نام پژوهشگر: مرضیه خدادادی

اوضاع علمی و فرهنگی سمرقند از تیمور تا پایان دوره الغ بیگ
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  مرضیه خدادادی   ذکرالله محمدی

دوره ی تیموری را از جنبه های توسعه ی علم و فرهنگ و هنر می توان دوره ای درخشان دانست به ویژه در عرصه ی علم و فرهنگ و هنرهای وابسته به آن آثار و مراکز علمی فراوانی خلق شد و نوآوری هایی صورت گرفت که موجب اعتلای علم و فرهنگ شد. تیمور فردی سنگدل و سفاک بود اما به سبب کشورگشایی های خود به سرزمین های دیگر، دستور می داد اهل حرفه و هنرها را از بین اسرا جنگی جدا سازند و آنها را به مراکز مهم حکومتی خود به ویژه سمرقند می فرستاد. چنانکه در ساخت مسجد بی بی خانم در سمرقند از بنّایان و سنگتراشان و هنرمندان هندی و آذربایجانی و سایر سرزمین ها استفاده شد. این پدیده از یک سو باعث گسترش معماری شد و از سوی دیگر برخی از تجربه های محلی گسترش یافتند. الغ بیگ فرزند شاهرخ و نوه امیر تیمور گورکانی، یکی از برجسته ترین چهره های تاریخ ایران به شمار می رود که به فرمانروایی منطقه ماوراءالنهر و سمرقند رسید. دوران فرمانروایی او بر سمرقند، دوره اوج اقتدار و شکوفایی علم و فرهنگ و هنر در سمرقند بود . وی به مدت 40 سال بر این منطقه فرمانروایی کرد و با تلاش ها و حمایت های الغ بیگ سمرقند قطب علم و فرهنگ در جهان اسلام شد که به واسطه آن معماری به شکوه و عظمتی قابل توجه و هنر های خطاطی ، نقاشی و موسیقی به پیشرفت های زیادی رسید و همچنین در عرصه های علوم محض به ویژه ریاضیات و نجوم فعالیت های زیادی انجام گرفت.