نام پژوهشگر: [email protected] اعلمی
فریبا طوسی محمد قربانی
درخت به، متعلق به خانواده گل سرخیان rosaceae و جنس cydoniaمی باشد. این جنس تنها یک گونه دارد که به c. oblonga خوانده می شود. برگ های به، با ویژگی های ارتقاء دهنده سلامتی و دارای خواص درمانی شامل؛ آرام بخش، ضد تب، ضد سرفه و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این پژوهش، ترکیبات فنولی در برگ های درخت به، در طی سه مرحله رشد یعنی برگ های جوان (شروع گلدهی)، بالغ (رسیدن فیزیولوژی میوه) و پیر (مرحله رسیدن کامل میوه) و با دو روش خشک کردن در سایه با دمای 25-30 درجه سانتی گراد و آون با دمای 70 درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد دمنوش از برگ های خشک تهیه شد و خواص آنتی اکسیدانی آن پس از دم آوری در دما ها (c90، 70 و 50) و زمان های مختلف (110، 100، 60، 40، 20 و 10 دقیقه) مورد بررسی قرارگرفت و با دمنوش چای سیاه مقایسه شد. بیشترین میزان ترکیبات فنولی (میلی گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک) در برگ، مقارن با رشد فیزیولوژیکی میوه بود و با افزایش رسیدگی میوه میزان این ترکیبات نیز کاهش یافت. خشک کردن برگ ها در سایه نسبت به خشک کردن در آون باعث حفظ بهتر ترکیبات فنولی شد. نتایج نشان داد که بالاترین میزان غلظت ترکیبات فنولی و خواص آنتی اکسیدانی که از نظر ارزیابی حسی هم مورد پذیرش بیشتری قرار گرفته بود، در نمونه های دم آوری شده در دمای 70 درجه سانتی گراد به مدت 100 دقیقه (24/104 میلی گرم بر میلی لیتر) و دمای70 یا 90 درجه سانتی گراد به مدت 60 دقیقه (به ترتیب 59/93 و 73/116 میلی گرم بر میلی لیتر) به دست آمد. با مقایسه دمنوش برگ به با چای سیاه مشخص شد که سرعت استخراج ترکیبات فنولی، در چای سیاه بیشتر از دمنوش برگ به است. با این وجود با افزایش دما و زمان دم آوری در برگ به می توان به یک منبع خوب و غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی دست یافت.