نام پژوهشگر: ستاره سهیلی آزاد
ستاره سهیلی آزاد کامران افشار مهاجر
امروزه یکی از مهمترین مباحثی که پس از دههی 60 میلادی در حیطهی مطالعات فرهنگی بهوجود آمد فرهنگ عامه است. با پیدایش پست مدرنیسم و از بین رفتن تمایز سلسله مراتبی میان فرهنگ نخبگان و فرهنگ عامه، مرز بین هنر و زندگی روزمره نیز از بین رفت و در نتیجه فرهنگ عامه تبدیل به یک موضوع مهم شد. این فرهنگ که در آن سالها بیشتر با ویژگیهای منفی از آن یاد میشد، امروزه نقش مهمی را در علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بازی میکند. از همین رو در این پژوهش با استفاده از یک روش توصیفی- تحلیلی ویژگیهای بصری فرهنگ عامه شرح داده شده و سپس چگونگی استفاده و کارکردهای آنها در پوسترهای معاصر ایران تحلیل میشود. به این منظور پس از کلیات پژوهش، ابتدا سعی شده مفهوم فرهنگ عامه و تمایز آن با فولکلور در زبان فارسی روشن شود. سپس با ارائهی تعاریف مختصری از سه مفهوم فرهنگ فولکلور، فرهنگ والا و فرهنگ توده بستری فراهم میشود تا بتوان فرهنگ عامه را از سایر انواع فرهنگ متمایز کرده و آن را بهتر درک کرد. در ادامه این پژوهش با پرداختن به مفهوم زبان عامیانه بصری و شکلهای مختلف آن، به تشریح ویژگیهای بصری فرهنگ عامه در طراحی گرافیک میپردازد و در نهایت پس از استخراج 4 ویژگی به عنوان عناصر بصری فرهنگ عامه، برای هر یک از آنها یک پوستر مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد. سرانجام در این پایاننامه مشخص میشود که طراحان نسل پنجم گرافیک ایران با استفاده از عناصر بصری فرهنگ عامه در صدد کسب هویتی نو هستند اما استفادهی آنها از این عناصر تنها فیگوراتیو و تزیینی است و کمتر در خدمت محتوای پوستر است.