نام پژوهشگر: محمد فداکار
محمد فداکار ندا حبیبی
توجه به نانوفناوری به دلیل وسعت دامنه ی کاربردی آن در دهه های اخیر به صورت چشمگیری در مجامع علمی افزایش یافته است.یکی از این کاربرد ها، استفاده از نانوذرات در سیستم های دارویی و درمانی است.استفاده از مواد دارویی به صورت سنتی علاوه بر نداشتن بازده درمان بالا موجب بر جای گذاشتن آثار جانبی مضر برای بدن انسان می شود که این موضوع درمان بسیاری از بیماری ها مانند سرطان را با مشکل مواجه کرده است. به همین دلیل اخیرا استفاده از نانوذرات بسیار مورد توجه قرار گرفته است.در این تحقیق از نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن به عنوان نانوحامل دارویی هوشمند برای حمل کردن داروی فلوفنامیک اسید (ffa) که یک داروی ضد التهاب مفاصل است، استفاده شد. برای عامل دار کردن نانوذرات مگنتیت fe3o4 و همچنین جلوگیری از به هم چسبیده شدن آن ها، سطح ذرات با مواد پلیمرهای زیست سازگار و زیست تخریب پذیر کیتوزان(cs) و پلی اتیلن گلایکول (peg) پوشش دهی شدند. به همین منظور ابتدا نانوذرات fe3o4 با استفاده از نمک های آهن و به روش شیمیایی هم رسوبی سنتز شدند.سپس سطح آن ها با پوشش های پلیمری پوشانده شد و در نهایت نیز ماده دارویی ffa جذب این نانوذرات شد. به منظور مشخصه یابی نانوذرات سنتز شده، این ذرات توسط آنالیز های ftir ، fesem، vsm و فلوروسنس مورد بررسی قرار گرفتند. با مشاهده و مقایسه طیف های حاصل از آنالیز ftir ، سنتز موفقیت آمیز نانوذرات اکسید آهن و همچنین عمل پوشش دهی ذرات مورد تایید قرار گرفت. آنالیز fesem نیز اندازه ذرات fe3o4 ، cs fe3o4- ، peg4000 fe3o4-cs- و peg6000 fe3o4-cs- را مشخص کرد که به ترتیب دارای اندازه ای برابر با 54 ، 97 ، 93 و 101 نانومتر بودند. این آنالیز نشان داد که ذرات سنتز شده دارای اندازه ی مطلوبی بوده (زیر 100 نانومتر) و در مقیاس نانو قرار دارند. برای تعیین میزان خاصیت مغناطیسی ذرات نیز از آنالیز vsm استفاده شد که نتایج حاصل از این آنالیز خاصیت مغناطیسی بالای ذرات سنتز شده را نشان داد. خاصیت مغناطیسی اشباع بدست آمده از این آنالیز برای نانوذرات fe3o4 ، fe3o4-cs و -peg -cs fe3o4 به ترتیب برابر با 60، 53 و 46 emu g-1بدست آمد که این مقدار خاصیت مغناطیسی اشباع نشان از بالا بودن خاصیت مغناطیسی در ساختار ذرات سنتز شده داشت. کاهش یافتن مقدار خاصیت مغناطیسی اشباع پس از پوشش دهی نیز تاییددیگری بر موفقیت آمیز بودن عملیات پوشش دهی بود.پس از مشخصه یابی نانوذرات سنتز شده، آزمایش های جذب و رهایش داروی فلوفنامیک اسید در محیط برون تن و به کمک دستگاه uv spectrophotometer انجام گرفت.آنالیز فلورسانس پرتوی ایکس (xrf) نیز حضور ماده دارویی بر سطح نانوذرات مغناطیسی پوشش داده شده را نشان داد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد استفاده از نانوذرات مغناطیسی می تواند تاثیر بسزایی را در محقق شدن امر دارورسانی هدفمند و رهایش کنترل شده مواد دارویی داشته باشد.