مقدمه: فرمالین به عنوان یک آلاینده زیست محیطی در بیمارستان‏ها، آزمایشگاه‏ها و بسیاری از محیط‏های صنعتی استفاده می‏شود. فرمالین از طریق افزایش استرس اکسیداتیو، اثرات نامطلوبی بر ساختار بیضه و پارامترهای اسپرم دارد. منگنز نیز یک آنتی اکسیدان شناخته شده می‏تواند آسیب‏های استرس اکسیداتیو را مهار کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیرات منگنز بر ساختار بیضه، پارامترهای اسپرم و میزان بیان ژن tsga10در موش بالغ در معرض فرمالین است. مواد و روش‏ها: ابتدا جهت تعیین دوز بهینه به شش گروه 5 تایی موش نر بالغ، کلرید منگنز با دوزهای mg / kg (5، 10، 20و 30 ) و فرمالین با دوزهای (mg / kg 10 و 15) به مدت 14 روز و به صورت داخل صفاقی تزریق شد. سپس گروه‏ها از لحاظ مرگ و میر بررسی شدند. پس از تعیین دوز مناسب، تعداد بیست و پنج سر موش نر دیگر انتخاب و به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند: (1) کنترل، (2) شم (3) گروه در معرض فرمالین و (4) گروه در معرض فرمالین و منگنز کلرید. گروه 3 به مدت 14 روز متوالی فرمالینmg/ml 10 به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. از هفته دوم به گروه 4 منگنز با دوز mg/ml 5 ، تزریق شد. پس از آن در روز پانزدهم موش‏‏ها جراحی شدند و اسپرم‏ها از دم اپیدیدیم راست برای بررسی تعداد، تحرک، مورفولوژی(طبیعی/ غیرطبیعی) و درصد زنده بودن اسپرم‏ها با توجه به استانداردهای who جمع آوری و آنالیز شدند. بیضه چپ نیز برداشته شد و پس از وزن شدن به منظور بررسی های بافت شناسی آماده و قطر لوله‏های اسپرم ساز و لومن، ضخامت اپیتلیوم اندازه گیری شد. میزان بیان ژن tsga10 در بیضه گروه‏های مطالعه به روش real-time pcr بررسی شد در این مطالعه، ژن?2m به عنوان ژن مرجع انتخاب و برای تجزیه و تحلیل real-time pcr از روش ??ct استفاده شد. داده‏ها با روش آنالیز واریانس یک طرفه anova و تست تکمیلی tukeyتحلیل شدند. نتایج این مطالعه با در نظر گرفتن مقدار معنی‏داری (05/0 ?p ) بدست آمده است. نتایج: یافته های این مطالعه نشان داد که تجویز فرمالین در گروه 3، وزن بیضه، تعداد اسپرم، تحرک اسپرم، درصد زنده بودن و مورفولوژی طبیعی را به طور معنی‏داری در مقایسه با گروه کنترل کاهش می‏دهد (05/0 ?p ). همچنین در ارزیابی بافتی نیز قطر لومن و لوله های اسپرم ساز نسبت به گروه کنترل، به طور معنی داری کاهش یافت(05/0 ?p ). پارامترهای اسپرم و ساختار بیضه در گروه 4 (درمان با منگنز) باعث بهبود این پارامترها به طور معنی‏دار نسبت به گروه 3 شد(05/0 ?p ). بررسی نتایج real-time pcr نیز نشان داد که میزان بیان ژن tsga10 در گروه 3 نسبت به گروه کنترل وگروه "fa + mn2+ "(گروه4) کاهش یافته و منگنز سبب افزایش میزان بیان ژن tsga10 در موش‏های تحت درمان با فرمالین شد(05/0 ?p ). نتیجه‏گیری: منگنز دارای اثر محافظتی بر روی پارامترهای اسپرم، بافت بیضه و میزان بیان ژن tsga10 در نمونه های تحت درمان با فرمالین است و می تواند اثرات تخریبی ناشی از فرمالین را بهبود بخشد.