نام پژوهشگر: شهلا امینی
شهلا امینی احمد مجد
چکیده بادیان رومی (pimpinella anisum l.)از خانواده ی apiaceae با برگهایی مرکب و سبز است. این گیاه دولپه، یکساله وحاوی ترکیباتی نظیر اسانس فرار، با مزه شیرین و بوی معطر با ماده عاملی به نام آنتول است. به همین علت از این گیاه در طبخ و آشپزی به عنوان چاشنی استفاده می شود. بادیان رومی اغلب در مناطق گرمسیر جهان می روید و دارای خواص دارویی فراوانی مانند ضد نفخ، ضد تشنج و ضد صرع است، همچنین این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی و حشره کشی می باشد. پژوهش حاضر در مورد بررسی ساختار تشریحی – تکوینی، خواص آنتی اکسیدانی و حشره کشی گیاه بادیان رومی می باشد. برای بررسی ساختار تشریحی – تکوینی آن از روش های برش گیری دستی و برش گیری با دستگاه میکروتوم استفاده شد. برای برش های دستی اندام های رویشی ریشه، ساقه و برگ از رنگهای کارمن زاجی و متیلن بلو برای رنگ آمیزی استفاده شد. برای برش های میکروتومی نمونه های مورد بررسی که ریشه، گل و بذر بودند با رنگهای هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزی شدند. برش گیری میکروتومی از اندام زایشی نشان داد که لایه های تشکیل دهنده ی دیواره بساک از خارج به داخل عبارتند از: اپیدرم، لایه مکانیکی و تاپتوم. تاپتوم از نوع ترشحی می باشد و تترادها از نوع چهار وجهی هستند. تخمدان دو خانه ای می باشد. در هر خانه یک تخمک واژگون قرار دارد. در کیسه رویانی این گیاه رویان های کروی، لپه ای و اژدری مشاهده شد. همچنین مرحله ی گذر از رویان کروی به رویان قلبی دیده شد. ساختار دانه ی گرده بادیان رومی توسط میکروسکوپ الکترونی semبررسی شد و مشخص شد که دانه های گرده دارای منظره قطبی سه وجهی و منظره استوایی بیضی شکل هستند. دانه گرده سه شیاری و تزئینات سطح دانه گرده از نوع مشبک منفذ دار (reticuloporate)می باشد. بررسی خواص آنتی اکسیدانی برگ و بذر p. anisum از روش تعیین قدرت احیا کنندگی آهن(reducing power assay)، مشخص کرد که خواص آنتی اکسیدانی برگ بیشتر از بذر است. در آزمایش سمیت تنفسی، میزانlc50 عصاره بعد از گذشت 24، 48، 96 و 168 ساعت به ترتیب برابر با 19/215، 33/181، 86/157 و 93/116 میکرولیتر بر لیتر هوا برآورد گردید. در ادامه مشاهده شد هر چه غلظت بالا رود درصد تلفات بیشتر می شود، طوری که در بالاترین غلظت یعنی غلظت 500 میکرولیتر بر لیتر هوا در 24 ساعت 100 درصد تلفات دیده شد. آزمایش های بررسی شاخص های تغذیه ای با استفاده از دیسک های آردی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه غلظت 50، 75 و 100 میکرولیتر همراه با شاهد در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد، غلظت های مختلف عصاره دارای اثرات بازدارندگی تغذیه ای متفاوتی بوده و اختلاف معنی دار با هم داشتند. بررسی شاخص های تغذیه ای نشان داد بالاترین و پایین ترین غلظت از عصاره به ترتیب دارای 86/94 و 68/82 درصد بازدارندگی تغذیه ای بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و مقایسه میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه دانکن انجام شد.