نام پژوهشگر: زینب خانجانی

اثر بخشی درمان فراشناختی در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1394
  قاسم عبدل پور   زینب خانجانی

اختلال استرس پس از سانحه عبارت است از مجموعه ای از علایم نوعی (سندروم) است که در پی مواجهه با حوادث آسیب زای زندگی پیدا می شود.افراد واقعه آسیب زا را در رویاها و نیز افکار روزانه خود مجددا تجربه می کنند، از هر چیزی که واقعه آسیب زا را به خاطرشان بیاورد قاطعانه دوری می کنند و دچار کرختی پاسخ دهی، همراه با حالت برانگیختگی مفرط هستند. یکی از فنون روان درمانی نسبتا نوظهور، درمان فراشناختی است. هدف اصلی درمان فراشناختی شامل توانا کردن بیمار به گونه ای است که با افکارشان به گونه ای متفاوت ارتباط برقرار می کنند و کنترل و آگاهی فراشناختی قابل انعطافی را گسترش دهند و از انجام پردازش به صورت نگرانی و نشخوار فکری و بازنگری تهدید، جلوگیری نمایند. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان فراشناخت در بیماران اختلال استرس پس از سانحه است. این پژوهش یک مطالعه آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه است که فرایند درمان بر روی سه آزمودنی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه شهر تبریز در سال93 بود که از این میان 3بیمار به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و به پرسش نامه های اختلال استرس پس از سانحه می سی سی پی کین(1998)، پرسش نامه اضطراب بک، پرسش نامه افسردگی بک(1961)، پرسش نامه باورهای فراشناخت کارترایت-هاتون و ولز (1997) و پرسش نامه راهبردهای کنترل فکر ولز و دیویس(1994) پاسخ دادند. برای تحلیل دادها از روش تحلیل نموداری و ترسیمی استفاده شد. نمره آزمودنی ها در کلیه مقیاس ها در مرحله پس از درمان و دوره پیگیری نسبت به مرحله قبل از درمان کاهش معناداری نشان داده اند. بنابراین می توان استنباط کرد که رویکرد درمانی فراشناختی در کاهش علائم اختلال استرس پس از سانحه موثر بوده است.