تغییر کاربری عرصه های طبیعی به خاک زراعی میتواند اثرات ناخواسته ای بر خصوصیات خاک ایجاد کند. برای بررسی بیشتر این فرضیه ترکیبی از خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی و مینرالوژیکی خاکهای واقع در جنوب دشت ارومیه در استان آذربایجان غربی مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس، در مطالعات صحرایی تعداد 8 پروفیل متعلق به 4 سری خاک (جبل کندی، اردوشاهی، تبت و کشتیبان) حفر، تشریح، و نمونه برداری شدند. همچنین در محدوده هر پروفیل سه نمونه خاک (3 تکرار) از افق های سطحی نمونه برداری شدند. نمونه ها برای تعیین خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی براساس روش های استاندارد آنالیز شدند. بطور کلی پروفیل ها در 5 زیر گروه aquic natrargids ، sodic aquicambids ,typic halaquepts، typic aquicambidsو typic aquisalids طبقه بندی شدند و اکثراً خصوصیات خاکهای شور- سدیمی (ph<8.5 ، ec>4 ، sar>13 ، esp>15) را نشان دادند. نتایج نشان داد که تغییر کاربری عرصه های طبیعی به زراعی روند دوگانه ای بر کیفیت خاک گذاشته است. در سری 1 و 2 تغییر کاربری موجب افزایش ph (14/0-03/0)، ec (38/5 - 26/1ds/m)، sar (96/20 - 24/18 meq/l) ، esp (18/15 - 59/12 %) ، سدیم تبادلی (62/2 - 48/2 cmol/kg)، سدیم محلول (81/50-13/17 meq/l)، پتاسیم محلول (81/0-04/0 meq/l)، کلسیم محلول (07/2-2/0 meq/l)، کلر (79/38-21/11 meq/l)، سولفات (67/14-88/8 meq/l) شده است. در حالیکه در سری 3 و 4 تغییر کاربری موجب کاهش ph (87/0 - 47/0) ، ec (55/79 - 82/10 ds/m)، sar (49/94 -58/42 meq/l)، esp (89/32 - 75/32 %)، سدیم تبادلی (07/7-49/5 cmol/kg)، سدیم محلول (98/892-32/118 meq/l) ، پتاسیم محلول (1/5-29/0 meq/l)، کلسیم محلول (6/12 -85/1 meq/l)، کلر (7/548-3/67 meq/l)، سولفات (7/450 -52/25 meq/l) شده است. مقدار کربن آلی، ازت و فسفر افقهای سطحی خاک در سری 1،2 و 3 به ترتیب در دامنه ی 43-15/13 %، 61/34 - 82/8 % و 7/5-82/0 mg/kg افزایش یافت. مقدار روی و منگنز افقهای سطحی در سری 2،3 و 4 به ترتیب در دامنه ی75/943 - 58/48 و 49/58 -85/7 mg/kg افزایش یافت. مقدار شاخص باروری با تغییر کاربری روند دوگانه ای (کاهشی و افزایشی) را نشان داد. همچنین تغییر کاربری تاثیری بر نوع و مقدار کانی های رسی نداشت.