اسلام همان گونه که دارای نظام اعتقادی، فرهنگی، سیاسی و... است، دارای یک نظام اخلاقی نیز می باشد. ادیان الهی- به ویژه اسلام – برای تعلیم و تربیت و رشد انسانها و به تعبیری به منظور انسان سازی آمده اند. همچنین، برخلاف آنچه برخی تصور می کنند، اخلاق، بخشی از مطالب دین را تشکیل نمی دهد بلکه تمام دین را شامل می گردد! چنانکه خود فرموده: « من برای تکمیل مکارم اخلاقی برانگیخته شده ام». به عبارت یگر اسلام یک نظام فراگیر اخلاقی است که درآن، تمامی ارکان و اجزاء دین؛ اعم از اعتقادات، احکام و اخلاقیات، به گونه ای هماهنگ و هدفدار به هم پیوسته اند. با مراجعه به منابع اصلی دین، یعنی مجموعه کتاب و سنت و تأمل در آنها، این مطلب را واقعیت و حقیقی انکار ناپذیر می یابیم ودر این راستا شواهد فراوانی می توانیم برای آن ارائه دهیم. در میان منابع دینی ما، صحیفه ی سجادیه، بی تردید گنجینه ای است پرمحتوا و ارزشمند، که بسیاری ازمعارف الهی، بنیاد های فرهنگی و اخلاقی را - درقالب دعا ونیایش – آورده است. یکی از دعاهایی که از این فرهنگ غنی حکایت دارد و جزء کامل ترین دعاهای صحیفه به شمار می آید ، دعای مکارم الاخلاق می باشد که بسیاری از ارزش های نظام اخلاقی اسلام درآن نهفته است. این نوشتار کوشیده است تا در حد مقدور برخی از "شاخصه های نظام اخلاقی اسلام" را بر مبنای دعای زیبای "مکارم الاخلاق" استخراج کرده، سپس شاخصه های مذکور را - بر اساس آیات و روایات دیگر- مورد بررسی ودقت قراردهد. بعلاوه گهکاه به برخی مبانی راهبردی وآموزه های عملی آن – در ابعاد فردی و اجتماعی- اشاره شده است. واژگان کلیدی : صحیفه ی سجادیه، دعا، مکارم الاخلاق ، نظام اخلاقی اسلام، شاخصه ها