در بلافاصله پس از مداخله و شش ماه بعد گروه آزمون نسبت به گروه کنترل افزایش چشمگیری درخصوص سازه های مدل اعتقاد بهداشتی ،خودتنظیمی، حمایت اجتماعی، عملکرد تغذیه ای و عملکرد پیاده روی نشان داد.در شش ماه پس از مداخله آموزشی در گروه آزمون مقدار t-score تراکم استخوانی در ناحیه فقرات کمری 127/0 افزایش نشان داد. درصورتیکه در گروه کنترل 043/0-کاهش یافته بود. مقدار t-scoreتراکم استخوانی در ناحیه ران در گروه آزمون 125/0 افزایش نشان داد. درصورتیکه در گروه کنترل 028/0- کاهش یافته بود. یافته های تحقیق بر قابلیت استفاده از الگوی توسعه یافته، در طراحی و انجام مداخلات آموزشی به منظور پیشگیری از پوکی استخوان دلالت دارد.

مصرف مواد مخدر باعث وارد آمدن آسیب های فراوانی به افراد، خانواده ها و روابط بین آنها می شود و همچنین منجر به از دست رفتن توانایی های انسان می گردد و مسئله ای که بسیار اهمیت دارد مصرف مواد مخدر در محل کار می باشد که پیشگیری از آن می تواند فواید زیادی را داشته باشد. مصرف مواد مخدر و الکل باعث اختلال دربازده کاری،ایجاد حوادث ، غیبت از کار ،تأخیر، کاهش تولید و ... می شود . امروزه یک محیط کار عاری از مواد مخدر برای کارفرمایان بصورت یک هنجار به شمار می رود که جهت دستیابی به این هدف، پیشگیری مورد نیاز است. پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر مدل ترکیبی مراحل آمادگی با تئوری شناختی اجتماعی در پیشگیری از مصرف مواد مخدر در کارگران پتروشیمی عسلویه انجام گردیده است. پژوهش حاضر با استفاده از مقیاس های مبتنی بر سازه های تئوری های شناختی اجتماعی و مراحل آمادگی طراحی گردیده است. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل: پرسشنامه مربوط به مشخصات دموگرافیک، مقیاس های مربوط به عوامل روانی اجتماعی موثر بر اعتیاد و پیشگیری از آن، آگاهی از فاکتورهای خطر و محافظت کننده، نگرش، خود کارآمدی، خود کنترلی، مهارت های مقاومت، توازن تصمیم گیری، فرآیندهای شناختی و رفتاری تغییر، اعتماد به نفس، یادگیری مشاهده ای و الگو برداری و ... بود و ابزارها با بکارگیری تکنیک ترجمه -ترجمه مجدد از انگلیسی به فارسی برگردانده شدند و بروری 181 نفر از کارگران شرکت پتروشیمی عسلویه قبل وبعد از مداخله اندازه گیری گردید. جهت اعتبار محتوی از پانل متخصصان رشته های آموزش بهداشت، روانشناسی، پرستاری و جامعه شناسی و .. .استفاده گردید و جهت اعتماد از آلفای کرونباخ و test-re-test استفاده گردید. آزمون های آماری در این مطالعه نشان دهنده عدم تفاوت معنا دار در دو گروه آزمون و کنترل، قبل از مداخله آموزشی بود ولی بعد از مداخله آموزشی متوسط نمرات آگاهی از فاکتورهای خطر ایجاد کننده اعتیاد (000/0 = p و 85/11 = t) و فاکتورهای محافظت کننده (0/004 = p و2/96 = t)، خود کنترلی (0/0011 = p و 3/36 = t) ، خودکارآمدی (0/0077 = p و 2/73= t)، توازن تصمیم گیری برای انجام مهارت های مقاومت (0/000 = p و 7/48 = t) و نگرش (0/000 = p و 4/48 = t) و همچنین فرآیندهای تغییر در سطح شناختی (0/000 = p و 4/16 = t) و در سطح رفتاری (0/000 = p و 4/73 = t) و ... افزایش یافت و بطور کلی یافته ها نشان داد که مداخله یک تأثیر مثبت روی مشارکت کنندگان داشته است. یافته نشان می دهد که مدل ترکیبی به شکل یک برنامه آموزشی در پیشگیری از مصرف مواد مخدر بسیار موثر است ولی مطالعات بیشتری لازم است که تعیین کند چگونه تئوری شناختی اجتماعی تأثیر مداخله آموزشی را افزایش می دهد (مکانیسم اثر).

این مطالعه از نوع مداخله ای قبل و بعد از آموزش در خوابگاه دانش آموزی پسران در مقطع دبیرستان شهرستان سروآباد در سال تحصیلی 1387 انجام گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه (سنجش استرس کودرون ) از 70 دانش آموز و با روش نمونه گیری تمام شماری انجام شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار spss وبا آزمونهای آماری کای دو، تی تست ومن ویتنی تجزیه وتحلیل گردید. در این مطالعه محدوده سنی دانش آموزان 14 تا 18 سال و از سال اول تا سوم دبیرستان و در رشته های تحصیلی ریاضی ، علوم تجربی و علوم انسانی بودند. اکثر پدر و مادران بی سواد و اغلب پدران دارای شغل کارگری (40% ) و بیشتر مادران خانه دار بودند( 62% ). اغلب دانش آموزان نزد خانواده خود زندگی می کردند ( 84% ) . و تعداد افراد خانواده ( بعد خانوار ) بیشتر بین رنج 5 تا 8 نفر بودند و وضعیت تعداد اتاق خواب محل زندگی دانش آموزان بیشتر دو اتاق خواب بوده است . میانگین ( انحراف معیار)سن پدر، مادر، معدل تحصیلی سال قبل و بعد خانوار به ترتیب 58/51(54/11 ±) ، 18/44 (826/8± )، 96/14(551/2±) و 16/7 (283/2±) بوده است. در قبل از آموزش میزان آگاهی9/59 % افراد ونگرش 40% افراد نسبت به استرس ضعیف بوده است که بعد از آموزش میزان آگاهی و نگرش ضعیف بترتیب به 45% و32% کاهش یافته است. در قبل از آموزش 8/68 % استرس ناشی از محیط را داشتند که بعد از آموزش این میزان به 37.1% کاهش یافت . همچنین در قبل از آموزش 4/71 % افراد استرس ناشی از شخصیت را داشته اند که بعد از آموزش این میزان به 3/44% کاهش یافت.

هدف از این مطالعه بهینه سازی نظریه عمل منطقی با سازه خودکارآمدی و مقایسه آن با نسخه اولیه با روش تحلیل مسیر است. ابزار این مطالعه براساس دو راهنمای معتبر برای طراحی سوالات نظریه مذکور و همچنین ابزارهای موجود برای خودکارآمدی طراحی گردیده و سپس روایی و پایایی آن مورد ارزیابی قرارگرفت. جامعه مورد نظر در مرحله مطالعه مقطعی 433 نوجوان 15 تا 19 ساله تهرانی از دو منطقه 5 و 14 بودند، که به روش تصادفی و از 6 دبیرستان این دو منطقه انتخاب، و در مطالعه شرکت داده شدن. در این مداخله از روشهای متنوع و منطبق با رویکرد نظریه و سازه های آن شامل سخنرانی همراه با نمایش فیلم، ارائه جزوه آموزشی و بحث گروهی، و با کمترین صرف زمان برای ارتقاء میزان کمی سازه های مذکور و با هدف نهایی ارتقاء قصد پرهیز از سوء مصرف مواد مخدر به اجراء در آمده و نتایج به فاصله تقریبی 4 ماه پس از پیش آزمون استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های این مطالعه در گروه مداخله پس از مقایسه داده های قبل و بعد از آموزش ، افزایش معنادار متغیرهای مورد نظر شامل نگرش نسبت به رفتار ، خودکارآمدی و به ویژه قصد رفتاری را نشان داد. البته هنجارهای انتزاعی علیرغم تغییر فزاینده ، افزایش معناداری نداشت. نتایج نهایی نشان داد که مداخله آموزشی طراحی شده بر اساس نظریه توسعه یافته عمل منطقی می تواند در پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدردر نوجوانان (افزایش قصدپرهیز) تاثیر مطلوبی داشته باشد .

آگاهی و نگرش مادران در دو گروه آموزشی کلاسیک و پرسید نسبت به قبل افزایش داشت (p 0.0000) و این افزایش در مورد میانگین آگاهی و نگرش در گروه آموزش پرسید بیشتر از آموزش کلاسیک بود. مقایسه درجه بندی فقرآهن و کم خونی ناشی از آن در چهار گروه نشان داد که بهبودی از درجات فقرآهن (مرحله یک ، دو ، سه) به مرحله سالم در گروه آموزش پرسید 82/5 درصد، گروه آموزش کلاسیک 40/5درصد و گروه مکمل 50 درصد بود و تفاوت گروهها از نظر مراحل فقرآهن پس از مداخله معنی دار بود(p 0.0000). بنابراین برنامه آموزش پرسید در تصحیح رفتارهای تغذیه ای مادران و شاخص های خونی کودکانشان اثر بیشتری داشت . به منظور آزمون فرضیه دوم پژوهش تاثیر عوامل مستعدکننده قادر کننده و تقویت کننده در رفتارهای پیشگیری کننده از فقر آهن و همچنین ایجاد کم خونی با روش آنالیز مسیری تحلیل گردیدند. نتایج آنالیز مسیری نشان داد متغیرهای رفتار اثر مستقیم معنی دار بر ida و کلیه متغیرهای مدل اثر غیرمستقیم بر ida داشته اند.

پژوهش حاضر به عنوان یک طرح نیمه تجربی از نوع مورد - شاهدی به منظور بررسی تاثیر آموزش بهداشت براساس الگوی پری سید در کاهش میزان آلودگی انگلی روده ای در بین دانش آموزان پایان مقطع ابتدایی شهر ایلام صورت گرفته است . نتایج بدست آمده در دو گروه مورد و شاهد قبل و بعد از مداخله آموزشی از نظر آلودگی انگلی روده ای مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد مداخله آموزشی باعث کاهش آلودگی انگلی روده ای در گروه مورد به میزان 50 درصد گردید در صورتیکه این میزان در گروه شاهد هیچ تغییری نداشته است . لذا می توان نتیجه گرفت برنامه ریزی آموزش بهداشت به منظور کاهش میزان آلودگی انگلی روده ای در بین دانش آموزان مقطع پایان ابتدایی شهر ایلام براساس مدل پری سید کارایی دارد.

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد بوده که بر روی 75 نفر از کارکنان مرد متاهل دانشکده علوم پایه و جهاد دانشگاهی خواجه نصیرالدین طوسی که همسرانشان در سنین باروری (15 تا 49 سال) قرار داشتند، با هدف "بررسی میزان تاثیر اموزش بهداشت بر مشارکت مردان در تنظیم خانواده " انجام شد. براساس نتایج حاصله میزان آگاهی و نگرش مردان افزایش پیدا کرده و آزمون تی زوج تاثیر آموزش را نشان داد. همچنین میزان بکارگیری روشهای موثر مردانه پیشگیری از بارداری از 22/6 درصد قبل به 37/3 درصد بعد از آموزش افزایش یافته و آزمون مک نمار در اینمورد تاثیر آموزش را نشان داد. در ضمن میزان مشورت مردان با همسرانشان نیز افزایش پیدا کرده و آزمون تی زوج در این مورد نیز تاثیر آموزش را ثابت کرد. در نتیجه این تحقیق اثباتنمود که آموزش بهداشت بر میزان مشارکت مردان مورد مطالعه در تنظیم خانواده موثر بوده است .

260 دانش آموز کلاس اول راهنمایی از طریق پرسشنامه ای که براساس الگوی باور بهداشتی تنظیم شده بود و معاینه براساس آزمون نیویورک و مشاهده رفتارهای پیشگیری کننده، به منظور تعیین میزان تاثیر کاربرد الگوی باور بهداشتی بر وضعیت بدنی آنان مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که رفتارهای پیشگیری کننده و وضعیت بدنی قبل از مداخله آموزشی در سطح پائینی قرار داشتند و بین دو گروه آزمون و شاهد تفاوت معنی داری وجود نداشت . براساس این نتایج، از طریق (آموزش حضوری، نصب پوستر در کلاس و توزیع جزوه "راز وضعیت جسمی خوب ") اقدام به مداخله آموزشی گردید. بعد از مداخله آموزشی مجددا پرسشنامه اولیه توسط دانش آموزان تکمیل و جمع آوری گردید و همچنین نسبت به مشاهده رفتارهای پیشگیری کننده و نیز معاینه وضعیت جسمی آنان اقدام و نتایج ثبت گردید. نتایج بررسیها پس از مداخله آموزشی حاکی از وجود تفاوت معنادار با p<0.000 بین دو گروه آزمون و شاهد در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده بود. همچنین نتایج نشان داد که وضعیت بدنی در گروه آزمون بهبود یافته و با p<0.000 تفاوت معناداری با گروه شاهد نشان داد. آموزش ارائه شده در تغییر آگاهی و عوامل الگوی باور بهداشتی در گروه آزمون موثر بوده و در کلیه موارد با p<0.000 تفاوت معناداری را با گروه شاهد نشان داده است . تجزیه رفتارهای پیشگیری کننده به 6 رفتار و وضعیت بدنی به 8 وضعیت مختلف و انجام آزمون آماری ویلکاکسون حاکی از تفاوت معنادار با p<0.000 برای همه رفتارها و 5 حالت از وضعیت بدنی بین گروه آزمون و شاهد بود. بیشترین میزان همبستگی بین اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده با عامل منافع درک شده مشاهده شد، بدین معنا که منافع درک شده بهترین پیشگویی کننده برای اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده بوده است . بهبود وضعیت بدنی بعد از مداخله آموزش در گروه آزمون به طور معناداری تنها با اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده همبستگی نشان داده است ، به تعبیری اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده باعث بهبود وضعیت بدنی دانش آموزان در گروه آزمون شده است . نتایج فوق بر تاثیر آموزش ارائه شده بر مبنای الگوی باور بهداشتی تاکید می نماید که با تحقیقات قبلی مطابقت دارد.

این بررسی یک مطالعه نیمه تجربی (quasi experimental) از نوع مورد-شاهدی (case-control) است . که بر روی 926 نفر از سربازان وظیفه در دوره مقدماتی آموزش نظامی در یکی از پادگانهای سپاه پاسداران اسلامی در استان تهران انجام شد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی در رفتارهای پیشگیری کننده از کشیدن سیگار در سربازان وظیفه می باشد این پژوهش برای اولین بار در ایران به اجرا درآمده است . بررسی به دلیل بالا بودن میزان شیوع سیگار کشیدن در این گروه سنی، بالا بودن تعداد افرادی که سیگار کشیدن رادر دوره خدمت نظام آغاز می کنند، همچنین هزینه-اثر بخش بودن آموزش در پیشگیری از رفتارهای کشیدن سیگار صورت گرفت . یافته های بررسی نشان می دهد که: برخی از عوامل جمعیت شناختی و اجتماعی مثل سن، محل تولد، محل سکونت و میزان تحصیلات با رفتارهای پیشگیری کننده از کشیدن سیگار، همبستگی آماری دارند. قبل از میزان آموزش بین آگاهی افراد سیگاری و غیر سیگاری جامعه پژوهش نسبت به سیگار کشیدن با رفتارهای پیشگیری کننده از سیگار کشیدن همبستگی آماری وجود ندارد. ولی بعد از آموزش این ارتباط آماری برای افراد سیگاری معنی دار است . قبل از آموزش میانگین امتیازات آگاهی، حساسیت ، شدت ، تهدید، منافع و موانع درک شده، راهنمای عمل، رفتار پیشگیری کننده از سیگار کشیدن افراد سیگاری و غیر سیگاری گروه آزمون با شاهد تفاوتت معنی دار است . ولی بعد از آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی، آگاهی، کلیه عوامل الگو و رفتارهای پیشگیری کننده از کشیدن سیگار در افراد سیگاری و غیر سیگاری گروه آزمون با شاهد تفاوت معنی دار نشان می دهد. این امر بیانگر کارآئی موثر الگوی اعتقاد بهداشتی در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از سیگار کشیدن افراد است . همچنین بین تفاضل میانگین کلیه عوامل آزمون با شاهد، همبستگی آماری وجود دارد که کارآئی الگوی اعتقاد بهداشتی در رابطه با رفتارهای سیگار کشیدن را تائید می کند. آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی، میزان امتیازات آگاهی، کلیه عوامل الگو و رفتارهای پیشگیری کننده در افراد سیگاری و غیر سیگاری را بهبود می بخشد. این تاثیر بر عوامل پیشگفت یکسان نیست بنحوی که بیشترین افزایش به ترتیب در موانع درک شده و منافع درک شده، و کمترین افزایش به ترتیب در حساسیت درک شده مشاهده می گردد.

بیماری مالاریا مهمترین بیماری عفونی انگلی است که یکی از مشکلات بهداشتی کشور ما محسوب می شود گرچه بیش از 50 سال از مبارزه علیه این بیماری در ایران می گذرد، ولی متاسفانه مالاریا در جنوب شرقی کشور به صورت کانون دائمی اهمیت خود را حفظ کرده. این پژوهش یک مطالعه تجربی است که بمنظور "بررسی کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری کننده از مالاریا در مناطق روستائی شهرستان کهنوج" انجام شده است . نمونه این پژوهش شامل 446 زن (257 نفر ساکن دو روستا بعنوان گروه شاهد و 189 نفر ساکن دو روستای دیگر بعنوان گروه تجربی) بود، که به روش خوشه ای چند مرحله ای از بین روستاهای شهرستان کهنوج بطور تصادفی انتخاب و به دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه و چک لیست پژوهشگر ساخته استفاده شد. بعد از گردآوری داده های مرحله پیش آزمون، برنامه آموزشی، بمدت 9 ماه توسط بهورزان (بهورزان به مدت دو هفته درباره مالاریا بوسیله پژوهشگر آموزش داده شدند) تحت نظر پژوهشگر اجرا شد، دو ماه بعد از آموزش پس آزمون انجام گردید. داده های بدست آمده از طریق شاخص های مرکزی، آزمون های پارامتریک t، t زوج، آنالیز واریانس ، ضریب همبستگی پیرسون و غیرپارامتریک کای دو، مک نمار، کروسکال والیس و ویل کاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش در پیش آزمون تفاوت معنی داری بین ویژگیهای فردی و اجزاء الگو اعتقاد بهداشتی در گروه تجربی و شاهد نشان نداد. بعد از آموزش اجزاء الگوی اعتقاد بهداشتی در دو گروه تجربی و شاهد مورد مقایسه قرار گرفت ، تفاوت معنی داری در میانگین نمرات حساسیت ، شدت ، منافع و موانع درک شده و همچنین نگرش و آگاهی مشاهده شد(p<0.0001) بطوریکه در همه موارد نمرات گروه تجربی بیش از شاهد بود. علاوه براین در مورد نحوه انجام رفتارهای پیشگیری کننده بجز"اجازه سمپاشی اماکن" رفتارهای گروه تجربی به طور معنی داری بیش از گروه شاهد (p<0.04) در مورد راهنمای عمل شامل آگاهی از علائم بیماری، درصد پاسخ صحیح در گروه تجربی بطور معنی داری بیش از گروه شاهد (p<0.0001) بود. همچنین تفاوت میانگین نمرات اجزاء الگو بجز"راهنمای عمل" قبل و بعد از آموزش در دو گروه تجربی و شاهد مقایسه گردید که در همه موارد تفاوت معنی دار آماری مشاهده شد (p<0.0001) و بیشترین تفاوت مربوط به آگاهی بود بطوریکه تفاوت میانگین آگاهی گروه تجربی 7/88 و در گروه شاهد -0/27 بود. با توجه به نتایج بدست آمده و عدم تفاوت دو گروه در قبل از آموزش ، می توان نتیجه گرفت که تفاوت اجزاء الگوی اعتقاد بهداشتی، آگاهی، نگرش و رفتارهای پیشگیری کننده، بعد از آموزش ناشی از تاثیر اجرای برنامه آموزش بوده است که منجر به بهبود آگاهی و رفتارهای پیشگیری کننده در گروه تجربی گردیده است ، بنابراین به منظور اجرای موثرتر روشهای مبارزه با بیماری، ضروری است که برنامه های آموزشی در دستور کار کمیته کشوری مبارزه با مالاریا قرار گیرد.

پژوهش حاضر تحقیقی نیمه تجربی است که به منظور بررسی تاثیر آموزش درکاهش آنمی فقرآهن در دختران دانش آموز منطقه 10 تهران در سال 1380 بر روی 30 دانش آموز دختر انجام شده است.

رشد بی رویه جمعیت موجب به هم خوردن معادلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و نارسایی در اجرای برنامه های اقتصادی شده و باعث ازدیاد فقر، عقب ماندگی فرهنگی و افزایش نرخ بیکاری می شود و خود این عوراض موجب سیکل معیوب و نتیجتا جمعیت را افزایش خواهد داد. ایجاد توازن بین شمار روز افزون انسانها و نیازهای فزاینده آنها از یک طرف و منابع محدود موجود از طرف دیگر برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران امری بسیار دشوار می باشد، به نظر می رسد برای رهایی از مسائل و مشکلات یاد شده ناشی از رشد بی رویه جمعیت اجرای دقیق برنامه های تنظیم خانواده تنها راه حل معقول می باشد. در همین راستا پژوهش حاضر اجرا شده است. این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد است که جهت بررسی میزان تاثیر آموزش بهداشت بر پوشش تنظیم خانواده توسط بهورزان در زنان روستاهای چابهار در سال 1378 انجام گرفته است. روش نمونه گیری در این مطالعه به صورت تصادفی خوشه ای بوده که 10 خانه بهداشت به همراه 158 نفر از زنان روستاهای چابهار به عنوان نمونه انتخاب شده و تحت مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه (زنان و بهورزان) و آمار موجود در خانه های بهداشت بود پس از انجام آزمون اولیه، براساس نتایج بدست آمده برنامه آموزشی طراحی و براساس یک مدل ارتباطی طی چهار جلسه آموزشی به اجرا درآمد و حدود 6 ماه پس از اتمام برنامه آموزشی، آزمون ثانویه انجام شده و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمونهای آماری تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بعد از آموزش، میزان آگاهی و نگرش زنان و بهورزان مورد مطالعه افزایش یافته و آزمون تی زوج تاثیر آموزش را نشان داد ‏‎(p<0/0001)‎‏. همچنین میزان عملکرد زنان از 8/34% به 2/61% بعد از آموزش افزایش یافته و آزمون مک نمار اختلاف معنی داری را نشان داد ‏‎(p<0/0001)‎‏ و در نهایت میزان پوشش تنطیم خانواده 10 خانه بهداشت منتخب از 54/33% (قبل از آموزش) به 98/58% (بعد از آموزش) افزایش یافت. بنابراین به نظر می رسد آموزش بهداشت می تواند نقش موثری در افزایش میزان پوشش تنطیم خانواده و کنترل جمعیت داشته باشد.

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی ‏‎(quasi-experimental)‎‏ از نوع آزمون - کنترل ‏‎(exerimental-control)‎‏ است که با هدف ارزشیابی برنامه آموزش بهداشت در کاهش آلودگی به شپش سر در دختران مدارس ابتدایی شهر چابهار در سال 1380 انجام پذیرفته است. ابزار و روش گردآوری داده ها در این تحقیق شامل پرسشنامه، برگ مشاهده مستقیم رفتار ‏‎(check-list)‎‏ و معاینه سر ‏‎(head-exam)‎‏ بوده و اطلاعات مربوط به واحدهای مورد مطالعه در دو مرحله گردآوری شد. در این مطالعه دو دبستان دخترانه از شهر چابهار انتخاب شدند و با روش نمونه گیری خوشه ای دور مرحله ای از کل دانش آموزان دو کلاس پنجم آن مدارس 86 نفر انتخاب و معاینه سر شدند. گروه آزمون در مرحله قبل از آموزش 7/58% آلوده به شپش سر بودند و در گروه کنترل نیز 5/37% از دانش آموزان آلوده بودند. سپس در گروه آزمون مداخله آموزشی بعمل آمد و پس از یک ماه و نیم، آزمون ثانویه ‏‎(post-test)‎‏ انجام شد. یافته های بدست آمده اختلاف معنی داری را در مورد تاثیر برنامه آموزش بهداشت بر آگاهی، نگرش و رفتارهای بهداشتی دانش آموزان و مادران نشان می دهد و در ضمن میزان آلودگی در گروه آزمون پس از مداخله به 40% کاهش یافت. این در حالی است که در گروه کنترل در همان مدت زمان 40% به میزان آلودگی افزوده شد. آزمونهای آماری در گروه آزمون با (001/0‏‎p<‎‏) و در گروه کنترل (002/0‏‎p<‎‏) اختلاف معنی داری را ناشن مید هد و این مطالب گویای این واقعیت است که برنامه اموزش بهداشت در کاهش آلودگی به شپش سر واحدهای مورد مطالعه، تاثیر مثبت داشته است. همچنین در این تحقیق از میان عوامل دموگرافیک و زمینه ای، تحصیلات مادر، تعداد اتاق خواب، تعداد افرادی که در اتاق خواب می خوابند، نوع مو، گیس بودن مو، اندازه مو، تعداد دفعات استحمام در هفته، تعداد دفعات شانه زدند در روز و آلودگی قبلی دانش آموزان به شپش سر در آلودگی به شپش سر موثر شناخته شدند.

مالاریا، یک بیماری عفونی، ناشی از انگل تک یاخته از جنش پلاسمودیوم است که بصورت حاد و مزمن با علایمی چون تب، لرز، کم خونی و بزرگی طحال مشخص می گردد.به گزارش ‏‎w.h.o‎‏ امروزه در سال بین 500-300 میلیون نفر در سطح جهان با مالاریا مبتلا می شوند که از این تعداد 7/2-5/1 میلیون نفر، از جمله یک میلیون کودک کمتر از پنج سال جان خود را از دست می دهند. روی هم رفته نزدیک به 40% جمعیت جهان (بیش از دو میلیارد نفر) اکنون در معرض ابتلا به مالاریا قرار دارند.در کشور ما نیز بیماری مالاریا از قدیم الایان یکی از مشکلات. معضلات بهداشتی بوده و پس از گذشت بیش از چهارده دهه بمارزه پیگیر با آن هنوز هم در جنوب شرقی کشور بعنوان یک معضل مهم بهداشتی خودنمایی می کند.در حال حاضر به دلیل تغییرات دائمی الگوهای همه گیری شناسی مالاریا، با توجه به عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی و زیست شناختی موثر بر آن، کارشناسان ‏‎w.h.o‎‏ و سایر سازمانها و مراکز ذی ربط بر این موضوع که هیچ راهکار استانداردی برای مبارزه با مالاریا در همه نقاط جهان وجود نداشته و در این راه باید تدابیری متناوب با شرایط و امکانات محلی اتخاذ گردد، متفق القولند و بر آموزش همگانی و اقدامات حفاظت شخصی در کنار سایر روشهای مبارزه با بیماری تاکید دارند.پژوهش حاضر در غالب یک مطالعه نیمه تجربی ‏‎(qusi-experimental)‎‏ از نوع قبل و بعد، با مداخله آموزشی، تحت عنوان ‏‎"‎‏ارزشیابی تاثیر آموزش بر آگاه بهورزان از روشهای آموزشی در زمینه پیشگیری و مبارزه با مالاریا در شهرستان چابهار‏‎"‎‏ که از مناطق آلوده کشور از نظر مالاریا می باشد، با هدف افزایش آگاهی و مهارت بهورزان درباره برنامه ریزی برای آموزش اثربخش و بکارگیری موثر روشهای آموزشی در زمینه پیشگیری و مبارزه با بیماری به منظور بالا بردن توان آنان برای آموزش اثربخش جوامع روستایی، طرح ریزی، اجرا و ارزشیابی گردیده است.جهت انجام پژوهش با استفاده از پرسشنامه و فرم ثبت فعالیتهای آموزشی، اطلاعات لازم درباره آگاهی، نگرش و عملکرد آموزشی بعنوان متغیرهای وابسته، قبل و بعد از مداخله آموزشی (متغیر مستقل) جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت.نتایج بدست آمده، نشان دهنده افزایش معنادار، در متوسط آگاهی بهورزان درباره مالاریا، فرایند آموزش و روشهای آموزشی بوده است. ‏‎(p<0/001)‎‏. همچنین مقایسه متوسط نگرش بهورزان درباره مالاریا و آموزش و نیز عملکرد آموزشی قبل و بعد از آموزش نشان دهنده بهبود در متوسط متغیرهای نامبرده می باشد. با این تفاوت که میزان استفاده از روشهای مختلف آموزشی تغییر محسوس و قابل توجهی نداشته است.با توجه به نتایج این ارزشیابی و نظر به اهمیت موضوع و نیز اثربخشی و کم هزینه تر بودن فعالیتهای آموزشی نسبت به سایر روشهای مبارزه با مالاریا، آموزش و بازآموزی مستمر بهورزان به منظور افزایش توان آموزشی آنان توصیه می گردد.

فقر آهن یکی از شایع ترین اختلالات تغذیه ای در سراسر جهان است. این عارضه به هنگام عدم تکافوی آهن در دسترس به منظور تامین نیازهای فیزیولوژیک فرد ایجاد می گردد. برآوردهای انجام شده در این زمینه نشان می دهد که بیش از 2 بیلیون نفر از مردم جهان از کمبود آهن رنج می برند. دختران نوجوان از جمله گروههای آسیب پذیری هستند که بخش عمده ای مبتلایان به فقر آهن و کم خونی ناشی از آن را تشکیل می دهند. در این مطالعه به منظور پیشگیری از ابتلا دختران نوجوان، اقدام به طراحی و ارزشیابی برنامه آموزشی با هدف اصلاح عادات و رفتارهای تغذیه ای آنان شد که در طی یک کراآزمایی بالینی از نوع قبل و بعد، در یکی از دبیرستانهای منطقه 10 آموزش و پرورش استان تهران به معرض اجرا درآمد.جهت انجام پژوهش طی آزمایش خون با اندازه گیری شاخص های هموگلوبین، هماتوکریت، ‏‎mchc, mch, mcv‎‏ آهن سرم ‏‎tibc‎‏ درصد اشباع ترانسفرین و فریتین تعداد 43 دختر نوجوان مبتلا به درجاتی از فقر آهن انتخاب شده، آگاهی، نگرش، عملکرد و همچنین میزان دریافت آهن رژیم غذایی آنان بوسیله پرسشنامه های تهیه شده مورد بررسی قرار گرفت. پس از طراحی و اجرای برناه آموزش با فاصله زمانی 3 ماه پس آزمون انجام شد. نتایچ بدست آمده نشانگر افزایش معنادار متوسط آگاهی، نگرش و عملکرد، میزان دریافت اهن و بهبودی سطح فراهمی زیستی آهن رژیم غذایی دختران نوجوان مورد مطالعه بود. همچنین مقایسه شاخص های خونی در قبل و بعد از آموزش نمایانگر بهبود وضعیت آهن گروه مورد مطالعه بود، بطوریکه پس از آموزش ذخایر آهن 23% از افراد تا حد طبیعی افزایش یافت. بنابراین به نظر می رسد آموزش دختران نوجوان به منظور تغییر و اصلاح الگوی تغذیه ای راهکاری موثر در جهت افزایش میزان دریافت آهن رژیم غذایی، بهبود وضعیت آهن و پیشگیری از ابتلا آنان به کم خونی فقر آهن و عوارض ناشی از آن می باشد.

نتایج حاصله نشان داد که یکسال بعد از مداخله آموزشی میانگین امتیازات آگاهی و نگرش در دو گروه شاهد و آزمون اختلاف معنی دار داشت (‏‎(p<./001‎‏ . اما عملکرد دو گروه یکسال بعد از مداخله آموزشی معنی دار نبود ‏‎(p<./056)‎‏ . همچنین میانگین امتیازات کیفیت زندگی محاسبه شده با پرسشنامه ناتینگهام در گروه آزمون یکسال بعد از آموزش درمقایسه با گروه شاهد تفاوت معنی دار نشان داد ‏‎(p<.0001)‎‏ . ضمنا میانگین امتیازات کیفیت زندگی محاسبه شده با پرسشنامه ‏‎sf-36‎‏ یکسال بعد از آموزشی اختلاف معنی داری بین دو گروه نشان داد‏‎(p<./0001)‎‏ ‏‎ . این نتایج بیانگر پایداری آموزش ، بر کیفیت زندگی بیماران و نیز ضرورت استمرار برنامه های آموزشی جهت ارتقا آگاهی ، نگرش و نیز بهبود عملکرد بیماران می باشد .