مفهوم «ذکر» به دلیل قرابتی که با مفهوم «مسکن» و «آرامش» دارد، انگیزه ای برای نگارنده است تا از دریچه آن به اصول و احکام مترتب بر معماری مسکن سنتی ایران بنگرد. از این رو در نوشتار حاضر با استدالی منطقی، پس از مداقه بر سه مفهوم سکونت، آرامش و ذکر در منزلی مشترک، وجوهی از مفهوم ذکر چون: تقرب، جمعیت خاطر، راه و یادآوری در پیوند با برخی معانی واژه آرامش چون: سکینه، طمانینه، انس و سکوت و ... قرار گرفته است . نتایج تحقیق نشان می دهد که، با توجه به اینکه مفهوم ذکر پیوندی ناگسستنی با امر معماری مسکن در جهت راستین خود دارد، بازخوانی آن توسط معماران امروز در امر طراحی معماری، تلاشی در راستای جستجوی افقهای نو و البته ریشه دار در باور و اندیشه طراحان مسکن می باشد