نام پژوهشگر: الهام شیخ میلانی
الهام شیخ میلانی مرتضی میرغلامی
گسترش سریع شهرها و افزایش جمعیت ، مناطق صنعتی و ماشینهای سوختی متنوع نیاز به اکسیژن و هوای تمیز را ایجاب مینماید. . لذا به نظر می رسد رفع این کمبود منحصرا از طریق بازگشت طبیعت به شهر مقدور است. با استفاده بهینه از رودخانه ها ، آبهای جاری ، محوطه پارکها و اماکن سبز است که قدری موازنه تناسب طبیعت به محیط شهری باز می گردد. در این میان رودخانه ها و کناره های آنها به عنوان بسترهایی برای حضور طبیعت در فضای شهری می توانند نقش برجسته ای را ایفا نمایند. علیرغم شرایط اکولوژیک شهر تبریز و توصیه های طرح های شهری ، روند توسعه ها در محدوده کناره های آب مغایر با اهداف زیست محیطی ، اجتماعی و فراغتی بوده و در واقع رودخانه نه تنها بسیاری از عملکردهای طبیعی ، تفریحی و زیباشناختی خود را از دست داده بلکه بسیاری از نواحی به محیطی ناامن ، آلوده ، مزاحم و زشت برای ساکنان بدل شده اند. یکی از عوارض توسعه در این محدوده ها ، پیدایش ناامنی اجتماعی در درون رودخانه و بافت های مجاور آن است. این پدیده ، یعنی احساس ناامنی و عدم اطمینان یکی از عوامل اجتماعی و روانی کاهش کیفیت محیط محسوب میشود که خود به گریز و رویگردانی از این فضاها منجر میشود. عمده هدف های این طرح ارتقاء امنیت اجتماعی و بالا بردن حضورپذیری در محدوده کناره رود ، جذب جمعیت و تشویق به فعالیت های جمعی و تعامل و تامین فضاهای همگانی در مقیاس کلان شهر و ایجاد پویایی و سرزندگی و تقویت نقش گردشگری و فراغتی در کناره مهران رود تبریز میباشد. در راستای اهداف مطالعه ، سعی بر آن گردید تا قسمتی از رودخانه به منظور طراحی انتخاب شود که بتواند به عنوان یک پروژه پیشگام در سطح شهر مطرح گردد. در این پایان نامه از فرآیند مطالعه به صورت عملیات میدانی شامل گردآوری اطلاعات به صورت مستقیم و برداشت های عینی و بخش دیگر به صورت عملیات کتابخانه ای و تهیه مدارک تصویری در قالب تدوین مبانی نظری و استفاده از تئوری های طراحی شهری استفاده شده است. در کنار این مطالعات به بررسی نمونه های موفق طراحی لبه رودخانه های شهری در خارج و داخل کشور پرداخته شد . مطالعه زمینه تاریخی مهران رود به عنوان بستر سایت نیز در این مرحله از مطالعات اهمیت دارد. از این مطالعات اصول و ضوابط کلی برای طراحی استخراج گردیده و بر اساس مطالعات میدانی ، تحقیق و مصاحبه به طراحی محدوده مورد نظر پرداخته شده است. نتیجه کار تعریف چشم انداز ، چارچوب طراحی و طرح جامع سه بعدی می باشد.