مطالعه حاضر به منظور ارزیابی تأثیر استفاده از سطوح مختلف مکمل آلی کروم- متیونین بر عملکرد، پاسخ های ایمنی و متابولیت های خونی جوجه های گوشتی به انجام رسید. برای این منظور، از تعداد 325 قطعه جوجه خروس گوشتی سویه راس 308 استفاده گردید که از سن یک هفتگی بطور تصادفی بین واحدهای آزمایشی توزیع شده و تعداد 5 قفس 13 قطعه ای به هر یک از 5 تیمار آزمایشی اختصاص داده شد. تیمارهای غذایی شامل سطوح 0، 500 ، 1000، 1500 و 2000 میکرو گرم کروم در کیلو گرم جیره بود که با استفاده از منبع آلی کروم- متیونین تأمین گردید. مولفه های عملکردی شامل میزان افزایش وزن، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی به صورت دوره ای مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تیتر آنتی بادی علیه ویروس نیوکاسل در سنین 16 و 22 روزگی و تیتر آنتی بادی در برابر گلبول قرمز گوسفند (srbc) نیز در سنین 35 و 42 روزگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین از پرندگان در سنین 22 و 42 روزگی جهت بررسی تغییرات غلظت کلسترول، تری گلیسریدها و hdl سرم خونگیری به عمل آمد. در پایان دوره، 2 قطعه پرنده از هر قفس بصورت تصادفی انتخاب و جهت بررسی خصوصیات لاشه و وزن قلب، کبد، پانکراس و اندام های لنفی، کشتار شدند. نتایج نشان داد که میزان خوراک مصرفی و افزایش وزن روزانه و همچنین ضریب تبدیل غذایی پرندگان تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. علاوه بر این بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری از لحاظ شاخص های لاشه شامل درصد لاشه و درصد وزنی اندام های کبد، پانکراس و قلب وجود نداشت. در ضمن، پرندگان تغذیه شده با سطوح مختلف کروم تفاوت معنی داری از لحاظ وزن نسبی اندام های لنفی شامل طحال و بورس فابریسیوس نداشتند. مصرف سطوح مختلف کروم آلی در جیره تأثیر چندانی بر تیتر آنتی بادی علیه ویروس نیوکاسل در سنین 16 و 22 روزگی نداشت، اما تیتر آنتی بادی در برابر srbc در سن 35 روزگی تمایل زیادی به معنی دار شدن داشت (0747/0=p) و در سن 42 روزگی، گروه های تغذیه شده با کروم، تیتر ضد srbc بالاتری نسبت به گروه شاهد داشتند (05/0p<). در سن 22 روزگی، غلظت کلسترول تام سرم در گروه های واجد کروم، تمایل زیادی به کاهش معنی دار نشان داده (0568/0=p) و غلظت تری گلیسریدهای سرم بطور معنی داری (01/0p<) در گروه های تغذیه شده با کروم، پایین تر از گروه شاهد بود. با این وجود، غلظت hdl سرم تحت تأثیر تیمارهای غذایی قرار نگرفت. در سن42 روزگی، بین تیمارها از لحاظ میزان کلسترول و همچنین hdl سرم، اختلاف معنی داری مشاهده نشد، اما غلظت تری گلیسریدهای سرم خون در گروه های تغذیه شده با کروم نسبت به گروه شاهد، کاهش معنی داری نشان داد (05/0p<). بطور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که مکمل آلی کروم- متیونین، پاسخ های ایمنی را در سنین بالاتر بهبود بخشیده و منجر به کاهش کلسترول و تری گلیسریدهای سرم گردید، اما اثری بر مولفه های عملکردی، خصوصیات لاشه و اندام های لنفی جوجه های گوشتی نداشت.

این مطالعه به منظور ارزیابی پاسخ آنتی بادی به واکسن بیماری برونشیت عفونی در دو گروه ژنتیکی از مرغها به صورت یک آزمایش فاکتوریل در غالب طرح کاملا تصادفی طراحی شد.تعداد 250 جوجه بومی و 250 جوجه تجارتی در سن هفت روزگی و بیست روزگی با واکسن برونشیت عفونی واکسینه شدند. و تیتر آنتی بادی این دو گروه در سن 2، 16 ، 29 ، 38، 52، روزگی با استفاده از تست ممانعت از هماگلوتیناسیون ، اندازه گیری شد. برای مقایسه دو گروه از نظر عملکرد نیز تمامی جوجه ها در سن سه ، پنج ، هفت و هشت هفتگی وزن شدند. اختلاف بین دو گروه ژنتیکی از نظر تولید آنتی بادی در طول دوره آزمایش معنی دار بود به این صورت که مرغهای بومی در سن 16 ، 29 ، 38 روزگی تیتر آنتی بادی بالاتری را در سطح آماری یک درصد و در سن 2 و 52 روزگی نیز تیتر آنتی بادی بالاتری را در سطح آماری پنج درصد نشان دادند. اثر جنس بر تولید آنتی بادی و همچنین ضرایب همبستگی بین تولید آنتی بادی و عملکرد معنی دار نبود . تفاوتهای شدیدی بین دو گروه ژنتیکی از نظر عملکرد مشاهده گردید. به این صورت که مرغهای تجارتی در تمام سنین برتری کاملا معنی داری را از نظر وزن بدن و همچنین از نظر وزن لاشه و ضریب تبدیل غذایی نشان دادند. با توجه به بالاتر بودن تولید آنتی بادی در مرغهای بومی میتوان نتیجه گرفت که این مرغها نسبت به برونشیت عفونی مقاومتر از مرغهای تجارتی هستند و با توجه به ضعف مرغهای بومی از نظر عملکرد می توان پیشنهاد داد که متخصصین ژنتیک و اصلاح نژاد دام باید ضمن حفظ مقاومت مرغهای بومی به بیماریها آنها را در جهت ارتقا تولید در آینده اصلاح کنند یا اینکه با انتقال ژنهای مقاومت به بیماری از مرغهای بومی به مرغهای تجارتی . مقاومت ژنتیکی مرغهای تجارتی به بیماری برونشیت عفونی و احتمالا سایر بیماریها را افزایش دهند.