نام پژوهشگر: رضا بسطامی

بررسی تطبیقی عملکرد مجلس شورای اسلامی دوره ی اول و دوم
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  رضا بسطامی   بیژن نیری

انقلاب اسلامی ایران پس از پیروزی و در فرآیند تثبیت خود، دوران پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاده است. پس از تشکیل دولت موقت و تدوین قانون اساسی، راه اندازی مجلس شورای اسلامی یکی از مهم ترین و اساسی ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی بود، دوره ی اول مجلس در یکی از بحرانی ترین روزها یعنی خرداد 9531 گشایش یافت. مجلس شورای اسلامی اول با تکیه بر ظرافت و استعداد غالب نمایندگانش که غالباً از نیروهای نسل اول انقلاب محسوب می شدند با درایت و هوشمندی در مقابل چالش های بزرگ سیاسی فراروی انقلاب مقاومت کرد. این مجلس علیرغم برخورداری از نمایندگان گروه های سیاسی مختلف از نیروهای حزب اللهی )حزب جمهوری اسلامی( گرفته تا نیروهای لیبرال )نهضت آزادی(، اقدامات مهم و تأثیرگذاری را در روند تکامل جمهوری اسلامی انجام داد. مانند، حل و فصل بحران گروگانگیری، انتخاب نخست وزیر در دوران ریاست جمهوری بنی صدر، طرح عدم کفایت سیاسی بنی صدر، مسایل پیچیده جنگ، ترورها و... که همه ی آنها را پشت سر نهاد که در این پژوهش به آنها پرداخته شده است. مجلس شورای اسلامی دوره ی دوم نیز در شرایطی انتخابات برگزار شد که از هیاهوی گروه های سیاسی معارض خبری نبود ولی کشور در شرایط جنگی و محاصره ی اقتصادی قرار داشت. در این دوره نمایندگان مجلس همگی از نیروهای سیاسی وفادار به نظام و انقلاب بودند در عین حال در درون مجلس به این باور رسیدند که پس از افول و سقوط گروه های سیاسی معارض، برای پیشرفت امور کشور باید از تک صدایی بپرهیزند و اجازه ی بروز و ظهور اختلافات و دیدگاه های متفاوت را بدهند. در دوره ی دوم مجلس شورای اسلامی نیز رویدادها و اتفاقات مهمی به وقوع پیوست که از تصویب طرح ها و لوایح مختلف گرفته تا وقایع انتخاب دوره ی دوم نخست وزیری مهندس موسوی، ماجرای مک فارلین و... که در این نوشتار آنها را بررسی کردیم و در نهایت این دو مجلس )دوره ی اول و دوم( را با یکدیگر مقایسه و نتیجه گیری کردیم