نام پژوهشگر: مجید رضا رجبی
زهره کیانی نژاد علاءادین اذری
عنوان پژوهش سیر تاریخی خوارج تا پایان عباسیان می باشد. از آنجا که بروز حوادث.و رخدادها معلول علت های متعددی می باشند که در بستر مناسبات اجتماعی جامعه شکل گرفته و زمینه رشد می یابند، پدیده خروج نیز از این شرایط مبرا نبود از جمله این عوامل عبارتند از: تأثیر زندگی قبیله ای تأثیر سقیفه در شکل گیری بحرانهای جدید، فتوحات خارجی دوران عثمان بهره برداری سیاسی معاویه از قتل عثمان وتوطئه خزند? امویان و سایر احزاب جهت کسب قدرت، و نقش عمروبن عاص در تحمیل حکمیت بر امام علی(ع). همچنین سایر عوامل اجتماعی، فرهنگی و روانی که باعث ایجاد شک و تردید در جامعه و ظهور خوارج شد را نباید نادیده گرفت.همه این عوامل زمینه ساز جدایی گروهی از سپاهیان امام علی(ع) در جریان جنگ صفین گردید که حدود سه قرن با شورشهایی متعددی که به ویژه در دوران حکومت امویان بوجود آورد جامعه اسلامی را به خود مشغول داشت. این گروه در طول تاریخ دارای آرای کلامی و تفسیری گوناگونی گردیدند و با توجه به تفاوت در اصول عقایدشان با یکدیگر به فرق گوناگونی تبدیل گردیدند از جمله: مارقین، خوارج، اباضیه، مرجئه و ...شاید یکی از مهمترین این فرق اباضیه باشد که گروهی از آنها با زمینه پذیرشی که بدست آوردند توانستند حکومتی را به دست عبدالرحمان بن رستم در تاهرت(واقع در الجزایر کنونی)بنیان گذاری نمایند