در این پژوهش نقطه های قابل اتکا و حلقه های مفقود? اندیشه تا عمل، در فرهنگ اسلامی در تربیت و کنترل نفس با توجه به آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته تا از آفت نسیان جلوگیری گردد، و سعی شده است با تبیین مبانی فکری و پایه ای جهان بینی توحیدی، به عوامل تحکیم بخش رفتار، ضرورت ها، ارکان، مراحل، روش ها، آموزگاران، و عوامل تقویت و تضعیف خودفراموشی پرداخته شود. کنترل یک حالت درونی است که باعث تعادل رفتار انسان می گردد و انسان را به سوی شخصیت سالم راهنمایی می کند. کسی که خدا را فراموش کند خدا او را به خودفراموشی دچار می سازد و انسانی که دچار نسیان گردد تمام وظایف خود و عهد و پیمانی را که با خدایش بسته است فراموش می نماید و آثار خودفراموشی در حوز? اخلاقی، فردی، اجتماعی او آشکار می گردد. زینت تقوا و خویشتن داری، تقویت کنند? حالت ذکر است، اعتقاد انسان به مبدأ و معاد، ثواب و عقاب، کارآمدترین و اثربخش ترین وسیله برای دوری از خودفراموشی می باشد.

تأمّل بر روی ساختار معنایی سوره نبأ با تکیه بر کلام معصوم?، نشان از محور واحدی به نام ولایت امیرالمومنین? است. «نبأ عظیم» همان ولایت علیّ بن أبی طالب? است همان کسی که در روز قیامت از ولایت او پرسش می شود و بر سَر قبول ولایتش اختلاف پیش می آید. آنگاه در ادامه خداوند با اشارات لطیفی از اوصاف بهشت و جهنّم و فوج فوج شدن مردم در روز قیامت یاد آور وصف با عظمت امیرالمومنین7 می شود، آنجا که خود را «قسیم الجنّه و النّار» معرّفی می کند و هر کس بواسطه پذیرش و عدم پذیرش ولایت او در روز قیامت در غالب گروه هایی با امام هدایت، همان شخص امیرالمومنین7، و یا با امام ضلالت محشور می شوند. و در ادامه سخن، می فرماید: «و حال آن که هر چیزی را برشمرده، بصورت کتابی در آورده‏ایم» همان کتابی که مصداق حقیقی اش، امیرالمومنین7 را به طور تمام و کمال و با وصف احصاء همه چیز در کتاب معرّفی می کند به عبارتی علم به کتاب در وجود امام مبین همان نبأ عظیم، قسیم الجنّه و النّار، امیرالمومنین7 احصاء گشته است.