نام پژوهشگر: حسن آلکجباف
جواد صالحی نریمان فاخری
چکیده بررسی وضعیت جمهوری دموکراتیک کنگو در دیوان کیفری بین المللی، اولین صحنه ی نمایش از به اجراء گذاشتن مفاد اساسنامه ی رم در توسعه ی دادرسی عادلانه است. پرونده ی توماس لوبانگو دیالو یکی از موثرترین افراد دخیل در درگیری های جمهوری دموکراتیک کنگو از مرحله ی تحقیقات مقدماتی تا مرحله ی محاکمه با حاشیه های قابل تأملی همراه بوده است که حتی به نام دادرسی عادلانه یک مرتبه منجر به نقض رای در مرحله ی تجدیدنظر و دو مرتبه منجر به توقف دادرسی علیه لوبانگو شده است. ابعاد حقوقی وقایع تاثیرگذار در پرونده ی لوبانگو که موضوع این رساله قرار گرفته است، شامل؛ رفتار دادستان در عدم افشای دلائل تبرئه کننده به متهم، رفتار شعبه ی رسیدگی کننده در تجویز افزایش اتهامات لوبانگو و رفتار دادستان در عدم افشای هویت میانجی تحقیق به متهم است. دیوان کیفری بین المللی این رفتارها را ناقض دادرسی عادلانه در حق متهم تشخیص داده است و به شدت در قبال آنها موضع گیری کرده است. این در حالی است که تا قبل از این، مصادیق دادرسی عادلانه شامل این موارد نبوده است و نقض آنها تحت این عنوان چالش برانگیز نشده است. رویکرد دیوان کیفری در شناسایی و مقابله با این رفتارها به عنوان مصادیق ناقض دادرسی عادلانه برای اولین بار در پرونده ی لوبانگو باعث شده است محدوده ی مصادیق سابق دادرسی عادلانه توسعه یابد. از این منظر توسعه ی مصادیق دادرسی عادلانه در این پرونده الگویی بر سایر محاکمات دیوان و سایر دادگاه های کیفری بین المللی و نظام های حقوقی داخلی کشورها است. واژگان کلیدی دیوان کیفری بین المللی، اساسنامه ی رم، توماس لوبانگو دیالو، توسعه ی دادرسی عادلانه.