نام پژوهشگر: یحیی ابطحی
شهاب کاظمی یحیی ابطحی
بهره وری و رشد اقتصادی کشورهای جهان در بیست سال اخیر با تغییرات بسیار زیاد و سریعی روبرو بوده است. با توجه به حجم انبوهی از اطلاعات و تحلیل های اقتصادی، آنچه که مورد علاقه دولتمردان کشورها می باشد ارائه روشها و تحلیل هایی برای افزایش بهره وری و رشد بیشتر اقتصادی با مصرف منابع کمتر و درآمد بیشتر است. بنابراین تحلیل روند رشد و بهره وری اقتصاد هر کشور و مقایسه آن با یک اقتصاد رشد یافته امری حساس، الزامی و نیز با ارزش برای سیاستگزاران اقتصادی هر کشوری می باشد. در چندین سال اخیر، تحقیقاتی در خصوص رشد و بهره وری در حوزه اقتصادها صورت گرفته است که هر یک به نحوی منجر به توسعه و بهبود اقتصاد کلان آنها گردیده است. برآورد و تحلیل روند رشد و بهره وری روشی است که از دهه پنجاه و با مطرح شدن مدل رشد نئوکلاسیکی از سوی سولو و ادامه چنین نظریاتی از اقتصاددانانی چون بارو، رومر، منکیو، گروسمن، هلپمن، آقیون و هویت، ای چر، لوکاس و بارو که از پیشگامان ارائه چنین نظریاتی هستند، بسیاری از محدودیت های رشد اقتصادی را کاهش داد و در امر تصمیم گیریهای استراتژیک بسیار مفید واقع شد. در این روش با استفاده از برآورد بهره وری کل عوامل تولید، که جزو منابع اصلی رشد اقتصادی هستند ردیابی شده و در نهایت روند رشد و بهره وری هر یک از عوامل که از مراحل متعدد گذر نموده، تحلیل می گردد و همچنین اطلاعات مورد نیاز سیاستگزاران اقتصادی در خصوص رشد و بهره وری اقتصادی بدست می آید. این روش دارای محدودیت ها و مشکلاتی است. برای هر تحقیق همواره، پژوهشگر با محدودیت هایی روبرو خواهد شد که امکان گرفتن نتایج کامل از یافته های پژوهش بر طبق آنچه در آغاز کار مد نظر بوده است را تحت الشعاع قرار می دهد.
مهدی گرشاسبی یحیی ابطحی
نرخ ارز حقیقی در هر کشور بدون شک از شاخص های اساسی و بنیادین در تعیین درجه رقابت بین المللی و تبیین وضعیت داخلی اقتصاد آن کشور به شمار می رود. از سویی دیگر بهره وری نیز به عنوان یک عامل کلیدی از طریق ترکیب بهینه منابع، جامعه را قادر به ایجاد ارزش افزوده می کند که در نتیجه افزایش و رشد بهره وری، کالاها در بازارهای جهانی رقابت پذیرتر می گردند. لذا با توجه به اهمیت موضوع ، در این پژوهش رابطه نرخ ارز حقیقی بر رشد بهره وری کل عوامل تولید در ایران در طی دوره 1355-1391 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش که با استفاده از روش ardl حاصل شد،حاکی از تاثیر مثبت و معنادار نرخ ارز حقیقی در کوتاه مدت و بلندمدت بر رشد بهره وری کل عوامل تولید است.ضریب ecm که سرعت تعدیل به سمت بلندمدت را نشان می دهد 45% برآورد شده است. و این امر حاکی از آن است که در هر دوره به میزان 0/45حراف رشد بهره وری کل عوامل تولید از مسیر بلندمدتش توسط متغیرهای الگو تصحیح می شود . لذا برای افزایش رشد بهره وری کل عوامل تولید و اندیشیدن به رشد اقتصادی درونزا ضروری است در کنار توسعه بازارهای مالی، تجارت خارجی به واقعی نمودن نرخ ارز و حرکت از اقتصاد سرمایه محور به اقتصاد دانش محور گام برداشت.