نماد در لغت به معنای نمود است. یکی از ویژگی ها نماد قدرت تداعی معانی است. نمادها این امکان را برای مخاطبین ایجاد می کنند که به واسطه ی رابطه ی دال و مدلول، معنای پدیده را در ذهن بیابند. ویژگی دیگر نماد، پر رمز و راز بودن آن است که حاکی از امر سری و درونی است. هر چه نمادها پیچیده تر و پیوسته تر باشند، فرهنگ مادر آنها نیز منسجم تر و غنی تر است. ما در پژوهش حاضر به همین معنا پرداخته ایم. اول شناسایی نماد ها در محیط تحقیق حاضر که مزار شهدای دفاع مقدس و بعد تحلیل آنها که منجر به کشف رابطه آنها با یکدیگر و ظهور شبکه نمادها و معانی می شود. نماد ها مذکور عبارتند از گل، مرغ، شمع و پروانه، رنگ سرخ و رنگ سبز. این نمادها هر یک معنایی تاریخی دارند که در سال های صده اخیر با مسئله شهادت و شخص شهید پیوند خورده است. به علاوه این نمادها، حکایتی هستند رمزگونه از جامعه ای که شهید در آن پرورده شده و به شهادت رسیده است. این نمادها در واقع فهم جامعه شهید، از شهادت هستند. ما در خلال بررسی این نمادها، با فرهنگ منسجم و تو در تویی رو به رو هستیم که تفسیر ویژه ای از مسئله شهادت دارد و آن را در قالب نمادها باز تولید کرده و می کند. این نمادها پیوست ناگسستنی با تاریخ، ادبیات، قرآن، روایات و علایق عامی جامعه ایرانی دارند. ما در فرآیند پژوهش حاضر پیوند همه آنچه گفته شد را به خوبی ملاحظه می کنیم و از خلال آن ارزش ها و باورهای جامعه شهید را لمس و فهم می کنیم. واژگان کلیدی: شهادت، سنگ قبر، متون، نقوش، فرهنگ، نماد، گیرتز، انسان شناسی تفسیری.