به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کاربرد نانو اکسید روی بر ویژگی های جوانه زنی بذر سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح صفر، 5/0- و 1- مگاپاسکال بود که با استفاده از پلی اتیلن گلایکول 6000 اعمال شد. نانو اکسید روی نیز در سه غلظت صفر، 5/0 و یک گرم بر لیتر به کار برده شد. نتایج نشان داد که نانو اکسید روی موجب افزایش درصد و سرعت جوانه زنی بذور سویا شد و حداکثر این صفات به ترتیب با مقادیر 5/89% و 88/6 بذر در روز از کاربرد یک گرم بر لیتر نانو اکسید روی به دست آمد. ولی، تنش خشکی موجب کاهش صفات جوانه زنی گردید. سیستم های آنتی اکسیدانت (آنزیمی و غیر آنزیمی) بر اثر وقوع تنش خشکی و کاربرد نانو اکسید روی افزایش فعالیت داشتند و بیشترین میزان و فعالیت آنتی اکسیدانت ها در تنش شدید با کاربرد 1 گرم بر لیتر نانو اکسید روی مشاهده شد. با این که خشکی موجب کاهش فعالیت آنزیم های هیدرولیتیک و چرخه گلی اکسیلات در بذر شد، ولی کاربرد نانو اکسید روی توانست موجب افزایش معنی دار فعالیت این آنزیم ها نسبت به شاهد گردد. فعالیت آنزیم ایزو سیترات لیاز با کاربرد 1 گرم بر لیتر نانو اکسید روی در حدود 25% نسبت به شاهد بیشتر شد. تحرک ذخایر سه گانه بذر در هنگام جوانه زنی الگوی متفاوتی نشان دادند. تا 48 ساعت پس از آبنوشی مقدار کل پروتئین های بذر افزایش و پس از آن کاهش نشان داد، ولی در مورد کربوهیدرات و لیپید روند کاهشی از همان ساعات اولیه آبنوشی مشاهده شد. تنش خشکی موجب تخلیه سریعتر ذخایر گردید، ولی نانو اکسید روی روند تخلیه ذخایر را کندتر کرد.