نام پژوهشگر: فاطمه محمدی سیاه پرانی
فاطمه محمدی سیاه پرانی محمود مجیدی
جرم کلاهبرداری در زمره ی جرائم علیه اموال و مالکیت قرار دارد و از مباحث مهم حقوق جزا در حقوق کیفری ایران و مصر به شمار می رود تعریف این جرم به صورت مختصر عبارت است از: بردن مال غیر با توسل به وسایل متقلبانه. طبق رویه قضایی مصر تعریف کلاهبرداری عبارت است از: دروغی که با وقایع خارجی همراه باشد. موضوع جرم کلاهبرداری در قانون ایران اعم از اموال منقول و غیر منقول است اما در حقوق کیفری مصر مقید به مال منقول است. رکن قانونی این جرم در حقوق کیفری ایران ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس و ارتشاء و کلاهبرداری مصوب 15 آذرماه 1367مجمع تشخیص نظام و درحقوق کیفری مصر قانونگذار در ماده 336 قانون مجازات با اقتباس از قانون فرانسه تنها به بیان کلاهبرداری ساده اکتفا کرده است. به لحاظ تسلط بر مال غیر با سرقت و خیانت در امانت مشابه است، لیکن دارای خصوصیات ویژهای است که آن را از جرائم مذکور جدا میکند. از جمله به کار بردن وسیله متقلبانه، اغفال مالباخته و تسلیم مال از طرف او به کلاهبردار ویژگی خاص کلاهبرداری است که در سایر جرائم وجود ندارد. رکن مادی بزه ک?هبرداری مرکب از عناصری است و برای وقوع ا?ن بزه تحقق همگ? آنها ?زم است و نظر به ا?ـن که برای تحقق بزه ک?هبرداری، حصول نت?جه مجرمانه ?زم است ک?هبرداری ?ک جرم مق?د است. ک?هبرداری از جمله جرا?م عمدی م?باشد و ن?از به عمد و قصد مرتکب دارد، لذا عنصر روان? ک?هبرداری از دو جزء سوءن?ت عام و سوءن?ت خاص تشکیل شده است. رفتار مجرمانه مرتکب در ارتکاب جرم کلاهبرداری در حقوق ایران و مصر «فعل مثبت مادی» است. با غور در موضوع می شود دریافت که قلمرو توسل به وسایل متقلبانه، نامحدود و غیر قابل احصاء می باشد به لحاظ این که جرم مذکور از طرق مختلف واقع میشود. دراین راستا قانونگذار ایران بر خلاف مصر، موارد مشدده متعددی را در جهت مبارزه با این پدیده مجرمانه پیش بینی نموده است.